Reks begonyası

Yaprak güzeli begonyalardan reks begonyası bakımı hakkında detaylı bilgiler içeren sayfa.

Renkli yapraklı bir reks begonyası

Reks begonyası yapraklarının güzelliği için yetiştirilir. Birbirinden farklı pek çok çeşitleri olduğu gibi halen bambaşka çeşitler türetmek için çalışanlar var. Bizde diğer adları yaprak begonyası, yaprak güzeli begonyası vs.

Özellikleri

İlk keşfedilen reks begonyasının anavatanı Hindistan’da tropikal iklime sahip bir dağlık bölgedir. Daha sonra Asya’nın tropikal kesimlerinde yakın türlerini bulmuş ve birbirleriyle hibritlerini oluşturmuşlar.

Reks begonyası çeşitleri doğada yarı sis ormanı özellikli tropikal dağ iklimine göre evrim geçirmiş türlerdendir. Bunların başlıca özellikleri yapraklarının havadaki neme çok duyarlı olması, yoğun hava neminden su alabilmeleri ve bünyesinde su tutuculuklarının iyi olmasıdır.

Gövde – dallar

Reks begonyalarının gövdeleri sukulent özelliklidir. Yani gövdeler/dallar bazı çeşitlerinde çok ince olsa bile su ve besinleri depolayıcı özelliğe saiptirler. Gövdeler toprağa sıkıca temas edici tarzda gelişim göstermeye eğilimlidir. Toprağa değdiği yerden toprağa ince kökler salarlar. Bazılarının gövdeleri yukarı dik uzasa da özellik aynıdır. Aslında gövdeden veya daldan söz etmek pek doğru değil. Tamamıyla rizom sayılırlar. Yani patates gibi veya zencefil gibi özellikleri var. Sadece şeklen gövde – dal şeklinde olurlar ve sürekli yapraklar çıkara çıkara toprağa yatık veya yukarı dik uzarlar.

Yukarıdaki açıklamaya göre reks begonyaları rizom gövdeli türlerdendir. Ayrıca reks begonyası kabul edilmeyen ama tamamıyla aynı özelliği taşıyan birçok begonya türleri ve hibritleri var (örneğin paşa çadırı begonyası).

Reks begonya

Hibrit bir reks begonyası

Sevdiği ortam

Çok havadar, biraz esintili, havası nemli, şiddetli sıcak olmayan, kuvvetli aydınlık yerleri sever. Hemen herkes yeni aldığı reks begonyasının bir iki günde bozulduğundan şikayetçi. Acaba eviniz mi uygun değil yoksa başka sebep mi var? Evinizde afrika menekşesi geniş yapraklı, uzun saplı olarak hızlı bir şekilde gelişiyorsa ve  çiçekleri uzun süre solmuyorsa orası reks begonyalarına ideal bir yerdir. Hiç korkmadan alabilirsiniz. Yine de bozuluyorsa sebep toprakla ilgilidir (⇒bknz).

Evlerde bakımı

Direkt güneş sabahleyin veya akşam zarar vermez. Öğle civarı iyi değil. Öğle saatlerinde güneş alıyorsa pencere tülü ardından güneş ışınlarını filtrelenmiş olarak almalı. Ya da çok ince dokulu beyaz güneşlik ardından. Zaten güneşe pek ihtiyacı yok. Sadece yeri şiddetli aydınlık ve çok havadar olmalı.

Evlerde bozulursa: Sebebi esintisizlik, alıştığından fazla sıcaklık veya fazla serinlik, sonra hava neminde, ışıkta ve ısıda yetersizlikler veya aşırılıklar, sonra gereğinden fazlaca sulamak olabilir. Yukarıda sözü geçtiği gibi topraklar da ilgili olabilir. Sonbaharda bozulursa reks begonyanızı çok serin bir yerde mart başına kadar dinlendirin ve toprağı kurumadıkça sulamayın (kurudukça az miktarda suyla sulayın). Tüm yapraklar tamamıyla kuruyabilir önemli değil. Martta sevdiği yerine alın ve filizler başgösterene kadar az sulamaya devam edin.

Toprak ve saksı

3 ölçü salon bitkilerine özel torf toprak  + 1 ölçü dere kumu + 1 ölçü ponza taşı. Hepsini karıştırın. Hatta begonyanızı dikerken toprağın içine az sayıda ceviz kadar sert kireç taşı parçalarını rastgele yerleştirin.

Reks begonyası dikmek için fazla derin olmayan geniş saksı kullanın. Toprak doldurmadan önce en altına sert doğal kireç taşları veya mermer parçaları döşemelisiniz. Saksı içinde toprak yüksekliği en fazla 10cm olmalı. Ona göre yayvan saksı bulun. Ya da saksı fazla derin ise dibine strafor parçaları koyarak straforların üzerine taşları koyun ve en üste toprağı yayın.

Reks begonyası kaç günde bir nasıl sulama ister?

Yukarıdaki toprak karışımında üst yüzey elinize yapışmayacak derecede ıslaklığını yitirdikçe sulamalısınız. Diğer durumlarda, mesela üretim serasında yetişmiş olduğu toprak evlerde kolay kolay kurumaz. Üst yüzey bir hayli kuruma göstermeden sulamayın. Yoksa kökler hemen çürüyecektir. Ayrıca her zaman, her halükarda ne zaman sulamak gerekirse mutlaka saksı alt deliklerinden su dışarı çıkacak miktarda su kullanın. Daha az su ile sularsanız o toprak birkaç ay sonra kökleri çürütecek hale gelecektir (⇒ ayrıntılı bilgi).

Sıcakta sulamak tehlikeli

Bunların bir de böyle bir problemi var. Toprak hava sıcaklığı yüzünden epey ısınmışsa o sırada sulamak kökleri ve dip kısmı hızla çürütür. Bu riski bertaraf etmek için neler yapmak gerekir, ⇒ ilgili sayfa‘yı okuyunuz.

Sebepsiz yere yapraklar pörsürse

Reks begonyalarının gövdeleri aslında bir çeşit köktür (rizom). Ondan ince kökler toprağa yayılır. Gereksiz yere sulama veya fazla bitki besini yüzünden o ince kökler yanar ve çürür. O zaman begonya artık topraktan su ememez ve yapraklar cansızlaşır, eğilirler. Çözümü toprak iyice kuruyana kadar hiç sulamamak. Toprak bir hayli nem kaybedince yeni köklenmeler olur. Toprak kupkuru olduğunda suladığınızda reks begonyanız tekrar canlanır. Fakat eğer toprak eski ise veya doğru bir karışım değilse en iyisi yukarıda anlattığım gibi doğru toprak karışımı hazırlayıp ona yeniden dikmenizdir.

Bitki besini verme

Her 5 sulamada bir defa vermelisiniz. Suya karıştırılan, genel amaçlı bitki besininden. Ama tavsiye dozajın yarısını uygulayın ve sadece saksının en kenarlarından yavaşça dökerek verin. Reks begonyaları bir yandan bitki besinlerine çok hassastır, kökleri yanıp çürüyebilir bir yandan da bitki besinine ihtiyacı vardır.

Çoğaltılması

İlkbaharda serin günler iyice geride kaldığı zaman reks begonyasının rizomunu (yani ana gövdesini) en az üç gözlü parçalara ayırın. Uygun saksılara, yere paralel olarak toprağın üstüne koyun, yarı yarıya gömün. Filizlenme yerlerinin toprak dışında kalmasına dikkat edin. Kuvvetli ışıklı ve oldukça havadar, esintili bir yerde tutmanız şart. En geç bir ay içinde yeni yapraklar uzatacaktır.

Yaprak çeliği ile reks begonyası üretimi

Öncelikle güvenli bir köklendirme toprağı hazırlamalısınız. En uygun zaman ilkbaharın ikinci yarısı. Bunun çeşitli usulleri var. Tek yapraktan köklendirmede filizlenme sapta olur. Yaprağı parçalara ayırırsanız her parçada en kalın damarlardan olması gerekiyor. Parçaları yeterince nemli toprağa üçte biri toprak altında kalacak şekilde yerleştirin. Sulamayın. Çünkü toprağın orta derece nemli olması yeterlidir. Hava geçirmeyecek şekilde naylonla kapatın (ya da saksıyı şeffaf plastik kutuya koyup kapağını sıkıca kapatın). Birkaç günde bir açıp havalandırın. Toprak üst yüzeyi kupkuru olunca çok az miktarda su ile toprak üst yüzeyini tamamen ıslatın, yine kapayın. Birkaç hafta içinde filizlenmeler olur. Küçük fidecikleri esas saksılarına dikin, sulamayın, yine naylonla kapayın. Bu sefer sadece bir hafta kapalı tutacaksınız. Sonra açığa çıkarın ve sulayın.

Zararlıları

Yaz aylarında reks begonyalarında külleme hastalığı olur. Sebep geceleri ortamın esintisiz ve fazla nemli olmasıdır. Yapraklarına su fısfıslıyorsanız sadece öğle vakti civarlarında ve pencereleri uzun süre açık tutacağınız zaman yapın.

Yanlış sulama yüzünden kökleri çürür. Yukarıda anlatmıştım.

Kışın çok serin ve zayıf ışıklı yerlerde yapraklar bozulur, dinlenmeye geçer.

Yaprak bitleri dadanma riski de var. Ara sıra büyüteçle yaprakların altını inceleyin. Bit varsa derhal ilaçlayın. Yoksa kısa sürede çoğalıp yaprakları mahvederler.

Yazar: Erdal Yüksel

Kategori: Salon, iç mekan dekor

Etiketler:

'Reks begonyası' hakkında sorular, açıklamalar

  1. Banu, Ankara dedi ki:

    Reks begonyalarım eve gelir gelmez yaprakları pörsümeye başladı. Üzerlerine şeffaf poşet geçirip içine su püskürttüm. Canlanır diye umut ediyorum. Canlandıktan sonra azar azar poşeti açıp adapte olmasını bir bekleyeceğim?
    ***
    En iyisi serin ve havadar bir yerde tutmanızdır. Bu şekilde yapraklarda bozulma olsa bile kısa sürede adapte olur ve hızla yeni yapraklar çıkarır. Kapalı tutarsanız köklerinin çürüme riski var. Eğer toprağı fazla ıslak değilse sadece gündüzleri kapalı tutun. Bir hafta devam edin. Sonra bir daha kapatmayın. Toprağı ıslak ise dediğim gibi poşet içinde çürüme riski var.

  2. Merve K. -Rize dedi ki:

    Yeni aldığım bir begonia rex’im var. Saksısını ve toprağını değiştirdim. Güzel toprağı var. Hidrokültür taşları da toprağın üstüne koydum. Yalnız ene gelince alttaki büyük dalları kendini bıraktı. Cansızlaştı, yaprakları saksıya uzandı. Sonra yapraklar teker teker elime geldi. On kadar yapraı döküldü. Dolgun formu kayboldu Bitkim için endişeleniyorum. Hala kökleri sağlam. Ufak ufak yaprakları var. Salonda bol aydınlık bir camın önünde tutuyorum. Sulamasını nasıl yapmalıyım? Diğer yaprakların sağlığı açısından..
    ***
    Toprak adam akıllı kurumadıkça sulamayın. Sulayınca da lavaboda, saksı altındaki deliklerden bol bol su sızacağı miktarda su dökerek sulayın. Taşları toprağın üstüne koymanızın hiçbir şekilde faydası yok. Toprakla karışım yapmanız lazımdı. Toprağın üzerine koymanız sadece süs olur ama toprağı, kökleri havasız bırakır. Bu iş reks begonyalarının düşmanı olan uygulamalardandır. Yapraklarını dökmesi eğer evde ısıtıcı kullanıyorsunız kesinlikle onun şokundandır. Bunlar püfür püfür havadar ortam ister. Havasız ve sıcak odalar bu türlere ölümcül zarar verir. Ama eğer odanın şartları tam uygunsa bu takdirde yaprak dökülmesi kullandığınız toprağın kökleri yakması yüzünden olmuştur. Ve köklerdeki çürüme devam ederek begonyayı öldürür. Eğer öyle ise derhal o topraktan kurtarın. Köklerini iyice yıkayın. Fazla uzun kökleri kesin. yeni toprağını şöyle hazırlayın: 2 ölçü torf toprak + 1 ölçü ponza taşı veya hidrokültür taşı. Taşlarla toprağı birbirleriyle harmanlayın. Sonra saksıya doldurup begonyanızı dikin. Karışım toprak nemli ise dikince sulamayın ve toprağın iyice kurumasına kadar bekleyin.

  3. Ahmet, İstanbul dedi ki:

    Nemli ortam sevdiği için suladığım günlerde yapraklarına da su fısfıslıyorum. Acaba bu yaprakların çürümesine yol açar mı emin olamadım.
    ***
    Kesinlikle çok fena zarar verebilir. Ayrıntılı bilgi için siz en iyisi şu sayfayı okuyun: Yapraklara su fısfıslamak

  4. Sevcan, İstanbul dedi ki:

    Evimde Begonia Rex Chayo var. Minik bir saksıda aldım. 8-10 yaprağı vardı. yaklaşık 1,5 ay oldu eve geleli. Fakat o da dahil tüm begonyalarım adapte olamadılar. Yaprakları kurumaya başladı. 2 adet Rex begonyamı nispeten kurtardım. Fakat Chayo kuruyor. 3 dal yaprağı kaldı sadece. Diğer yaprakları yavaş yavaş kuruyarak döküldü. Bir tane chayo begonyam da tamamen kurudu, hiç yaprağı kalmadı. Bir ümit kökü hala toprakta atamıyorum belki filizlenir diye. Chayo için nasıl bir ortama ve toprağa ihtiyacım var bilmiyorum. Kurtarmak için ne yapmalıyım acaba?
    ***
    Şimdilik yapacak pek bir şey yok. Nisana kadar bu şekilde kalsın. Toprak adamakıllı kurumadıkça sulamayın. Nisanda birebir ölçülerde salon torf toprak + ponza taşı karışımı yapın ve ona dikin. Eğer eviniz çok sıcak olmuyorsa şimdi de yapabilirsiniz. Genelde bu tip begonyalar sıcak ve havasız ev ortamlarını hiç sevmezler. Sağlıklarında püf noktası hava hareketlerinin neredeyse 7/24 kesintisiz olmasıdır.

  5. Emine, Antalya dedi ki:

    Rex begonyam dün biraz güneşte kalmış. Bugün npk gübresi verdim ve gölgeye aldım. Akşam yaprakları kenarlarından kurumaya başladı. Ne yapmam lazım?
    ***
    Doğal gübre veya npk suni gübre hiç biri rex begonyalarına iyi değil. Salon bitkileri için hazırlanmış olan bitki besininden yukarıda anllattığım şekilde vermeniz lazım. Siz tarlalar için olan suni gübreden verdi iseniz kökleri olduğu gibi yanmıştır. Bu durumda yapmanız gereken, ilgili sayfadaki 2. maddeyi uygulamak: https://azbitki.com/topragin-kokleri-zehirlemesi-yakmasi#ciddi

  6. Ayşe, Kıbrıs dedi ki:

    4 farkli rex begonyasını kış ayında almıştım. Aldığımdan beri dışarıdalar. Saksısını toprağını nisanda değiştirdim. Gelişimleri gayet iyiydi fakat son 1 aydır sarılı kahverengili çeşidi hariç diğer renkliler yaprakları yanıyor. Direkt güneş almayan yerde paşa çadırları ile aynı yerdeler. Onlarda hiçbir sorun yok. Kökler gayet sağlıklı, erime vs yok. Sadece yapraklar yanıyor. Nedeni ne olabilir?
    ***
    Reks begonyalarının çeşitleri çok. Hatta farklı begonya türleri yaprak güzellikleri ve gelişim tarzları açısından sınıflandırılır ve hepsine reks begonyası denir. Ama hepsi aynı bakımı ister. Sadece bazıları toprak açısından ve hava şartları açısından hassastır. Şiddetli sıcakta suya fazla doyarlarsa ciddi zarar görürler. Yaz aylarında mesela haziran sonundan eylül sonuna kadar sulamalara dikkat edin: Toprak normalden daha fazla kurudukça, günün en serin saatlerinde sulayın. Bu dönemde yapraklar bozulursa önem vermeyin. Toprak altı kısımlarının sağlığı her şeyden önemlidir. Şu sayfada konu ile ilgili açıklamalar ve tedbir tavsiyeleri var: Yazın sıcakta sulama peşinden ölen bitkiler

  7. Nejla, Karaman dedi ki:

    Rex begonyasını yaprak çeliğiyle çoğaltmayı denedim. Sanırım başarılı oldum ki minik iki yaprak verdi. Bunları ayrı bir saksıya almam için ne kadar büyümelerini beklemem gerekir?
    ***
    Yapraklar 1cm kadar geniş olmasını bekleyin. Bu sırada sakın bitki besini filan vermeyin. Bir yaprakta birden fazla sayıda fide olmuşsa tek tek ayırmasanız daha iyi olur. Veya her birinin kendi kök kaideleri ayrı gelişmişse sakıncası yok.

  8. Zehra, Kartepe dedi ki:

    Rex begonyası kaç derece soğuğa dayanır? Şu an bir tanesi dışarıda ve keyfi yerinde ama kar yağacak diyorlar. Ne yapayım karar veremedim.
    ***
    Hiç dayanamaz. Yaz kış sürekli evde tutmanız gerekir.

  9. Adana dedi ki:

    Bahçede gölgede olur mu?
    ***
    Sizin orayı bilmem ama Didim’de kuzeyli rüzgarlardan korunaklı yerlerde, kışın -2C dereceden fazla soğuk olmazsa zarar görmüyorlar. Fakat içeriye alışıksa, kışın dışarı bırakırsanız dondurucu soğuk olmazsa bile hemen ölür. Yaz başından beri açık havaya uyum sağlamış olması lazım.

  10. Emel, İstanbul dedi ki:

    Eskiden, 70’li 80’li 90’lı yıllarda Reks begonyalarının yaprakları 20-30cm genişliğinde, etli ve tüylü idiler. Onlar yıllardır yoklar. Aramadığım yer kalmadı. Bulamıyorum ve çok üzülüyorum. Neden bulunmuyor? Onlar doğal ve daha güzel idiler. Şimdikiler minyon ve daha dayanaksız. Acaba onlara ulaşabileceğim bir adres biliyor musunuz?
    ***
    Emel Hanım maalesef bilmiyorum. Hatta “bildiğim kadarıyla” yok. Ancak meraklıları kendileri üretip elden ele paylaşır (şansınız varsa bir şekilde bir yerde rastlarsınız). Eskiye 70’li 80’li yıllara gelecek olursak, topraklar bilinçlice hazırlanırdı. Ev ortamları bitkiler için hava akımlarına sahipti. Yani pencereler tahta çerçeveli olup sürekli hava sızdırırdı. Şimdi ise pvc çerçeveli geniş pencereler ışık açısından bitkilere daha elverişli ama hiç hava sızdırmamaları bitkiler için çok büyük bir problem. Eskiden evlerde güzelce yaşayan, gelişen aynı begonyalar günümüzde hava akımları sıfır olan ev ortamlarında pek iyi yaşayamıyor. Ayrıca şimdi bitkileri sera ortamlarında toprak yerine abuk subuk maddelerde ilaçlarla hormonlarla şişirip satarlar. Eve getirince birkaç günde köpük gibi söner, ölürler.

  11. Elif, İstanbul dedi ki:

    Rex begonya aylardır balkonda duruyor. Şimdi içeri almam gerekir mi?
    ***
    Balkonunuz kapalı balkon ise ve kışın dışarısı kadar dondurucu soğuk olmuyorsa gerek yok. Aksi takdirde içeri almak için en iyi zaman. Ama içerideki yeri pencereye yakın ve çok da fazlasıyla havadar bir yer olmak zorunda.

  12. Nurten, Ankara dedi ki:

    3 sezondur sağlıklı Rex begonyamın yapraklarında ve rizomlarının üstünde küçük beyaz tırtıl gibi yapışkan hareketsiz hayvancıklar var. Temizliyorum sürekli ama diğer sukulent tipi bitkilerime de geçti. Ne yapmamı önerirsiniz?
    ***
    İlaçlamanız lazım. Bitkilere zarar vermeyen ve her tür yaprak bitlerine ve tırtıllara tam etkili bir ilaç Avirmec EC adlı ilaçtır. 1 litre suya sadece 1ml karıştırıp bu su ile bitkilere fısfıs yapacaksınız. Fakat ev ortamlarına uygun değil. Sizi de zehirler. Açık havada yetiştirdiğiniz bitkilere uygulayın. Veya bitkilerinizi açık havaya çıkarıp ilaçlayın. İlaçlamadan sonra dışarıda 4-5 saat havalandıktan sonra tekrar içeri alın.


Sorunuzu / Yorumunuzu Aşağıya Yazabilirsiniz.

Lütfen sorunuzu konu ile ilgili sayfaya yazmaya gayret edin.

Sorunuzu/Yorumunuzu yazın:

Sorunuz cevabımla birlikte 1 saat veya en geç 24 saat içinde burada görünür olacaktır. Lütfen ara sıra kontrol edin. Hiç görünmüyorsa akıllı telefonunuzda önbellek temizliği yapmalısınız.