Lampranthus, Mesembryanthemum ve Dorotheanthus cinslerinin çiçekleri gösterişli olan türleri güneşe ve susuzluğa dayanıklı oldukları için birçok yerde süs bitkisi olarak yetiştirilir. Bu cinslerin pekçok türlerinden iri çiçeklilerine damat mendili, mini çiçeklerine Acem halısı adı veriliyor.
Tümü Akdeniz iklimine tam uyumludur. Fakat her birinin kış soğuklarına dayanıklılıkları aynı değildir. Bazıları ancak Akdeniz kıyı kesimlerinin kış soğuklarına dayanabilir. Bir kısmı tüm kıyı illerimizde kışa dayanıklıdır. Çoğunluğu karasal iklim bölgelerinde kış soğuklarına dayanamaz.
Yapraklar çoğu türlerde ince ve etli çubuk şeklinde, bazılarında dar yapılı ve ışıltılı, bazılarında az genişçe ve pütürlü olur. Tüm yıl yapraklıdırlar.
Çiçekleri birbirine bezer. Birçok renkte çiçek açan çeşitleri var. Fakat damat mendili türlerinin çiçek açma zamanları değişir. Çoğunluğu ilkbahar sonuna doğru çiçek açar. Bazıları ilkbahar başında, bazıları yaz başında çiçek açarlar.
Damat mendili adlı türlerin genel anlamda bakımları:
Çabuk kuruyan ve süzek toprak isterler. Uzun süre güneş alan yerlere uygun bitkilerdir. Susuzluğa çok iyi dayanırlar. Gübre filan istemezler. Yani bakımları basittir. Sadece kış soğuklarına karşı koruma gerekliliği bölgeden bölgeye değişir.
Çelikle ve tohumla çoğaltılabilirler. İlgilenmediğiniz sürece çeliklerin tutması, tohumların çimlenmesi mümkündür. Yani ne kadar iyi bakım, o kadar kötü sonuç anlamına gelir. Çelikleri bir yere dikin ve unutun. Ara sıra sulayabilirsiniz. Tohumları rastgele kendi yanlarına hafifçe toprağa gömüp bırakın. Paketle tohum aldıysanız toprağa belli belirsiz gömüp sulayın. Daha çok serinde çimlenirler. Ama damat mendili tohumlarını kış aylarında ekmek daha iyi sonuç verir.
Bende pembe damat mendili vardı. Bu sene kırmızı açtı. Nedendir?
***
Birçok bitki türünde pembe çiçek açan çeşitler serin kalan toprakta koyu renk, kırmızı gibi, ama ısınan toprakta açık pembe çiçek açarlar. Ya toprağını değiştirmişsinizdir ya da bu yıl daha serin yerde olduğu için bu yıl koyu tonda çiçek açmıştır.
Bir ay bir bahçeden ısrarla istemem sonucu alıp evime getirdim. Görüntüsü müthişti. Şu anda tek bir çiçeği bile kalmadı. Diblerinden itibaren sanki kurumaya yüz tuttu gibi bir izlenim var. Neden böyle oldu yada bu mevsimlerde normal bir şey mi? Balkonumda gün boyu güneş görecek yerde konumlandırdım.
***
Çiçeklerinin solması normal ama bir yandan yeni yeni dallar uzatması, bol bol yapraklanması gerekirdi. Anlaşılan yanlış toprak kullandınız. Güneşli balkn saksılarınıza torf toprak + arazi toprağı karışımı yapın. Kökleri ile dip kısımları henüz çürümediyse bunda iyi gelişir. Ayrıca toprak iyice tamamıyla kurumadıkça sulamayın. Sulayınca ise bol miktarda su kullanın.
Evimizi değiştirince açık balkonda kışın bozuldular. Tekrardan yetiştirdim. Gelişimi güzel devam ederken birden yapraklarının yumuşadığını hatta lastik gibi esnediğini fark ettim. Nedeni ne olabilir?
***
Yanlış toprak yüzünden kökler çürüyor. Sebep budur.
Nasıl toprak kullanmalıyım?
***
Bahçede özel bir şey pek gerekmez ama saksıda bunlar problemli olur. Onun için 3 ölçü torf toprak + 1 ölçü iri taneli dere kumu + 1 ölçü ponza taşı karışımı yapmanızı tavsiye ederim.