Sabah sefası, Ipomoea purpurea

Borazan çiçeği, kahkaha çiçeği, sabah sefası vb isimlerle bilinen otsu bahçe sarmaşığı. İlkbahardan sonbahara kadar sabah – öğle arasında devamlı çiçek açar. Kışın ölür.

Ipomoea purpurea, sabah sefası Convolvulaceae familyasından bir türdür. Anavatanı Meksika olduğu halde dünyanın her yerinde (özellikle de suptropikal iklime sahip yerlerde) doğal olarak kendiliğinden yetişme özelliği kazanmıştır. Ipomoea’nın birkaç türü daha sabah sefası ve gündüz sefası isimleriyle yetiştirilir. Kardinal sarmaşığı da bunlardan biri.

Özellikleri

Ömrü yaklaşık 6 aydır. İlkbaharda tohumlarından büyük bir hızla büyür. Kışa doğru ölür. Kalp şeklinde güzel yaprakları ve sabahları açan güzel çiçekleriyle herkes sever. Bahçelerde, balkonlarda gayet güzel yetişir. Besleyici toprakta yapraklar 10-12cm genişliğinde ve gayet gösterişli olur. Gerçi boyu uzadıkça yapraklar daha küçük olur. Diğer bitkilere sarılarak 2-3 metre uzar.

İstanbul ve benzer iklimli yerlerde bir bahçeye bir defa dikildiğinde tohumları çevreye yayılarak her ilkbaharda yeniden büyürler. Bunun için özel bir şey yapmak gerekmez. Bütün gün şiddetli güneş almayan, verimli toprağı olan bahçelerde istilacıdır. Olmaması gereken yerlerde büyüyenleri sökmek gerekir.

Yetiştirme şartları

Sabah sefası güneşli ve yarı gölgeli yerleri sever. Gölgeye de uyumludur. Evlere uygun değildir ama havadarlığı çok yüksek olan bir pencere yanında sorun çıkmaz.

I. purpurea

Sabah sefası, Ipomoea purpurea

Her toprağa uyumludur. Humuslu ve besleyici toprakta daha gösterişli, daha güçlü büyür.

Düzenli sulama istemez. Yağışsız ve sıcak aylarda günlerce kupkuru toprakta bırakmayın yeter.

Bahçe salyangozları sabah sefasının yapraklarını sever. Fakat çok hızlı büyüdükleri için sıkıntı olmaz. Sabah sefasının büyüme hızı bahçe salyangozlarının serin saatlerde karın doyurma uğraşısından daha hızlıdır.

Sabah sefası tohumla çoğaltılır

Olgunlaşması tamamlanan, kuruyan tohumları uygun ortamda hemen çimlenir. İklimi uygun yerlerde bahçede yetiştiriyorsanız tohumunu alıp saklamanıza gerek yok. Çünkü sonbaharda çevreye düşen tohumları ilkbaharda çimlenip hızlıca gelişirler. Diğer yerlerde ya da saksıda balkonda yetiştiriyorsanız tohumlarını alıp saklayarak her ilkbaharda yeniden ekmelisiniz. Kısa sürede çimlenirler. Tohumları gruplar halinde yarım metre mesafeyle, 5 tanesi bir arada (5-6cm aralıklarla) ekmelisiniz.

Yazar: Erdal Yüksel

Kategori: Bahçe / Balkon Süs Bitkileri

Etiketler: |

'Sabah sefası, Ipomoea purpurea' hakkında sorular, açıklamalar

  1. Mehmet, Afyon dedi ki:

    Bahçeye gündüz sefası diktim. Çiçeklendi. Soğuktan nasıl koruyabilirim?
    ***
    Antalyada bile korunmaz. Kışın ölürler. Tohumlarını alıp ilkbaharda yeniden ekeceksiniz.

  2. Oğuz, İzmir dedi ki:

    Ben üstten birkaç dal koparıp toprağa ektim oldu. yalnız duvar dibine ekmiştim bayağı dibe doğru gidip kendini güçlü kök ile güvenceye almış akıllı bitki ve tam bir soyunu devam ettiren bitki.Karıncalarda çok seviyor. Bahçe duvarlarına dikerseniz sarmaşık gibi sarar. Güzel bir çiçek..
    ***
    Oğuz Bey sizin bahsettiğiniz başka bir tür. Adını şimdi hatırlayamadım. Didim’de de ondan çok var. Koyu mavi gibi çiçek açıyor. Çiçekleri de yaprakları da daha iri. Bu sayfadaki ise mevsimliktir. Sonbaharda ölür gider.

  3. Özge dedi ki:

    Ankara’ya tam bahar geldi sayılmaz. Bu bitkinin tohumlarını havalar güzelleşince bahçeye taşımak üzere şimdi içeride eksem çıkar mı?
    ***
    Acele etmeyin. Önceden içeride fidelerini büyütmek de hiç gerekmez. Çünkü tohumlar birkaç günde çimlenir ve çok hızlı büyüyerek birkaç haftada çiçeklenmeye başlarlar. Nisan sonuna doğru tohumları bahçeye ekebilirsiniz.

  4. Hatice Ö. -İzmir dedi ki:

    Merhaba. Gündüz sefasını kuzey batı cephesinde, çok büyük bir nar ağacının altındaki tel çite sardırmak istiyorum. Yani gölge fakat çok havadar bir yer. Sizce orada yetişir mi?
    ***
    Evet, hele İzmir’in yaz sıcaklarını düşünürsek daha iyi olur.. Çocukluğumdan hatırlıyorum İstanbul’da bahçemizde ağaç gölgelerinde sorunsuz büyüyüp çiçek açarlardı.

  5. İstanbul, Mustafa dedi ki:

    Ektim bundan boyu 4m oldu. Ne zaman çiçek açar?
    ***
    Şimdiye kadar açması gerekirdi. Gecikmiş ama merak etmeyin her an başlayabilir. Daha fazla gecikmez.

  6. İhsan, Şanlıurfa dedi ki:

    Sabah sefam henüz bu şekilde küçük fide iken tomurcuklanmaya başladı. TTomurcuklanmaya başlaması normal mi? tomurcuklarını koparmalı mıyım? Sabah hiçbirşeyi yoktu fakat öğlen baktığımda çiçek büzüşmüştü. Sebebi nedir? Eğer tohum almak istiyorsam tohumlarını nasıl alacağım?
    ***
    Adı üstünde sabah sefası. Çiçekleri öğle vaktinde solar. Yani yeni açılmış bir çiçeğin sadece birkaç saatlik ömrü var. Sonra hemen büzüşerek soluyorlar. Solmuş çiçeklerin yerinde zamanla nohut tanesi kadar yuvarlakça tohum kılıfları oluşur. Her bir tanenin içinde 5 veya 8 kadar siyah çöreotu taneleri gibi ama onlardan hafifçe büyük tohumlar gelişir. İyice kuruyana kadar bekleyin. Kuruyunca tohumları toplayın.

  7. İhsan, Şanlıurfa dedi ki:

    Bugün sabah sefamın yapraklarında bunu gördüm. Petunyamın yapraklarında da buna benzer şeyler var. nedir bu? hangi ilacı kullanmalıyım? https://eksiup.com/p/6a210363khof
    ***
    Bilmiyorum ama zaten her iki tür de mevsimlik olup şimdi mevsim sonu. Hiçbir ilaç için masrafa değmez.

  8. İsimsiz dedi ki:

    Tohumu nereden alabilirim?
    ***
    Çiçek tohumu satan yerlere bakmanız lazım.

  9. Melike, Kahramanmaraş dedi ki:

    Yıllardır sabah sefası bitkisi yetiştiriyoruz. Bizde daha çok yaygın görülen pembe, mor,beyaz türleri vardı. Bu yıl internette mavi renklisini görünce değişik diye satın aldım. Mayıs ortası gibi saksılara ektik. Bir haftadır önceki yıldan kalma tohumlarımızdan yetişenler çiçek vermeye başlamışken internetten getirttiğim mavi sarmaşık hemen hemen aynı boylarda olmasına rağmen henüz çiçek vermedi. Yaprakları sağlıklı görünüyor. Hiç çiçeklenmeme ihtimali var mıdır? Boşuna bekliyoruz gibi düşünmeye başladım.
    ***
    Diğerler daha bir hafta olmuş. Mavi olanı da yakında çiçek açar. Zaten sizinkiler nedense bir hayli geç çiçek açmışlar. Tohumları fazla geç ekmişsiniz. Nisan ortası daha iyi bir zamandır. Yaz sıcakları başlayana kadar epeyce serpilmiş olmaları lazım. Bu sayede hem daha erkek çiçek açmaya başlarlar hem de daha güçlü olup daha fazla sayıda çiçek açarlar.

  10. Sema, Yalova dedi ki:

    Tohumu nasıl alınıyor acaba?
    ***
    Çiçekler solunca fındık tanesinden biraz daha küçük, meyve gibi tohum kılıfları oluşur. Onlar kupkuru olunca toplayın. Her birinin içinde birkaç tane siyah tohum bulunur.

  11. Melike, Kahramanmaraş dedi ki:

    Mavi sarmaşık çiçeklerimiz de dediğiniz gibi yakın zamanda çiçek açmaya başladı. Fakat diğerlerinden bazılarının yaprakları alt taraftan sararmaya başladı. Çiçekler balkonda saksılarda ekili. Havalar sıcak olduğu için günlük suluyoruz ama buna rağmen bu mevsimde sararmaya başladılar. Geri kalanları nasıl kurtarabiliriz?
    ***
    Bu sıcakta yapılacak bir şey yok. Gelecek yıl tohumları hem daha erkenden hem daha büyük saksılara ekmenizi tavsiye ederim.

  12. Ebru, Antalya dedi ki:

    Bauhaus’tan tohum alıp iki ayrı yere diktim. İki ayrı kök 4-5m uzadılar ama halen hiç çiçek yok. Neden olabilir?
    ***
    Mutlaka ciddi hatalarınız vardır. Tamamıyla açık havada, yani sürekli dışarıda, az da olsa güneşli bir yerde olmaları gerekir. Zaten böyle bir yerde iseler o halde bitkiniz alakasız bir türdür.

  13. Beytullah, Diyarbakır dedi ki:

    Tohumla saksıda büyüyen bu bitki Fransız balkonun dışından. Öğle sabah tam güneş aldığından çok suladığımdan toprak balçık oldu ve suyu emmiyor. Yapraklar siyahlaşıp dökülüyor. Ne yapmalıyım? Öğle tam güneş almayan balkona aldım. Üstten toprak ekledim ama halen diri dalları var.
    ***
    Dibinde delikler olan saksı kullanmanız gerekirdi. Başka türlü olmaz. Diri gibi görünen dallara güvenmeyin çünkü deliksiz saksılarda toprak zehirleşip bitkileri öldürür. Sulamaları saksı alt deliklerden dışarı su çıkacak şekilde yapmak toprağın bozulmaması için hayati önem taşır. Ayrıca, doğru toprak kullanın ve ne kadar güneş olursa olsun toprakta kuruma görmedikçe sulama yapmayın.

  14. Beytullah, Diyarbakır dedi ki:

    Bir önceki soruma istinaden yazıyorum. Delikli saksı kullandım. Delikler tıkanmış sanırım. Tıkalı delikleri açarsam kurtarma şansım var mı? İlacı çaresi var mı? Ben üstten biraz toprak ekledim (en iyi su bırakan killi kumsu sarı ile yeşil arası toprak).
    ***
    İlacı filan yok ama isterseniz deneyin. Bu arada, önceki sorunuza cevap verirken ben aslında kafa karışıklığım sonucu benzer isimli bambaşka bir bitkiyi düşünerek cevap yazmışım. Ama bu tür yani sabah sefası veya kahkaha çiçeği o yanlış düşündüğüm türe göre daha hassastır. Hiç yaprak kalmayacak şekilde bozulmuşsa kurtarma şansınız hiç yok gibi bir şey. Bahsettiğiniz toprak ise, yanılmıyorsam “mil”. Açıklık park ve bahçelerde çok güneş alan yerlerde çim alanlar ve bir iki aylık mevsimlik çiçekler için belediyeler özel kullanıyor. Saksılarda kullanımı pek iyi değil. Özelikle üstten eklemek yanlış. Ancak toprak karışımı yaparken diğer toprakla harmanlarsanız olur ama bunu da tavsiye etmem. Çünkü mil çok zararlı kök parazitleri barındırır. Birçok tür bitkiler o parazitler yüzünden telef olur.

  15. Kübi, Ankara dedi ki:

    Merhaba, 3 ay önce sabah çiçeğini orta boy bir saksıya ektim. çok güzel yaprakları açtı.. ucunda tomurcuklae var ama hala çiçek yok. en kötü kısmı ise çiçeğimin yaprakları sürekli sararıyor.. boyu yarım metre oldu ama yaprakları şuan inanılmaz cansız. Bu çiçek saksıda yetişmek için uygun değil mi? neyi yanlış yapıyorum acaba? gerçekten aşırı üzgünüm.
    ***
    Saksıda da olur ama 1- tohumları direkt esas yaşayacağı yere ve saksıya ekeceksiniz yani sonradan fideleri söküp başka yere dikmek olmaz. 2- ev içinde yaşaması mümkün değil. Sürekli dışarıda açık havada olması gereken bitkilerdendir.

  16. Serap, Ankara dedi ki:

    Kahkaha çiçeğim tek tek açıyor. Üç kök, iki ya da bir tane açıyor. Pencere kenarında, küçük saksıda. Acaba saksısını değiştirsem mi küçük geldi gibi.
    ***
    Hiçbir şey yapmayın. Bunlar en fazla 5 aylık, çok kısa ömürlü bitkilerdir. Yaz sonunda veya sonbaharda kötüleşip ölürler. Tohumlarını saklayıp ilkbaharda ekeceksiniz. Başka türlü mümkün değil.


Sorunuzu / Yorumunuzu Aşağıya Yazabilirsiniz.

Lütfen sorunuzu konu ile ilgili sayfaya yazmaya gayret edin.

Sorunuzu/Yorumunuzu yazın:

Sorunuz cevabımla birlikte 1 saat veya en geç 24 saat içinde burada görünür olacaktır. Lütfen ara sıra kontrol edin. Hiç görünmüyorsa akıllı telefonunuzda önbellek temizliği yapmalısınız.