Hızlı gelişim

Evlerde, ofislerde yetiştirilen bitkilerin gelişimlerini hızlandırmak..

Bitkilerde hızlı gelişim için gereken şartlar

Aşağıdaki açıklamalarım evlerinde, ofislerinde çiçek yetiştirmek isteyen kişilerin yanlışlarına ışık tutar niteliktedir. Ev çiçeklerinizin sağlıklı ve hızlı gelişim göstermeleri için gereken şartları hayati önem sırasına göre yukarıdan aşağıya açıkladım. Bütün mesele bitkilerin fotosentez olayının hiçbir şekilde sekteye uğramamasıdır.

En başta esinti

Yaprakları çok fafifçe hareket ettirecek, ara sıra yaprak saplarını hafifçe eğip bükecek kadar hareket ettirme kuvvetine sahip esinti gelişimi hızlandırır. Şimdi diyeceksiniz hava hareketlerinin her bitkinin yapraklarını hareket ettirme şiddeti farklı. Haklısınız. O halde ölçünüz şunlar olsun: Sigara dumanı veya tütsü çubuğu dumanı dümdüz yukarı gitmiyor, bazı yönlere yol alıyorsa hava hareketleri az da olsa var demektir. Özellikle mum alevi hep hareket halinde oluyorsa, bazen hareket yüzünden sönecek gibi oluyorsa tamamdır.

Bütün gün devamlı olması gerekmez. Gün içinde aralıklarla. Pencereleri açarak, hatta bitkileri zaman zaman hava cereyanına maruz bırakarak, veya vantilatör çalıştırıp üstlerine üflettirerek gün içinde birkaç kez esinti sağlayın.

Hava cereyanı zararlı değil mi?

Hava cereyanının salon bitkilerine zararlı olduğuna dair çok yaygın bir yanlış bilgi var. Bu yanlış bilgi dış kaynaklı bilgilerin tercümelerinden kaynaklanıyor. Mesela bazı Amerikan gelişmiş şehirleri iç karasal ve yarı çöl iklimi olan yerlerdedir. Kupkuru hava ve gün içinde büyük dengesizlikler gösteren ısı dereceleri olur. Bir de Avrupa’da kışın feci soğuk olan yerler var. Ama Türkiye’de tüm kıyı kesimlerimiz ve iç kesimlerdeki Ankara vb. çoğu kentler onlar gibi ekstrem iklim şartlarına sahip değil. Hava 7C dereceden daha soğuk değilse veya 32C/40C derecelerde sıcak değilse ev içi hava cereyanı ile bitkilere esinti sağlamanızın zararı değil faydası olur. Zararsız hava cereyanı için sıcaklık havası nemli yerlerde 7C ile 33C dereceler aralığı, havası kuru yerlerde 12C derece ile 26C dereceler aralığıdır diyebiliriz. Tabii ki çok fazla şiddetli rüzgarın olmaması şartıyla.

Klimalı mekanlar

Klima kullanılan bir oda içinde bitkilere yeterli ölçüde hava hareketleri oluşur. Büyük faydası var. Klima kullanılmıyorsa, pencereleri açma imkânınız da yoksa bir vantilatör kullanın. Otomatik hareket ettiren küçük bir cihaza bağlarsanız her saat başı kendiliğinden 15 dakika çalışır durur. Ayaklı oda vantilatörlerinin başı sağa sola hareket ederek her yere esinti sağlıyor. Çok kullanışlı. Havası fazla kuru olan yerlerde ise suyu sisleme gibi çevreye yayan vantilatör çok iyi işe yarar. Bunlar aslında insanların kullanmalarına yönelik olarak aşırı sıcak yaz günleri için düşünülmüş.

Eğer sıcaklık şartları doğru ise esinti gündüz boyunca biraz daha az, gece boyunca daha sık olmalı.

Gündüz değil gece esinti isteyen türler

Orkideler, bromelyadlar, kaktüsler ve diğer sukulent bitkiler için esas olan şey gece boyunca sürekli hava hareketleridir. Bu türlerde gündüz esintisi sadece şiddetli sıcaklarda çevrelerindeki ısı birikimini gidermek için faydalıdır.

Yeterli şiddette ışık

Her bitki güneşe ihtiyaç duyar. En azından, yapraklara güneş değmese bile güneş gelen oda içinde yansıyan güneş ışınları bazı bitkilere yetiyor. Yani çok kuvvetli aydınlık ortam birçok bitkilere yetebilir. Sadece çiçek açmalarına yeterli olmayabilir. Bitkilerinizin türüne göre güneş ya da ışık kuvveti ihtiyaçlarını öğrenin. Hiçbir bitki loş ışıklı yerlerde sağlıklı gelişemez. Duruma göre güneş etkisi veren özel lambalarla yapay ışıklandırma işe yarar.

Işık süresi

Gündüz süresini bitkiler doğada olduğu gibi algılamalı. Perdeleri güneş doğmadan önce iyice açın. Fotosenteze yetecek şiddette ışığın süresi ayrı (8 saat her bitkiye yeterli, fazlası gereksiz). Işığın şiddetlenmesi evlerde güneş doğduktan bir iki saat sonra başlıyor. Yaprakları ısıtacak kadar güneş isteyen bitkilerde güneş ışınlarını alabilmeleri süresi ayrı. Genelde günde en az iki saattir. Bütün bunlara dikkat edin.

Gündüz süresi

Özellikle evde çiçek açan türler için önemli. Ve bunlardan subtropikal bölgelere ait olanlara lazım. Yani meselâ tam tropikal kuşak bitkileri olan antoryumlar ve Afrika menekşeleri gündüz süresini hiç önemsemiyor, sadece fotosenteze yetecek kadar şiddette olan ışığın süresi önemlidir. Bir de günde iki üç saat kadar kızılımsı güçlü ışınlar lazım ki çiçek açmayı gerekli görsünler (haftanın her günü olmasa da olur). Bunu odanın içerisine giren sabah güneşi ya da akşam güneşi sağlar.

Subtropikal türlerden yılbaşı kaktüsü, Calandiva, Atatürk çiçeği gündüz süresine göre hareket ederler. Gündüz süresi uzun olunca hızlı gelişir, sonbaharda gündüz süresi hızla kısalırken de çiçeklenmeye karar verirler (tomurcuklanıp çiçeklenmeleri için tam 12 saat tam karanlık gerekir). Bu gibi türlerde hızlı gelişim ve çiçeklenme istiyorsanız bitkilerinizin ilkbahardan sonbahara kadar gündüz saatlerini çok iyi algılayabilmesini sağlayın. Bazı insanlar perdeleri sıkı sıkı kapatır ve öğleye doğru açarlar. Böylece bitkilerin gelişimi sekteye uğrar. Akşamları güçlü ışık olan odalarda ise bu türler çiçek açmaya girişmez.

Bitlenmelere dikkat

Yaprak sağlığı bitkilerin gelişim ve yapılanmalarında büyük önem taşıyor. Her bir yaprak gelişim için besin ve enerji üreticisi olarak çalışır. Bu konuda yaprak bitlerinin iki ölümcül zararı var:

1- Üretilen besinleri sömürürler. Daha kötüsü ne olabilir? Yapraklarda bir tane olsa bile bir parazit görürseniz derhal yok edin. Sakın ilaç araştırmakla vakit kaybetmeyin. Siz ilaç araştırırken hızlıca çoğalır yumurtalarını her yere bırakırlar. Önüne geçene kadar olan olur. Gördüğünüz anda acilen bir parça ıslak kağıt havlu parçası ile alıp yok edin.

2- Daha kötüsü ne olabilir demiştim. Yaprak bitleri yaprakların dokularını tahrip ederler. Öz su sızıntısı olur. Ve anında bakterileşme, onu da hemen mantar hastalıkları takip eder. Bitki mahvolur.

Bazı bitki bitleri gözle görülmez. Örneğin örümcek bitler. Ancak yaprakları güneş ışınları ısıttığında hızlı hareket ederler ve o zaman büyüteç yardımıyla kolayca görebilirsiniz. Maalesef bitkilere en büyük zararı veren parazitler bu en küçük parazitlerdir. Bitkilerinizi ciddi anlamda önemsiyorsanız haftada bir defa büyüteçle dikkatli incelemeler yapmalısınız.

Su

Gereğinden fazla sıklıkta sulama daima zararlıdır. Bitki yeni gelişimler gösteriyorken su sıkıntısı çekerse bu da zararlı. Hem kökler daima çamurda kalmayacak hem gelişim dönemlerinde su sıkıntısı çekmeyecek. Yetiştirdiğiniz bitkilerin türüne göre her biri için tek tek araştırma yaparak en uygun toprak karışımı ve en uygun sulama düzenini öğrenin.

İstisnasız her tür bitkide ve her halükarda ⇒ şu sayfada anlattığım sulama hatasını kesinlikle yapmayın.

Doğru ısı derecesi

Her bitki için değişik olabilir. Bitkilerinizin türe göre ihtiyaçlarını iyi öğrenip dikkatli olmalısınız. Büyük çoğunluk en iyi gelişimi 18C – 27C dereceler arasında gösterir. Mükemmel gelişim için son sınırlar 16C – 30C arası dereceler. Gece – gündüz arasında ortalama 8 derece ısı farkı olmalı (buna göre gece boyunca ısının biraz düşük, esintinin biraz fazla olması bitkilerin sağlıklı gelişim göstermeleri için çok önemlidir).

Doğru toprak, saksı ve bitki besinleri

Salon-ofis bitkilerinize aynen ⇒ şu sayfada anlattığım özelliklere sahip sade ve ucuz olan torf topraklardan kullanın. Toprağa mutlaka ponza taşı karıştırın. Asla kesinlikle kullanmamanız gereken bela maddeler şunlar: Cocopeat, sphagnum yosunu/torfu, perlit ve vermikülit. Ayrıca solucan gübresi katkılı torf topraklardan da kesinlikle uzak durun. Bunun gibi orman toprağı, bilmem ne gübresi sözde iyi karışım toprak satıcılarına inanmayın. Orman toprağı dedikleri en kötüsünden hafriyat toprağıdır. Saçma sapan sahte karışımları internette tanıtıp överek kolay para peşindeler.

Besin verme, gübreleme

Bitki besini kullanmak torf topraklarda özellikle ilk 2 ay geçince gereklidir (araya kış girerse baharı bekleyin).

Bitki besinlerinin işe yaramaları için toprağın aynen yukarıda anlattığım gibi hazırlanmış olması, saksıda en fazla 2. yılına girmiş olması ve sulamaların da en baştan beri doğru tarzda yapılıyor olması şart. Aksi takdirde bitki besini zehir etkisi yapacaktır. Bu kesin ve net bir bilgidir. Toprak ve sulama tarzı şartları benim tariflerime uygun yapılmamışsa bitki besini sakın kullanmayın derim.

Bitki besini yerine gübre vermek mi istiyorsunuz? O halde süper etkili mükemmel tarif için şu sayfaya bakın: Salon bitkilerine hayvan gübresi nasıl verilir?

Saksı büyüklüğü önemli bir faktör

Ev, ofis süs bitkileri (çoğunluğu) tropikal ülkelere aittir. Soğuk toprağı pek sevmezler. Eğer köklerinin ihtiyacının dışında çok fazla büyük saksılara dikerseniz kökler fazla toprakta hem havasız kalıp boğulacak hem de kökler fazlasıyla serinde kalacaktır. Bu da gelişimin durmasına, ölüm sürecinin başlamasına sebep olacaktır. Onun için bitkileri köklerinin anca sığacağı yeterlilikte saksılara dikmelisiniz. Köklerinin rahat edememesi, yumak oluşturması hiç zararlı değil. Bilakis daha hızlı daha sağlıklı gelişim olur. Saksı küçük diye düşünüp kocaman saksılara dikmeyin. Bunlar bağ-bostan bitkisi değil. Tropikal memleketlerin bitkileri.

Ayrıca şu sayfayı da mutlaka okuyun: ⇒ Saksılama hataları

Hava nemi

Her bitki için büyük önem taşımaz. Salon / ofis süs bitkilerinin hemen hemen tümü tropikal yağmur ormanlarına aittir ve her ne kadar yoğun nemli hava isterler denilse de o bölgelerden süs bitkisi olarak seçilenler düşük hava nemini, kuru havayı tolere edebilen türlerdir. Çünkü bizim gibi meraklıları değil, o bitkilerin ticaretini yapacak kişilerin kolayına gelecek her şeyi düşünürler. Satış yerlerinin uygunsuz şartlarında bozulmasın vesaire gibi. Yani emin olun ev içinin kendi nemliliği çok istisnai bir iki tür dışında tam yeterlidir.

Ama burada konumuz hızlı gelişim ve hava nemi bu açıdan çok önemli:

Daha yukarıda esintinin, hava hareketlerinin öneminden bahsettim. Mekanda hava hareketleri biraz fazla olursa ve bunun yanı sıra hava nemliliği çok fazla olursa (ısının da uygun olması şartıyla) gelişim gerçekten çok hızlı olacaktır. Tabii ki diğer sıraladığım tüm şartların da tam yerinde olması lazım.

Buraya kadar okuduysanız, en başta ve en sonda ele aldığım bu iki mesele ikisi bir arada olunca meselenin en etken püf noktasıdır. Salon-ofis bitkileri müthiş güzel yapılanarak müthiş hızda gelişim gösterirler.
Havayı nemlendirme hakkında ayrıntılı bilgi: » Hava nemlendirme yolları..

Not: Yapraklara su fısfıslamak hiç işe yaramaz. Bilakis havasız mekanlarda yapraklarda hastalık yapar. Bu bilinçsizce tavsiye edilen su fısfıslama uygulamasından hiçbir fayda beklemeyin. Gerçi tek faydası var, o ise çok sıcak memleketlerde bitkileri serinletmektir o kadar. Ortamda hava hareketleri varsa yapılması şartıyla.

Yazar: Erdal Yüksel

Kategori: Salon, iç mekan dekor

Etiketler: |

'Hızlı gelişim' hakkında sorular, açıklamalar

  1. Seda Türkoğlu dedi ki:

    Çiçeklere doğum kontrol hapı iyi gelir mi?
    ***
    Öyle söylentilere inanmayın. Bu sayfada esas gerekenleri öğrenebilirsiniz. Ben bitki besini bile vermediğim halde problem olacak kadar gür gelişip çoğalıyorlar.

  2. Yaşar, Kayseri dedi ki:

    Merhaba. Bende difenbahya, barış çiçeği, şeflera ve bambu palmiyesi var. Bitkilerimi camın 2-3 adım önüne sehpaya koydum.Güneş hiç almıyor malesef ama çok aydınlık. Günde 3-4 kere camı açıp direkt çiçeklere rüzgar değmesini sağlıyorum ve bu arada kuru hava çarpmasın diye sprey şişesi ile su püskürtüyorum. Sizce bu yaptıklarım bu mevsimde bir sorun oluşturur mu? Kış ortasında da bu şekilde yapsam bir sıkıntı olur mu?
    ***
    Barış çiçeği ve difenbahya için sorun olabilir. Su püskürtmenizin bu konuda faydası olmaz. Isı 10C derecenin altında ise ve oranın havası fazla kuru ise kuru-soğuk havaya aniden maruz kalmaları sonucunda zarar görürler. Yaprak kenarları ve uçları kurur. Soğuk günlerde dikkatli olmalısınız. Ben istanbulda iken ev içinde 7C dereceye kadar hiç zarar görmediklerine çok defa şahit olmuşumdur ama evimizde zaten herhangi bir ısıtıcı kullanılmıyordu yani sonbahardan itibaren aşama aşama serine adapte olmuş durumda idiler ve İstanbul havası daima çok nemli idi. Bir de İstanbul sürekli soğuk kalmaz ara sıra soğuk olur. Bitkilerin sağlığı için pencereleri açık bırakmakta çok şeye dikkat etmek gerekiyor.

  3. Yaşar, Kayseri dedi ki:

    Esintiyi sağlaması için küçük boy vantilatör alıp bitkilerimin tam karşısında çalıştırsam bir faydası olur mu?
    ***
    Bırakın kış boyunca dinlensinler. Sadece orkideler için gereklidir.

  4. Ayşe, Isparta dedi ki:

    Saksıda minyatür gül aldım. Eve gelince saksıyı genişlettim. Lakin yaprakları sarardı ve buruştu. Neyi yanlış yaptım acaba. Köklerini iyice topraktan arındırdım da diktim. Neden böyle oldu acaba yardım edebilir misiniz?
    ***
    Neden öyle oldu, cevabını kendiniz yazmışsınız zaten. Kış günü normalde salon bitkisi olmayan bir bitkiyi alıyorsunuz. Serada özel koşullarla çiçeklendirilmiş. Eve gelince hemen bozulurlar. Ama siz bir de kökleri rahatsız etmişsiniz. Hangisi daha kötü? İkisi de.. Şimdi siz onu dışarıya güneşli bir yere koyun. Toprak kurudukça sulayın. Eğer kökleri yanlış toprak yüzünden çürümedi ise bir ay içinde yeniden filizlenir ve nisandan itibaren hızlıca kendisini yeniler.

  5. Ayfer Okur dedi ki:

    Bu nisan ayı içerisinde bahçeme Bim’den aldığım aşılı gül fidanlarını diktim. Bu yıl içerisinde açtıklarını görebilir miyim acaba? Bir de yine bahçeme üç hafta önce fare kulağı tohumu atmıştım. Çok yerde filizlenmeye başladı. Toprağı karıştırınca hala tohum görüyorum. Bunlar da çıkar mı? Tohumum kalitesiz olabilir mi?
    ***
    Yediveren gülü ise evet. Değilse gelecek yılın mayısını bekleyeceksiniz. Tohumların hepsi filizlenmese bile farekulağı sürekli çevresine sürgünler uzatıp ağ şebekesi gibi kendi kendine çevrede sayısız çoklukta fideler üretir. Tohumların çimlenmemesi belki gerektiği gibi sulamadığınız içindir ama az bir sayıda tohumlar çimlenmiş olsa bile dediğim gibi zamanla her yeri sıkı sıkıya kaplarlar.

  6. Semi, Bursa dedi ki:

    Merhaba benim saksıda domates, biber fidelerim var. Bunları hızlı verimli büyütmek için çay artığı vs koysam ise yarar mi?
    ***
    Hayır işe yaramaz. Bunların isteği doğru toprak, doğru gübreleme, doğru sulama, yeterli güneş ve kesintisiz hava akımlarıdır. Ayrıca her tür için kendi sayfalarındaki bilgileri okuyup öğrenmeniz lazım.

  7. Fadime A. -Konya dedi ki:

    … balkonda iki üç yaprak boyu da 2cm oldu. Bir ayı geçti büyümüyorlar. Ne yapmalıyım?
    ***
    Bir şeyler eksik ama nedir bilemem. Kendi sayfasındaki açıklamalara bakmalısınız. Burada kısaca toprağı kumlu ve taşlı olmalıdır diyebilirim.

  8. Esin, İstanbul dedi ki:

    Bitki bakmayı çok seviyorum lakin evim bodrum kat ve çok ışık almıyor. Evin içerisinde fazla nemimiz de mevcut. Şu an kaktüslerim az da olsa ışık alan odadalar. Diğer yeşil bitkilerimi gün ışığı almayan odaya taşımak zorunda kaldım. Sukulentlerim vardı ama ne yazık ki çürüdü bir iki kaktüsüm de çürüyüp gidince nem alıcı çalıştırmak zorunda kaldım. Toprak ve sulama konusuna da çok dikkat ediyorum bu arada. Gün ışığı almayan odada ışık takviyesi oluşturmak istiyorum. Ne önerirsiniz?
    ***
    En samimi-içten önerim bu sevdadan vazgeçin. Hem size eziyet hem bitkilere eziyet. Olmayacak duaya amin denmez. Işık takviyesi tek başına bir şey ifade etmez. Zira sürekli hava hareketleri kesin şart. Hatta hava hareketlerinin önem sırası her şeyden önce ilk sıradadır. Kaktüsler şiddetli güneş ışığına eşdeğer özel ışıklandırma ister. Diğerleri derece derece değişir. Günde sadece 8-10 saat karanlık sağlamalısınız. diğer saatlerde sürekli ışıklar yanacak. Havalandırma sistemleri ise kesintisiz, 7/24 çalışır durumda olmalıdır. Çok zor, olağanüstü masraflı bir iş ve bir günlüğüne bile tatile gitmemek zorundasınız. En iyisi başka hobi bulun. Kağıttan, bezlerden, çeşitli eşyalardan gerçeğine çok benzeyen yapay bitkiler üretebilirsiniz.

  9. Can, İstanbul dedi ki:

    Selamlar, sayfanızdan çok yararlandım. emeğinize teşekkürler. Yaklaşık 3 ay önce şöyle bir hata yaptım. Birkaç bitki aldım, torf ile ektim. Başka hiçbirşeyle karıştırmadım. Ketiamda şöyle bir sıkıntı var, daha ilk haftadan yaprak uçlarında kahverengiye dönme oldu. Esintide kalma ihtimaline karşı yer değiştirdim şu an daha az hızda ama halen bir miktar kahveye dönme ve kuruma eğiliminde. Bonzaimiz kurudu. sukulentler bile kullandığım torfa tutunamadılar. Sadece zanzibarım iyi halde. Hemen reaksiyon almalı mıyım? yoksa toprak değişimini bekletmeli miyim?
    ***
    Bu sayfanın konusu sonradan eklenen yeni sayfalarla biraz hükümsüz kalmış gibi. Güncellemem gerekiyor. Burada esinti/hava akımları meselesini ve ışık meselesini tam ciddiye alın. Diğer konularda size tavsiyem şu üç sayfayı mutlaka okuyarak ona göre hareket etmenizdir:
    1- Salon bitkilerine özel toprak
    2- Yaygın ve öldürücü sulama hatası
    3- Toprağın kökleri zehirlemesi, yakması

  10. Elif, İstanbul dedi ki:

    Solucan gübresi alarak salon bitkilerine karıştırsak hızlı büyümelerine katkı sağlar mı?
    ***
    Bir haftaya kalmaz hepsinin kökleri çürür ve ölürler.

  11. Emine dedi ki:

    Kocaman bitkinin 3 yaprağı kaldı. Sürekli dökülüyor. Acaba nedeni ne olabilir?
    ***
    Yanlış toprak olabilir, toprak doğru olsa bile yukarıda yazı içindeki tavsiyelerimin tam tersini uyguladığınız için olabilir. Lütfen okuyup hatalarınızı bulun.

  12. Ahmet, Ankara dedi ki:

    Esintinin tam olarak ne gibi bir yararı var acaba? Yani bitkiye hızlı gelişimini nasıl sağlıyor?
    ***
    Bitkilerin nefes alıp vermeye ihtiyaçları aynen bizim gibidir. Fakat onlarda akciğer yok, ciğerlerin havayı çekip boşaltmasını sağlayan kas hareketleri yok. Bu yüzden hava hareketleri hayati önem taşır. Ancak bu sayede nefes alıp vermeleri aksamadan sağlıklı bir şekilde mümkün olur. Nefes alamazlarsa fotosentez sekteye uğrar. Sadece fotosentez değil daha birçok yaşam aktiviteleri sekteye uğrar. Bu mesele üzerinde birkaç yıl sürekli denemeler yapmışımdır. Doğruluğundan şüpheniz olmasın. Nitekim seralarda hava dolaşımına önem verilir. Hatta yasa dışı yasak bitkileri kapalı ortamlarda yetiştirenlerin düzeneklerinde sürekli hava üfleyen araçlar var. Birkaç defa televizyon haber kanallarında öyle yerlere baskınlar yapıldığının görüntülerinde görmüşümdür. Muhtemelen aynı haberlere siz de rastlamışsınızdır ama görsellerdeki ayrıntılara dikkat etmemişsinizdir. Yani kapalı mekanlarda bitki yetiştirmedeki incelikleri onlar da çok iyi biliyor ve çiçek meraklılarından çok daha fazla ciddiye alarak her gerekeni yerine getiriyorlar.


Sorunuzu / Yorumunuzu Aşağıya Yazabilirsiniz.

Lütfen sorunuzu konu ile ilgili sayfaya yazmaya gayret edin.

Sorunuzu/Yorumunuzu yazın:

Sorunuz cevabımla birlikte 1 saat veya en geç 24 saat içinde burada görünür olacaktır. Lütfen ara sıra kontrol edin. Hiç görünmüyorsa akıllı telefonunuzda önbellek temizliği yapmalısınız.