Orchidaceae (Orkidegiller) familyasının Epidendroideae alt familyasından Dendrobium cinsinin türleri, çeşitli hibrit ve kültivarları arasında farklılıklar olabiliyor. Bu sayfadaki tüm bilgiler sadece Dendrobium nobile türü ve kültivarları hakkındadır. Genellikle beyaz çiçek açan Dendrobium nobile ‘Star class’ kültivarı epey yaygındır.
Dendrobium nobile özellikleri
Dendrobium nobile orkideleri tam anlamıyla sukulent bitkilerdir. Besini ve suyu dallarında depolar. Böylece (doğal yaşam alanındaki) aylarca süren kurak döneme dayanır.
Gelişim tarzı ve çiçek açması
Dendrobium nobile orkideleri ara sıra yeni yeni dallar uzatır. Bunlar genelde en dipten, bazen bir dalın herhangi bir yerinden çıkarlar. Ve yapraklana yapraklana uzarlar. İstisnasız her bir yeni dal dip tarafında kendi kök kaidesini oluşturur ve oradan pekçok bembeyaz kökler uzatır. Köklerin açık havaya uyumluluğu ve dayanıklılığı tamdır.
Yeni dallar bir süre uzadıktan sonra artık gelişimleri durur. Bakım şartlarına göre uzunlukları 10cm ile 75cm arasında değişir. Dendrobium nobile orkidelerinin çiçek açması sadece bu yeni dallarda olur. Ama bir kış dinlenme süreci geçirmeleri şartıyla. Veya en azından gece-gündüz 15C dereceyi aşmayan fazla serin sürecin kesintisiz 2 ay sürmesi ve bu sırada susuz kalmaları gerekiyor. Süreç sonunda yaprak diplerinde tomurcuklanma uzantıları çıkar. Sonra da çiçek açarlar. D. nobile çiçekleri ortalama 2,5 ay solmadan dayanır. Çoğu çeşitlerinin çiçekleri güzel kokuludur.
Eski dallar ve üşüme sürecine rağmen çiçek açmayan yeni dallar bir daha asla çiçek açmaz. Ancak ilkbahar-sonbahar arasında yeni dallar uzatmaları mümkündür. Yeni dallara daha çok keiki denir. Keiki yavru orkide veya orkide fidesi anlamına gelir. Çünkü her biri kendi köklerini geliştirmiştir ve bağımsız birey olarak yaşama kabiliyetine sahiptir.
Dendrobium nobile orkidesi
Habitat
Dendrobium nobile orkideleri Güneydoğu Asya’da en çok Himalaya eteklerinde, 1500m ve daha yükseklerde kışın yapraklarını döken dağ ormanlarında, genellikle kayaların üstünde yaşarlar. Kökleri epifitik yaşamaya uygundur. Yazın şiddetli sıcaklara, kışın soğuğa, nadiren hafif derece don olaylarına maruz kalırlar. Bulundukları bölgede kurak kış olur. Ağaçlar sonbaharda yapraklarını dökerken bu orkideler hem güneşe fazlaca maruz kalır hem de kurak bir döneme girmiş olurlar.
Kullanım
Kesme çiçekçilik amacıyla D. nobile orkideleri yetiştiriciliği ayrı bir meslek olmuştur. Çiçekleri hem çok güzel görünümlü ve hoş kokuludur hem de vazolarda birkaç hafta dayanır. saksılarda köklü olarak hediyelik saksı süs bitkisi olarak da yetiştirilir ve satılır.
Evlerde Dendrobium nobile orkidesi yetiştirme
En kolay yetişen orkidelerdendir. Fakat bu çiçek açması anlamında değil, hayatta kalması ve büyümesi açısındandır. Yoksa çiçek açtırmak için özel uygulamalar çeşitli yönlerden ayrıntılı olarak gerekiyor ki bu açıdan zor bir tür.
Dallar veya kamışlar uzarken birbirlerine bitişik olmamaları için önlem almanız gerekir. Çünkü aşağı fotoğrafta görüyorsunuz: çiçek açma zamanında birbirlerinin çiçeklerine engel olurlar. Taze yetişirken aralarına ceviz veya yumurta genişliğinde strafor parçaları koyun ki birbirlerine mesafeli uzasınlar. Dallar sağlamlaşıp birbirlerinden uzak pozisyon aldıktan sonra aradaki şeyleri kaldırırsınız. Dik duramayan dallar için incecik değnekleri toprağa batırarak dalları bağlayın (fotoğrafta da öyledir, dikkatle bakarsanız). Şişkebap çubukları uygundur. Ya da bırakın istediği gibi gelişsinler. Saksıda sarkıcı gibi pozisyon almaları da güzel.
Çiçek açmış bir Dendrobium nobile
Kökten çoğalmaları durumunda ayırmayı, saksılara bölmeyi düşünmeyin. Ne kadar kalabalık, ne kadar çok sayıda kamış, o kadar çok çiçek demektir.
Güneş ihtiyacı
Gün içinde uzun süreli direkt güneş ister. Sadece haziran, temmuz, ağustos aylarında öğle civarı güneşini direkt almamalıdır. Bir de çiçekli iken fazla güneş almamalı ki çiçekleri çabuk solmasın, iki üç ay dayansınlar.
D. nobile orkidesinin sağlıklı gelişip bol bol çiçek açması için yılın çeşitli zamanlarında farklı farklı güneş ayarlaması yapmalısınız. Normalde şiddetli güneşin hiçbir sakıncası yok denebilir ama fazlası iyi değil. Güneş ayarlamalarının ayrıntılarını aşağıda mevsimlere göre değişen bilgiler içine yayarak anlattım.
Sıcak havaya uyumlu, kışa biraz dayanıklı
Dendrobium nobile orkideleri 40C dereceye kadar şiddetli sıcak havaya gayet iyi uyumludur. Kışın -5C derece donmalara rahat dayanabilirler. İstanbul, Samsun, Trabzon ve İzmir şartlarında kışın dışarıda ‘eğer kuzeyli yönlerden direkt rüzgar almayan bir cephede ise’ hiçbir zarar görmezler. Fakat nasılsa bu kadar soğuğa dayanıyor diye kış ortasında aniden dışarı çıkarırsanız hemen çürümeye başlayacaklardır. Yani soğuğa sonbaharda yavaş yavaş alışmalı. Akdeniz sahil kesimlerinde kışın dışarıda durmasında en küçük bir tehlike yok. Bütün yıl dışarıda tutabilirsiniz.
Sulama, su fısfıslama
Kullanılacak su kireçsiz, mümkün mertebe saf su olmalı diyenler çok. Oysa doğada Dendrobium nobile orkideleri kireç taşları üzerinde gayet sağlıklı yetişiyor. Saf su yapraklara su fısfıslamak için iyi olabilir. Fakat saksıyı sulamak için iyi değil. Eğer sulamada saf su kullanacaksanız toprak karışımına bir miktar mıcır karıştırın. Yoksa orkideniz kalsiyum eksikliği yüzünden çürüyüp gidecektir.
Sıcak günlerde: Sulamayı sık sık (gerekiyorsa her gün) bol su ile, üzerine güneş gelmediği saatlerde yapıp geceleri fazla esinti almasını sağlayarak sadece gece saatlerinde üstüne ara sıra su fısfıslayın. Ana vatanında sıcak yaz aylarında muson yağmurları sık sık, uzun süreli ve şiddetli yağar.
Yaz ortasından sonra: Yeni kamışlar yani yukarı uzayan yapraklı gövdeler yeterince kalınlaşmıştır. Artık sulama sıklığını azaltın. Sonbahardan itibaren toprağı adamakıllı kurumadan sulamayın.
Soğuk havada: Sulama toprak tamamıyla kupkuru olsa bile birkaç gün daha bekleyip sulayın. Bu sulamaları sabahleyin öğle vaktine doğru yapın. Yeri fazla soğuk oluyorsa hiç sulamasanız daha iyi. Kaktüsler gibi susuzluğa dayanır. Soğukta ve susuzlukta yaprakları bozulursa bu doğasının gereğidir yani öyle olması gerekiyor. Ama dalların buruşacağı kadar susuz bırakmamalısınız. Anavatanında Dendrobium nobile orkideleri birkaç ay kurak ve biraz soğuk kış yaşarlar. Doğal çeşitleri daha doğrusu hibrit olmayanlar, has türler kış başında yapraklarını döker ve soğuk hava devam ettikçe su istemezler. Doğal olmayan hibrit Dendrobium nobile çeşitlerinin yaprakları dayanıklı olup ayrıca kış boyunca fazla susuz bırakmak gerekmez.
Besin, sulama ve güneş
Bunlara piyasada satılan orkide besininden verilmez. Dendrobium nobile orkidelerine besin vermede, sulamada ve güneş aldırmada ne kadar ustalıkla hareket ederseniz o kadar muhteşem güzellikte çiçek açarlar. Yıl içinde devamlı besin alırsa, yıl boyu devamlı düzenli sulanırsa azgın büyür ve çiçek açmaz. Çiçek açmak yerine kamışların üzerinden yeni kamışlar çıkarıp dallı budaklı karman çorman çirkin bir hale gelir.
Kış sonu ve bahar bakımı: Çiçekler solunca daha kuvvetli güneş almalılar Kışın veya baharda çiçek açmaya başladığı zaman başlayarak NPK eşit ağırlıklı (genel kullanım) bitki besininden her üç sulamada bir defa verin. Böylece yeni çıkacak olan kamışlar hızlı ve dolgunca büyür. Sulamaya sıcaklık gün içi çoğunluk saatlerde 22 derece üstüne çıkana kadar toprağının tamamıyla kurumasına göre devam edin.
Bahar ikinci yarısı ve sonu: Yani çiçekleri solunca.. Sulama sıklığını arttırın. Fosfor oranı biraz yüksek bitki besini veya çiçek amaçlı bitki besini verin.
Yaz dönemi: Yaz aylarında öğle civarı güneşinden korumalısınız. Sabah veya akşamları birkaç saat güneşe ihtiyacı var. Bunu hafife almayın. Geceleri (esinti olması şartıyla) üstüne su püskürtün. Sıcak günlerde üstüne direkt güneş gelmediği saatlerde sık sık yıkayın. Her gün sulayabilirsiniz, yıkayabilirsiniz ama ortam dışarısı gibi esintili olacak.
Temmuz ortasından itibaren potasyum oranı hafif yüksek veya yine çiçek amaçlı bitki besininden her dört sulamada bir defa verin. Bundan amaç hızlı gelişmiş olan kamışların kofluğunun gitmesi, daha da dolgunlaşması (şişmanlamaları) içindir. Dolgunlaşarak ve sağlamlaşarak besin ve enerji deposu haline gelecekler.
Eylül ortasında besin vermeyi tamamıyla bırakın ve sulama sıklığını azaltın. Eylül sonundan itibaren öğle civarı tepe güneşini de almalılar. Artık ne kadar uzun süre direkt güneş alırsa o kadar iyi.
Çiçek açtırma dinlendirmesi
Dendrobim nobile soğukta susuz dinlenme dönemi yaşamazsa çiçek açmaz. Dinlendirme en az iki ay 15C derece altı serinde kesintisiz bir süreç sağlamaktır. En uygun zaman aralık ayı ortasından şubat sonuna kadarki dönemdir. Gündüz ise bol bol, mümkün olduğunca uzun süre direkt güneş almalıdır. Yapraklar susuzluktan ve soğuktan bozulursa hiç önemsemeyin. Dallar buruşacak kadar susuz kalmamalı. Sadece bunu önemseyin.
Eve alacaksanız mart başını bekleyin ve toprağı kupkuru halde olarak içeriye alın. Kuvvetli güneşli pencere önünde olması gerekiyor. On gün geçince sulayabilirsiniz. Yeri bütün gün yeterince havadar, akşam ve gece saatlerinde zaman zaman esintili olmalı.
Çiçek tomurcukları belirdikten itibaren eğer güneş fazla yakıcı geliyorsa iyi değil. Çiçekleri bozabilir.
Dendrobium nobile budama
İlkbaharda çiçekler solduktan sonra, önceki yıllardan kalmış esi dallar varsa sadece onları diplerinden kesin. Çiçekleri solmuş dalları budamayın. Bunları daha sonraki gidişata göre gerekirse budayın. Şöyle:
Dipten yeni dallar uzarken dikkatle inceleyin. Boyları en geç haziran sonuna kadar 10 santimi aşarsa bu takdirde olursa ve gayet sağlıklı iseler çiçeği geçmiş ana dalları dipten kesin. Aksi takdirde bunları ağustos sonunda budayın.
Toprak ve saksı
Phalaenopsis’lere uygun çam kabuklarından kullanmak yeterli denilse de Dendrobium nobile orkidelerine yanlış. Uzun kamışların dik durması için, daha da önemlisi kök sağlığı için daha ince, sert ve ağır taneli saksı içeriği gerekir.
Saksıya gelince: Şeffaf saksıya hiç gerekmiyor. Dendrobium nobile için eski tip, suyu sünger gibi emen terakota saksı en iyisidir. Ama plastik saksıların da pek sakıncası yok. 8cm çapında küçük saksılar idealdir. Duruma göre en fazla 12cm çaplı saksı kullanın. Daha büyüğü kesinlikle zararlı olur. Kökler kolayca her an çürüyebilir.
Dendrobium nobile için en uygun toprak karışımı
Çam kabuklarına ponza taşı ve iri taneli leonardit karıştırmalısınız. Çam kabuklarının ve ponza vs diğer maddelerin irilikleri ortalama bir zeytin çekirdeği kadar olmalıdır. Daha küçüğü, daha büyüğü hiç iyi olmaz. Leonardit yerine mangal kömürü kırpıntıları da olur. Ayrıca bu karışıma, mesela karışım yarım litre hacimli ise tepeleme olmayan 1 yemek kaşığı sert doğal kireç taşı ince kırpıntısı (küçük taneli mıcır) karıştırmanızı tavsiye ederim. Taneler pirinçten biraz iri olmalıdır.
Toprak derinliği
Her halükarda derinlk 8cm olmasını sağlayın. Saksı daha derin ise alt tarafa fındıktan biraz büyük doğal sert kireç taşları koyun. Onun üzerinde 8cm derinlikte toprak karışımı olacak.
Saksı ve toprak değiştirme
2 yılda bir veya 3 yılda bir yapın. Ancak, daha büyük saksı gerekiyorsa her yıl saksı değiştirmek elbette gerekir. Zamanı ise ilkbaharda çiçekler solarken..
Dendrobium nobile çoğaltma
Evlerimizde Dendrobium nobile orkidelerini çoğaltmamızın üç yolu var: 1-Kökten ayırma, 2- Budanan dallar, 3- keiki ayırma..
Kökten ayırma
Zamanı sadece ilkbahar, çiçekler solarken.. Bu zaman zaten saksı-toprak değiştirme zamanıdır. Peki orkideniz kökten ayırmaya uygun mu? Uygun olması için birbirlerinden ayrı yeni dal uzama yerleri bulunmalıdır. Kaç tane ise hepsini ayırabilirsiniz. Sonra her birini 8cm çapında küçük saksılara uygun toprak karışımıyla dikin.
Budanan dallar
Bunu yılın her zamanında yapabilirsiniz. Budadığınız dal(lar) ne kadar yaşlı olursa olsun hiç farketmez. Hepsi kesinlikle işe yarar.
Dalları yan yatıracağınız şekilde uzunca kâse gibi, kutu gibi bir şey yeterli. Dibi delikli olması şart değil. Karton kesme şeker kutusu bile olur. Yukarıda tarif ettiğim toprak karışımını içine doldurun. Dalları üzerine yatırın. Hatta hepsini yan yana yatırın. Bir sakıncası yok. Dallar yer yer hafifçe karışıma gömülü olsun. Hiç sulamayacaksınız. Akşam ve gece saatlerinde üzerine su fısfıslayın o kadar. Dalların iyice ıslanması yeterli. Az güneşli ama çok fazla havadar olan bir yerde bekletin.
Bir veya birkaç ay içinde üstlerinden filizler çıkar. Yani keikiler gelişiyor. Her bir keiki yukarı yükselirken her biri kendi bembeyaz köklerini aşağı doğru hızlıca uzatır. Kökler toprağa girmeden uzarlar ve dalı yukarı iterler. Önemli değil. Geceleri köklere hafifçe su fısfıslayın. Kökler 4cm veya 5cm gibi uzadığında saksılara alma zamanı gelmiştir. Yine 8cm küçük saksılar kullanın. Eski dal uzun ise, saksıya uymayacaksa keserek kısaltın. Keiki saksıda ortalanacak pozisyonda saksı içine tutun ve yavaşça toprak karışımını saksıya ve kökler arasına yerleştirin. En az 4 gün geçmeden sulamayın.
Keiki ayırmayla
Saksıda topraktan çıkanlar değil, uzun dalların üstlerinde oluşan keikiler için geçerli bir yöntem. Bunları ayırma zamanı ilkbahardan en geç yaz sonuna kadardır. Ve ayırmadan önce köklenmiş olmaları gerekir (ki zaten mutlaka her keiki kendi kök kaidesini oluşturmuş ve beyaz kökler uzatmıştır).
Köklü keiki dal üzerindedir. O dalı keikiye 2cm mesafelerde kesin. Keikileri tek tek bu şekilde alın. Küçük saksılara mini saksılara dikin. Hemen sulamayın. En az 4 gün bekleyin.
Dendrobium nobile zararlıları ve problemleri
Kök çürümeleri en sık karşılaşılan problemdir. Sebep genelde yanlış toprak ve gerekmediği halde sulayıp durmaktır. Soğuk havada sularsanız, toprağı da suyu çok kuvvetli tutan (kolay kolay kurumayan) özellikte ise soğukta kök çürümesi olur. Ayrıca aynı sebeple aynı problem sıcak yaz aylarında da olur. Başka bir sebep toprağı ıslakken ortam değiştirmektir.
Dal (kamış) çürümeleri eğer birkaç yıllık dallarda oluyorsa normaldir, hiç önemli değil. Yeni kamışlarda ve/veya yeni gelişmekte olanlarda oluyorsa köklerde de ciddi problemler çoktan başlamış demektir. Bu durumda yapmanız gereken şey: acilen topraktan çıkarın ve çürük kökleri temizleyin. Sonra aynen yukarıda budanan dalları çoğaltma konusundaki usulü uygulayarak o dallardan keikiler oluşmasını sağlayacaksınız.
Çürümelerin bir başka sebebi saf su ile sulamaktır. Bir de bitki besini veriyorsanız (zaten gerekli) bu durumda çürümeler kaçınılmaz kesindir. Toprak kısmında anlattığım gibi toprağa mıcır katmak işte bu açıdan hayati önem taşır.
Bitlenme, yaprak bitleri Dendrobium nobile orkidelerinde genellikle olmaz. Ama yine de gözünüz hep üzerinde olsun.
Merhabalar bendeki dendrobium kamışlarında hafif sararmalar ve büzüşmeler oldu. Ne yapabilirim? Çok araştırdım ama sebebini bulamadım. Nasıl bir yol izlemeliyim?
***
Bu orkidelerin özelliği sonbaharda kamış gelişimlerinin durmasıdır. Kışın çiçeklenirler veya çiçeklenmezler. Sonra ilkbaharda her bir kamış herhangi bir yerinden (genelde en dipten) en az bir tane keiki verir ve kendi gelişimi devam etmez. Yeni kamışlar uzamaya başlar. Şimdi sizin probleminiz sadece eski kamışlarda ise, ilkbahardan beri gelişmesi devam etmekte olan yeni kamışlarda sorun yoksa korkulacak bir şey yok. Ama yeni kamışlarda sorun çıkmışsa durum çok kötü. Dip kısımlar köklerle birlikte tamamıyla çürümüştür. Yapmanız gereken şey: En sağlıklı yerlerde kesip alıp. Kestiğiniz sağlıklı parçaları önce iki gün açık havada bekletin. Kesik yerler kurur. Sonra yeniden dikin. Şansınız varsa yeni filizlenmeler olur ve yeni kamış gelişimleri başlar.
1- Kamışları mı kesmem gerekiyor anlamadım ama kamışlardan birinde yumuşama var. Köklerini temizledim yıkadım. İki üç gün şeffaf bir kapta beklettim dibinde çok hafif bir su bıraktım ve sonra yeniden ektim. Yanlışlarım var elbette ama zararın neresinden dönsem kardır diye düşünüyorum. Orkidemi kurtarma şansım var mı?
2- Ben orkidemi cam önüne geceleri koymaya başladım. Gündüz içeri almalı mıyım ya da devamlı dışarıda kalması gerekiyor mu? Bu surede sulamayı nasıl yapmalıyım?
***
1- Daha önceki cevabımda dediğim gibi: Yani problem sadece geçen yıldan kalma kamışlarda ise ve bu yıl uzamış olan kamışlar sağlıklı ise korkulacak bir şey yoktur. Şimdi de sadece kamışlardan birinde yumuşama var demişsiniz. Dünkü sorunuzda “kamışlarda” demiştiniz. Önceki cevabımı lütfen tekrar okuyun. Ona göre gereğini yapın. Gerçi daha önce sökmüş ve çok şey yapmışsınız. Orkidenizin durumunu hiç bilmiyorum. Sorunuzda hiçbir açıklama yok. Kökler çürümüş müydü niçin söktünüz.. Dendrobium orkideniz geçen yıldan beri sizinle mi yoksa yeni mi geldi… Bunları da bilmiyorum. Orkide türleri çok. Dendrobium diğerlerine hiç benzemez. Bakımı tamamıyla farklıdır. Bitkilerinizi tek tek tür olarak ve ihtiyaçları açısından çok iyi tanımanız gerekiyor.
2- Dendrobium’lar sonbahar serinleriyle birlikte gelişimi bırakıp tomurcuklanmaya girişir. Tomurcuk vermeleri için geceleri 15C derecenin altında serinlik tamamıyla yeterlidir. Daha fazla soğuk yemeleri hiç gerekmiyor. Dışarıda tutmaya gerek yok. Sulama ise sonbahar serinleriyle birlikte tamamıyla bırakılır. Yukarıda bunun her türlü açıklaması var. Burada kısa kesmek zorundayım.
İki ay önce bir köşeye atılmış şekilde bu orkideyi bir çiçekçiden aldım. Kapalı balkona koydum. Köklerine bir bakmak istedim ve hepsinin çürümüş olduğunu gördüm. Toprak değişimi ve kök budaması yaptım. Sağlam kök yoktu diyebilirim. Şimdilik balkonda durmaya devam ediyor. Yapraklar ve gövde canlı. Ama bu sene çiçek açma olasılığı var mı? Yoksa yaprak ve gövde büyütmeye mi gider? Bir de orkideler için olan sıvı besin bunlara da uyumlu mudur?
***
Kışı hemen hemen hiç susuz geçirmesi gerekiyor. Çiçeklenmesi ise kışın 15C dereceden daha soğukta uzun süre üşümesine bağlı. Ayrıca geçen yıl yeni gelişmiş olan dalları varsa onlar çiçeklenebilir. Daha eski dalları çiçeklenmez. Şimdi ilkbahar gelince yeniden köklenir ve dipten yeni dallar uzatır. Orkide besini evet verebilirsiniz ama sadece ilkbahar sonundan sonbahar başına kadar verin.
Dendribuim nobil orkidemin tüm kökleri çürümüş. Yeni kök oluşumunu nasıl yapabilirim? Dallarda sıkıntı yok ama yapraklarda çık az renk değişimi başladı.
***
Güneşten ısınabileceği bir pencere yanında tutarsanız hemen köklenir ve filizlenir. Geçen yıldan kalma yapraklar ve dallar geçen yılda kaldı diyebiliriz. Çünkü bunlar şimdi sadece dipten yeni gelecek dalları beslemekle görevli. Yaprakları sararıp kuruyabilir. Hiç önemli değil.
Kök çürümesi olan orkidelerimin hepsi keikiydi. Hiç büyüme yok. Dallar çok ince. Kalınlaşmaları için bir yol var mı acaba? Şu an elimde ağaç kabuğu, ponza taşı ve hindistan cevizi torfu var. Bunları karıştırıp toprak saksıya diksem olur mu?
***
Eğer çok yeni değiller ise kalınlaşmayacaklar ve hiç gelişmeyecekler. Bir iki ay içinde diplerinden sürgün verirler. Yeni sürgünler eğer şartlar uygunsa daha güçlü, daha kalın gelişir. Hindistan cevizi torfunu kullanmayın. Ağaç kabuklarını zeytin çekirdeğinden biraz ufak kalacak şekilde parçalayın. Eşit ölçülerde ağaç kabuklarını ve ponza taşını iyice karıştırıp saksıya doldurun. Orkide parçalarını içerisine dikin. Direkt güneşin ışınlarıyla ısınabilecekleri bir pencere kenarında tutun. D. nobile orkideleri direkt güneş istiyor. Ancak bu sayede kapkalın dallar uzatırlar. Haziran sonundan itibaren her üç sulamada bir sulama suyuna salon bitkileri için olan bitki besininden, ama normal tavsiye dozajı ne ise onun üçte biri hafifletip suya karıştırın. Ben yazın sıcak zamanlarda her gün kesinlikle suluyorum. Bitki besinini haftada bir gibi düşük dozajda veriyorum (sadece yaz aylarında). Bütün yıl dışarıdalar. Didim hava şartları bu tür için uygun. Yeni dip sürgünler bir ikisinde henüz yeni başladı. İkisinde tomurcuklanma vardı. Şimdi tomurcuklar büyüyor. Çiçek açacaklar inşallah.
Fransa.Üç ay önce beyaz bir Debrium nobile orkide hediye olarak geldi evime. İki dalın tamamı çiçekliydi. Sonra çiçekler döküldü, yapraklar sarardı ve dallar buruştu. Canlılığını kaybetti. Dün bir dalın dibinden tomurcuk gördüm. Ne yapmalıyım sizce? Genellikle yağmurlu bir iklimde yaşıyorum. Ama çiçeğimi pencere önüne koydum. Haftada üç gün güneş alabiliyor. Oda sıcaklığı hep aynı 22 derecede. Çiçek bana Şubat ayında geldi. Martta çiçekleri dökülmeye başladı.
***
Sanıyorum kökleri çürümüş. Ama eğer size geleli üç aydır siz hiç mi hiç sulamamışsanız o halde sorun susuzluktur. Susuz kalmadığı halde yapraklar bozuldu ise kökler çürümüştür. Bir de orkideler hava akımları olmadan pek sağlıklı kalamazlar. Hava akımları özellikle de gece saatlerinde kesinlikle şart. Eğer gece boyunca hava akımları olması mümkün değilse 17C – 18C derece gibi serinlik olması da yeter. Toprağını kontrol edin. Normal çiçek toprağı gibiyse ya da yosundan ibaretse her ikisi de bu tür orkideye uygun değil. Zeytin çekirdekleri kadar tanelerden ibaret olması lazım. Genelde çam kabuklarından yapılır. Toprağı yanlışsa bu söylediğim özellikte orkide toprağı bulun ve hemen toprağını değiştirin.
Dendrobium orkidemin eski dallarında bütün yapraklar dökülüp incelmişti ama 3-4 tane daha yeni dal çıkmıştı. Sanırım yanlışlık yapıp maalesef eski dalları kestim. Diğer yeni dallar da bir süre gelişmeye devam etti. Fakat çok büyümeden kurudular. Şu an bitkide hiç yeşillik yok. Sadece 5cm kadar yaprağı ve bir tane 5mm kadar kökü olan bir keiki var ama bağlı olduğu dal biraz yumuşamış durumda. Bu keikiyi ayırıp köklerini geliştirebilir miyim? Yoksa biraz daha beklemem gerekir mi? Keikiyi ayırdıktan sonra geriye kalan orkidemin hiç dalı yokken tekrar dal verme ihtimali var mı? İyi durumda olan kökleri var.
***
Kurumalarının sebebi eski dalları kesmeniz olduğunu sanmıyorum. Toprak özelliği yanlış olursa kökleri çürütüyor. Bozulmalar hep köklerden başlar. Eğer öyle değilse susuz bıraktığınız için kurumuşlardır. Kalan keiki artık büyümez. Ancak yeni bir sürgün uzatabilir. Özellikleri böyle. İlkbahardan ilkbahar yeni sürgün verirler ve her biri yaz boyunca büyüyeceği kadar büyür. Sonra onlar da ertesi yıl dipten sürgün uzatır. Siz nerede hata yaptınız bilmeme imkan yok. Ama yeni dalların kurumasının eski dalları kesmeniz yüzünden olmadığı kesindir diyebilirim.
Dendrobium Berry Oda orkide aldım. Bakımı nobile ile aynı mıdır? Varsa farkı nedir? Net bir bilgi bulamadım.
***
Fark sadece çiçeklenme tarzında. Tamamıyla aynı bakımı yapın.
Bana 1.5 sene önce Dendrobium nobile orkide geldi. Çiçekleri zamanla döküldü. Sonra 5 keiki oluştu. Zamanla 13 ayda keikiler bitkinin üzerinde boylanıp kök verdiler. Bugün ayırdım. Şimdi nemli kutunun içinde. Hayırlısıyla diyelim.
Dendrobium nobile orkide için saksının altı delik mi olmalı yoksa tam kapalı mı olmalı?
***
Elbette delikli olmak zorunda.
Geçen hafta 2 adet Dendrobium nobile aldım. Çok sağlıklılar. Yalnız saksıları bildiğimiz şeffaf orkide saksısı değil beyaz boyalı ama delikleri aynı. Sorun teşkil eder mi? Saksıyı değiştireyim mi? Toprağı yanılmıyorsam hindistan cevizi torfunda. Toprak değiştireceksem en uygun zaman nedir?
***
Şeffaf saksı bu türlere gerekmiyor. Toprağını değiştirmek iyi olur. Şimdi bugünler uygundur.
Yaklaşık bir ay önce bir dendrobium nobile almıştım. Gelişimi iyi gidiyordu ama son bir haftadır ana gövde zayıflıyor gibi görünüyor. Sayfadaki tarifinize göre orkide besini başlamıştım 2 hafta önce. Bir de çiçekçiden aldığımda toprağa benzer bir maddede ekili geldi. Sizin toprak tarifinize pek uymuyor. Onun dışında her şeyi bu sayfaya göre yapıyorum.
***
Bu tür orkideler özellikleri itibarıyla “ana gövde” sözü yanlış. Her yıl yepyeni en az bir dal uzatır. Çiçek açmış dallar artık çiçek açmaz ve uzamaz. Ancak dipten yeni dal uzatırlar. Geçen yıldan kalma dallar zayıflar. Olağan bir şey. Önemli olan şey bu yılın yeni sürgünleridir. Onlar henüz görünürde değilse bitki besini vermeniz boşa gider. Toprak yanlış. Sanıyorum cocopeat denen bela maddedir. Eğer henüz yeni dip sürgünü çıkarmadıysa orkideyi hemen o maddeden kurtarmanız iyi olur.
Orkidemin toprağını değiştirdim. Sonra kökleri bozuldu ama 2-3 tane bebekle altından kök veriyor. Nasıl bakımını yapayım?
***
Zaten bu sayfa bakımının anlatıldığı sayfa. Lütfen yukarıdan okuyun. İlkbaharda havalar ısınırken yeni kökler geliştirir. Problem yok.
Geldikten iki hafta sonra çiçekleri döküldü ve bir yaprağı sarardı. Toprak kumumsu bir toprak. Nemi hapsediyor. Bu mevsimde haftada bir çok az suluyorum. Herhangi bir sorunu var mıdır?
***
İlkbaharda mayısta dipten yeni dal(lar) uzatmaya başlaması gerekiyor. Bu orkidenin özelliği böyledir. Eski dallar bir daha asla çiçek açmaz. Yeni gelişimler olması için güneş ve sıcak ister. Mesela Didim’de yazın 35-40C derece yaz sıcaklarında ben direkt güneş altında tutuyorum. Şimdi gelişen yeni dallar önümüzdeki kış veya kış sonunda tomurcuklanacak. Dendrobium nobile orkidelerinin gelişim tarzı böyle. Geçen yılın dallarındaki yapraklar şimdilerde dökülebilir. Hiç önemli değil. Unutmayın şimdi bütün mesele yeni dalların sıfırdan gelişmeye başlamasıdır. Bunun için direkt güneşte ısınması şart. Toprağında hiçbir kuruma olmadığı halde haftada bir sulamanız öldürücü etki yapacaktır. Ev ortamlarında buna dikkat etmeniz şart. Toprak hiç kurumuyorsa isterse bir yıl geçsin bir damla bile su vermemek zorundasınız.
Bu orkideden bende de var. Alalı 1.5 ay oldu. Köklerde çürüme olunca temizledim. Torf, bimis toprak ve orkidenin çıkan eski toprağından katıp ekim yaptım. Yanında yeni filiz var. Büyümeye devam ediyor. Sağlıklı. Fakat ana gövde buruştu. Sanki çok susuz kalmış gibi. Oysa ki ekim yaptıkdan sonra suladım. Toprağı nemli. Nedeni nedir acaba? Benim evim güney cephe. Balkonum kapalı balkon. Kışın -18C derece donma oluyor. Evin içine alınca sorun olur mu acaba? Yoksa balkonda mı durması gerekir?
***
Ana gövde dediğiniz kısım anlaşılan tüm kökleri çürümüş. Yeni filiz sağlıklı gelişiyorsa mutlaka o kendi köklerini uzatmıştır. Eskisi artık önemli değil. Bu tip orkidelerin özelliği her yıl yepyeni bir (sizin tabirinizle ana gövde) oluşturmasıdır. Dolayısıyla yeni uzayan filiz sağlıklı ise sorun yok demektir. İyice güçlenince (en az 15cm uzayınca) eskisini dipten kesip alın. Ayrı bir saksıya dikin. Birkaç ay içinde en az bir yerinden yeni dallar uzatır. Her bir dal kendi köklenme kaidesini oluşturur. Bimis toprak nedir bilmiyorum. Araştırdım ponza (veya pomza) taşına bims deniyormuş. Yeni öğrendim. Balkonunuz kışın orkideleri anında öldürecek kadar soğuk. Sizin memlekette bu orkide yaz-kış sürekli ev içinde durmalıdır. Ve bu yüzden toprak olarak çok havadar ve çabuk kuruyan karışım gerekiyor. Torf kesinlikle olmamalı. Sadece küçük taneli ponza taşı + mangal kömürü pirinç boyutunda parçacıkları eşit oranlarda karışım yapın. Küçük taneli orkide çam kabukları da olabilir ama uyduruk ürünlerden değil, gerçek anlamda orkideler için hazırlanmış, özel işlemlerden geçmiş olan çam kabukları lazım. Türkiye imalatı olanlar sahte ve zararlıdır. İthal olanlardan bulmak şart. O takdirde ponza, mangal kömürü ve çam kabukları üçünden eşit oranlarda karışım yapmak gerekir.
Orkidem bu sene iki yeni sürgün verdi. Ama birisinin yapraklarının bazılarının uç kısımlarında siyah lekelenmeler ve akabinde hafif kurumalar var. Diğerinde ve eski sürgünlerde bir bozukluk yok. Güneşlenmesini sabahleyin 6-7 arası perdeleme olmaksızın yapıyorum. Bu lekelerin sebebi güneş midir başka sebebi olabilir mi? Bir de yeni sürgünler hafifçe kalınlaşmaya başladıysa da olması gereken kalınlığa erişemedi. Eşit ağırlıklı gübre kullanıyorum. Gelişimi normal mi yoksa eksik yaptığım bir şeyler mi var?
***
Sağladığınız direkt güneş Dendrobium orkideleri için son derece yetersiz. Yani sıfır. Bu yüzden cılız kalacaklar. Sabahtan öğleye kadar veya ortam fazla sıcak oluyorsa sabahtan saat 11’e kadar perdesiz direkt güneş almaları iyi olur. Bir hayli geç kaldınız. Neredeyse gelişimlerinin duracağı günlerdeyiz. Bugünlerde sürgünlerin kalınlıkları ortalama 1,5cm çapında olmalıydı. Yaprak sorunları ise, bitki bitlerinden kaynaklanmadığından eminseniz toprağın kimyasal dengesinin bozulması yüzündendir. Her an kök ve dip kısımların çürüme ihtimali var. Buna işaret. Sebep ya toprağını yanlış ayarladınız ya da sulamaları hatalı yapmaktasınız. İlgili sayfayı dikkatle okuyun: Yaygın ve öldürücü sulama hatası
Geçen hafta 4 asd dendrobium aldım. Geldiklerinde cocopeat karışımı toprakları sırılsıklam ıslak idi. Bir saksıda iki dal var ve yaprakları sararıp dallar buruşmaya başladı. Çiçeksiz oldukları için bu akşam topraktan çıkarttım. Köklerin hepsi çürümüş çok üzüldüm. Araştırırken bu sayfayı buldum. Güzel bilgilerinizi okudum. Şu anda kökler dışarıda kuruması için kaç gün dışarıda kalmalı? Bu türlere mantar ilacı kullanılır mı? Ekim yaptıktan sonra kaç gün sonra sulamalıyım?
***
Felaket üstüne felaket birçok yanlış iç içe. Anlattıklarınıza göre size geldikleri gün sağlıkları yerindeymiş. Size geldikten sonraki günlerde yapraklar sararmış, dallar buruşmaya başlamış. Her neyse. Ama ciddi bir bozulma söz konusu. Ve yılın bu zamanı o tip bozulmada tedavi için hiç uygun bir zaman değil. Çünkü artık evde tutmanız lazım. Yani işiniz tamamıyla şansa kalmış demektir. Dendrobium orkideleri gece boyu hafif serin-ılık püfür püfür esintiler ister. Gündüz ise birkaç saat direkt güneşte ısınmak ister. Bu şartlarda güzelce gelişir. Toprakta olmayacak. Torf filan uygun değil. Bir süre gelişse ve hatta kök uzatsa bile her an aniden çürüme başlar. Yukarıda anlattığım gibi bir toprak karışımı yapmanız lazım. Ama şimdi o da önemli değil. Onun için, ama sadece birkaç aylığına, şöyle bir karışım yapın: iri pirinç taneleri ve leblebi taneleri kadar irili ufaklı olmak üzere şu maddelerden parçalar hazırlayın: Mangal kömürü, strafor, ağaç kabukları ve taş parçaları.. Ve bunların miktarınca tamamen tozsuz torf. Yani torfu suda yıkayın, iri parçalarını süzüp alın, kurutun. Sonra hepsini birbirleriyle karıştırın.
Dalları hayata döndürmek için şu aşamada saksı gerekmiyor. Dalları yan yatıracağınız şekilde uzunca kâse gibi, kutu gibi bir şey şimdilik yeterli. Karton kesme şeker kutusu bile olur. Hazırladığınız karışımı içine doldurun. Dalları üzerine yatırın. Hatta hepsini yan yana yatırın. Bir sakıncası yok. Dallar yer yer hafifçe karışıma gömülü olsun. Hiç sulamayacaksınız. Akşam ve gece saatlerinde üzerine su fısfıslayın o kadar. Dalların iyice ıslanması yeterli. Güneşli pencere önünde tutun. Eğer yaşayacakları varsa yaşarlar. Birkaç ay içinde üstlerinden filizler çıkar. Her bir filiz yukarı yükselirken her filizin dibinde aşağı doğru bembeyaz kökler uzar. Hazirana kadar aynen devam edin. Yani sulamak yerine gece saatlerinde dalları ıslatın. Haziran başında dallardaki filizleri esas saksılara sığacak şekilde dallardan keserek alın. Yani dallar yere paralel olunca saksı çok dar gelir. Kesip bölmeniz lazım. Zaten esas olan şey yeni filizler ve onların kökleridir. Bu arada mantar ilacı filan kesinlikle gerekmiyor ve hiçbir şekilde işe yaramazlar.
Orkidem yaz başında geldi. İki kamışı çiçekliydi ve iki tane de dipten kesilmiş kamışı vardı. Çiçekleri döktükten sonra keiki verdi ama onu büyütmeyi başaramadım. Şu an hiç yaprağı yok. İki kuru dal gibi. Toprak içindeydi. Çıkardığımda o güzelim kökler çürümüş ya da kurumuştu. Şimdi temizledim ve torf toprağına ponza taşıyla katıştırarak dikmiştim. Kökü kararmıştı bu arada. Çubukları da yeşil değil çok fazla. Sanırım bambu çubukları kesip toprağa yatırıp kökü atmalıyım. Doğru mu? Şimdi havalar serinledi. Bir süre daha böyle dikili bekliyim mi?
***
Ben Didim’de Dendrobium orkidelerimi tüm yıl dışarıda açık havada tutuyorum. Kışın zerre kadar zarar görmüyorlar. Yaz boyu yeni sürgünler dolgun bir şekilde uzuyor. Antalya iklimi buradan çok daha iyi uygundur. Torf toprak olmaz. Yazı içinde belirtiğim gibi toprak karışımı gerekiyor. Evet o şekilde anlattığım gibi karışım toprağa dalları yatırın. Yer yer gömülü olsunlar. Dışarıda tutunca sık sık sulamada bir sakınca yok. Havalar biraz serinlediği için uzun süre direkt güneş alan bir yerde tutsanız iyi olur.
Gecen hafta bu çiçek bize hediye geldi. Ambalajını açmayı akıl edemedik. Meğer su içinde oturuyormuş. 1 haftada neredeyse tüm çiçeklerini dökünce altını açtık. Toprağı ıslak hala. Kendi kendine kurumasını mı bekleyelim yoksa acil bir müdahale mi gerekli? 3-4 tane çiçeği kaldı. Etiketinde doğrudan güneş görmesin yazıyor ancak siz yukarıda güneş ışığı ve ısısı tavsiye etmişsiniz. Foto ekliyorum. https://www.hizliresim.com/7zaz79s https://www.hizliresim.com/nw4nfcl
***
Halbuki bunların mutlaka toprağı kupkuru halde satışa çıkarılmaları lazım. Yapraklar çok sağlıklı görünüyor. Çiçekler tamamen dökülmemiş. O halde köklerde ciddi bir zarar toktur. Açık pencere yanında tutun ki toprağı çabuk kurusun. Nisan sonuna kadar toprak adam akıllı kupkuru olmadıkça sulamayın. Etiketteki tavsiye yanlış. Sadece çiçek açtığı zaman, çiçekler daha uzun süre solmadan dursunlar diye o süre içinde güneşten korumak iyi olur. Birkaç yıldır Didim’de sürekli dışarıda yetiştiriyorum. Yazın burada 35-40 derece sıcaklarda bile güneş alırlar. Gayet sağlıklılar. Güneş dediysem 5-6 saat sürekli güneş değil. Günde belki iki üç saat direkt güneş alıyorlar. Daha fazla güneş kış aylarında lazım. Ayrıca sizinkiler doğasına aykırı zamanda özel uygulamalarla çiçek açtırılmış. Normal ortamlarda kış sonuna doğru tomurcuk verir ve ilkbaharda çiçek açar.
Çiçekleri dökülen ve yapraklarının çoğu dökülen orkide dipten kök ve dalda keiki veriyor. Martta çiçek açması için bu bahsettiğiniz susuz bırakma işini yine de yapmalı mıyım? Yavrulara zarar verir mi?
***
Dendromium’un çiçek açan dallar bir daha asla çiçek açmaz. Yeni uzayan dallar kış aylarında fazla serinde kalınca ilkbahar başında çiçek açarlar. Zaten sizinki yanlış zamanda özel soğutmalarla çiçek açtırılmış. Şimdi yanlış zamanda yeni dal veya keiki uzatıyor. Halbuki onlar yaz aylarında gelişmeye başlamış olmalıydılar. Şimdiye kadar epey uzamış ve kalınlaşmış olmaları gerekirdi. Şimdi susuz bırakmayın. Kuvvetli gelişirler ve çabuk güçlenirlerse şubat sonunda susuz bırakın ve toprak kuruduktan sonra soğuk bir odaya alın. Güneşli pencere önünde tutun. Yeterince güçlenmişlerse tomurcuklanırlar. Olmazsa mayıs başında keikileri tek tek küçük saksıalra dikin. Gelişimleri devam etmeyecek ama sıfırdan yeni dallar uzatacaklar. Yaz boyunca normalde olması gerektiği gibi büyüyecekler.
Kasım ayı başında nobil orkide aldık. Her iki dalı çiçekle doluydu. Bu ay çiçekleri gün gün döküldü. Eski dalların yanından iki tane filiz çıkıyor. Biri 5cm diğeri 10cm kadar. Biz şimdi bu orkideyi sizin dediğiniz gibi soğuk odaya mı alalım yoksa bulunduğu yerde mi kalsın? Şu an bulunduğu ortam 24 derece. Bir diğer sorum çiçekleri dökülen dalları keselim mi.? Daha önce üç dalı ikinci boğumdan kesilmiş aldığımızda öyleydi. Biz de çiçekleri dökülenleri kesecek miyiz yoksa yeni sürgünlerin uzayıp sağlamlaşmasını mı bekleyeceğiz?
***
Çiçek açmış dallar bir daha çiçek açmaz. Özel soğutma uygulayarak yanlış zamanlarda çiçekli satıyorlar. Sizinki de onlardan. Şimdi yeni gelişenler bırakın büyümeye devam etsin. Yerini değiştirmeyin. Onlara önümüzdeki yıl bu zamanlarda soğuklama uygulayın. İlkbaharda diğer dalları tam dipten kesebilirsiniz. Kestiğiniz dalları yukarıda anlattığım gibi ayrı saksılarda filizlendirebilirsiniz. İyi bir gelişim olursa, hem o yeni gelişecek olanlar hem şu andaki yeni gelişen dallar gelecek yıl kış soğuklaması sayesinde 2023 ilkbaharında çiçek açarlar.
Merhabalar, öğretmenler gününde hediye çiçekli dendrobium geldi. İki hafta içerisinde tüm çiçeklerini döktü. Döktükten kısa bir süre sonra ben kapalı balkona aldım ve birkaç hafta hiç sulamadım. Çiçek döken gövdeler döktükten sonra buruşmaya başlamıştı önüne geçemedim, geçen haftadan beri de dallar alt yapraklarından sarartmaya başladı. Geldiğinde yanlarında yavru vardı onun gelişimi ince de olsa devam ediyor. İki hafta önce dipten yeni bir yavru çıktı ve şimdi yaprağı hafiften belirmeye başladı. Yavruların gelişimi için tekrar bir sulama yaptım ama açıkçası sizin kadar ayrıntılı bir anlatıma bugüne kadar rastlamayınca yanlış bir adım yapmış olabilirim istemeden. Rica etsem anlattıklarımdan yola çıkarak bana nasıl bir bakım yapmalıyım anlatabilir misiniz? Çiçek dökme mevsimi benimkinde farklı oldu çünkü.
***
Çiçek dökmesi değil çiçek açma zamanında sorun var. Seralarda özel uygulamalarla yılın her zamanında çiçek açtırıyorlar. Normalde sadece kış sonuna doğru tomurcuklar ortaya çıkar ve ilkbaharda çiçek açarlar. Bakımını yukarıda yazdığım gibi yapın. Bu kış susuz bırakmayın çünkü bir dal sadece bir defa çiçek açar. Yani sizinkinde yeni dallar büyüyecek, gelecek yıl kışın onlar tomurcuk verecek.
Bana daha önce ” Kuvvetli gelişirler ve çabuk güçlenirlerse şubat sonunda susuz bırakın ve toprak kuruduktan sonra soğuk bir odaya alın. Güneşli pencere önünde tutun. Yeterince güçlenmişlerse tomurcuklanırlar. Olmazsa mayıs başında keikileri tek tek küçük saksılara dikin. Gelişimleri devam etmeyecek ama sıfırdan yeni dallar uzatacaklar.” demiştiniz. Çok kalınlaşmadılar. 4-5 yaprakları var ama birkaç tanesinin kökleri bayağı uzadı. Şimdi ben dediğiniz gibi soğukta bırakıp tomurcuklanmasını mı bekleyeyim yoksa riske atmayıp, sulamaya devam edip, mayısta saksıya mı alayım?
***
Anladığım kadarıyla güçlenemişler ve gelişimleri devam ediyor. O halde hiçbir değişiklik yapmayın. Gelişmeye devam etsinler. Mayısta bölmeniz de gerekmiyor. Düşük dozajlı bitki besininden vermelisiniz ki dolgunlaşarak gelişsinler. Muhtemelen yaz ortasına kadar gelişimleri devam eder. Gelecek yıl çiçek açarlar.
Bendeki D. nobile çok iyi durumda. 6 keiki var. Aşağı yukarı 7-8 cm civarındalar. Toprak yerine kil bilyesi kullanabilir miyim?
***
Hayır iyi olmaz. Veya yarı yarıya çam kabukları ile kil bilyeleri karışık yapmalısınız. diğer meseleleri anlamadığım için sildim, bilmiyorum, kusura bakmayın.
Nisan ayında pembe çiçekli, 3 dallı, bir tanesi çiçek açmamış, 2 tanesi harika çiçekler açmış orkide satın aldım. 1 ay kadar sonra çiçekleri döküldü.. Çiçek diplerinden makasla kestim.bir parmak geniş porselen bir saksıya bolca delik açarak çoğunluğu çam kabuk parçaları olan toprakla zenginleştirerek saksısını değiştirdim. Çiçek açan iki dalı tel ile yukarıdan boğdum. Dalın bir tanesinde 8 cm yukarıdan şuan 1 cm keiki verdi. Alttan 3 tane 3cm 2cm boylarında keikiler verdi. Sabah 4 saat öğleden sonra 3 saat güneş almasını sağlıyorum. Geçen yıldan kalan birazda zayıflamış 10cm lik kökler var onları kesmeli miyim? 15 günde bir orkide besini ile suluyorum. Ayrıca fosfor eksikliği için daha önce çiçeklerime aldığım NPK gübre var. Ondan vermeli miyim zararı olur mu? Tüm açıklamalarınızı dikkatlice okuyup uygulamaya çalışıyorum. Bundan sonraki bakım için ne tavsiye edersiniz?
***
Orkide besini yeterli olur. Veya genel amaçlı bitki besini de yeterli olur. Hangisini kullanırsanız kullanın. Tel ile dalı boğmak gereksiz bir şey. Bendekiler hiçbir şey yapmadığım halde gayet güzel gelişiyorlar. Hızlı gelişmesi lazım ve bunun için en önemli unsur gece boyunca olması gereken ılık hava hareketleri yani ılık esintilerdir. Öyle ki şimdi sıfırdan gelişen dallarının yaz sonuna kadar en az 25cm uzamış ve en az parmak kalınlığına gelmiş olmaları gerekiyor.
İki sene önce hediye gelen d.nobile çiçeğinin bir gövdesinde yapraklar tamamen döküldü. Bir dalında sararmalar var. Dallarında sürgün var. Çiçeklenme yapacak galiba. İlk gelen ince plastik saksıda hala. Saksı değişimi yapmalı mıyım ve saksısı nasıl olmalı? Birde ben yaz kış kapalı balkonda tutuyorum bu doğru bir şey mi?
***
Şimdilik, mayıs ayına kadar hiç rahatsız etmeyin ve hatta hiç sulamayın bile. Orkideler sıradan bitkiler gibi gelişim göstermiyor. Onun için bakımlarında her türlü detayı çok iyi öğrenmeniz şart. Bu sayfada Dendrobium nobile türü için ihtiyacınız olan her bilgi en ince ayrıntısına kadar açıklanmıştır. Lütfen okuyun.
Yeni aldım üzerinde çiçekleri hala tüm güzelliğiyle duruyorlar. Geceleri serinde üzerine su fısfıslamam çiçeklerine kötü gelir mi? Çiçekleri varken ve solduktan sonra yapılacaklar ayrı mı? Bilgilerinizde ilkbahar sonu çiçekler solar yazıyor ama şu an canlılar, sabah güneşini aldığı, cam önünde, akşam esintisini aldığı yerde tutuyorum.
***
Şimdi su fısfıslamanızın bir faydası yok. Önümüzdeki günlerde veya haftalarda dipten yeni dallar uzatmaya başar (onlar gelecek kış sonu çiçek açması için). O zaman öğleye doğru sulamalı, geceleri serin esintiler alması şartıyla üzerine su fısfıslamalısınız. Gerektiği gibi iyi bakarsanız sonbahara kadar bir hayli gelişmiş ve kalınlaşmış olurlar. Yenilerin boyları 20cm olunca ya da eylül başında şimdiki çiçekli dalları dipten kesmeniz lazım. Ve kestiklerinizi uygun şartlarda köklendirebilir, onların tekrar yeni dallar uzatmalarını sağlayabilirsiniz. Bu tür orkide çoğaltılması en kolay, en basit olan bir orkidedir. Aslında yetiştirilmesi de basit. Yukarıdaki bilgileri elinizden geldiğince yapabilirseniz her yıl ilkbaharda kesin olarak çiçek açarlar. Fakat maalesef dosdoğru bir toprak karışımı ve bilinçlice bitki besini vermek şart. Bunlar olmadan olmaz.
Üzerinde çokça çiçekleri duruyor, şişlerle sabitlenmişler, toprak maalesef yanlış görünüyor, şimdi saksısından çıkarıp uygun toprağa dikemeli miyim yoksa çiçekler solunca mı yapmalıyım?
***
Gece saatlerinde hava akımları sağlayacağınız kadar havalar ısınınca o zaman yapın. Bu arada, belki de toprağı uygundur. Diğer orkideler gibi fazla iri-kalın taneler istemiyor. Sırf torfta yetiştirenler bile var ama torfun kimyasal özelliğine göre tamamen şans işidir. Toprağın çok fazla havadar ve çok çabuk kuruyucu özellikte olması halinde kimyasal durumu uygun olmasa bile zarar vermez. Duruma göre gereğini düşünün. Veya hiç risk istemiyorsanız en iyisi yazı içinde tarif ettiğim gibi bir karışım yapın.
Dendonobin orkide almiştim anneler gününde anneme. çiçekliyken budama yapmiş ve toprak değişimi yapmiş. uygun olmayan toprağa ve şu an yaprakları sararmiş. yeni saksıya diktik çiçek toprağina aspirin sarımsak karşimi suyu verdim dûzelir mi?
***
Düzelmez sadece ölür gider. O tip şeyler hasta tavuklara uygulanır. Ama bitkileri öldürür. Dendrobium orkideleri bakımı için ne gerekiyorsa bu sayfada yazılı.
Eşim bana bugün dendrobium nobile orkide almış. Daha önce normal orkideleri hep öldürüp bakamamıstım. bu onlara göre daha dayanıklıymış. kaç günde bir çiçeğimi sulamalıyım? yapraklarına su sıkmam gerekir mi? çiçeğim ölmesin, uzun süre dayansın istiyorum.
***
Yapraklara su fısfıslamak havasız odalarda hastalık yapar bitkilere çok kötü zarar verir. Sulamaya gelince yukarıdaki bakım bilgilerini notlar ala ala okumanız lazım. Orkidelerin bakımları diğer bitkilere hiç benzemez.
Yaprak dibinde tomurcuklanma baslayınca sıcakllk rejımi nasıl olmalı?
***
Hafif serinlik olması lazım. Mesela mayıs ayındaki gibi.
Normalde Türkçe olarak bu kadar detaylı kaynak bulunamıyor. Elinize sağlık demek istedim.