Genel özellikleri
Erguvan sözcüğü Farsça’dan gelir. Mor-pembe arası bir renk. Bilimsel adı ‘Cercis siliquastrum’ mekik kabuk gibi anlama gelir. Cercis (kerkis) Yunancada mekik demektir. Odunlaşan tohum kılıfı mekiğe benzetilmiş. Silquastrum ise Latince siliqua kelimdesinden, tohum kılıfı veya tohumların kabuğu anlamındadır.
Erguvan yaprakları kalp şeklindedir. Kışın yapraklarını döker. Enine boyuna gelişen, sık dallı, iyi gölge sağlayıcı bir ağaçtır. Boyu 12m kadar yükselir ve 10 metre alan kaplar.
Eskiden, Osmanlı zamanında İstanbul’da olur olmaz her ağaç türünün yetiştirilmesi yasak gibi bir şeydi. Örneğin kavaklara istanbul’da yer yoktu. O zamanlar erguvan ağacı İstanbul’un asil ağaçlarındandı.
Erguvan ağacı yetiştirme ve bakım
Erguvan güneşli, açıklık, rüzgarlı yerleri sever. Kış soğuklarına -30C dereceye kadar dayanır. Derin ve suyu iyi süzdüren toprakta çok sağlıklı gelişir.
Budama risklidir. Çünkü ağaç mantar hastalıklarına karşı son derece hassas ve dirençsizdir. Dalları en uygun budama aletleriyle yara açmadan dümdüz kesmelisiniz. Sonra hastalık olmasın diye uygun budama ilaçlarından sürmeniz gerekir. Ayrıca toz kükürt de uygundur.
Erguvan fidan üretimi
Fidan üretimi tohumla yapılır. Bunun dışında kök sürgünleri varsa kış sonunda onları ayırarak yeni fidanlar elde etmek mümkündür. Baklagillerden ağaçların şöyle bir özelliği var: kök hava aldığı yerden filiz verip fidan oluşturur. Sonra köklere fazla zarar vermeden bu şekilde yeni fidanlar oluşturabilirsiniz. Ayrıca » kök çeliği metodu da uygundur.
Zararlıları ve hastalıkları
Çeşitli yaprak bitleri dadanır. Bunlar yapraklarda bozulmalara sebebiyet verecek kadar artmadıkça ilaçlamak gerekmez. Fakat serin ve yağışlı iklimi olan yerlerde bitler seyrek olsa bile mantar hastalıklarına sebebiyet verirler. Dikkatli olmalısınız.
Mantar hastalıkları erguvan ağaçlarına öldürücü derecede zarar verir. Akdeniz ikliminde bu hastalıklar pek olmaz. Fakat ilkbahar uzun süre serin geçen, yazları yağışlı olan yerlerde risk çok yüksektir.
Bazı mantar hastalıkları
Mercan taneleri: Erguvan ağaçlarının odunlaşmış dalların dış ölü tabakalarında başlar. İlkbaharda serin hava uzun sürerse, ağacın yeri güneşten ve rüzgardan mahrum ise hastalık artar, içeriye canlı dokulara da zarar vermeye başlar ve ağacı kurutur.
Yapraklarda ve ince dallarda mantar hastalığı: Ağaçta bitişik dallarda olur. Ağacın her yerinde değil, gruplar halinde çeşitli yerlerde yaprakları kurutur, dalları öldürür. Bütün ağaca yayılırsa ağaç kuruyacaktır. Sebep yine güneş azlığı ve rüzgarsız ortamlar.
Kanker: Ana gövdede olan dış kabukta başlayan bir mantar hastalığıdır. Git gide ağır bir hastalık haline gelir. Birkaç yıl içinde ağacın hastalıklı yerinden itibaren tüm üst kısım ölür. Sebep yukarıdakilerle aynıdır. Yani güneşin ısıtmadığı ve rüzgarın nemli havayı dağıtamadığı kuytu yerlere erguvan ağacı dikmek ciddi bir hatadır.
Saksıda küçük bir erguvan fidanım var. 3-4 saat güneş alabileceği cam kenarında duruyor. Edebiyata ilgim nedeniyle erguvanı çok seviyorum. Bitkiler hakkında bilgim az. Bu küçük fidana nasıl bakmalıyım? Sulaması kaç günde yapılmalı?İlaç veya besin vermeli miyim?
***
Bu saksılık bir süs bitkisi değil. Parklarda bahçelerde kocaman ağaç olacak bir bitkidir. Yine de saksıda yetiştirmek istiyorsanız yarı bonsaileştirmeniz şart. Bunu tüm ayrıntılarıyla şu sayfadan öğrenebilirsiniz: https://azbitki.com/meyve-veren-cuce-agac-yetistirmek Oradaki bilgiler meyve ağaçlarına yönelik ama aynı uygulamaları erguvan fidanınıza uygulayabilirsiniz: 1,5 metre boyunda minyatür ağaç gürünümlü ve her ilkbaharda bol bol çiçeklenebilen bir erguvan ağacı oluşturabilmeniz mümkün.
Erguvan ağacının çiçeği toksik midir? Çay olarak içilir mi? Tohumu yenebilir mi?
***
Çiçekleri toksik değildir. Yenebilir veya bazı yiyeceklere, içeceklere, tatlılara filan katılabilir. Çay olur mu ve tohumu yenir mi bunları bilmiyorum.
10-12 yıl önce diktiğimiz erguvan ağacı sabahları güneş alıyor. Öğleden sonra çam ağaçlarının gölgesinde kalıyor. 6-7 metre büyüklüğüne ulaştı. İlk yıllarda olduğu gibi çok neşeli çiçek açmıyor. Bu ağacı budayabilir miyiz? Kaç metreden nasıl budanır?
***
Budama amacınız çiçek açması içinse onunla alakası yok. Boş yere budamayın. Çiçek açmamasının sebepleri güneşsizliğe + güçlü hava akımlarından mahrum olmasına bağlı çeşitli etkenler olabilir. Mesela ağacın gövdesinin ve dallarının en dış kabuklarında mantar hastalıkları olabilir. Başka sebeplerle ilgili budayacaksanız da tavsiye etmem. Anlaşılan yeri hastalıklara yakalanmasına uygun. Budama yüzünden çok fena hastalıklara kapılacak kadar hassastır.
Erguvan ağacımız 6 senelik. 3m boyunda. Bulunduğu yer havadar ve güneşli. Her sene çiçek açardı. Yazın üzerinde yaprak yoktu. Fakat dalları daha canlı. Çiçek ve yaprak çıkarmamasının sebebi nedir?
***
Yani geçen yaz yapraklı değildi diyorsunuz. O halde geçen yıl ölmüştür. Yoksa şimdi en canlı en hareketli günleri olurdu. Ya geçen yıl fazla susuz kalıp öldü ya da verdiğiniz gübre veya toprağına uyguladığınız bir ilaç zehirleyip öldürmüş olabilir.
3 yaşında olan ağacım yaprak veriyor fakat çiçek açmıyor. Nedeni nedir?
***
Henüz çok genç. Ondandır.
Erguvan çiçeğim çiçek açmıyor. 1m boyunda. Yaprakları çok güzel, canlı. Acaba nedendir?
***
Erguvan çiçeği diyorsunuz. Galiba bilmeyerek bunu bir saksı bitkisi diye yetiştirmektesiniz. Koca ağaçtır. Erguvan ağacı denir. Çiçek açması için daha bir hayli büyümesi şart.
Erguvan fidanım 3-4 filiz olarak büyüyor. Tek filiz daha güzel daha iyi büyür diye biliyorum. Bir tanesini bırakıp diğerlerini kessem olur mu?
***
Yanlış biliyorsunuz. Küçük fidanlar ne kadar çok dallı olursa o kadar çabuk güçlenir ve o kadar hızlı ve sağlam gelişirler. Boyu uzadıkça fidanın uzunluğuna göre alt yarısındaki yan dallarını kesmelisiniz. Üst yarısındaki yan dallar kalmalı. Yeterli büyüklüğe gelene kadar bu şekilde devam edin.
Erguvan süs bitkisi midir?
***
Evet parklarda ve bahçelerde kullanılan süs ağaçlarındandır diyebiliriz.
Denizin tuzlu rüzgarının olduğu bahçemde erguvan fidanı yetişir mi?
***
Bu konudaki uyumunun orta derecede olduğu söyleniyor.