Suda köklendirme

Bitki dallarını suda köklendirme işi her bitkiye uymaz. Köklenmeden sonra hemen toprağa dikmek risklidir. Ve daha birçok meseleyi püf noktalarıyla aşağıda açıkladım.

Bitki dallarını suda köklendirme

Suda köklendirme nedir?

Bitki dallarını (bazı türlerde sırf yapraklarını) suda bekleterek kök salmasını sağlamaktır. Amaç ise o bitkiyi çoğaltmak. Yani aynısından yenilerini üretmektir.

Suda köklendirme yöntemi aslında bitkileri çelikle üretim yöntemlerinden biridir. Köklendirmek üzere kesip aldığımız dallara çelik diyoruz.

Suda köklendirerek bitki çoğaltmak kolay bir yol olsa da her aklımıza gelen bitkide işe yaramıyor. Çoğaltmak istediğiniz tür hakkında araştırma yapıp suda köklendirmeye uygun olup olmadığını öğrenmelisiniz.

Hangi bitki türlerinden çelikler suda köklenir?

Basit bir ipucu vereyim. Bitkinizin türü ne ise, onun hakkında üretim-çoğaltma yöntemlerini öğrenin. Eğer sadece olgun dal çeliği demişlerse bunlar olmaz. Ama tepe çeliği ya da yarı olgun dal çeliği demişlerse bu türleri suda köklendirmeniz mümkündür.

İstisnai durumlar

Tepe çeliği ile basitçe köklenen her bitki suda köklenemiyor. Örneğin sardunya toprakta hemen köklenir ama suda bekletince haftalarca köklenmez, çürür. Toprakta köklenmesi biraz zor olan kauçuk ve benjamin suda bir iki ay içinde köklenir. Fakat başarı oranı %50’nin altındadır. Yani suda kök çıkma yerlerinde beyaz yuvarlak çıkıntılar oluşup zamanla kök çıkmaz da o beyazlıklar kahverengileşirse artık köklenme olmayacak demektir. En iyisi bunları suda sadece 1 hafta beklettikten sonra uygun bir köklendirme toprağına ekmektir. Böylece başarı oranı neredeyse yüzde yüz garantidir.

Afrika menekşesini ise bir çay bardağına bir yaprak koyarak, bardağın dibinde sadece 1cm kadar yüksekliğinde o kadar az suda köklendirin. Bu türde yaprak özelliği henüz gelişimini tamamlamamış olacak (körpe, çok da küçük değil ama olması gereken büyüklüğe bir hayli yaklaşmış).

Köklenmeleri ne kadar sürer?

Her bitki için farklı. Kimileri birkaç günde, kimileri birkaç haftada köklenmeye başlar. Sıcaklık, havadarlık ve ışık şartları da önemli etkenlerdir. Esintisiz, havasız, ışıksız, fazla serin şartlar hiç elverişli değildir.

Uygun dalın özellikleri

Dal en fazla 1 yıllık olmalı. Dal ne kadar yeni, genç, taze ise o kadar iyi. Fakat çok fazla körpe de olmamalı. Bu şartlara göre bir dalın uç kısmı veya bir yan sürgünü olması fark etmez.

Uzunluğu

Santimin değil yaprak boğumları sayısı önemli. En uç kısmı saymayın. Onun dışında en az 3 tane, en fazla 8 tane boğum yeri olması gerekir. Boğum yeri yani yaprak dibi filizlenme noktaları. Boğumları arası çok kısa ise bu takdirde verdiğim sayılara göre dal 3 veya 5cm gibi kısa kalacaksa bu takdirde şu uzunluğa göre düşünün: Dal en az 10cm, en fazla 25cm olacak. Bazı türlerde yarım metre gibi uzun ve kalın dallar kullanılır ama onlar istisna.

Dalın alınışı

Bitkilerin suda köklendirilmesi nasıl yapılır, şartları nelerdir

Çok keskin bir alet kullanın. Falçata (maket bıçağı) en uygun alettir. Makas gibi aletler sıkıştırıp dokuları ezer. Ezilen dokular dalın içlerine doğru ölür ve çürüme başlar. Dalı kesmeden önce kesici aleti ya alkolle silerek ya da ateşe tutarak önce dezenfekte etmelisiniz. Üzerinde fazla yaprak bırakmayın. uçta çok küçük yapraklar varsa onları saymayın, 3 – 4 tane olgun ve sağlıklı yaprak yeterli. Fazlalık yaprakları kopartmaya çalışırsanız dalın derisi yaralanır. Fazla yaprakları dala bitiştikleri yerden makasla kesin.

Suda köklendirme yönteminin püf noktaları nelerdir?

Dalın su altında kalacak kısmı en az iki tane filizlenme noktasına sahip olmalıdır. Bitki türlerinin çoğunluğunda köklenme boğum yerlerinin yanından olur.

Az su kullanın. Bir dalı yarım çay bardağı suda veya birkaç dalı yarım su bardağı suda köklendirmeye çalışmalısınız. Bunlar örnek. Yani elbette kapta su altında dallar sıkışık olmamalı. Kökler çıkınca rahatça uzamalı. Dalların büyüklüğüne göre kap büyüklüğünü ve su miktarını ayarlayın.

Çok fazla su niçin zararlıdır?

Suda beklerken bitki hormon oluşturur ve salgılar. Su çok fazla olursa hormon gerektiği gibi etki edemez. Ayrıca geceleri ışıklı olan odalarda hormon oluşamayabiliyor.

Suya karışan hormonun sayesinde hem köklenme oluyor hem hastalıklara karşı direnç oluşuyor. Hatta dalın kendisi hormon salgılamayabilir diye işi garantiye almak için köklenecek dal ile aynı kalınlıkta bir veya iki söğüt dalını ona arkadaş edin. Söğütün suya salgıladığı hormon köklendirmek istediğiniz dalın köklenmesinde aynen köklendirme hormonu gibi iş görür.

İdeal şartlar

18 – 26C dereceler arasında ılık esintiler, şiddetli aydınlık, yaprakları hafifçe ısıtacak kadar sabah veya akşam güneşi.. Bu şartlar yerinde ise dallar çok kısa zamanda köklenir ve üstelik kökler sağlıklı ve hızlı bir şekilde uzamaya devam eder.

Su klorsuz olmalıdır. Bunun için iki gün bekletilmiş su gerekiyor. Gerçi bazı bitkilerde hiç farketmez.

Suyu 4-5 günde, en geç 10 günde bir defa değiştirin. Daha sık değiştirirseniz yukarıda bahsettiğim hormon işe yaramaz. Hiç değiştirmemek ise suyun tamamen oksijensiz kalmasına, zararlı bakterilerin çoğalmasına, bitkinin zehirlenmesine yol açar. Eğer hava sıcaksa ve su buharlaşıp çabucak eksiliyorsa bitkiyi bardaktan hiç çıkarmadan, kalan suyu dökmeden üstten su ekleyin. Bu daha iyidir.

Su değiştirme yapacağınız gün tatlı su hazırlayın ve dalı tatlı suda 6 saat bekletin. En iyisi baldır. Sonra pekmez ve mısır şurubu gelir. Hiçbirisi yoksa şeker kullanın. 4 saat sonra o suyu döküp temiz suda devam edin.

Çok serin bir ortam iyi değildir. Suyun ısısı 20C dereceden aşağı düşmemelidir.

Karanlık gerekliliği (istisnai türlere)

Şişenin veya bardağın koyu renkli olması gerektiğini tavsiye edenler var. Bu tavsiye hem eksik bilgi hem de her tür için gerekli değil. Şöyle ki koyu renk yetmez. Suda bekleyen bitkinin her gün en az 9 saat tam zifiri karanlıkta kalması şart. Sebep oksin yani büyüme hormonunun oluşması. Karanlık bunun için gerekli. Çoğunluk bitki türlerine gerekmese de eğer yeterince karanlık sağlarsanız aslında her tür için iyi olur.

Evlerde biraz zor

Denemelerimde gördüm ki ortam ne kadar havadar olursa köklenme o kadar kesindir hem çabuk olur. İlkbaharda ve yazın dışarda açık havada tutarsanız köklenme kesindir.

Köklenmenin yeterli derecesi

Kökler çıkmaya başladığında hemen toprağa dikmeyin. Köklerin en az 5cm uzamış olmalarını bekleyin. Daha uzun daha iyi. 10cm’den fazla olması gerekmiyor.

Köklü çeliğin toprağa adaptasyonu

Suda köklenmiş bitkileri öylece iyi bir toprağa dikerseniz çürüme riski büyüktür. Çünkü o kökler toprak uyumlusu değil. Toprak ne kadar besleyici ise veya ne kadar killi ise su uyumlusu köklerin çürüme riski o denli yüksektir. Çözüm yolu:

⇒ Köklendirme toprağı hazırlamanız lazım. Suya uyumlu gelişmiş olan kökler önce bunda toprak uyumlusu haline gelecek. Ama mesele bundan ibaret değil. Köklerin tutunucu / yapışıcı hücreleri köklendirme toprağındaki maddelere sıkıca tutunmalıdır. Bu çok önemli. İşte bu sayede toprak adaptasyonu gerçekleşir.

Köklenmiş çeliği önce köklendirme toprağı ile küçük bir saksıya dikin. Sulamamalısınız. Köklendirme toprağı orta nemlilikle olmasını sağlayın. Fazla ıslak değil, nemliliği fazlasıyla yeterli olsun. Sonra saksıyla beraber tam şeffaf bir poşete geçirin. Hava almayacak şekilde bağlayın. 8 gün hiç açmayın. Sonra pşetten çıkarın ve güzelce sulayın.

8 günlük kapalı geçen maceranın ardından 15 gün daha köklendirme toprağında bekletin. Toprakta hafiften kuruma oldukça sulayın.

Toprak uyumlusu ettiğiniz çelikleri esas yerlerine nasıl dikmelisiniz?

Önce yeni yerini hazırlayın (bahçe zemini veya saksı). Toprağı o bitki türünün sevdiği şekilde hazır edin. Köklendirme toprağından çeliğin köklerini hiç ayırmadan yani kökleri tutunduğu toprakla birlikte yeni toprağa yerleştirin. Sonra sulayın.

İlgili diğer konu

⇒ Suda çiçek yetiştirme detaylı bakım

Yazar: Erdal Yüksel

Kategori: Üretim / Çoğaltma

Etiketler: |

'Suda köklendirme' hakkında sorular, açıklamalar

  1. Asaf, Konya dedi ki:

    Nane köklendirmede de yazdıklarınız geçerli mi?
    ***
    Benim denemelerim en iyi direkt toprakta kökleniyor. Suda beklettiklerimde hep çürüme oldu.

  2. Ayça, Ankara dedi ki:

    Bonzai süs ağacının uzayan dalını maket bıçakla kesip suya koydum. Ufak ufak sarı kökler belirdi. Toprağa koyunca poşete sarmam gerekiyor mu veya başka öneriniz var mı?
    ***
    Toprağa dikince hemen çürüme ihtimali çok yüksek. Suda köklenen bitkiler önce köklendirme toprağına dikilmelidir. İki ay sonra esas gereken toprağına dikilmelidir. Sayfası: Köklendirme ve tohum çimlendirme toprağı hazırlama

  3. Yasin, Kütahya dedi ki:

    Erik çeliğini suda köklendirmek için kavanoza suya koydum. İçinde bağ çeliği de var. Bağ çeliği köklendi. Erikler 2 hafta oldu ama köklenme yok.
    ***
    Yanlış. Ancak şu sayfadaki gibi yapsaydınız olurdu: Olgun dal çeliği (hardwood cutting)

  4. Nilay, İstanbul dedi ki:

    … dalından nasıl köklendiririm? Dalları odunsu değil, suya koyunca çürüme başlıyor.
    ***
    Onları köklendirme toprağında köklendireceksiniz. Bakın: Köklendirme ve tohum çimlendirme toprağı hazırlama

  5. Recep, İzmir dedi ki:

    .. bir çelik aldım ve suya koydum. Suyun içinde perde gibi beyaz şeyler olmaya başladı. 0.6cm bir ufak kök oluştu ama artık büyümüyor gibi. Gidişat normal mi? O perde gibi ya da pamuk gibi şeyler suyun içinde sorun olduğunu mu gösteriyor?
    ***
    4-5 günde bir suyu değiştirmek lazım. Suyun ısısı gece gündüz 20C derecenin altına düşmemesi lazım. Ilık esintiler lazım.

  6. Selenay, Bursa dedi ki:

    … kırık geldi. Bir parçasını suya koydum bir parçasını diktim. Nasıl kurtarabilirim? Ne yapmam lazım?
    ***
    Bende de henüz o türle ilgili sayfa yok ama yakında olacak. Suda köklenmez. Başka usullerle de köklenmesi çok çok zor. 25-35C dereceler arası sıcak ortam lazım. Mini sera uygulaması yapacaksınız. Köklendirme toprağı ve köklendirme hormonu kullanacaksınız. Bakın: Yarı olgun dal çeliği yöntemiyle bitki üretimi

  7. Recep, İzmir dedi ki:

    Suda köklendirmeye çalıştığım bir bonsaim var. 1 aydır suyun içinde bekletiyorum. Köklenme yarım cmden az. Fakat tomurcuklanmaya başladı. Toprağa ekeyim mi yoksa tomurcuklar yapraklanınca çiçeğim köklenir mi? Bu süreçte suda bekletmeye devam mı edeyim?
    ***
    Yukarıdaki “Köklü çeliğin toprağa adaptasyonu” başlıklı bölümü okuyun. İsterseniz suda daha fazla bekletmeden hemen yapabilirsiniz.

  8. Sema, İstanbul dedi ki:

    .. dalımı köklendireceğim Nisan ayı uygun mudur? Suda kaç gün kalması köklenmesi için yeterlidir?
    ***
    Pek iyi bir fikir değil. Zaten suda köklendirseniz bile yine toprağa alıştırmak için titiz bir süreç şart. En iyisi en garantilisi mayıs ortasında başlayarak şuradaki metodu uygulamak: Yarı olgun dal çeliği yöntemiyle bitki üretimi

  9. Fevzi, Eskişehir dedi ki:

    14.04.2021 tarihinde ayva çeliklerini indol butirik asitleyip torfu tarım perlitiyle karıştırıp diktim. Tahmini kaç günde köklenme başlar acaba?
    ***
    Bilmiyorum bekleyip göreceksiniz. Filizlenme olsa bile köklendikleri anlamına gelmez. torf+perlit köklendirme toprağında en az iki ay bekletin. Bunlar olmazsa haziran sonunda aynı şekilde yeniden deneyin. Ama dal seçimi önemli. İlkbaharda sıfırdan gelişime başlamış, hızlı ve güçlü gelişmiş, o güne kadar tamamen olgunlaşmış dallardan deneyin. Çelikler 25cm olsun. Yaprakları azaltın. Uzun dalı ikiye bölebilirsiniz. Her parçanın sadece tepe kısmında iki-üç yaprak kalsın.

  10. Ümit, İzmir dedi ki:

    Merhaba bugün kargodan bitkiler geldi. Fakat onlara daha iyi bir toprak yapmak istiyorum ve ponza taşı bulamadım bir türlü. Bir hafta kadar suda bekletsem olur mu? Bu bitkiler bana gelmeden önce topraktaydı bu arada. Bu bitkilerin türleri: …
    ***
    Ponza taşı yerine strafor ve/veya mangal kömürünü leblebi ve fındık taneleri iriliklerinde parçalara ayırarak kullanabilirsiniz. Bu sırada şimdi toprak iseler o şekilde bekletin. Ama eğer kökleri tamamen açıkta ise suda bekletin.

  11. Nezaket, Antalya dedi ki:

    suda … köklendirdim. Dalın suda kalan kısmı ve kök dipleri kireç gibi oldu. Su sıfır kireçli. Suyu 4-5 günde değiştirdim. Diksem tutar mı? Sorun nedir?
    ***
    Sorun nedir bilmem ama o bitkiyi suda bekletmeye hiç gerek yok. Bolca kumlu bir torf toprağa dikin. Dışarıda esintili bir yere koyun. Sabahleyin veya akşama doğru günde 3 saat kadar güneş ışınları dalı da toprağı da ısıtmalı. İşte bu şartlarda kısa sürede köklenir ve filizlenir. 6 hafta sonra esas saksısına dikin.

  12. Angel, Ankara dedi ki:

    Amerikan sarmaşığını köklendirmek istiyorum. Kaç gün suda bırakmalıyım.
    ***
    Hiç gerek yok. Doğrudan toprağa dikin. Önce belki yaprakları kurur ama hızla köklenir ve hızla yeni yapraklar çıkarır.

  13. Pınar, İzmir dedi ki:

    Söğüt dalı bulamadım. Sudaki çeliklerimin yanına bir dal telgraf koydum. Çok kolay köklendiğinden hormon salgılar diye düşündüm. İşe yarar mı?
    ***
    Hiç bilmiyorum. Ama denemekte yarar var.

  14. Beytullah, Diyarbakır dedi ki:

    Eski sudan biraz kalmasının faydalı olacağını belirtiyor yeni su eklerken..
    ***
    O konu yukarıda ideal şartlar başlığının altında açıklanmıştır.

  15. Ege, İstanbul dedi ki:

    Licuala grandis bitkimin yeni gelişmiş yaprağını kedim koparttı. Direkt suya aldım. Bu şekilde bir köklendirme yapmam mümkün mü?
    ***
    Hayır kesinlikle mümkün değil.

  16. İsimsiz dedi ki:

    Dut ağacının dalı suda koklenebilir mi?
    ***
    Bunu bilmiyorum.

  17. Nimet, Ankara dedi ki:

    Merhabalar kauçuk çiçeğini yaklaşık 20 cm boyundaydı.suda çürüdü.şimdi elimde ahtapot çiçeği ve difenbahya çiçeği çeliği var ama ahtapot çiçeği yine çürüyor.bu çeliklerin suyuna bitki besini atsam daha hızlı köklenir mi?bu arada yazdıklarınızın hepsini uyguluyorum.sevgilerle
    ***
    Kauçuk ve ahtapot çiçeği suda bekletmek yanlış. Difenbahya ise işiniz şansa kalmış. Kendi sayfalarındaki üretim bilgilerini okuyun.

  18. Fehmi, İnegol dedi ki:

    suda koklendirirken mercimekten yapılan toz köklendirme hormonunu suya katsak koklenmeyi olumlu etkiler mi acaba?
    ***
    Hastalık, çürüme, kokuşma yapacağı kesindir. Yukarıda verdiğim bilgiler en iyi, en doğru bilgilerdir. Yeter ki doğru anlayıp doğru yapasınız.

  19. Dolunay, İstanbul dedi ki:

    Sayfanızı ilgiyle takip ediyorum güvenilir bilgiler verdiğiniz için teşekkür ederim. Söğüt dalının köklenmede yararlı olacağını belirtmişsiniz, peki söğüt dalının kendisi suda köklendirilir mi?
    ***
    Köklense bile yanlış zamanda yapınca işe yaramaz yani fidanı diktiğinizde tutmaz. En iyi yolu kışın veya kış sonunda dalları suda köklendirmeden, direkt olarak, kalıcı olacağı yere, adeta köklü bir fidan diker gibi dikmektir. Bu takdirde kesinlikle tutuyorlar.


Sorunuzu / Yorumunuzu Aşağıya Yazabilirsiniz.

Lütfen sorunuzu konu ile ilgili sayfaya yazmaya gayret edin.

Sorunuzu/Yorumunuzu yazın:

Sorunuz cevabımla birlikte 1 saat veya en geç 24 saat içinde burada görünür olacaktır. Lütfen ara sıra kontrol edin. Hiç görünmüyorsa akıllı telefonunuzda önbellek temizliği yapmalısınız.