İlkbaharda soğan ve yumru ekme

İlkbaharda bahçeye dikeceğimiz soğanlı ve yumrulu bitkiler…

Burada konu gerçi soğanlı ve yumrulu süs bitkileri hakkındadır. Ama sebze sınıfından bitkilere de biraz değindim. İlkbaharda soğan ve yumru ekimi konusu.

İlkbaharda ekilecek çiçek soğanlarından örnek

Glayöl soğanları ilkbaharda ekilir.

Uygun zaman

Genel olarak kış sonundan itibaren, don olayları riski tamamen geride kaldığında. Örneğin bahçelerde leylakların ve lalelerin çiçek açtığı günler en uygun zamandır. İşte bu günlerde aşağıda saydığım ve ayrıca ilkbaharda marketlerde soğanları ve yumruları satılan türler için acele etmelisiniz. Ne kadar erken, o kadar iyi.

Hangi türlerin soğanları, yumruları ilkbaharda ekilir?

Önce uygun olmayan türlere değinmek lazım. Lale, sümbül, nergis-fulya, ak zambak ve Amaryllis belladonna soğanları ile şakayık kökleri sonbaharda ekilir. Eğer bu türleri felaket kabilinden bir hata ile ilkbahara saklamışsanız olmaz. Hemen ekmelisiniz. İsterse kış ortası olsun. Çünkü ilkbaharda havalar ısınmaya başladığı zaman ekerseniz aktifleşmez ve çürürler. Daha fazla bekletmeye de gelmez, yine ölürler. İlkbahara kadar ekmemişseniz hemen bahçeye değil saksılara ekin ve bahçenizin/ balkonunuzun en soğuk, en gölgeli yerinde tutun. Yapraklar toprak dışına çıktığı zaman yarı güneşli yere alın. Böylece hayatları kurtulur. Yaza doğru yaprakları kuruyacak ve tekrar uykuya çekilecekler.

Gelelim ilkbaharda ekeceğimiz türlere

Soğanlılar var, yumrulular var. İlkbaharda Koçtaş, Bauhaus, Tekzen vb yapı marketlerde ve Migros marketlerinde (bazen BİM, A101 ve ŞOK marketlerinde de) resimli paketler içinde satışa çıkarırlar. İlkbahar başında satın almaya gayret edin. Yaz doğru almanız pekçok açılardan iyi olmaz.

Soğanlılar

Glayöl, frezya, saksı zambağı, ve iris. En yaygın olanlar bunlar. Başka türler de varsa elbette alabilirsiniz. Dikkat etmeniz gereken şey, yukarıda saydığım satış yerlerinin dışında mesela internet ortamında, pazar yerlerinde, Eminönü çiçek pazarında ve bazı fidanlıklarda satılanlara pek güvenmeyin. Çünkü sonbaharda ekilmesi gereken ama satamayıp ellerinde kalan soğanları satmaya çalışanlara çok rastladım. Gördüğünüz soğan ve yumruların ilkbaharda ekilecek türlerden olduklarından kesin emin olmalısınız. Satıcılara asla danışmayın.

İlkbaharda soğan ve yumru ekimi için uygun türler

Yıldız çiçeği yumrusu

Yumrulular

Kana, yıldız çiçeği, yumrulu begonya ve anemon. Bu ve benzeri süs bitkilerin yumruları yine yukarıda belirttiğim yerlerde ilkbaharda satışa çıkarırlar. Ayrıca, Türkiye’de yumru satışı yok ama bazı gelişmiş ülkelerde Caladium yumruları da ilkbaharda satılır.

Yemeklik türler

İlk aklımıza geleni yemeklik kuru soğandır. Minicik arpacık soğanları ilkbaharda kilo ile satılır. Eğer bunları ilkbaharda çok erkenden alır toprağa ekerseniz yaz sıcakları tam bastırana kadar toprak altında kocaman soğanlara dönüşürler. Yaz gelince sıcakta yaprakları bozulurken sökeceksiniz.

Büyük kuru soğanları ekerseniz bol bol yaprak verir, çiçek açar ve ölürler. Yani bunları ancak yapraklarını yemek için ekebilirsiniz. Ama kış sonunda ve ilkbahar başında kuru soğanları yemek pişirirken doğradığınızda dip kısımlarını atmayın. Onları da ilkbaharın ilk günlerinde aynı şekilde ekerek yaza kadar ortalama ceviz büyüklüğünde baş soğanlar elde edersiniz.

Patetes: Soyduğunuz kabuklar bile işe yarar. Ama yine çok erken davranmalısınız. Zira patates bitkisinin yeni yumrular üretmesi sadece serin gecelere bağlıdır. Yaza kadar, üç ay sonunda söküp toprak altında gelişen patetesleri alırsınız.

Zencefil ve zerdeçal: Marketlerin sebze-meyve reyonlarında ve manav dükkanlarında her zaman canlı yumruları satılır. İlkbaharda alıp ekin. Bunların acelesi yok. Yaz başına kadar zaman uygundur.

Toprak hazırlığı, gübreleme ve sulama

Yukarıda değindiğim türlere bakarsanız birbirleriyle alakasız türler var. Toprak istekleri, toprağa ekerken derinlik ölçüleri, gübreleme vesaire türden türe farkı uygulamalar gerekebiliyor. Dolayısıyla hangi tür veya türleri ekecekseniz onlar hakkında tek tek bilgi araştırmanız lazım. Tümüne genel bir yetiştirme, bakım usulünden bahsedilemez.

* * *

Burada adını anmadığım ama ilkbaharda soğan ve yumruları satılan bitkiler hakkında “acaba sonbaharda mı ekilmelidir” gibi şüpheye düşerseniz sorularınızı aşağıya yazabilirsiniz.

Yazar: Erdal Yüksel

Kategori: Botani

Etiketler:

'İlkbaharda soğan ve yumru ekme' hakkında sorular, açıklamalar

  1. İsimsiz, Edirne dedi ki:

    Bir arkadaşım anemon çiçeği soğanı yolladı. En son ne zaman ekim yapmam gerekiyor?
    ***
    Saksıda yetiştirecekseniz şimdi kuru toprağa yerleştirin ama sulamayın. Çok serin bir yerde bekletin. Şu soğuk hava dalgası geçtikten sonra veya mart sonunda dışarıda güneşli bir yere koyun ve sulayın.


Sorunuzu / Yorumunuzu Aşağıya Yazabilirsiniz.

Lütfen sorunuzu konu ile ilgili sayfaya yazmaya gayret edin.

Sorunuzu/Yorumunuzu yazın:

Sorunuz cevabımla birlikte 1 saat veya en geç 24 saat içinde burada görünür olacaktır. Lütfen ara sıra kontrol edin. Hiç görünmüyorsa akıllı telefonunuzda önbellek temizliği yapmalısınız.