Gülibrişim ağacı Fabaceae (Baklagiller) familyasının Albizia julibrissin türüdür. Ana vatanı Asya’nın batısı ve güney-batısıdır. Bilimsel adındaki julibrissin kelimesi bu ağacın Farsça (İran dilinden) gül-ibrişim adından gelir. İpek çiçeği anlamına gelir. Gül kelimesi ise bildiğimiz gül değil, çiçek anlamındadır. Nitekim bitkilerin çiçeklerine çiçek değil gül denmesi Anadolu’da da bazı yerlerde aynen geçerlidir.
Özellikleri
Parklar ve bahçeler için son derece güzel, alımlı ağaçlardan biridir. Gelişimi hızlıdır. Ortalama 10m büyür. Yazın çiçek açar. Yaprakları birçok mini yaprakçıklı birleşik özelliklidir. Tek yaprak birkaç parçalı ince saplarında yüzlerce mini yaprakçıklara sahiptir. Dalları (henüz fidan iken) önce dik uzar. Yetişkin bir ağaç olunca dallarını dik değil şemsiye gibi çevreye uzatır. Şekillendirme budamalarıyla uzun boylu bir ağaç olacak şekilde yönlendirirseniz zamanla çok iyi bir gölge sağlayıcı ağaç olur. Fakat kışın yapraklarını döker.
Şiddetli sıcaklara ve kuraklığa dayanıklı ve uyumlu olan gülibrişim ağacının kış soğuklarına dayanıklılığı da iyidir. -20C derece soğuklara dayanır.
Bakımı
Güneşli yerlere dikmelisiniz. Fazlaca asitli topraklarda daha sağlıklı gelişir. Toprağınız alkalinli ise (ki çok yerde öyledir zaten) gülibrişim fidanı dikmeden önce derince kazıp toprağa kestane gübresi, kompost, leonardit vesaire asitliliği ve humusluluğu arttırıcı maddeler katın. Ne kadar çok ve çeşitli, o kadar iyi.
Susuzluğa çok iyi dayanıklıdır diye susuz bırakırsanız çirkinleşir. Yani yazın ara sıra bolca su dökerek sulamalısınız.
Fidan üretimi
Gülibrişim tohumlarından yetişir. Sonbaharda ekmelisiniz. Kışın ıslak toprakta üşümesi gereken tohumlar ilkbaharda çimlenir. Aslında gülibrişim tohumları çevreye dağılıp ağaç yakınlarında mutlaka kendiliğinden mini fidanlar türer durur. Ağacın çevresinden mini fidanlarını bulup alabilirsiniz.
Bahçedeki gülibirişim fidanım ilk kar düştüğü halde neden yaprak dökmedi? Hatta hava sıcak olan günler yaprakları açılıyor. Tohumu kilitli poşette oda sıcaklığında kaç yıl saklanabilir?
***
Demek ki henüz fazla soğuk olmamış. Tohumlarının ne kadar saklanabileceğini bilmiyorum.
Gülibirişim sandığım fidanım leucaena leucocephala türü ağaç çıktı donup gitti nedeni oymuş sanırım. Tropik bir ağaç.Beyaz çiçek açıyor yazın tohum kılıfı oluşturuyor. Gülibirişim ise kışın tohum kılıfı oluşturuyor. Aydında kıyı bölgelerinde çok bulunuyor tohum toplayacak arkadaşlar gülibirişim diye bu ağacın tohumunu sakın toplamasın.Hemen donuyorlar.Gülibirişim soğuğa dayanmasına rağmen daha güzel görünüyor. Tek farkı çiçek renkleri çok benziyorlar.
Leucaena leucocephala ağacı internet
https://i.resmim.net/SCzdik.jpg
Ankara da gülibrişim ağacı
https://i.resmim.net/SCzkGF.jpg
Gülibrişim kökleri çok derin toprak ister mi? Kapalı otopark üstü bahçemiz. 50-100cm arası derinlik.
***
Elbette, koskoca ağaç bunlar. Eğer orada büyüyebilse bile zeminde kökler derinlere tutunamadığı için kuvvetli rüzgarlarda kolayca oradan tüm kökleriyle beraber topraktan çıkarak devrilecektir. Veya bodur ve çelimsiz kalırsa devrilmez.
Gülibrişim fidanı bu ayda dikilebilir mi?
***
Kökleri açıkta değilse yani saksıda ise, toprağı ve kökleri birbirinden dağıtmadan saksıdan çıkarıp toprağa yerleştirirseniz olur. Diğer durumlarda ise (yani kökler açıkta ise) sonbahar sonundan kış sonuna kadar fidan dikme zamanıdır.