Ermeni üzüm sümbülü – Muscari armeniacum

Muscari armeniacum Asparagaceae (Kuşkonmazgiller) familyasının Muscari cinsinin örnek türüdür. Üzüm sümbülü (grape hyacinth) ve Ermeni üzümü sümbülü (Armenian grape hyacinth), dağ sümbülü ve salkım sümbül vs isimleri var. Anavatanı Kafkaslar, Anadolu ve Yunanistan’dır.

Muscari armeniacum bitki türü, Ermeni üzüm sümbülü

Muscari (muskari) kelimesinin bu bitkinin bağlı olduğu cinse bilimsel ad olmasının temelinde 1583 tarihli kayıtlara göre Türklerin olduğu ve kelimenin Türklerden alındığı söyleniyor. Fakat ayrıntılı bilgi bulamadım. Armeniacum kelimesi ise: Muscari cinsinin türlerinden biri olan üzüm sümbülünün Ermenistan ve civarlarına ait bir tür olduğunu belirtir.

Ermeni üzümü sümbülü

Muscari armeniacum

Özellikleri

15-20cm kadar uzayan yaprakları çimen yaprağı gibi dar yapılıdır. Yaz mevsimini uykuda geçiren soğanlar sonbaharda yapraklanmaya başlar.

Üzüm sümbülü iklim hava şartlarına göre kış sonu, ilkbahar ya da ilkbahar ortasında çiçek açar. Bir soğan genelde üç çiçek sapı çıkarır. Sap üzerinde üzüm salkımına benzer pozisyonda birçok çiçekler açar. Çiçeklerinin kokusu hakkında farklı kaynaklarda farklı bilgiler var. Üzüm sümbülü kokusuzdur, hafif kokuludur, şahane kokuludur gibi. Bunun sebebi üzüm sümbülünün nesil hatlarıyla ilgilidir. Nesilden nesile özellikler değişebiliyor. Soğanlarını ayırmakla çoğaltılanlar hep aynı özellikte devam eder. Ama tohumdan çoğaltılanlar nesilden nesile farklı özellikler gösterir. Kimi şahane kokulu olur, kimi o kadar hafif kokulu olur ki kokusuz sanılır.

Bataklık veya çöl gibi ekstrem şartların dışında üzüm sümbülü her yere uyum sağlar. Bir bahçeye veya parka ekilmesinden sonra oranın yerlisi olma ve zamanla yakın çevreye yayılma özelliği var.

Kullanım

Üzüm sümbülü kışın ve ilkbaharın ilk yarısında yapraklıdır. Sadece bahardan bahara açan çiçekleri için yetiştirilir. Kesme çiçekçilikte de kullanılır. Vazo ömrü gerçi 4-5 gün gibi kısadır ama kısa süreli cazip aranjmanlarda farklı çiçeklerle renk kontrastı gibi amaçlarla çok güzel görünür.

Kış soğuklarına dayanıklılığı

-35C derece ağır don olaylarına dayanır. Bu yüzden üzüm sümbülü birçok ülkede yaygın olarak yetiştirilen bir bahçe bitkisi olmuştur.

Üzüm sümbülü yetiştirme, bakım

Bahçelerde ve saksılarda kolayca yetiştirebilirsiniz. Hiçbir zorluğu yoktur. Saksıda yetiştirseniz bile devamlı dışarıda tutmak zorundasınız.

Günde en az 4 saat direkt güneşe ihtiyaçları var. Gölge yerlere ekilen üzüm sümbülleri o yıl güzelce çiçek açsalar bile sonraki yıl için iyi yapılanamazlar ve sonraki yıl çiçek açmayabilirler.

Üzüm sümbülü alelade her toprakta sorunsuz yetişir. Eğer amacınız üzüm sümbülünü çoğaltmak ya da her yıl çok daha iyi çiçeklendirmek ise toprağı güzelce hazırlayın. Bitkisel çürüntüler, yanmış gübre ve gerekiyorsa kum ile toprağı işleyin. Sonra soğanları 7-8cm derine gömün ve sulayın. Artık hiçbir bakım gerektirmez. Sadece kış sonundan itibaren toprağın çok fazla kurumasına, kupkuru kalmasına izin vermeyin.

İlkbaharda çiçekleri solduktan sonra havalar ısındıkça üzüm sümbülünün yaprakları sararır. Sararma başladığı zaman artık hiç sulamayın. Tamamıyla kuruduklarında soğanları sonbaharda tekrar ekmek üzere söküp fazla sıcak olmayan bir yerde saklayın. Hiç sökmeseniz de olur. Ama sonbaharda mutlaka sökmeli ve toprağını yeniden hazırlayarak güzelce ekmelisiniz. Zira besleyici toprakta yetiştirilen ve iyi bakılan üzüm sümbülleri sonraki yıl çok daha iyi bir şekilde çiçek açarlar. Hem sonraki yıl için oluşturacakları pekçok irili ufaklı soğanları da daha iyi yapılanmış olur.

Evde çiçeklendirmek

Soğanları ekim veya kasım ayında bir saksıya dikip dışarıda soğuk ve güneşsiz bir yerde 1 ay bekleteceksiniz. Sonra yine dışarıda ama bol bol güneş alan bir yere saksıyı alın. Eğer kışın çok soğuk olan bir memlekette iseniz bu takdirde soğuk ama güneşli camekanlı bir balkona alın. Yapraklar 5cm’yi geçene kadar soğuk ve güneşli yerde bekletin. Sonra içeri alın. Tam pencere yanında tutmalısınız. Yakınında bir ısıtıcı olmamalı. Evin sıcaklığı karşısında baharı beklemeden acilen çiçek açarlar.

Çoğaltma

Özel bir şey istemez. Çünkü soğanların sayısı her yıl kendiliğinden çoğalır. Soğanları ya ilkbahar sonunda yapraklar kuruduğu zaman ya da sonbahar başında sökerek ayırmalı ve sonbaharda uygun aralıklarla yeniden ekmelisiniz.

Kaynaklar

Muscari_armeniacum – wikipedia.org

Yazar: Erdal Yüksel

Kategori: Bahçe / Balkon Süs Bitkileri

Etiketler: | |

'Ermeni üzüm sümbülü – Muscari armeniacum' hakkında sorular, açıklamalar

  1. Nazılli, Kezban dedi ki:

    Peki bu cicekte klasik sumbul gibi senede bir kere acıp cicek omurleri 4-5 gun mudur?
    ***
    Evet bahardan bahara çiçek açarlar. Çiçekleri solmadan on günden fazla dayanıyor.

  2. Murathan, Eskişehir dedi ki:

    Tam bir cevap alabilir miyim üzüm sümbülü kokar mı? 10 adet soğan aldım. 8ini saksılara ektim. Kokusu hakkında tereddütte kaldım. Yazınızı okudum ama hala soru işaretlerim var. Kokar mı kokmaz mı?
    ***
    Nesil hatlarıyla ilgilidir. Şansınıza kalmış. Çiçeklendiklerinde anlarsınız. Eğer kokulu değilse soğanla çoğaltmak yerine tohumlarından denersiniz. Tohumdan yetişenlerin içinde bazıları kokulu olabilir. Tohum vermeleri için solan çiçekleri kesmeyin. Tohumları olgunlaştığında alıp ağustos sonunda ekin. Gölge ve rüzgarlı yerde durmalılar. Eskişehirde gece ısısı düşük olduğu için sonbaharda havanın daha da serinlemesini beklemeden çimlenirler. Yeşil yapraklar göründüğünde güneşli bir yere alın. Kışın yapraklar donmasın diye kış boyu dikkatli olun. Yapraklar ilkbahar sonuna kadar yeşil kalır. Eskişehirde belki yaz ortasına kadar yeşil kalır. Yani yaprakları yeşil ve sağlıklı durdukça soğanların gelişimi de devam eder ve bu şartla en geç üç yaşında çiçeklenirler.

  3. Merve, İstanbul dedi ki:

    Bu bitkiyi Google dan aratıp “ermeni sümbülü” olduğunu öğrendim. Veren kişi güzel çiçek açıyor demişti bilgisi yoktu. Birkaç ince yeşil yaprakları vardı. Onlar uzadı ve şu an çiçeklenmiş. Uzayan ince yeşil yaprakları kesmeli miyim? Çok cansız görünüyorlar.
    ***
    Kesmeyin. Yukarıdaki bakım bilgilerini okuyun. Hangi bitki olursa olsun hakkındaki bilgileri okuyup öğrenmeniz lazım. Sadece kışın ve/veya ilkbahar ilk yarısında yapraklıdır. Mini soğanlarını iyi korumalı, her sonbaharda yenilediğiniz toprağa yeniden ekmelisiniz.

  4. Nilgün, İstanbul dedi ki:

    Tohumları da oluyor. Onlardan da yetiştirilebilir mi?
    ***
    Evet hatta daha iyi bir şey çünkü tohumdan yetişenlerde farklı çeşitler ortaya çıkabilir. Mesela güzel kokulu olmaları gibi. Ama şans işi bunlar. Bazı yerlerde üzüm sümbüllerinin çok güzel koktuğu kesin olarak iddia edilirken çoğunluk yetiştiriciler koku almadıklarını söylüyor. Bu durumda tohumdan yetiştirmeye çalışmak lazım ki belki onlardan bir iki tanesi kokulu çıkabilir. O zaman, daha sonra kokulu olanları daima kendi yumrularıyla çoğaltmak gerekir.


Sorunuzu / Yorumunuzu Aşağıya Yazabilirsiniz.

Lütfen sorunuzu konu ile ilgili sayfaya yazmaya gayret edin.

Sorunuzu/Yorumunuzu yazın:

Sorunuz cevabımla birlikte 1 saat veya en geç 24 saat içinde burada görünür olacaktır. Lütfen ara sıra kontrol edin. Hiç görünmüyorsa akıllı telefonunuzda önbellek temizliği yapmalısınız.