Calathea Beauty Star hassas bakım incelikleriyle

Calathea Beauty Star Duaçiçeğigiller (Marantaceae) familyasından Calathea ornata türünün gösterişli bir kültivarıdır. Güzel ve göz alıcı renkli olduğu kadar kibar, zarif görünümlü olmasıyla her yere yakışan bir salon bitkisidir. Hassaslığı nedeniyle ofislere tavsiye etmem. Şartlar uygun değilse salonlarınıza da almayın.

Özellikleri ve bakımı

Yapraklarında uzun renkli şeritlerle desenlidir. Dik duruşludur. Duaçiçeğigillerin birçok türü gibi Calathea Beauty Star da yapraklarını karanlık başlarken yukarı diker. Yapraklar sabahleyin ışık etkisiyle tekrar normal pozisyonunu alırlar.

Calathea Beauty Star o kadar hassastır ki hem ortam hem toprak hem su hem de sulama şartlarına göre güzelliğini kaybetme riski yüksektir. Güzelliğini kaybetmeye başlaması ise sağlığının git gide kötüleşeceğinin işaretidir. Yani bakım ve ortam şartları bir an önce düzelmezse.

Hassaslıkları

Klorlu sudan zarar görür. Mineral ve tuz birikimi yapan cocopeat, peatmoss, perlit ve vermikülit maddelerinden toprak karışımında varsa ciddi zarar görecektir. Suyunuz barajdan değil artezyen kuyusunda geliyorsa bunun da büyük zararı olur. Fazla sıcak ve düşük ısı yine kötü etkileyecektir. Gün içinde sıcaklığın ani düşüşler ve ani yükselişler gösterdiği sobalı evler ya da klima vb cihazların sadece ihtiyaç anında kullanıldığı evler bu bitkinin kış içinde mahvolup gitmesini sağlar.

Isı ve ışık ihtiyacı

Calathea Beauty Star direkt güneşten korunması gereken bitkilerdendir. Fakat ışık yetersizliği belki daha kötü etki eder. Ortam ne kadar güçlü ışıklı olursa yaprak iriliği ve renk canlılığı o kadar güzel olur.

Bulunduğu yerin ideal ısısı gece en düşük 16C derece, gündüz en yüksek 28C derece olması güzelliğinin korunması için gereklidir. En ideali 18C derece ile 25C derece aralığı. Daha serinde veya daha sıcakta ortamın hava nemliliğinin de ona göre yüksek olması önem taşıyor. Yoksa yapraklarda kıvrılmalar ve bozulmalar olur.

Hava akımları elbette hayati önem taşır. Yüksek tavanlı ve çok geniş salonlarda sorun çıkmaz ama küçük salonlarda hava akımlarının hiç olmayışının olumsuz sonuçları olur.

Hava nemi ihtiyacı

Ortamın ısısı ideal aralıklarda olduğu sürece evin kendine özel hava nemliliği yeterlidir. Fazla serin veya şiddetli sıcak olma durumlarına göre daha fazla hava nemliliği gerekir. Bunu çakıllı tepsi düzeneğiyle halledin. Sakın üzerine su fısfıslamayın. Ev ortamlarında yapraklara ciddi zararları oluyor.

Toprak

Sade, gübresiz, cocopeat vesaire zararlı şeyler içermeyen, salon bitkilerine özel, normal bir torf toprak kullanın. Buna irili ufaklı ponza taşı hem de bol miktarda karıştırmak gerekiyor. Oranları şöyle: 2 ölçü torf toprak + 1 ölçü ponza taşı.

Ponza taşını önce temiz suyla iyice yıkayın. Tozu kiri gitsin. Bulamıyorsanız onun yerine mangal kömürü ya da linyit kömürü parçaları kullanın (en küçüğü pirinç kadar, en irisi fındık kadar parçalar haline getirin). Toz değil taneli olan leonardit de uygundur. Başka diğer maddelerden uzak durun.

Sulama ve saksı özelliği

Saksı meselesini niçin sulama ile beraber ele aldım? Çünkü Calathea Beauty Star sulu toprakta hemen çürür. Saksı altında büyük büyük delikler olmak zorunda. Eğer saksının deliklerinden geçerek saksı ile bütünleşen çivi gibi uzantılı alt tabaklı saksılardan almışsanız uzantılı alt tabağı atın gitsin. Düz bir tabak kullanın.

Sulamaları sıcak aylarda toprak üst yüzeyinin ıslatıcılığı tamamen gittikçe yapın. Parmaklarınızla kontrol etmeden sulamayın. üst yüzeyde 2-3cm derine kadar kuruma varsa sulayın.

Serin zamanlarda/mekanlarda ise Calathea Beauty Star daha az sıklıkta sulama ister. Yani üst yüzey toprak tamamen kupkuru hale geldiği zaman sulayacaksınız.

Su miktarına gelince: Yaz kış her zamanki sulamalarda mutlaka saksı alt deliklerinden en az yarım su bardağı su süzülüp çıkacak miktarda su kullanmalısınız. Saksı alt tabağında su bekletmeyin. Toprak o dışarı çıkan suyu geri emerse birkaç açıdan zararı olur.

Suyun niteliği çok önemli

Tortu yapmayan yumuşak su istiyor. Aynı zamanda klorsuz olacak. Musluk suyunu elverişli hale getirmek için 5 litre suya bir leblebi tanesi kadar limon tuzunu önce yarım bardak suda tamamen eriterek iyice karıştırın. 3 gün kabın ağzı açık bekletin. Sonra hiç sarsmadan sadece en üst taraf suyu alıp sulamalarda kullanın. 5 litre ve leblebi tanesi dedim ama siz oranları çok daha fazla miktar su için uygun ayarlarsınız artık.

Şişelerde satılan içme sularına gelince: Bunların insan sağlığına faydalısı pH derecesi yüksek olanlardır. Ama bu bitkiye pH derecesi en fazla 7.5 olan sudan vermelisiniz. Yani yumuşak su.

Bitki besini

Yeni aldığınız bitkinize (aynı toprakta kaldığı sürece) ne olursa olsun bitki besini vermeyin. Çünkü nasıl toprak kullandıklarını bilemezsiniz. Bitkinizin sağlığını ve güzelliğini riske atmayın.

Normalde bitki besinini bu ve bunun gibi hassas diğer duaçiçeği türlerine şu şekilde verin: Salon bitkilerine özel hazırlanmış ve genel kullanım (yaprak amaçlı değil, çiçek amaçlı değil, genel amaçlı) olan çeşitten sıvı bitki besini kullanmalısınız. Nisan sonundan eylül ortasına kadar, 20-30 günde bir defa, saksının en kenarlarından yavaş yavaş dökerek, göz kararı ile en aşağılar ulaşmıştır diye miktarını hesaplayın. İsterseniz alt deliklerden bir iki damla sızacağı miktarda verin. Bu miktar ayarlaması sadece bitki besinli sulamada geçerli. Diğer sulamaları yukarıda anlattığım gibi bol bol su dökerek yapmanız gerekiyor.

Gübreleme

Hiç bitki besini vermemek için şu uygulamayı yapın. Bitki besinlerinden çok daha yüksek faydalı bile olabilir:

Yanmış koyun/keçi gübresi veya solucan gübresi. + Çiğ yumurta kabukları + torf toprak.

Üçünü eşit oranlarda karıştırın. Saksının dibine saksı büyüklüğüne göre derinliğin beşte birini doldurun. Mesela diyelim ki dip kısımda 4cm yüksekliği bu karışım işgal etti. Onun üzerine yine 4cm yükseklikte ponzalı toprak karışımı doldurun ve biraz bastırın. Bitkiyi üst kısma getirip saksının geri kalanını ponzalı torf toprakla doldurun. En az 1 yıl boyunca bitki bundan hiç zarar görmeden beslenecektir.

Fide üretimi

En az üç yıl iyice güçlenmiş ve dipten çoğalmış ise rizomsu kalın dip kısımlarını ayırarak çoğaltmaya girişin. Her zaman yapılmaz. Sadece nisan sonu, mayıs başı döneminde yapmalısınız.

Başlamadan önce ⇒ köklendirme toprağı hazır edin.

Bitkinizi saksıdan sökün. Köklerini topraktan arındırın. Bu sırada köklerin zarar görmeleri pek önemli değil. Çok uzun kökleri kesip atın. Sonra yıkayın. Keskin ve temiz bir bıçakla en az ikili gruplar halinde uygun yerlerinden keserek ayırın. 24 saat temiz suda bekletin.

Zar zor sığacakları kadar mini saksılara köklendirme toprağıyla dikin ve sulayın.  6-7 hafta geçince yeterince köklenmiş olurlar.

Sonra köklerinin topraktan hiç ayrılmayacağı şekilde mini saksılarından çıkarın. Toprak fazlaca nemli ise zaten kalıp gibi çıkacaktır. Ve ponzalı torf toprak karışımı ilavesiyle ilkbahara kadar kalacakları uygun büyüklükteki küçük saksılara dikin. İlkbaharda az farkla biraz büyük saksılara aktarırsanız iyi olur.

Problemleri

Calathea Beauty Star ve benzeri hassas bitkilerde kök çürümesi yanlış toprak, yanlış sulama ve bitki besinin yanlış verilmesi gibi etkilerle çok sık görülür. Yaprakların aniden pörsümesi ya da kenarlardan hızla kararmaları yine köklerin sıkıntıda olduğuna delildir. Çözümler ⇒ şurada anlatıldı.

Bitki bitlerine karşı her zaman dikkatli olun. Ara sıra yaprakları büyüteçle inceleyin. Yaprakları sık sık ıslak bezle silin.

Yaprak kıvrılması sorunu mekanın ısısının ideal ölçüler dışında olmasından, bitki bitlerinin sömürmesinden ya da köklerdeki sıkıntılardan ileri geliyor olabilir. Her şeye dikkat edin ya da hassas bitkilerden edinmeyin.

Bilinçli, doğru bakım yapmanızın yeterli olmayacağını, mekan şartlarınızın tam uygun şartlara sahip olmasının da Calathea Beauty Star bitkinizin sağlıklı gelişimi için şart olduğunu tekrar hatırlatırım.