Begonia boliviensis

Özellikleri

Begonia boliviensis dalları genelde 30cm kadar uzar. Yerinin şartlarına göre yarım metreyi geçer. Yani az sıcak yaz mevsimi, oldukça serin ve nemden ıslak geçen geceler, püfür püfür nemli rüzgarlar ve gündüz ağaçlar arasından gelen kesintili güneş ışınları sevdiği şartlardır. Yazın şiddetli sıcak olan yerlerde yaz sıcakları bastırınca gelişimi durur. Ama daha uygun yerlerde dipten yeni sürgünler çıkararak gelişime bir iki ay daha devam eder. Bir süre sonra yorgun düşer.

Dalları otsu yapıda ve esnektir. Uzayınca dik duramaz. Yapraklar ise dar yapılıdır. Sis ormanı bitkisi olduğundan külleme hastalığına karşı diğer yumrulu begonyalara göre çok daha iyi dayanıklıdır. Ama açık havada, esintili yerlerde olursa.

Begonia boliviensis yaz boyunca durmadan çiçek açar.

Çiçek rengi turuncudur. Her begonyada olduğu gibi bunda da bir sap üzerinde dişi ve erkek çiçekler karışık olur. Belki Begonia boliviensis üzerinde dişi ve erkek çiçekler yan yana daha belirgin olduğu için gelin damat çiçeği denmiş olabilir. Aslında bu yöresel bir isimlendirme. Genel bir isim değildir.

Kışın uyur

Kışı tam bir uyku halinde, toprak dışı tüm varlıklarını terk etmiş olarak geçirir. Bu şekilde toprak altında yumrusu uyumakla Begonia boliviensis -12C derece kış soğuklarına dayanır. Daha fazla soğukta veya toprağın yumruyu koruyamaması durumunda tamamıyla ölür.

Dış mekan bitkilerindendir

Açık havada yetiştirmek şart. Evlerde yaşatamazsınız. Balkon ve verandalarda askılı saksılarda sarkıcı olarak güzel durur. Kışın çok fazla soğuk olmayan bölgelerimizde uzun ömürlü bir bahçe bitkisi olarak yaşaması mümkündür (kışı uyuyarak geçirir).

Begonia boliviensis ‘Bonfire’ kültivarı

Bunun farkı uzun, sağlam, parlak kızılımsı güzel görünümlü dallarının olmasıdır. 1 metreye kadar uzar. Dallı budaklı, dik duruşlu, bol çiçekli küçük bir süs ağacı gibi görünümlü hale gelmesi uygun ortamda doğru bakım ile mümkündür. Bu hale gelmesi için yumrusunun birkaç yıl güçlenmiş olması gerekir. Evlerde esintili ve güneşli pencere yanında yetiştirmeye uygundur. Fakat aşırı sıcaklara iyi dayanmaz ve kötüleşir. Ama yaz sıcaklarının sonunda tekrar canlanır. Eğer evde yerini severse kışın bile gelişmeye, çiçek açmaya devam eder özelliktedir.

Bu kültivarın kışa dayanıklılığı has türe göre daha az olup en fazla -5C gibidir. Yani dışarıda yetiştiriyorsanız ve bölgenizde kışın daha fazla soğuk oluyorsa dikkatli olun. Bu durumda yapmanız gereken şey dalları bozularak yumrudan düşmeye başladığında saksıdan sökmeden yumrunun soğuk ama dışarısı kadar şiddetli dondurucu olmayan bir yerde dinlenmeye çekmek olsun.

Begonia boliviensis yetiştirme şartları

Diğer çiçek amaçlı yumrulu begonyalardan farkı, fazla güneş istememesidir. Yarı gölgeli bahçeleri sever. Alacalı güneş / gölge karışımı yerlerde daha iyi serpilir ve daha fazla çiçek açar. Aşırı güneş ve tam gölge iyi değil.

Toprak ve saksı isteği

Küçücük saksılarda bile gelin damat çiçeği yetiştirmek mümkün. Saksı küçük olsa bile gerektiği gibi büyür. Yeter ki toprak hem uygun hem besleyici olsun.

Toprak olarak 3 ölçü torf toprak + 1 ölçü ponza taşı + 1 ölçü mangal kömürü küçük parçaları + 1 ölçü yanmış koyun gübresi karışımı yapın. Her yıl kış sonunda toprağını değiştirin.

Sulama sıklığı: İlkbahar ve yaz boyunca toprak biraz kuruyunca sulayın. Sonbaharda yapraklar bozulmaya başlamaya yüz tuttuğu zaman sulamayı bırakın. Saksıda yetiştiriyorsanız kışın sulamayıp soğuk bir yerde dinlendirin. Eğer yapraklarda hiçbir bozulma olmazsa duruma göre uygun bakımı yapabilirsiniz. Kışın kurutmak yumruları dinlendirmek şart değil. Ama aslında çok iyi olur.

Fide üretimi yolları

1- Dallarından 12 cm parçalar kesin. Dalın dip kısmının durumu önemlidir. Yani bir yaprak dibi filiz gözü noktasından 2cm altından kesin. Bu önemlidir. Zira tamamen boş yerini toprağa dikerseniz asla köklenme olmaz. Toprağa diktiğinizde de en az bir filiz gözü yeri toprak altında kalmalıdır.

Kestiğiniz dalı önce 5-6 saat açıkta gölgede bekletin. Sonra bir hafta suda bekletin. Böylece bünyesi iyice sağlamlaşır ve kök salma hazırlığına girer. Daha fazla bekletmeyip ⇒ köklendirme toprağı‘na ekin. Bir mini viyol saksıya bir fide olacak. 5-6 hafta sonra yeterince köklenme olmuştur. Ve son olarak, viyoldeki fideleri kökleri tutunduğu topraktan hiç ayırmadan esas yerlerine, uygun toprak karışımı ile dikin. İlk yıl için 12cm çapında bir saksıya üç fide uygundur.

Begonia boliviensis gelin damat çiçeğini yumruları bölerek çoğaltmaya kalkışmayın. Çünkü bunun için yumruda başka yavru yumrular oluşması gerekir ki bu pek mümkün değil. Yumruyu kesmek bölmek ise tavsiye edilmez. En iyi yol çelikle çoğaltıp onların kendi yumrularını oluşturmasını sağlamaktır.

Kaynaklar

Bolivian Begonia, Daves Garden
Begonia boliviensis, Wikipedia