Bor elementi ve Euphorbia

Bu sayfada bor elementinin tüm bitkiler için önemi anlatılmış ve eksikliğinin ne gibi zararlara yol açtığına değinilmiştir. Burada ayrıca Euphorbia türlerinin bor elementi oburlukları yüzünden nasıl zarar gördükleri, bu probleme ne gibi çözümler bulunacağı anlatılıyor.

Bor elementi bitkilere ne gibi faydalar sağlar? Eksikliğinden doğan zararlar nelerdir? Burada ayrıca Euphorbia türlerinin bor elementi oburlukları yüzünden nasıl zarar gördüklerini yazdım.

Bor elementi ve Euphorbia türlerine etkisi

Yaprak güzeli Euphorbia türlerinden Madagaskar pırlantası çiçeği: Euphorbia leuconeura (1)

Bor elementi (B) bitkilere niçin gereklidir?

Hücrelerin hem bölünmesine hem genişlemesine bor elementi yardımcıdır. Bor eksik kalınca bu işlemler gerçekleşemez. Gelişim durur. Zamanla bitki ölür. Veya bor eksik değil ama yetersiz olursa yeni gelişimlerin oldukça küçük ve cılız devam ettiğini görürüz. Borun diğer önemli vazifesi karbonhitratların taşınmasıdır. Bor yetersiz kalınca dalların taze kısımlarında pütürleşmeler olur. Yani karbonhitratlar gerektiği gibi taşınamıyor, yolda kalıyor, yer yer birikimler oluyor.

Bitkilerinizde bor eksikliğine bağlı semptomlar gördüğünüzde toprakta bor elementinin tükenmiş olduğu sonucunu çıkarmayın. Çünkü toprakta kalsiyum (Ca) ve potasyum (K) elementlerinin fazlalığı bor elementinin kökler tarafından emilimini azaltır ya da duruma göre tamamıyla engeller. Özellikle de toprak niteliği taşımayan kök ortamında, bir de pH derecesi fazla yüksek ise K ve Ca fazlalığında köklerin bor alamayacağı kesindir.

Çiçek yetiştirirken toprak seçimine dikkat edin. Olur olmaz her gübreyi her bitki besinini vermeyin. Verseniz de uygun olduğundan emin olduğunuz gübre çeşidini ya da bitki besinini sadece gerektiği zamanlarda bilinçlice verin. Saksılardaki çiçeklerinizi ara sıra temiz su ile bol bol sulayarak toprak yıkaması yapın. Şunun bunun tavsiyeleriyle çiçeklerinizin toprağına yumurta kabukları ve muz kabukları gibi ıvır zıvır şeyler katmayın.

Euphorbia türlerinin bor konusu ile ilgisi nedir?

Atatürk çiçeği (Euphorbia pulcherrima), Çin gülü veya dikenli taç çiçeği (Euphorbia milii) ve kaktüslere benzeyen birçok süs bitkisi Euphorbia cinsine mensuptur. Yaprak güzeli Euphorbia türleri de var (resimde gördüğünüz gibi). Dolayısıyla bakımlarında hata etmemek için bazı incelikleri bilmemiz şart.

Euphorbia türleri bor elementini dur durak bilmeden topraktan emerek yapraklarda depolama özelliğine sahiptir. Bu da çoğu zaman problemlere yol açar. Ne gibi çözümler bulabiliriz? Önce bu türlerde bor eksikliği konusunu aradan çıkaralım.

Euphorbia türlerinde bor yetersizliği

Bunlar topraktaki bor elementini kökleriyle absorbe etmede diğer bitkilerden daha başarılı, daha beceriklidir. Topraktaki bor yetersizliği çok hafifse yani yeterli seviyeye yakınsa hiç zarar görmez. Hatta bu sayede yapraklarının ömrü daha uzun olur. Yapraklar normalinden daha uzun süre canlı, taze görünümlü, yemyeşil olarak hayatlarına, fotosentez vazifelerine devam ederler. Bu hal ise bitkinin gelişiminin daha hızlı olması sonucunu doğurur. Fakat topraktaki bor yetersizse Euphorbialar da diğer bitkiler gibi zarar görür. Yani önce gelişimlerin cılızlığı, sonra yeni gelişimlerin başlarken kararıp kuruması ve tüm dal uçlarının kuruması şeklinde. Bundan anlamalıyız ki bor elementi Euphorbiaların düşmanı değildir. Bilakis temel ihtiyaçlarındandır.

Toprakta bor fazlalığı

Eğer toprakta bor elementi gereğinden biraz fazla olursa Euphorbia türleri diğer bitkilerden çok daha kötü bir şekilde etkilenir. Tüm bitkilerde bor fazlalığı yapraklarda yanmaların olmasına ve uzun süre sağlıklı kalamayıp dökülmelerine neden olur. Borun fazlalığına göre bazen de yeni yapraklar tam gelişemeden kururlar. Euphorbialar bor fazlalığında diğer bitkilerden kat kat daha kısa sürede ve daha kötü şekilde zarar görürler.

Borun problem olmasının önüne geçmek

Euphorbia türlerini orta verimlilikteki topraklarda yetiştirince gübre filan istemez ve gayet güzel gelişimlerine devam ederler. İşte bunu daima göz önünde bulundurun. Bitki güzel güzel gelişiyorken hırsa kapılıp da “daha gür gelişsin” diye gübre veya bitki besini takviyesi yapmaya kalkışmayın. Yoksa topraktan daha fazla bor alarak kendi kendisine zarar verir. Ayrıca daima bitki besini vermek gereken topraklardan kullanmayın. En iyisi doğal topraklardan karışım yapmak. Mesela her türlü bitkilerin karışık ve gürce yetiştiği bir araziden en üst yüzeyden alacağınız çürüntülü-humuslu toprak, başka bir yerden bulacağınız pek killi olmayan kırmızı toprak, fidanlıklardan satın alacağınız ponza taşı ve akvaryumcularda bulunması gereken 2-3mm iri taneli temiz dere kumu eşit ölçülerde karışımı Euphorbialar için idealdir ve en az 3 yıl kesinlikle hiçbir şekilde gübre, bitki besini takviyesi gerektirmez.

Euphorbia türlerine bitki besini vermede bu yolu izleyin

Torf toprakta yetiştirdiğiniz Euphorbia’lara en iyi bitki besini salon-ofis süs bitkilerine uygun çok hafif dozajlı sıvı bitki besinidir. Mesela çiçekcoşturan, vilmorin, genta vb markalar. Genel amaçlı olanlarını tercih edin. Şişesindeki tarife göre vermeyin. Suya karıştırma oranını dörtte bire indirin. Ama su miktarını değiştirmeyerek suya karıştırın. Ve her üç sulamada bir defa verin. Böylece bitki bor elementini birdenbire alıp gereksiz yere yapraklarda depolamak yerine, belirli aralıklarda alarak çoğunu gerektiği gibi esas ihtiyacı doğrultusunda kullanır. Ve birazını da yapraklarda depolamaktan geri kalmaz. Olacak o kadar.

Euphorbia cinsinden ağaçların ekosisteme faydası

Euphorbia cinsinin fazla büyüyen (ağaç formunda gelişen) ve köklerini toprağın derinliklerine uzatan büyük türleri bor elementi bulmada daha fazla imkana sahiptir. Yaşadıkları yerde toprağın en üst katmanında bor yetersizliği problemi var ise, Euphorbia ağaçları sayesinde oradaki problem zamanla ortadan kalkar. Yani Euphorbia ağaçlarının kökleri toprağın derinliklerine gider, bor elementini kökleriyle yapraklarına taşıyıp depolar, zamanla yapraklar toprağa dökülür ve çürür, böylece içerdikleri bor elementi toprağa karışır. Sonuçta kökleri derinlere gidemeyen küçük bitkiler bu sayede orada bor elementi sıkıntısı çekmezler.

(1) – Fotoğraf: mijnplant.info

Yazar: Erdal Yüksel

Kategori: Botani

Etiketler: |


Sorunuzu / Yorumunuzu Aşağıya Yazabilirsiniz.

Lütfen sorunuzu konu ile ilgili sayfaya yazmaya gayret edin.

Sorunuzu/Yorumunuzu yazın:

Sorunuz cevabımla birlikte 1 saat veya en geç 24 saat içinde burada görünür olacaktır. Lütfen ara sıra kontrol edin. Hiç görünmüyorsa akıllı telefonunuzda önbellek temizliği yapmalısınız.