Perlit

Sebzecilik ve süs bitkileri yetiştiriciliğinde yaygın kullanımı olan perlit oldukça işe yarayan bir maddedir. Doğada bildiğimiz halde değil, volkanik sert kayalar halindedir. Yüksek sıcaklıklarda patlatılır. Hacmi 15 misli kadar artmış olarak köpük taneleri gibi beyaz küçük parçacıklara ayrılır. Bitkiler için bu haliyle kullanırız. Satın aldığımız çoğu süs bitkilerinin toprağında perlit tanelerine rastlarız.

Perlit kullanımı

Perlit görünümü

Perlit hangi maddeleri içerir?

Bitkiler için kullanımında içerdiği maddelerin bir önemi yoktur. Tek başına kullanacaksanız perlitin yanısıra duruma göre ayrıca gübre, bitki besini, tarım kireci vb maddeler karıştırmanız gerekir.
Perlitin içeriği: SiO2, Al2O3, K2O, Na2O, CaO, MgO, Fe2O3, TiO2, MnO2, SO3..

Çiçekçilikte, tarımda perlit kullanım amaçları

Topraksız tarımda..
Torf toprak ile karışımı süs bitkileri için.. Fakat maalesef birkaç ayda yapısı değişir ve topraktaki tuzları inatla tutarak toprağın kökleri zehirlemesine neden olur. Kesinlikle süs bitkilerinin toprak karışımlarında kullanmamalıyız.
— Çelik köklendirme yollarıyla bitki üretiminde tek başına veya yarı yarıya saf torf ile karışık kullanılan perlit çeliklerin kök salmaları için havadar ve steril bir ortam sağlar. Bu tip kullanımda bir sakınca yok. En iyi çelik köklendirme toprağı perlit + saf torf karışımıdır.
— Bazı hassas bitkilerin tohumlarının çimlendirilmesinde de perlit tercih ederler.

Ev / ofis süs bitkilerinde perlit

Ben genellikle tavsiye etmiyorum. Sadece birkaç türde, ve eğer perlit yarı yarıya veya başka inorganik maddelerle karışık kullanılacaksa en geç 1 yıl içinde toprak değişimi yapılması şartıyla uygundur. Genelde uygun değildir. Hiçbir şekilde kullanılmaması, onun yerine ponza taşı kullanılması çok daha sağlıklı olur. Sadece Afrika menekşesi için toprak karışımının %40 veya %50 kadarı perlit olmasında sakınca yok. Tek istisna bu.

Nerede satılır, fiyatı nedir?

Perlit sebzecilik ve süs bitkisi sektöründe çok kullanılan bir madde olduğundan dolayı tüm fidanlıklarda satılması gerekir. Ancak neredeyse pamuk kadar hafif olduğundan dolayı ve Türkiye’de fiyatı içme suyundan daha ucuz olduğundan dolayı perakende satışını yapmak kimsenin işine gelmez. İki kuruşluk şey dükkânlarda çok yer tutar. Tüy gibi hafif olduğundan işgal ettiği alana göre iyi kâr getirmez. Dolayısıyla da maalesef fidalıklarda, çiçekçilerde pek bulamıyoruz. Kiloyla değil hacim hesabıyla, litre hesabı ile ölçülür. Litresi 50 kuruştan fazla etmez (2010’lu yıllara göre ortalama perakende fiyatı).

Fayda ve zararları

Perliti ne amaçla kullanacaksanız ona göre zararlarını bilmelisiniz. Perlit sadece çelik köklendirme vb. amaçlar için kısa süreli kullanımlarda çok işe yarar mükemmel bir maddedir. Üstelik kendiliğinden sterildir. Hem su tutuculuğu iyidir hem köklere havadarlık sağlar. Dolayısıyla köklenmenin saçaklanarak bolca gerçekleşmesini sağlar.

Ev / ofis ortamlarında bitkilere zararı

Toprağa katılmasında buharlaşmayı önler. Tozlarının jelleşme gibi etkisi olur. Ve bu da toprağın hiç kurumamasına, ev / ofis süs bitkilerinin köklerinin havasız kalıp çürümesine yol açar. Bazı toprakların özelliğine göre ise tam tersi hiçbir şekilde su tutmaz özellikli bir toprak karışımı teşkil eder. Ev ortamlarında hiçbir şekilde kullanmamalıyız. Sadece bir iki türde uygundur ama ponza taşı ve lav taşı gibi başka inorganik maddeler bulursanız onları tercih edin.

Perlit Yucca, Deracena türleri vb Asparagaceae familyasından birçok bitkilere zarar verir. Sebep toprağa saldığı bazı maddeler.

Birkaç ayda yapısı bozulur. Toprakta kendiliğinden oluşan tuzları sıkıca tutar. Sulama suyu tuzları çözüp aşağılara götüremez. O toprak artık zehir haline gelir. Kökler yanar ve çürür.

Tarlalarda, bahçelerde zararı

Toprakta zamanla perlitin yapısı bozulur. Toprağın dengesini bozar. Tarla vb açık alanlarda rüzgar perliti daima sürükleyip götürür. Çünkü aynı strafor taneleri gibi son derece hafiftir.

Çelik köklendirmede zararı

Perlit tek başına veya saf torf ile karışık olarak çelik köklendirmede en iyi maddedir. Fakat sadece 2 ayı geçmeyecek olan durumlarda. Yani 1 yıl gibi beklemek gerekiyorsa bitkilere hiçbir besin, hiçbir kalsiyum sağlamaz. Bitki besinlerinde de kalsiyum yok. Köklenme olduktan sonra daha da bekletmek gerekirse besin vermek gerekir. Bu ise asitliliği yükseltir. Kalsiyum takviyesi yapmak kesin gerekir. Yoksa kalsiyum ihtiyacını karşılayamayan bitkilerin kökleri bir süre sonra çürümeye başlayacaktır. Sulama suyunuz fazla kireçli ise pek sorun yok. Değilse tehlike büyük. Ya köklenme olunca çelikleri hemen alıp uygun toprağa dikeceksiniz ya da gerekenleri yapacaksınız.

Yazar: Erdal Yüksel

Kategori: Toprak - Gübre - Saksı

Etiketler: | |

'Perlit' hakkında sorular, açıklamalar

  1. Ferhat, Hatay dedi ki:

    Sadece Perlitle celik koklendirme isleminde bitkilerin topraga alisma problemi yasayacagi ve fazla kayip yasanacagi soyleniyor. Bu dogru mudur?
    ***
    Doğru değil. Kullandıkları topraklar problemlidir. Torf denen hazır poşet topraklar ya da kompost topraklar eğer tam olarak olgunlaşmamışsa kökleri çürütüyor. Bu tür toprakları kullanmadan önce açıkta birkaç ay bekletmek iyi olur. Kupkuru olmayacak şekilde ara sıra sulayarak ve alt üst ederek bekletmek lazım. Böylece güvenilir hale gelirler. 6 ay bekletme süresi en iyi süredir.

  2. Giresun dedi ki:

    Pertil fındık bahcesinde kullanılabilir mi? Ne ölçüde kullanmak lazım?
    ***
    Hayır hiçbir işe yaramaz.

  3. Tuğrul, İstanbul dedi ki:

    Merhaba. Terasta saksida ya da PVC’de çilek yetiştirmeye çalışıyorum. Toprak karışımlarını çok detaylı araştırdım. Yabancı sitelere de bakıyorum. Aşağıya referans aldığım siteyi kopyaladım. Yazdıklarınızdan perlit kullanmamam gerektiğini anlıyorum. Ama aşağıdaki ve benzeri bazı sitelerde yüksek miktarda perlit öneriliyor. Çilek için durum farklı mı? Yardımcı olabilirseniz çok sevinirim.
    https://homeguides.sfgate.com/make-strawberry-potting-mix-68843.html
    Things You Will Need
    Wheelbarrow or large trash can
    10 quarts – sterile potting soil
    10 quarts – peat moss
    2 cups – Time-released fertilizer
    4 quarts – compost or well-rotted manure
    1/2 quart – coarse sand
    8 quarts – perlite
    1/2 cup – garden Lime
    ***
    Dört açıdan meseleyi ele almak gerekiyor.
    1- Pekçok ülkede ponza taşı bulmak çok zor ve olsa bile pahalı ama Türkiye’de bol bol var ve hem sudan ucuz. Üstelik yıllarca tekrar tekrar kullanılabilir. Bu sebeplerle ben daima ponza taşını tavsiye ederim. Yabancı kaynaklarda (onlar perliti kolayca bulabildikleri için) hep perliti tavsiye ederler.
    2- Ben perliti salon, ofis ortamlarındaki bitkiler için kesinlikle tavsiye etmiyorum.
    3- Aslında perlit topraksız tarımda tek başına kullanılabilir. Bunda bir sakınca yok. Zaten öylesi kullanımlarda kullanımı kısa vadelidir.
    4- Sizin beğenip uygulamak istediğiniz tarifte perlit oranı diğer tüm maddelerin içinde hiç de çok değil ama çok bile olsa çilekler aynen mevsimlik bitki gibi yetiştirilir. Yani bunda da perlit kısa vadeli kullanılıyor. Yapısının bozulacağı kadar uzun dönemde çilekler saksı vb kaplarda aynı toprak ortamında kalacak değil.
    Sonuç olarak: Sizin kullanım amacınız açınızdan hiçbir zararı yok. İnşallah başarılı olursunuz.

  4. Mustafa, Ankara dedi ki:

    Perliti su olarak yetersiz olduğundan hobi bahçemde kullanmaya başladım.Açıkcası ne ile karşılacağımı bilmiyorum.Maydanoz havuç tere roka ekeceğim yerlere serptim. toprakla karıştırdım biraz alaca oldu.Suladım ertesi gün gittiğimde yüzeydeki perlitlerden bir kaç tane aldım öyle sıktım içinden su falan çıkmadı. acaba suyu emme süresi falan mı var bilmiyorum. Ayrıca patatesleri de çapalamadan serpeyim diyorum ne dersiniz.?
    ***
    Perlitin bir suçu yok ama sizin kullanım amacınız hem yanlış hem gereksiz. Hiç uğraşmayın.

  5. Şafak, Trabzon dedi ki:

    Bu yıl Perlit aldım. Sade perlit kullandım. Harici köklendirme yok. Kullandığım pet şişelerin dibini delmek gerekir mi yoksa kapalı kalıp fazla su içinde mi kalsın? Evdeki imkanlar doğrultusunda vitamin eksikliği nasıl giderilmeli?
    ***
    Elbette dibi delik olmalı. Böylece sık sık sulama sayesinde kökler oksijensiz kalmaz. Ama su dolu beklerse oksijen tükenir. Bakterileşmeler de oksijen tüketimini hızlandırır. Köklendirmede vitamin, bitki besini filan verilmez. Zaten bu sebeple gübresiz ve besinsiz, doğal olarak kendinden steril karışımlar kullanılır. Uzman kişiler yarı yarıya perlit + saf gerçek torf kullanırlar (torf adıyla satılan hazır toprakların bununla alakası yok).

  6. Pelin, İstanbul dedi ki:

    Merhaba, perlit kullanmak istemiyorsak. alternatif olarak lav taşı yeterli olur mu?
    ***
    Evet. Lav taşı, elenmiş tozundan arındırılmış temiz dere kumu, ponza taşı, pişmiş kil kırıkları gibi bunlardan herhangi biri toprak karışımlarında perlitten çok daha iyi ve daha sağlıklıdır. Perlit torf ile ya da yanlışlıkla torf denen salon bitkisi topraklarında eğer eşit ölçülerde karışım yapılması gerekiyorsa (örneğin Afrika menekşesi için ve bazı sukulentler için) o zaman kullanılabilir. Bu tip kullanım dışında perlit sadece köklendirme çalışmalarında kullanılmalıdır. Özellikle de gerçek saf torf ile perlitten aynı ölçülerde yapılmış karışım en sağlıklı köklendirme toprağıdır denebilir ama bu karışımda bile perlit yerine diğer saydığım maddeler kullanılabilir.

  7. Faruk, İstanbul dedi ki:

    Saksıdaki güllerin toprağına perlit karıştırmak faydalı mı yoksa zararlı mıdır?
    ***
    Perlit sadece çelik köklendirmede, kısa vadede faydalıdır. Dallar perlitli ve saf torflu karışımda çürümeden köklenirler. Çiçeklerinizin topraklarına karıştırmayın.

  8. Dursun A. -Karabük dedi ki:

    Perlit mutlaka tarım perlitimi olacak yoksa piyasadaki köpük denilen ambalajlarda kullanılan beyaz yumuşak maddeyi veya binalarda kullanılan yalıtım malzemesini ufalasak kullansak olurmu? Aynısı mı? Zararlı mı? Yoksa mutlaka tarım perlit mi kullanmalı?
    ***
    Sizin dediğiniz madde strafor. Perlit ile uzaktan takın hiçbir alakası yoktur. Kısa vadeli köklendirme toprağı olarak kullanımda perlit kullanılmalıdır. Ama salon bitkilerinin normal toprak karışımlarında strafor perlitten bin kat daha iyi ve daha sağlıklıdır. Ufalayarak kullanabilirsiniz. Yaklaşık 12 yıldır ben de zaman zaman kullanıyorum.

  9. Kadriye G. -Ankara dedi ki:

    Çankırı kalfat köyünde perlit kayalıkları var. Oradan bir miktar almıştım. Dediğiniz gibi hafif bir malzeme değil. Hatta toprak gibi ağır. Farklı bir şey mi acaba? Üzerlerinde yüzlerce çam fidesi kendiliğinden çıkmış.
    ***
    Doğada o şekilde oluyor. İnsanlar o taşları fırınlarda yüksek sıcakta patlatırlar. Böylece patlamış mısır gibi bambaşka halde perlit elde ediliyor.

  10. Mersin Theguard dedi ki:

    Perlitin ömrü hakkında bilgi alabilir miyim? Yeşil soğan yetiştiriciliğinde kullanmayı düşünüyorum. Yaklaşık olarak 35 günde hasat ettiğimi varsayarsak. Hasat ettikten sonra aynı perlite ekim dikim yapabilir miyim?
    ***
    Bu tür yetiştiricilikleri bilmem. Kuru baş soğan üretiminde talaş (toz değil yaprak talaş) kullananlar bile var. Gayet iyi başarı sağlıyorlar. Ama usulünü filan bilmiyorum. Perlite gelince, sizin amacınıza yönelik bir şey diyemem. Birkaç ayda yapısı bozuluyor. Belki sizin kullanımınıza iki veya üç defa üst üste bozulmadan dayanabilir, ama ara vermeden, bekletmeden kullanacaksanız. Uyar mı uymaz mı orasını bilmem. Talaş ile yetiştirme konusunda bilgi bulursanız bence onu deneyin. Hem sonrasında o kullanılmış talaşı bahçe toprağına karıştırır veya kompost çürüntülerine karıştırıp değerlendirebilirsiniz.

  11. Sedat Sanver dedi ki:

    Benim bahçemde toprak çok kötü. Suluyorum ertesi gün toprak hemen kuruyup çatlıyor. Perlit önerdiler. Onun yerine çay posası kullanın okudum. Siz ne dersiniz? Ya da toprağı canlandırmak için ne yapmalıyım?
    ***
    Hangi şehirde olduğunuzu yazmamışsınız. Yazsaydınız iklim özelliklerine göre daha iyi fikirler aklıma gelebilirdi. Sıcak illerde yılın bu şiddetli sıcak günlerinde toprağın bir günde kuruması gayet normal. Perlit işe yaramaz. Çay posası daha iyidir. Veya sonbaharla beraber çevreden ne kadar dökülen yaprak toplayabilirseniz toplayın ve toprağı çapalayarak yaprakları toprağa karıştırın. Şubat ayının sonuna kadar bunu birkaç defa tekrarlayın.

  12. Neriman, Ankara dedi ki:

    Ben saksı çiçeklerime koymuştum. Çiçeklerimde unlu bit oluştu. Bu duruma perlit neden olmuş olabilir mi?
    ***
    Hayır. Bu parazitler her yerde var.

  13. Zekiye, Hatay dedi ki:

    Monstera ve paşa kılıcı köklendirmek için perlit kullanabilir miyim? Kullanılabilir ise nasıl kullanmam gerekir?
    ***
    Monsteraları önce suda köklendireceksiniz. Sonrasında köklendirme toprağında 1,5 ay tutmanız lazım. Paşa kılıcı için ise köklendirme toprağında perlit yerine mıcır kullanın.
    İlgili sayfalar:
    1- Dallı Arum türlerini suda köklendirmeyle üretim
    2- Köklendirme toprağı hazırlama
    3- Mıcır saksılarda kullanımı

  14. Aslı, Denizli dedi ki:

    Perlit tozu bulunan çuvallarda kabuklu yiyecek, çekirdek, kuru bakliyat gibi ürünleri uzun süreli haşerelerden korumak amaçlı depoda saklamada gıdaların tüketilmesinde insan sağlığına zararı olur mu?
    ***
    Bu mesele benim bilgi alanımda değil. Gıda mühendislerine sormanız lazım.

  15. Erdal, Tokat dedi ki:

    Perlitin toprağa karışık miktarı ne kadar olmalı?
    ***
    Ne amaçla kullanacaksanız duruma göre değişir. Yukarıda bildiklerimi yazdım.

  16. Murat, İzmit dedi ki:

    Torbalı satilan bitki toprağında perlit varsa ayıkladıktan sonra kullansak zararı olur mu?
    ***
    Fazla yoğun değilse ayıklamaya gerek yok. Ayrıca en geç bir yıl sonra daha büyük saksıya geçireceğiniz bitkiler için kullanmada hiç sakınca yok. Bir yıl sonra yeni saksısında perlitli değil ponzalı toprak kullanın. Yeni saksıya aktarırken köklerini eski perlitli toprağından fazla arındırmayın.

  17. Oğuz dedi ki:

    Çok nemli ve bol yağmur alan bir yerde balkonda saksıda sebze yetiştirmeye çalışıyorum. Bazı videolarda gördüğüm için perlit ekledim. Az sulamama rağmen toprak sürekli ıslak. Toprağa çok para verdim. Acaba bu toprağı başka türlü nasıl değerlendirebilirim?
    ***
    Zaten muhtemelen saksılarda kullanılacak bir toprak değil, parklardaki çiçek dikilecek zemin arazi topraklarını iyileştirmek için toprağa karıştırılacak olan toprak düzenleyici bir karışım olabilir. Maalesef bu toprak düzenleyicilerini iyi bir saksı toprağı diye yüksek fiyattan satanlar çok. Siz bir de perlit ile karıştırmışsınız. Şimdi en iyisi bunu kumlu doğal arazi toprağı ile eşit ölçülerde karışım yaparak balkon saksılarınızda kullanın. Ayrıca videoları izlememenizi tavsiye ederim. Yüzde doksan dokuzu sırf takipçi kazanmak için uydurulan yalan, gerçek dışı tavsiyelerden ibaret. İnternette satılan topraklar da genellikle işe yaramaz şeyler. Hatta ne kadar pahalı ise o kadar felaket kötü olduklarından emin olabilirsiniz. Veya toprak değil kıraç arazi topraklarını iyileştirmek için kullanılan toprak düzenleyici özel karışımlar olabilir.

  18. Ersan, İzmir dedi ki:

    Köklendirmede perlit + cocopeat kullanmak ne kadar verimli olur?
    ***
    Bunun verimi yok. Sadece çürütme gibi kötü etkileri olmaz. Hangi bitki türü için ne gibi şartlar gerekiyorsa ve onlarda hatanız olursa perlitten de hayır gelmez.

  19. Damla, Mardin dedi ki:

    Zamanında perlit ve perlitli kaktüs toprağı almıştım. Bu toprakları nerede kullanmalıyım? Ne yapabilirim?
    ***
    Küçük fideleri küçük saksılarda en fazla 1 yıl büyütmek için kullanın. Bu şekilde zararı olmaz.

  20. Zahide dedi ki:

    Ankara’da artık yazlar çok daha sıcak. Hobi bahçemize perlit ilave etmemiz su verimliliğini artırır mı (yazın suların çekilmesinden dolayı)? Ya da bahçe suyunu tutacak önerebileceğiniz bir ürün var mı?
    ***
    Hiçbir faydası olmaz. Malçlama yapmanız çok daha akıllıca olacaktır. Sayfası: https://azbitki.com/malclama

  21. Ayşe, Kıbrıs dedi ki:

    hazır perlitli toprak aldım, dışmeksn orkidelerime geyik boynuzu bitkime kullandım, çok çabuk kuruyor bitkiler ise oldukça iyi sevdi. şimdi bu toprağı değişmem gerekir mi ? sulamaları bol bol yapıyorum sular akıp gidiyor. bu şekilde sulasam yinede zararı olur mu perlitli olduğundan dolayı?
    ***
    Perlitin bozulması 8-15 ay gibi bir sürede olur (ısı ve su özelliklerine göre süre değişir). Şimdilik herhangi bir zararının olacağını sanmam. Ayrıca bazı bitkilere o bozulma zarar vermez ama tedbiren en iyisi perliti hiç kullanmamak. Sadece kısa vadeli köklendirme çalışmaları için en iyi maddedir.


Sorunuzu / Yorumunuzu Aşağıya Yazabilirsiniz.

Lütfen sorunuzu konu ile ilgili sayfaya yazmaya gayret edin.

Sorunuzu/Yorumunuzu yazın:

Sorunuz cevabımla birlikte 1 saat veya en geç 24 saat içinde burada görünür olacaktır. Lütfen ara sıra kontrol edin. Hiç görünmüyorsa akıllı telefonunuzda önbellek temizliği yapmalısınız.