Halk arasında muhteşem güçlü ve dünyanın en iyi gübresi gibi anlatılan güvercin gübresi ne yazık ki kolay bulunmaz. Çünkü efsanevi anlatımlardaki güvercin gübresi doğal olarak kendiliğinden yanmış gübre haline gelmiştir. İnsan emeği karışmamıştır. Eşi bulunmaz bir nimettir. Yani anlayacağınız güvercin meraklılarının kümeslerinde biriken gübrelerin gerçek güvercin gübresiyle hiçbir alakası yoktur.
Gerçek güvercin gübresi oluşumu
Eski çağlarda insanlar birçok hayvanın ulaşamayacağı dik kayalık tepelerde küçük mağaralar arayıp bulmuş, oraları güvercinlik olarak düzenlemişler. Bu mağaralar küçüktür ama neredeyse iki insanın rahatça hareket edeceği kadar büyüklüktedir. Güvercinler oraları mesken ederler. Birçok güvercin çifti aynı küçük mağara içinde insanların kayaları oyarak hazırlamış oldukları raf benzeri oyuk ve tümseklerde yuva kurarlar. Mağara zemininde sürekli üst üste dışkıları birikir. Adeta yarasa gübresinin doğal oluşumu gibi, bu gübre katmanları en iyi şekilde fermantasyon, çürüme ve ayrışma aşamalarından geçip müthiş güçlü bir gübre halini alır. İnsanlar bir iki yılda yılda bir giderek biriken gübreleri çuvallara doldurarak alırlar. Herhangi işlemden geçirmek gerekmez. Tamamıyla kullanıma hazır haldedir.
Yukarıda anlattığım yüksek mağaralar veya kayalık odaları güvercinlikler Anadolu’nun birçok yerinde vardır. Günümüzde halen oralardan güvercin gübresi toplayanlar var. Fakat ne yazık ki çoğuna artık güvercinler uğramaz olmuştur.
Miktar olarak etkisi
1m² alan için yarım su bardağının biraz fazlası gerçek güvercin gübresini toprağın her yerine serperek toprağa karıştırırsanız fazlasıyla etkili olur. Bu kadar etki için koyun gübresini aynı alan için belki 10 su bardağı miktarında vermek gerekir.
Kullanımı
Gerçek güvercin gübresi çok güçlüdür. Pekçok elementleri içerir ama fosfor ve azot elementlerinin oranı daha yüksektir. Özellikle ilkbahar başı köklenme ve hızlı gelişim takviyesi amaçlı kullanımı mükemmel gelişim sağlar. Bu şekilde hızını alan ve oldukça güçlenen bitkiler mükemmel verimli olarak ürün verirler. Yani bitkileri ekmeden en az bir ay önce toprağı işlemeli ve koyun gübresi vb gübrelerle gübrelemelisiniz. Güvercin gübresini ise fideler yeni gelişirken yanlarına fidelerin birkaç santim uzağından çok az miktarda toprağa karıştıracaksınız. Bu şekilde kullanmanızı tavsiye ederim.
Tavuk, güvercin vb kuşlarımızın dışkıları
Bunları önce yanmış gübre haline getirmek lazım. Sonra bitkilerde kullanırsanız faydasını görürsünüz. İşlemlerinize göre belki gerçek doğal güvercin gübresi kadar keskin güçlü olmayacaklar ama yine de (daha bolca kullanarak) bitkilerinizde çok iyi fayda sağlarsınız. Ayrıca, bunların da azot ve fosfor zengini olacağını bilin ve ona göre kullanın.
Nasıl yaparız?
Yukarıda gerçek güvercin gübresi kadar kuvvetli olmaz dedim. Ama eğer buradaki usulü aynen uygularsanız hemen hemen eşdeğer güçte olacaktır.
Geniş bir kapaklı kova, çöp varili gibi bir kap lazım. Dibine çok sayıda küçük delikler açın (su birikimi olursa süzülmesi için). Kapağına ise birkaç büyük delikler açın.
Hayvanların gübrelerini her gün toplayarak içine koyun ve üzerlerine bolca su serpin. Sonra kapağı kapayın. Tavuklarınızın, diğer kuş türü hayvanlarınızın gübrelerini her gün mü yoksa haftada bir iki defa mı toplarsınız, önemli değil. Ama her topladığınızda aynı şeyi yapın. Kovaya atın ve üstüne bolca su serpin. Her defasında aynı şey. Üst üste birikecekler. Altta kalanlar çürümeye devam edecek. Hatta alçalma olacaktır. Siz doldurdukça birikim adeta azalır. Çünkü çürümeler oluyor.
Kovada istediğiniz kadar birikim olduğu zaman son olarak üzerlerini iyice ıslatın ve kovanın üzerini hava geçmeyecek şekilde naylonla kaplayın. Kapağı üstüne oturtun. 2-3 ay hiç açmayın. Süre dolunca naylonu çıkarıp delikli kapağı tekrar kapayın. Birkaç gün bekleyin. Gübrenin üst yüzeyi iyice kuruyunca gübreyi boşaltın. Ufalayın. İyice havalandırın. Fazla kuru ise yeterince su serperek ıslatın ve tekrar kovaya doldurup kapağı kapayın. Haftada bir iki defa üstten hafifçe sulayın. İki ay da böyle geçsin. Son olarak boşaltıp tekrar ufalayın ve havalandırın. Artık gübreniz kullanıma hazırdır. Bu gübreyi sürekli çok hafif nemli kalacak şekilde birkaç ay saklayabilirsiniz. Daha fazla saklamayın. Birkaç ay içinde tümünü kullanmanız lazım. İhtiyaç fazlasını acilen başkalarıyla paylaşın. Yoksa bozulur ve ziyan olur.
Kuş gübrelerinin olası zararları, faydaları
Güvercin gübresi, tavuk vb kuş gübreleri çeşitli tuzları diğer hayvan gübrelerine göre biraz daha fazla içerdiğinden dolayı:
1) Bazı bitkilere zararlı olabiliyor. Onun için hangi bitkide kullanacaksanız önce o türün özelliklerini iyi bilmelisiniz. Mesela tuzlu toprak uyumlu bitkilere uygundur. Veya her tür bitkilere dap gübresi gibi aynı amaçla kullanıma uygundur.
2) Zaten tuzlu olan toprağa kuş gübresi katılırsa o toprağın tuzluluğunu ve su tutmasını arttırır. Birçok türlere büyük zararı olur. Toprağa su tutma özelliği kazandırması içerdiği tuzlardan kaynaklanır. Ama toprağın su tutuculuğunun artması değil tuzluluğunun artması tuzlu toprak toleransı olmayan bitki türlerine zarar verir.
3) Hem tuzlu topraklara uyumlu hem suyu çok seven bitkiler için en iyi gübre kuş gübresidir (örneğin ortanca, küpe çiçeği, muz ve suyu pek sevmese de Yucca).
Deniz kenarlarına, sodalı / tuzlu göl bölgelerine uygun bitkilere kuş gübresi faydalıdır. Azota fazla ihtiyaç duyan lahanaya ve mısıra da..
Fırtınalı günlerde deniz dalgalarının iyice ıslattığı arazilere uygun bitki türleri kuş gübresinden zarar görmez, adeta coşarlar (elbette gübrenin doğru ölçülerde kullanılması şartıyla).
Güvercin gübresi ve diğer kuş gübreleri hakkında son söz
Yukarıdaki tüm açıklamaları kesinlikle dikkate alın. Gelişigüzel kullanmayın. Gerçek güvercin gübresi elinize geçerse değerini bilin. İsraf etmeyin. Aylarca saklamayın. İhtiyacınızdan fazlasını diğer insanlarla paylaşın. Çünkü gübreler saklamaya gelmez. Etkileri azalır. Bozulurlar.
Penceremde yılbaşı çiçeğim var. Kumru geldi yuva yaptı. İki yavru oldu. Bugün yavrular uçup gitti ama çiçeğim şu an gübre içinde. Yavrular zarar görmesin diye sulamamıştım. Günler sonra suladım. Ben şimdi bu gübreleri ne yapmalıyım? Birkaç yazı okudum. Çiçeğimin kurumasından korkuyorum. Zararlı olur mu? Gübreyi temizlemeli miyim?
***
Üstten toplayabildiğinizi toplayın. Sonra saksıdaki toprağın en üst tabakasını da kazıyıp alın. Böylece saksıdaki bitki kuş gübresinin olabilecek zararlarından etkilenmez.
Sığırcık gübresının faydası var mıdır? Varsa nerede ve nerelerde kullanırız? Satsak ne kadar yapar?
***
Güvercin gübresi ile tavuk gübresi arası bir özellikte olur. Yani en kuvvetli gübrelerdendir. Fayatını ve fazla detayını bilmiyorum. Ama öyle direkt kullanılmaz. Yanmış gübre haline gelmesi lazım. Şu sayfaya bakın: Yanmış gübre oluşturmak ve kullanımı
Elimde 300kg yanmış kuş gübresi var. Bunlar en az 2 yıllık. Ziraat mühendislerinin bir kısmı meyve ağaçlarında sonbahar zamanı yaprak izdüşümüne kuru bir şekilde dağıtılması, bazısı gömülmesi bazısı da sulandırılması diyor. Ben hangisini yapayım? Kuru bir şekilde ne kadar vereyim? Ağaçlar yarı bodur. Yaklaşık 9 yaşındalar.
***
Sonbaharda verilmesi durumunda sulandırılması anlamsız. Ağaçların tam dibinden verilmemeli. Ağacın yaşı, boyu önemli değil. Hangi ağaç nasıl köklenme yapıyor bu önemlidir. Dimdik aşağı mı yoksa çevreye yayılarak mı. Ona göre gübrenin verilişi ağacın dibinden belirli bir uzaklıktan, ağacın çevresi çapalanıp gübrelenmelidir. Miktarı ise sonbahar uygulamasına göre bir metrekare alanın tüm yüzeyine iki su bardağı gibi hesaplanabilir. Buna göre ağacın çevresine dairesel çizgisel hat alan içine ne kadar gübreleme yapacağınızı hesaplayın. Ben ortalama genel bir fikir belirtecek olsam diyebilirim ki bir ağacın gövdesinin dibe yakın kısmı çap 10cm ise, toprak yüzeyinde dipten uzaklık ortalama 60cm tutulabilir. Çapalanan çevreye herhalde 1,5 su bardağı dolusu kuş gübresi yeterli olur. Ama aynı ölçülere göre düşünürsek ve ilkbaharda gübreleme yapılacaksa kuş gübresinin miktarı 1 su bardağından biraz az tutulmalıdır. İşte bu ölçülere göre daha büyük ağaçlarda daha fazla mesafe ve daha fazla miktar gübre gerekir. Daha küçük ağaçlarda da daha küçük ölçülerle.
Elimde yanmış 300kg kuru kırlangıç gübresi var. Üzum ve kavunlara vermek istiyorum. Lakin ne kadar vereceğimizi bilmiyoruz. Kırlangıç gübresinin içerisinde aşırı derecede böcek kanatları var. Böcekle beslendikleri için güvercin gübresi ile arasında fark var mıdır? Üzüm bağımız 100 yaşının üzerinde. Ne kadar vermeliyiz?
***
Böceklerden dolayı muhtemelen azot oranı güvercin gübresine göre daha fazladır. Ayrıca böcek kalıntıları toprağa kitin kazandırır ve bu da bitkilerin bağışıklık sistemlerini güçlendirir. Çok iyidir. Miktarı hakkında kesin bir şey diyemem. Siz en iyisi sizden bir önceki Necati, Yozgat sorusuna verdiğim cevabı dikkatle okuyun ve ona göre bir çare düşünün. Yine kesin bilgi gibi olmasın ama sanıyorum azot oranı biraz fazla olunca miktarı güvercin gübresine göre bir parça düşük tutulsa iyi olacak.
Elimde belki 50 senelik okul çatısındaki güvercin gübresi bulunuyor. 150kg kadar. Bugüne kadar hiç su ile buluşmamış. Kuru şekilde duruyor. Üzüm bağım ve yeni ektiğim bir yıllık zeytin bahçeme gübreyi nasıl kullanmalıyım?
***
Siz bu soruyu tarım ile ilgili ziraat mühendislerine sorsanız daha iyi olur. Zira benim bildiğime göre gübreler bekletildikçe değerlerini kaybeder. Faydalı maddelerin bir kısmı gaz haline gelip uçar gider. Bir kısmı da başkalaşır. Eski gübre ile yanmış gübreyi aynı şey sanmayın. Her eski gübre faydalı değildir. Hiç işe yaramayabilirler.
Elimizde 25 kilo kadar güvercin gübresi var. Zeytin ağacında nasıl kullanmalıyız? Ağaç başı ne kadar atalım?
***
Zeytinlere faydası olur mu şu an için bilmiyorum. Miktarına gelince: koyun, keçi, sığır gübrelerini ne oranda kullanıyorsanız güvercin gübresini dört misli az tutun. Mesela bir bölgede diyelim dört avuç koyun gübresi kullanılıyorsa aynı bölgede güvercin gübresi bir avuç kullanılmalıdır.
Elimde 70-80 kilo kadar kuş gübresi var. Yeni, çok fazla beklememiş. Bugünlerde fıstık ağaçları için kullanmayı düşünüyorum. Ağaçların bir kısmı 30 yıllık. Bir kısmı 5 6 yıllık fidan. Nasıl kullanmamı önerirsiniz?
***
Bu konuda siz sadece çevrenizdeki tecrübeli fıstık yetiştiricilerine danışmalısınız. İnternetten bilgi ararsanız yanlış tavsiyeler yüzünden güzelim ağaçlarınız telef olabilir. Çevrenizde nesilden nesile bu işi sürdüren tecrübeli insanlar varken hayatında antep fıstığı görmemiş insanlara danışmanız abes olur.
Bıldırcın gübresi hangi bitkilerde kullanılır ve ne şekilde?
***
Kullanımı tavuk gübresi gibidir ama önce onu yanmış gübre haline getirmeniz lazım. İlgili sayfalar:
1- Buradan tavuk gübresi meselesini okuyun: Hayvan gübrelerinde NPK değerleri ve kullanımları
2- Kullanıma hazır hale getirmek için: Yanmış gübre oluşturmak ve kullanımı
Güvercin gübresini tohumla beraber karışık ekersem sıkıntı olur mu? Tohumu yakar mı?
***
Yakabilir. Tavsiye etmem.
Pancar ve mısır için ekimden önce kullanılması fayda sağlar mı? Sıvı olarak atmayı düşünüyorum.
***
Yanlış düşünüyorsunuz. Ekim zamanından 1-2 ay önce toprağı çapalayın ve katı halde toprağa serpin. Bu şekilde çok iyi fayda sağlar.
Güvercin gübresini gemlik zeytine nasıl atmam gerekir?
***
Ağacın 1,5 – 2 metre uzağından çevresini çapalayın ve çapaladığınız çevre yerlere gübreyi serpin.
Elimde birkaç çuval güvercin gübresi var. Bahçemde domates, salatalık, biber, patlıcan vs bitkilere bu gübre hangi aşamada nasıl kullanılır?
***
Güvercin gübresinde azot ve fosfor yüksek olduğundan sadece ilk gelişim aşamasında, tam diplerinden değil biraz uzağından, toprağa az miktar katarak vermelisiniz. Böylece hem çok gür dallanma hem çok iyi köklenme olacaktır.
Elimde 3 kg kadar güvercin gübresi var. 80 lt suya koyup şerbetini çıkardıktan sonra damlamadan salatalığa döneme ara sıra yarim litre vermeyi düşünüyorum.
2 yaşında ceviz fidana ne kadar güvercin gübresi atmalıyım?
***
Bunu bilmiyorum.
Merhaba elimde 100 kiloya yakın güvercin gübresi var yaklaşık bir yıldır kuru halde bekliyor. Bide hastane bahçesinden toprakla karışık baya bi serçe gübresi topladım bunları mısır için kullanmayı düşünüyorum faydası zararı ne olur. Bide nasıl kullanmamı önerirsiniz. Ben fırfırla olduğu gibi tarlaya atmayı düşünüyordum.
***
Böyle kullanılması ya hiç işe yaramaz ya da zarar verir. Uzun süre beklemiş olmasının hiçbir önemi yok. Yanmış gübre haline gelmiş olması lazım. Hem yukarıdaki bilgileri okuyun hem de şu sayfayı okuyun: Yanmış gübre oluşturmak ve kullanımı
Buğday yada arpada kullanmak üzere dekora ne kadar güvercin gübresi atmalıyım?
***
Dekar dekar arazilerde tarım bitkilerinden hangilerine kuş gübresi uygundur, bu konularda bilgim yok.
Binanın çatısından topladığım 1.5 ton kuru güvercin gübresini 10 dekar tarlama serpip çerezlik ayçiçeği ekmeyi düşünüyorum. Bir tavsiyeniz var mı?
***
Yok. Bildiğim her şey yukarıda yazılı.
Bu mağara olayını ben şu şekilde yaşadım;
Köyde dedemin çok büyük ardiyesi var içinde buğday-gündöndü-saman var dolayısıyla 40 seneden beri güvercinlerin yuva alanı oldu bu ardiye ve yukarıdan aşşağı dışkıladıkları için dışkılar üst üste birikip tuğla halini alıyor ve söylediğiniz gibi kendi kendine fermente oluyor, bir çekiç vuruyorum bembeyaz kimyasal gübre gibi oluyo.
İşin kötü kısmı ne biliyormusunuz 40 yıldan beri ev belirledikleri ardiyede artık 1 tane bile güvercin yok sebebide ne biliyormusunuz trakyada aşırı hava kirliliği var ve artık minik dostlarımızda başka diyarlara göç ediyor :((
Bu kapitalizmin boğazını kesme vakti geldi cidden.
***
Meselenin hava kirliliğiyle hiçbir ilgisi yok. Güvercinler havası oldukça kirli metropol şehirlerde daha çok bulunur. Hatta dedenizin köyünden büyük şehirlere göç etmiş olabilirler. Orayı terk etmelerinin sebepleri şunlar olabilir: En büyük ihtimal sansar, gelincik, yılan gibi hayvanların ardiyeye dadanıp güvercinleri ve en çok da civcivlerini ve yumurtalarını yemeleridir. Diğer zararlı hayvanlar karga, şahin, atmaca gibi kuşlar. Ardiye yakınlarında su kaynaklarının tükenişi de göçlerine sebep olmuş olabilir. Veya o çevrede tarım ve hayvancılığın eskisi gibi yoğun olmaması güvercinleri daha iyi beslenebilecekleri yerlere göç etmeye mecbur etmiştir.
Yaklaşık 50 yaşında 300 ağaçlık elma bahçem var. Güvercin veya tavuk gübresi kullanmak istiyorum. Hiçbir işlem yapmadan kullanabilir miyim? Ağaç başına ne kadar kullanmalıyım? İlkbaharda kullanabilir miyim?
***
Elma ağaçları hakkında şimdilik o kadar fazla bilgim yok. Her gübre her bitkiye uygun olmayabiliyor. Hangi bitkiye hangi gübre kullanılır, gübreye göre değil bitki türüne göre araştırma yapmalısınız.
Buğdayda üst gübre olarak katı veya sıvı nasıl kullanalım?
***
Bu amaçla kullanımı var mı bilmiyorum.
20 yaşında limon bahçesi için ağaçlara yanmış güvercin gübresi kullanımını önerir misiniz? Evet ise şerbet şeklinde mi kuru mu?
***
Bilmiyorum. Kesin iddia gibi olmasın ama tahminimce ağaçlar bol bol kof dallanmalar yapar, meyve verimi ve kalitesi düşük olur ve hastalıklara direnci azalır diye düşünüyorum. Siz en iyisi çevrenizde aynı işi yapan herkese sorun onlar aynı tür ağaçlara ne gübresini nasıl uyguluyorsa onların tecrübelerini dikkate alın. Daha profesyonelce iş yapmak istiyorsanız toprağınızı analiz ettirin ve konunun uzmanız ziraat mühendislerine bu özellikteki toprağa hangi gübre uygundur diye sorun.
100kg güvercin gübresi var. 20 kilosunu 20 litre melas ve 50 litre su ile karıştırıp mikser ile erittim. 100 litrelik bidonda üstünü taze otla örtüp 10 gün beklettim. Şimdi süzgeçten geçirip damlama suyu ile zeytine vermeyi düşünüyorum. 600 ağaç var ve yaptığım gübre şerbetinin 50 litresini bir kerede vermek istiyorum. Bu konuda sizin düşüncenizi ögrenmek isterim.
***
Bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olmak yanlış. Yani henüz zeytin gübrelemesi hakkında bilgim yok. Dolayısıyla sizin yapmak istediğiniz şey hakkında çok iyi veya çok kötü diyemem. Ama genel açıdan bir cevap vermem gerekirse şöyle: Düşünceniz hem yanlış hem de gereksiz. Ağaçlarınız zehirlenip ölebilir. Zeytin yetiştiriyorsanız ne zaman ne gübresi ile nasıl gübreleneceğini uzman bilgilerinden öğrenin. Her kim mucize arayışıyla kendi kafasına göre gübreleme yaparsa fayda değil tam tersine büyük felaketle karşılaşıyor. Yüzlerce ağacı belki de bu şekilde telef etmek üzeresiniz. Uzman bilgileriyle hareket edin. Gübrenin niteliği, çeşidi, miktarı, ağaca mesafesi, zamanı vesaire. Her şey dosdoğru olmalı. Bunu yapamayacaksanız en iyisi öğrenene kadar hiç gübre vermeyin.
Güvercin gübresini fındık için kullanmak istiyorum. Yapısı ocak tipi fındık dikimi burada. Nasıl kullanabilirim?
***
Fındıklara uygun mu hiç bilmiyorum. Çevrenizdeki tecrübeli ve başarılı kişiler ne tip gübre kullanıyorsa ondan şaşmayın derim.
Elimde 200 kg kuş gübresi var. Geçen yıl güneşte kurutup çuvallara katıp istifledim. Ceviz, zeytin ve fıstık ağaçlarına kuruttuğum kuş gübresini nasıl kullanabilirim?
***
Benim bildiğim şey yabani güvercinlerin kalabalık halde yuva yaptıkları kayalık yüksek mağara benzeri yerlere insanlar girer, bir iki yıllık birikim gübreyi alır ve hemen kullanırlar. Kurutup istiflemek yanlış. Elinizdeki gübreyi nasıl kullanırsınız ve ne derecede faydası olur hiçbir bilgim yok.
Kuş gübresi buğdayda kullanılır mı? Sıvı olarak ölçüsü 20 lt su ne kadar kuş gübresi katalım?
***
Bildiğim kadarıyla hiç uygun değil. İnsanlarımız bilinen, uygulanan gübreleme yollarının dışında bambaşka arayışlara giriyorlar. Buna çok sık şahit oluyorum. Yapanlar genelde büyük zararlarla karşılaşıyor. Uzmanlar hangi tarım ürünü için hangi gübreleri tavsiye ediyorsa onları kullanmalısınız. Hem ayrıca hangi özellikteki toprağa (toprağı iyi hale getirmek için) ne gibi uygulamalar gerekiyorsa onu da toprağınızı analiz ettirerek öğrenmelisiniz. Ve sonra gerekenleri yaparsınız ve böylece toprağınızdan en iyi verimi alırsınız. Yani bazen doğru gübreler bile toprağın bozuk kimyasal yapısı yüzünden işe yaramaz.
Güvercin gübresini orkidelerde nasıl kullanabilirim?
***
Hiç kullanmamanız daha iyi olur. Çünkü yakar ve çürütür.
Bahçedeki meyve çam palmiye ve begonvile mor salkım ağaçlarına her hafta güvercin gubresi şerbeti verdim. En son 7 Eylül 2023 yani 4 gün önce verdim. 14 Eylül de gübreleme işlemi yapmam doğru olur mu (Güvercin gubresi ile). Doğru değilse ne zaman yapmam gerekiyor?
***
Şerbet değil normal gübre halde sadece kış başında vermek daha iyi olur.
Evimizin dışında sarmaşık bitkisi olarak yasemin var. Kumrular buraya yuva yapmışlar ve balkon devamlı olarak onların pislikleri ile doluyor. Bu gübreyi kullanabilir miyim?
***
Hayır. Gübreler öyle kullanılmaz. İlgili sayfaya bakın: Yanmış gübre oluşturmak ve kullanımı