Devetabanı bitkisinin özellikleri
Devetabanı Araceae familyasının Monstera cinsindendir. Monstera cinsinin 60 kadar türü var. Monstera deliciosa ise bu sayfada konu edilen türün adı.
İsmi
Monstera deliciosa Latincede mōnstrum ve dēliciōsus kelimelerinden oluşmuş bir sıfat tamlamasıdır. Mōnstrum iki ayrı manaya gelir: Biri anormal, sıradışı. Diğeri canavar, dev, korkunç yaratık. Devetabanı cinsinden türlerin yapraklarının devasa boyutlarda olmasından dolayı ya da diğer bitkilerin yapraklarına göre sıradışı görünümlü olmalarından ötürü mōnstrum demişler. Bu sayfada konu ettiğim türün meyvelerinin çok güzel lezzeti olduğundan dolayı da dēliciōsus denmiş.
En yaygın yetiştirilen çeşitleri
Türkiye’de eskiden beri yaygın olarak yetiştirilen iki tipten biri has tür olan Monstera deliciosa, diğeri ise bu türün bir varyetesidir: Monstera deliciosa var. borsigiana. Aralarındaki farkları anlamak için en kolay yol şudur: Yaprak sapının yaprağa birleşeceği yer has türde tırtıklıdır. Varyetesinde ise dümdüzdür. Diğer farklara gelince: Her iki tip de güçlü ışıkta aynı toprakta yetiştiği halde has türün yaprak sapları uzun, gövdede yaprak boğum araları son derece kısa (1cm kadar) olur ve gövde kalındır. Varyetede ise yaprak sapları daha kısa ve gövdede yaprak boğum araları 10cm kadar uzun olabiliyor. Gövde pek fazla kalınlaşmaz.
Her ikisinin de yaprakları beyazlı (variegata) çeşitleri var. Beyazlık özel hibritleme ile ilgili değil, doğal olarak mutasyon eseridir.
Habitat ve yaşam tarzı
Devetabanının anavatanı Peru’nun kuzeyi, Ekvador, Kolombiya, Panama ve Meksika’nın güneyine kadar olan ülkeler. Yaşam alanı yoğun yağışlı tropikal yağmur ormanlarıdır. Balta girmemiş ormanlarda dev ağaçların arasında az ışıklı, koyu gölge yerlerde güneşe ulaşmak için küçük yapraklı ve çabuk uzar şekilde gelişim gösterir. Ağaçlara tırmanarak yeterli güneşe kavuştuğunda gövde uzaması neredeyse durur ve yeni yapraklar belki elli kat devleşmiş halde gelişir. direkt güneş almasa bile şiddetli aydınlık ortamlarda da yine dev yapraklı gelişir.
Gerçek topraklarda, killi topraklarda bile saksılarda yetişmesi mümkün olunca epifitik bitkilerden diye sınıflandırılması yanlış gibi. Aslında devetabanı hem bir epifittir hem bir toprak bitkisidir.
Devetabanının yaprakları
Köklerinin görevleri
Devetabanı ormanlarda ağaçlara tırmanırken her yeni yaprağının yanısıra kalın bir kök çıkarır. Metrelerce uzayabilen köklerin iki görevi var: Biri nemli ağaç gövdelerine yapışarak tutunmak: bu sayede bitki ağaçlara tırmanıp güneşe doğru hızla yol alır. İkinci görevi toprağa ulaşarak ihtiyaç duyduğu elementleri, mineralleri bulmak. Ağaç kabukları arasındaki ve orman zeminindeki humus zengini çürüntülerden pek istifade edemez. Bu sebeple kalın kökler orman zeminine ulaşana kadar tek parça halinde aceleyle uzamaya devam eder. Ulaştığında ise saçaklanarak daha derine gider.
Devetabanının her yaprakla birlikte geliştirdiği köklerin bir üçüncü görevi ağaca tırmanmış olan upuzun gövdenin hayvanlar tarafından yaralanması, kesilmesi, koparılması ya da mantar hastalıklarından dolayı ölmesi risklerine karşı tedbir amaçlıdır. Zaten yaşlı uzun gövdenin hayat direnci azalır. Evlerde de aynı risk söz konusu. Onun için devetabanınızın dış köklerini yeterince uzadıklarında saksıdaki toprağa gömmelisiniz. Alt kısım çürüse bile o kökler üst kısmı tam olarak besler.
Devetabanının çiçeği
Çiçeği, meyvesi
Devetabanı yaz ortasında krem rengi çiçek açar. Meyvesi bir yılda olgunlaşır. Olgun meyvesi kocaman bir muz kadar ama daha kalın, uzun çam kozalağı gibi dış yüzeyi altıgen tanelerle kaplıdır. Devetabanı meyvesinin lezzeti muz – ananas lezzetlerinin karışımına benzer. Yemek için taneli dış yüzeyi patates soyar gibi dikkatle gidermelisiniz. Dış kısmını yemeyin zehirlidir. Tam olgunlaşmamış meyvesi de zehirlidir.
Kış soğuklarına dayanıklılığı
Kısa süreli -2C, -4C derece soğuklara dayanır ama çok risklidir. Soğuğun uzun sürmesi durumunda bütün yapraklar ve dal uçları soğuktan donar. Bu derecelerde soğuğa devetabanının hiç zarar görmeden dayanması sonbaharda başlayarak aşama aşama soğuğa alışmışsa, kuzeyli yönlerden rüzgar almıyorsa ve soğuk fazla uzun sürmezse mümkündür. Ege bölgesinde kıyı kesimlerinde kuzeyli rüzgarları hiç almayan kuytu bahçelerde ve Datça’da, Akdeniz bölgesinde ise tüm kıyı şeridi boyunca bahçelerde bütün yıl açıkta zarar görmeden yetişir.
İç mekânlarda devetabanı yetiştirme, bakımı
Devetabanı yetiştirmek sadece bir iki püf noktasına dikkat etmekle gayet kolaydır. Nazlı türlerden değildir. Fazla bir hassaslığı da yok.
Işık
Toprağı ne kadar mükemmel besleyicilikte olursa olsun devetabanı yapraklarının büyüklüğü ışığın şiddetine bağlıdır. Yeri koyu gölge (loş ışıklı) olursa yapraklar küçük kalır. Direkt güneşe gerek yok ama sabahları ve ikindi sonrası güneşini alsa çok iyi olur. Öğle civarı tepe güneşine de uyum sağlar ama tasiye etmem. Hiç güneş almasa bile yapraklar devleşir. Yeter ki bulunduğu yer çok şiddetli aydınlık olabilsin.
Saksı büyüklüğü
Devetabanınızın cüssesine göre köklerin fazlasıyla rahat sığacağı genişlikte saksı lazım. Çünkü hızlıca ve fazlaca köklenir ve gövdesi uzadıkça her yaprak dibinden çıkan kalın köklerin de toprağa girmesi gerekiyor. Onlar toprak altına girince saçaklanıp çoğalırlar. Kökler ne kadar çok olursa bitki o kadar güçlü gelişir.
Sulama
Devetabanı suyun niteliğine göre hassaslık taşımaz. Sadece çok soğuk su ile sulamayın. Hava ne kadar sıcak ise sulama sıklığı da o kadar sık olmalı. Sıcak yaz aylarında toprağı kurumasa bile her gün sulamanızın zararı olmaz. Ama kesinlikle yerinin havadar olması şartıyla. Her sulamada, su miktarını saksı alt deliklerinden dışarı biraz su çıkacağı kadar yeterlilikte su kullanın. Saksı alt deliklerden su dışarı akıp gittikçe toprakta zehirli madde artışı olmaz. Ama böyle yapmazsanız o toprak zamanla bozulur.
Toprak
Henüz küçük, pek ağırlığı olmayan devetabanları için sadece salon bitkilerine özel torf toprak tek başına yeterlidir. Ama biraz büyüdükten sonra toprağına ponza taşı ve dere kumu karıştırmak gerekiyor. Çünkü ağırlaşan bitki toprağı sıkıştırıp köklerin fazla sıkışık kalmasına sebep olur. Bu ise ya gelişimi sekteye uğratır ya da kökleri havasız bırakıp çürütür. Eğer 3 ölçü torf toprak + 1 ölçü ponza taşı + 1 ölçü iri taneli (2-4mm arası) dere kumu karışımı yaparsanız bunda kökler havasız kalmaz.
Saksı değişimi zamanında şu sayfayı okuyarak devetabanınızı yeni saksısına orada anlatıldığı gibi, ama yumurta kabuklarını gübre ile karıştırarak yerleştirmenizi tavsiye ederim: ⇒Yumurta kabukları saksı topraklarına. Aynen öyle yaparsanız devatabanınızın ne kadar coşkulu ve kusursuz geliştiğine şaşıracaksınız. Eğer sadece gübrelemek isterseniz şurada anlattığım gibi yapın: ⇒Salon bitkilerine hayvan gübresi nasıl verilir? Eğer böyle yaparsanız bitki besini istemez ve olağanüstü muhteşem gelişir.
Bitki besini
Salon bitkileri için hazırlanmış sıvı bitki besinini şişe üzerindeki suya karıştırma oranı tarifine göre ama sadece ayda bir defa verin. Bitki besininin çeşidi genel kullanım amaçlı (NPK eşit ağırlıklı) olmalıdır.
Hızlı gelişimde en önemli şeyler
Havadar toprak (yani toprağı lifli ve ponzalı olsa çok iyi olur) ve hava hareketlerinin sık sık olduğu ortam. Ortamın ve esintilerin sıcaklığı 20C / 30C dereceler aralığında olmalı. Bu çok kesin değil. Günün çoğu saatleri için geçerli. Mesela gün içinde üç dört saat 20C derecenin altına düşse ya da 30C derecenin üstüne çıksa gelişim hızı etkilenmez. Yaz aylarında sık sık yıkamak (ya da en azından ıslak bezle silmek), yaprakları ve dalları tozlardan tertemiz etmek hızlı büyümesine yardımcı olur. Yalnız, kapılar pencereler kapalı iken sakın ıslatmayın. Su fısfıslamayın.
Hava nemliliği
Fazlasıyla az nemli havaya (yapraklarını fazla genişletmeyerek) uyum sağlar. Türkiye’de devetabanının uyum sağlayamayacağı derecede havası kuru yer pek yok. Belki hava nemliliği çok düşük olan Mardin vb yerlerde yaz aylarında yüksek sıcaklığa oranla fazlasıyla düşük kalan nemlilik aşırı sıcak yüzünden sorun olabilir. O zaman ⇒ hava nemlendirme yollarından birini uygulamak gerekir.
Devetabanı üretim metotları
Aşağıdaki tüm usulleri ilgilendiren temel şart: Devetabanı son bir yıl boyunca mükemmel besleyici toprakta mükemmel sağlıklı gelişim göstermiş olmalı. Yoksa sonuçlar hiç de iyi olmaz.
Suda köklendirme: Uzun bir dalını en az üç boğumlu parçalara ayırıp parçaları suda bekletin. Ayrıntılı bilgi: Dallı Arum türlerini suda köklendirmeyle çoğaltma
Çelikle direkt toprakta: Bu usul ev ortamlarında devetabanına pek uygun değil. Gerçi başarı yüzde yüz kesindir yani köklenme olur ama çok fazla zaman kaybedersiniz. En iyisi önce suda köklendirin.
Kökten ayırma: Yeterince güçlenmiş dip sürgünlerini ayırmayı toprak değiştireceğiniz zaman yapın.
Tek boğumlu küçük parçalarla: Suda köklendirmede ve çelikle çoğaltmada gövdeyi tek boğumlu parçalara ayırıp çoğaltmaya çalışmak biraz riskli. Çoğaltma hakkında başta değindiğim son bir yıl içinde mükemmel beslenmişlik ve mükemmel sağlıklılık bu usulde yüzde yüz gereklidir. Yoksa hiç denemeyin. Yapacaksanız parçaları önce suda köklendirin. Sonra toprağa diktiğinizde parçanın yeşil derisinin bir kısmı açıkta kalmalı ki ışıktan faydalansın. Filiz noktasının toprak dışında kalması şart değil.
Zararlıları ve problemleri
Azotlu gübreler, azot zengini bitki besinleri kök ve gövde çürümesine neden olur. Yanlış sulama tarzı ve yanlış gübreleme yüzünden köklerden ve dip kısımdan başlayan çürümeler bitkiyi mahveder.
Yaprak sararması
Deve tabanı yapraklarının 4-5 yıl hiç bozulmadan dayanma özelliği var. Yaprak sararmasının zamansız olmasında en büyük etken toprağının niteliğidir. Yanlış toprak kullanımı, bitki besinlerinin yanlış kullanımı, en çok da yanlış sulama tarzı yüzünden yapraklar sararır ve bozulur.
Güneşe alışmamış devetabanı aniden güneşe çıkarılırsa yapraklar yanar. Bundan dolayı güneşe kış aylarında alıştırmalısınız. Ya da derece derece iki ayda alıştırın.
Yer değişikliği şokları
Bu sebeple en ciddi zarar “aniden” sıcak ortamdan daha serin ortama yer değişimidir. Bu tip şok sadece devetabanına değil birçok salon bitkisinde oluyor. Anide ısı değişiminde toprak kökleri yakıp çürütmeye başlar. Çürüme köklerden ana gövdeye geçer ve devam eder.
Tam tersi soğuk veya serin ortamdan yine ani bir şekilde sıcak ortama yer değiştirince de bitkiler zarar görür. Devetabanında bu sebeple köklerde çürüme pek olmaz ama yapraklarda sararmalar görülür. Sararmaları kurumalar takip eder ve yaprakların çoğu mahvolur. Bu da elbette çok ciddi bir kayıptır. Zira bu bitkileri dekoratif yaprak güzelliği için yetiştiriyoruz.
Sonbaharda soğuklar iyice bastırana kadar dışarıda bekletip sonra sıcak ve havasız eve almak kök çürümelerine, yaprak kurumalarına sebep olur. Yaz boyu dışarıda tutuyorsanız sonbahar serinleri henüz bastırmadan önce eve almalısınız. Serine, soğuğa hiç alışkın olmayan devetabanı kışın ya da bahar başında aniden dışarı çıkarılıp bırakılırsa donup ölmese bile kökleri çürüyeceğinden büyük zarar görür. Kısaca devetabanını dışarıda bırakacağınız dönem gece ısısının 17C derecenin hiç altına düşmediği dönem olmalıdır. Karasal iklimli yerlerde geceleri çok daha fazla serin olabiliyorsa yazın hiç dışarıya çıkarmayın.
Ayrıca yer değişikliklerinde toprak neredeyse kupkuru olmalıdır. Bu sayede yer değişikliği şoklarını en az zararlarla atlatırsınız. Yeni ortamında 10 gün kadar susuz bırakmaya devam etmenizi tavsiye ederim.
Yaprak bitleri devetabanlarını sevmez
Eğer oluyorsa fazlaca güçsüz kalmış olması ya da azotlu gübre yüzünden kof gelişmiş olması yüzündendir. Mesela örümcek bit şikayetleri çok geliyor. Haftada bir gibi sıklıkla yaprakların üst ve alt yüzeylerini, yaprak saplarını ve ana gövdeyi ıslak bezle silerseniz yaprak bitleri oluşma riskinin önüne geçersiniz.
Mantar hastalığı
Hiç esinti almayan, havasız, gölgeli köşelerde bir de ortam fazla nemliyse gövdede kabartılar şeklinde mantar hastalıkları oluşur. Gövdede kısım kısım çürümeler başlar. Ama normalde devetabanı gövdesi üzerinde mini beyaz kabarcıkların oluşması normaldir. Hastalık değildir.
Bu mevsimde devetabanı yuka alınır mı?
***
Hangi tür olursa olsun, bu zamanlarda kim alsa sonra bana yazıyorlar yaprakları karardı soldu şöyle oldu böyle oldu diye. Yıllardır belki yüz binin üzerine şikayet gelmiştir. Kısaca, sadece yaz başında almalı ve seracıların kullandığı zehir zemberek topraktan kurtarıp hangi türe nasıl toprak karışımı tarif etmişsem ona göre toprağını değiştirmelisiniz.
Merhaba, size daha öncede bu bitkinin resmini göndermiştim bakımı vs için. O zaman bu monstera olmayabilir demiştiniz. Şimdi Türkiyeye taşınıyorum. Bitkiyi orada bırakacağım ama burada çoğaltmak için bir dal almak istiyorum. Nasıl çoğaltmamı ve taşımamı tavsiye edersiniz? https://imgyukle.com/i/J1DwJU
***
Evet, yine fotoğrafta pek anlayamadım ama, dediğim gibi o parçalı yapraklar o halde el kadar küçük ise devetabanı değil, Rhaphidophora tetrasperma türü olabilir. Çoğaltılması, üretimi yolu fark etmez. Hepsinde aşağı yukarı aynıdır. Yola çıkmadan önce bir dalını kesip alın. Az ıslak kağıt havluya sarıp bir naylona koyarak getirebilirsiniz. Sonrası için ilgili sayfaya bakın: https://azbitki.com/dalli-arum-turlerini-suda-koklendirmeyle-cogaltma/
Yazılarınıza ve atılan fotoğraflardan yorumlarınıza bakarak devleşen bir deve tabanına sahibim. yaz sonu almıştım. şu an 9 yaprağa ulaştı ve rengi zümrüt yeşili, sağlıklı duruyor. lakin çok büyük bir sorunumuz var. toprakta sineklerime oluyor. acemice davranıp 2 defa toprak değiştirdik ve bitkimize neyse ki bir şey olmadı. ama yine sineklenme oldu. sulaması düzenli şu an 10 güne bir suluyorum. Saksısı temiz ve büyük köklerinin hepsi toprak altında, kötü bir su ile sulamıyorum, toprağı geçirgenliği bir toprak, ne yapabilirim ? Toprağına tarçın ve defne yaprağı karıştırdım ama başka bir şey yapamıyorum, bitkimi böcek ilacı gibi şeylerle zehirlemek istemiyorum nasıl bir yol izlemem lazım? Çok teşekkür ederim şimdiden
***
Toprak sinekleri hava yolu ile her yere ulaşıyor. Dışarıdan sadece bir tane bile dişi sinek gelip yumurta bıraksa, larvalar gelişir ve birçok yeni nesiller çevrede uçmaya başlar, onlar da toprağa yumurta bırakır. Çözümü yok gibi bir şey. Pencerelerinize sineklik takmanız lazım. Şimdi yapmanız gereken şey ise, düzenli sulamayı bırakın. Toprak tamamıyla kupkuru olsun. Bu sayede topraktaki tüm yumurtalar ve larvalar ölür. Dışarıdan yeni sinekler gelip yumurta bırakıncaya kadar bir daha sineklenme olmaz. Düzenli sulamalardan kesinlikle vaz geçin. Toprağın hiçbir zaman kurumaması devetavanına bir fayda sağlamaz. Bazen toprağın kupkuru olmasının da hiçbir zararı olmuyor. Bu bitkiyi yetiştirmede 45 yıla yakın tecrübem var.
Tekrar merhaba, daha önce size Mısır’dan türkiyeye tetrasperma çeşidi çiçeğimi getirmek istediğimi yazmıştım. Bitki çoğaltma sayfanızdaki resimleri eşime gönderip ona göre kesmesini istedim o da bu şekilde kesip getirdi. İki gün yolculuk yaptı nemli bir havlu kağıt içinde. ve şimdi bu şekilde suyun içinde duruyor ama bir yanlışlık varsa veya hiç olmayacak gibiyse size sormak istedim.
***
Eklediğiniz fotoğraf linklerinde aradığınız sayfa bulunmamaktadır diye mesaj çıkıyor. Yani fotoğrafları göremedim. Ama önemli değil. Dal parçalarında en az bir yaprak dibi kısmı varsa olur endişe etmeyin. O kısımlardan filiz ve kökler çıkacak.
Merhaba, deve tabanim 2 yıldır bende onu çok seviyorum. İlk yıl sadece bir yeni yaprak çıkarmıştı bu yılsa sürekli yeni yaprak çıkarıyor hatta gövdesinden bile yapraklar çıkmaya başladı. Ama son bir aydır eski yaprakları kenarlardan sararmaya başladı. Bir iki tanesini kestim kestikçe diğer yapraklar da sararıyor. Bir yandan yeni yapraklar çıkarmaya devam ediyor. Sağlıklı mı değil mi kafam karıştı. Toprağını iki yıl önce ilk aldığımda değiştirmiştim ponza taşı dere kumu ve yumurta kabukları var. Bu yaz toprak değiştirmedim. Bitki besini hiç kullanmadım. Toprağı kurumadan hiç sulamam ve alttan su akıtarak sularım. Hiçbir değişiklik yapmadım neden sararmaya başladı anlamadım. Korktum çünkü bundan önceki aldığım hemen aldıktan sonra böyle sararıp çürümeye başlamış ölmüştü. Bu bitkimi çok seviyorum kurtarmak için ne yapabilirim? Yardımcı olursanız sevinirim, tesekkürler.
***
Fotoğraflardan anladığım kadarıyla felaket derecede ışık yetmezliği sorunu var (çünkü yapraklar oldukça küçük, dallar cılız mı cılız). Toprak ise, pek anlaşılmıyor ama perlitli gibi görünüyor. Perlit birkaç ayda bozulur ve toprağı bozar. Yaprakların bozulmasında bu da bir etkendir. Hiç bitki besini vermemeniz de çok yanlış. Ama en feci iki hatanız ışıksız yerde tutmanız ve perlitli toprak kullanmanız. Güneş henüz güçsüz iken ve bulutlu günler fazlayken hemen şimdiden itibaren güneşe alıştırmaya hemen başlayın. Bol bol güneş alacağı bir pencere yanında tutun. İlkbahar gelince aynen yukarıda tarif ettiğim gibi bir toprak karışımı yaparak daha büyük bir saksıya ekin. Sonrasında gayet sağlıklı ve daha gösterişli yeni yapraklar verecektir. Bakımını yukarıda yazdığım gibi yapmayı unutmayın.
9 ay önce minik bir saksıda dört yapraklı monstera almıştım. Her biri bir öncesinden büyük olan 5 yaprak çıkardı. Saksısı çok küçüktü. Bir büyüğe geçirmiştim. Birkaç haftaya kadar yerden ısıtmalı yeni evime taşınacağım. Bu evim merkezi sistem petek ile ısınıyor. Sıcak zemine konan bitkiler zarar görür mü? Büyük saksısı olan ve kendisi de büyük olan şeflera, yuka, kauçuk, difenbahya, patos gibi bitkilerim var. Bunları sehpa üzerine koyarsam çok yükselecekler. Yerden ısıtma zarar vermezse, zeminde bırakmak istiyorum. Ne yapmam gerekir?
***
Evin havası kupkuru olmazsa aşağıdan yükselen ısı bitkilere iyi gelir. Saksıların yere değecekleri zemin eğer çok fazla sıcak ise, saksıların altına kalın bir kitap ya da strafor parçası koyun ki saksıların dipleri fazla sıcağa maruz kalmasın.
Merhaba kil bileyesini monsteraya önerir misiniz?
***
Hayır. Yukarıda nasıl toprak karışımı tavsiye etmişsem aynen o şekilde yapmanız lazım. Sırf kil bilyesinde hiçbir bitki yetiştirmeye kalkışmayın. Sadece, toprak karışımında ponza taşı yerine kil bilyesi kullanmak uygundur. İkisi de sağlıklı olmaları açısından aynı kalitededir.
3,5 yildir bizimle olan devetabanimiz son birkac aydir sararmaya basladi. Kis oldugu icin duzenli sulama da yapmiyoruz. Pencere yakininda, duzenli gunes alan bir alanda duruyor. Bitkimiz buyudugu icin saksi kucuk kalmis ve bu da sararmaya neden olmus olabilir mi? Bir de, sorunu cozmek icin, yakin zamanda topragini degistirdik ve cok uzun olan bazi hava koklerini kestik. Acaba yanlis bir sey mi yaptik? Sararmanin durmasi icin ne onerirsiniz?
***
Yukarıdaki bakım bilgilerini okumanızı ne gerekiyorsa harfiyyen yapılmasının şart olduğuna “inanmanızı” beklerim. Okuyun ve eksiklerinizi, hatalarınızı bulun. Sebep o eksikleriniz ve hatalarınızdır. Çözüm yolu ise gerekenleri gerektiği gibi yapmaktır. Toprağını değiştirdik diyorsunuz. Acaba yeni toprak nasıldı? Onu da yukarıdaki bilgilerle kıyaslayın.
Merhabalar hediye olarak Şubat ayında deve tabanı çiçek geldi baya da büyük 100 cm ve 15 dal ancak soğuktan bütün yaprakları zarar görmüş donmuş kararmış durumda malesef ki nasıl bir yol izlemeliyim iyi bakımla toparlanır mı yeni dallar verir mi ve bunun için ne yapmalıyım?
***
Devetabanı çok daha fazla uzun boylu olabilir. 1m boy hiçbir şey. Ama 1m boyunda 15 dal devetabanı hiç görmedim. Galiba başka bir bitkiden söz ediyorsunuz. Veya yaprak saplarına dal diyor da olabilirsiniz. Eğer bitkiniz devetabanı ise, yaprak saplarının bağlı olduğu gövde sert ve sağlıklı ise zamanla yeni yapraklar ve dolayısıyla yeni yaprak sapları oluşacaktır. Özel yapmanız gereken bir şey yok. Güneş ışınlarından ısınacağı bir pencere yanında tutarsanız iyi olur.
Merhaba ben sanırım hava köklerini yanlış anlamışım. toprağa gömün dediğiniz uzun ince kökleri sandım. bu resimde attığım o kökleri keseyim mi?
***
Havai kök denen şeyler bitkinin dallarından çıkarıp aşağı yönlendirdiği köklerdir. Eklediğiniz resimdekiler de onlar. Kesmeyin. Ne güzel toprağa girmişler. Ama bundan sonra yeni çıkacak olanları isterseniz kesebilirsiniz. Veya isterseniz onlar gibi toprağa girmesini sağlarsınız. Diğer fotoğraftaki bağlama işi yanlış mı doğru mu görünmüyor. Bağlamaktan amaç yaprak çıkara çıkara uzayan ana gövdenin dük durmasını sağlamaktır. Ama uzun yaprak saplarını bağlamak hem gereksiz yem yanlış. Sadece ana gövde dik durmalı. Yaprak sapları ise bitki kendisi istediği gibi istediği yöne dağıtması lazım.
Sorum yok, sadece size cok ama cok tesekkur etmek istedim. Burada yuzlerce binlerce insana ve bitki cocuklarina yardim ediyorsunuz. Iyi ki varsiniz, sagolun varolun.
İstanbul’da salonda saksıda yetiştirdiğim devetabanımı Ayvalık’da bahçeye ekebilir miyim?
***
Oranın iklim şartlarını bilediğim için evet diyemem. Didim’de bahçemde 8 yıldır gayet güzel yaşıyor. Burada kışın çok hafif don olaylarından hiç etkilenmiyor. Ayrıca güney-batı cepheye ekili. Eğer kuzey veya kuzeydoğu cephe bir yerde olsaydı yine aynı şekilde dayanır mıydı, sanmıyorum.
Bir sene once aldigim ve alirken en kucugunu sectigim monsterama istedigi her sarti saglamama ragmen hala yirtik yaprak vermiyor. Dumduz yesil bir bitki su an.
***
Henüz yavru olduğu içindir ama gelişmeye devam ediyorsa yaz aylarında mutlaka olacaktır. Direkt güneş ışınları ve ılık-sıcak hava akımları sayesinde olur.
1 yıldır baktığım deve tabanım ilk aldığım ay mayıstı. yaz bitene kadar bir sürü yaprak verdi ama kışa girdiğimizden beri tek bir dal çıkartmadı. toprağı kupkuru olduğunda sulamasını yapıyorum. yapraklarını nemli bez ile siliyorum çok şükür sararma vs yok ama yaprak vermemesi beni oldukça üzüyor. kış ayında deve tabanı yaprak vermez mi? doğrudan ışık almıyor diye mi vermiyor?
***
Bu durum evden eve değişiyor. Genelde kışın hiçbir gelişme olmaz. Boş yere endişelenmeyin ve herhangi bir ilaç filan vermeyin. Yoksa sonu felaket olur. Bu arada, güneş ışınlarını direkt almaya alıştırsanız çok iyi olur.
Merhaba, yaklaşık bir yıldır baktığım monstera bitkim var. Aldığımdan beri boyutu neredeyse üç katına ulaştı. Saksı içinde iki kök var, bir biri bir öbürü yeni yaprak veriyor ve her yeni yaprak gördüğümde çok mutlu oluyorum tabii. Direkt güneş almıyor, batıya bakan balkon önünde, oldukça aydınlık bir noktada duruyor. Bu kadar hızlı büyüyen bir bitkinin bakımını nasıl yapmalıyım, budama gibi bir işlem bu türe yapılır mı? Geçen yaz 22 litrelik saksıya koymuştum, baharda bir büyük saksıya geçirmek gerekir mi yoksa bu aşırı büyümesine mi yol açar? Şimdiden teşekkür ederim.
***
Metrelerce uzuyor diye habire saksı büyütmek yanlış. 30cmx30cm ebatlarında bir saksı fazlasıyla yeterli olur. Ayrıca istediğiniz gibi budayın. Hiçbir sakıncası yok. Daha detaylı bilgi için yukarıdaki bakım bilgilerini okuyun.
Monsterami cok daginik buyudugu icin 2 ayri dalindan kesip köklendirmek icin suya koydum 3 hafta once. Sudaki dallar yeni hava kökleri cikarip bu kökler uzerinden yeni beyaz kökler vermeye basladi. Kestigim yerden kök vermesini mi beklemem gerekir? Bir de dediginiz gibi mayis ayinda topraga ekmeyi dusunuyorum ama suyun icinde en fazla ne kadar zaman kalmali sizce? 3-4 tane koklenmis dali bir arada topraga ekmemin bir sakincasi olur mu?
***
Hayır yeterince köklenmiş. Eviniz sıcak oluyorsa ve bitkinin güneşli pencere önünde güneş ışınlarından ısınma imkanı varsa mayısı beklemenize gerek yok. Sadece toprağını tarif ettiğim gibi hazırlamış olmanız çok önemli. Birkaçını aynı saksıya dikmeye gelince, şu iki durumda uygundur: 1- devetabanınızın küçük yapraklı çeşitten olması lazım. 2- Veya eğer evinizde bunların daima küçük yapraklı ve ince gövdeli gelişeceği şekilde ışık yetersizliği sorunu varsa bu takdirde birkaçını aynı saksıya dikmeniz daha iyi olur.
Merhaba Kasım 2022 yılında monstera almıştık. Görünüşü gayet sağlıklı fakat bitki asla büyümedi. 2 hafta önce toprak ve saksı değişimi yaptık. Tavsiyeniz nedir?
***
Sürekli büyümesini beklemeniz hata. 40 yıllık devetabanım var. Genellikle kış boyunca hiçbir gelişim göstermez. Nadiren, sıcak bir yerde olunca o takdirde kışın gelişim göstermiştir. Ve son 8 yıldır Didim’de bahçeme ekili olarak hayatına devam ediyor. Burada (hep dışarıda olduğundan) kışları asla gelişim göstermiyor. En sevdiği şartlar çok fazla havadar, esintili olan ve biraz da direkt güneş alacağı ortamdır. Bu şartlarda hızlıca gelişim gösterir. Ve elbette sıcaklığın da yeterli olması lazım.
2 senedir baktığım deve tabanım var. hiç sıkıntı yaşamadık ama şimdi çıkan yeni yapraklarda minik siyah lekeler var. nedeni nedir acaba?
***
Toprağında kuruma olmadığı halde düzenli sulamak ve/veya sulamalarda az su kullanmak yüzünden zamanla toprak zehirleniyor, bozuluyor. Toprakta ciddi bir kuruma görmedikçe asla sulamayın. Toprağı bir çubukla eşeleyip kabartın ki hava alsın. Sulamalarda fazlaca su kullanın ki böylece saksının alt deliklerinden bol bol su çıksın ve toprağın zehirini de beraberinde götürsün. Daima böyle yapmanız gerekirdi.
Marketten küçük bir devetabanı aldım. Saksısını değiştirmek istiyorum ama toprağını da tamamen değiştireyim mi? Bitki besini kullanacak olsam talimata göre bir kapak kadar mı koyayım yoksa daha az ölçü ile mi?
***
Saksı değiştirirken kökleri eski toprağından arındırmak genellikle bitkilerin çürüyüp ölmesiyle sonuçlanıyor. Hatta toprağı hiç dağıtmadan saksıdan kalıp gibi çıkararak yeni büyük saksıya yeni toprak karışımı ilavesiyle yerleştirin. Devetabanı çok hızlı kök uzatır. Eski toprağından yeni toprağa kolayca yayılırlar. Bitki besinini devatabanına tavsiye edilen dozajda vermenizde bir tehlike olmaz. Ama sadece ayda bir defa verin. Ve yeni saksısına alışma sürecini en az 1,5 ay gibi düşünün ve o süreçte besin vermeyin.
Monsterami tamamen suda yetiştirmeye çalışıyorum. Yapraklar sağlıklı ancak yeni gelen yapraklar yanık bir şekilde geliyor. Hiç güneş gormedigi halde. Su türü veya gubreleme konusunda hatam mı var? Musluk suyu ve sıvı gübre kullanıyorum talimattaki şekilde.
***
Büyük bir yanlış içindesiniz. Normal bir bitki gibi saksıda yetiştirin. Direkt güneşten korumayın. Direkt güneş sayesinde yapraklar koskocaman olur. Yukarıda dünyanın en iyi en doğru bilgileri yazılı. Suda bitki yetiştirme işine inanmayın. Bazı türlere uygun olabiliyor ama inceliklerini iyi bilmek lazım. Suyu sık sık değiştirmek, kloru uçmuş su kullanmak, bitki besinini her zaman vermemek, verince de çok az vermek gibi (ve besinli suda bitki sadece 3-4 saat kadar tutulur). Ama tekrar ediyorum her bitkiye uymaz. Devetabanı hiç uygun değil. Küçük kalan, yoğun köklenme yapmayan bazı bitkilere “eğer hiç aralıksız uğraşacak gücünüz varsa” uygundur.
Üç yıldır benimle olan ve dev gibi yaprakları olan bir deve tabanım var. Taşındığım ev eski evim kadar güneş görmüyor ve bu yüzden doğrudan ışık almayan bir yere koymak zorunda kaldım maalesef bitkimi. Tepesinde gün ışığı ampül var. Bu ona güneş ışığı gibi fayda sağlar mı? Ya da en azından bu gölgeli alanda bitkime bir şey olur mu? Taşınalı bir ay kadar oldu. Şu an mutlu görünüyor ama size danışmak istedim.
***
Güneş yoksa, ışık biraz olsun yeterliyse yeni yapraklar daha küçük olur ve ana gövde çok daha ince olarak uzar. Dışarıdan gelen gün ışığı çok güçlü ise belki de bir değişiklik olmaz. Işık yetersizliği fazla ise bu tehlikeli: zamanla bir hayli kötüleşecektir. Daha ciddi problem ise hava akımlarının olmayışı. Hem havasızlık, hem ışıksızlık bir arada olunca orada bitkiler yaşayamaz. Ampul ne derece işe yarar bilemem. Işık kaynağının uygun olması, şiddeti ve yapraklara mesafesi önem taşıyor.
Köklendirdiğim bitkimin kökleri 20-25cm civarı oldu. Toprakla saksıya geçireceğim. 10 litrelik saksı büyük mü gelir? Kaç lt saksı kullanmalıyım?
***
İlk yıl için, şimdilik köklerinin rahatça sığacağı kadar saksı kullanmanız daha iyi olur. Ki bol bol köklensin ve kök sistemi güç kazansın. Şimdi koskocaman saksıya dikerseniz zayıf ve narin kökleri fazla toprakta boğulabilir, çürüyebilir.
Monsteramı bahçeye çıkarabilir miyim yaz boyunca? Daha iyi mi olur acaba?
***
En iyisi yerini hiç değiştirmemektir. Ev içinde güneşli ve havadar bir yerde durmalı.
Suda devetabanı köklendirmiştim bugün toprağa ekecektim ama yeni bir yaprak verdiğini gördüm,toprağa ekmek için yaprağın tamamen açılmasını beklememe gerek var mı? Böyle ekebilir miyim?
***
Evet ama böyle bir durumda, öncelikle toprak karışımını aynen tavsiye ettiğim gibi yapmış olmanız gerekir. Ve şöyle devam edin: Toprak karışımı fazla ıslak değil, orta nemlilikte olmalıdır. Devetabanınızı güzelce saksıya, toprağa yerleştirin. Ama sulamayın. Hemen büyük bir poşet içine saksısıyla beraber koyun ve poşeti hava almayacağı şekilde bağlayın. 8 gün boyunca o şekilde, çok güçlü ışıklı ama direkt yakıcı güneş almayacağı yerde bekletin. Bu şekilde yapmak niçin gerekli? Çünkü suya alışık köklerin toprağa ekince yanması, çürümesi riski çok yüksek. Bu problem devetabanlarının özellikle körpe yapraklarının mahvolmasına sebep olur. Ama böyle yaparsanız kökler hiç zarar görmeden toprak içinde toprağa uyumlu olacak şekilde hassas tüycükler geliştirir ve toprağa bağlanır. Sonra poşetten çıkarın, bol bol su dökerek sulayın ve güneşli bir pencere önüne koyun.
3 senedir iyi gelişim gösteren bir devetabanım var. Ev direkt güneş almıyor ama kışın ayrı yazın ayrı evin en aydınlık yerinde duruyor. Sulamayı toprak tam kurumadan yapmıyor, yapınca da alttan su çıkana kadar yapıyorum. Bazı yapraklar uçlarından biraz kararıp kurudu, kıştan olabilir diye düşündüm ama şimdi de iki yaprak tam ortasından kararmaya başladı. Nedeni ne olabilir? Besin esksikliği olabilir mi ya da neyi yanlış yapıyor olabilirim?
***
Linklere tıkladım ama aradığınız sayfa bulunmamaktadır mesajı çıkıyor. Yani resimleri göremedim. Besin eksikliğinde öyle olmaz. Toprak bozulmuş. Eğer toprağı değiştirme imkanınız yoksa eşeleyip kabartın ki iyice havalansın. Saksıyı en fazla havadar, esintili yer neresi ise orada tutmanız lazım. Bu sayede toprağın dengesi belki yerine gelebilir. Bir de toprağın adamakıllı kurumasına kadar beklemeyin. Kışın serin veya soğuk odalarda öylesi çok iyidir ama diğer durumlarda toprağın adam akıllı kupkuru olmasını beklemeniz yanlış.
Deve tabanı büyüyor ama yapraklari kucuk ve yirtiksiz cikiyor. yani 5 yaprak gelnisti ikisi sarardi dustu. sonra 6 yaprak cikardi ama cansiz. nemli tutuyorum baska ne yapabilirim?
***
Güneşe ihtiyacı var. Güneş ışınları alsaydı yapraklar büyük ve parçalı gelişirdi.
Devetabanım üç yıllık. Cam kenarında ve aydınlık ortamda güneş ışığı doğrudan vurmuyor. Yaprakları çok küçük ve bazen de deliksiz olabiliyor. Gelişimi zayıf gibi geliyor bana. çünkü yaprakları da parlak ve canlı değil. Toprağı ponza ve torftan oluşmakta.
***
Devetabanı yaprakları zaten parlak olmaz. Doğası böyle. Çiçekçiler cazip görünsün diye yapraklara özel parlatıcı sprey sıkıyor. Bir hayli pahalı bir şey. Onun yerine aynı maddeden yani parafinden yapılmış olan bebek yağı kullanabilirsiniz. Çok az miktarı çok yumuşak bir bez ile yapraklara sürün. Pırıl pırıl parlak olacaklardır. Parafin uçucu olduğundan üç haftada parlaklık yine yok olur. Sonra isterseniz tekrar yağlarsınız. Bunun dışında, çok sağlıklı gelişim göstermesi için çok fazla hava akımlarına ve yakıcı güneşe ihtiyacı var. Ama güneşe alıştırmaya aralık ayında başlayın (şu anda yaparsanız yapraklar alışık olmadığı için hemen yanar). Devetabanı ne kadar fazla direkt yakıcı güneş alırsa o denli iri yapraklı olur. Siz ev içinde bile güneşten koruyorsunuz. Muhtemelen esintilerden de koruyorsunuzdur. Yanlış. Bahçemdekini görseniz, burası Didim, yazın felaket sıcak. Bir de öğle saatlerinin güneşini direkt alıyor ama yapraklar 80cm genişliğinde. Yaprak sapları da bir hayli uzun. Bir devetabanı tek başına sağdan sola 2 metre yer kaplıyor. Geçenlerdeki rekor sıcaklarda 45C dereceyi gördük. Devetabanım hiç zarar görmediği gibi şu anda yeni bir yaprak açmakta. Buna göre gerekenleri yapın. Yukarıdaki bakım bilgilerini de mutlaka okuyun.
Monsteramda böyle beyaz beyaz minik lekeler var. Bunlar suda köklenirken de vardı. yeni saksıya aldım ve diğer resimdeki minik yaprak açtı şu an onda da başladı. Yani toprağı sizin tarif ettiğinize göre yaptım ki toprağa almadan önce de mevcuttu. Tırnağımla hafifçe kazıyınca çıkıyorlar ama tekrar oluyor. Nerede yanlış yapıyor olabilirim? Kullandığımız su çok kireçli, onunla alakası olabilir mi acaba?
***
Özellikle üçüncü resimden net olarak görülüyor ki koşnil var. Suda da toprakta da suç yok. Bütün mesele koşnil adı verilen kabuklu yaprak bitleri. Ben her zaman boşuna demiyorum salon bitkilerinin yapraklarını en az haftada bir defa ıslak bezle silin diye.. Şimdi yapmanız gereken şey, onları kazıyıp çıkarmak ve her gün tertemiz ıslak bezle iyice silmek. Altlı üstlü olarak yaprakları, yaprak saplarını, dış kök varsa onları ve ana gövdeyi “her gün” ıslak bezle silin. Ta ki koşniller bir daha ortaya çıkmayıncaya kadar. Sonrasında ise haftada bir defa bu temizliğe sürekli devam edin. Veya en azından 10 günde bir.
Deve tabaninin hava koklerinin diplerinde sararmalar oldu neden acaba?
***
Bilmiyorum. Hava kökleri çok önemli değil zaten.
Merhaba,monsteramın yaprakları bir türlü büyümeyince (onları güneşe alıştırdığımı zannederek) balkona koydum. Akşam eve geldiğimde iki yaprağı felaket derecede yanmış ve bir tanesi solmuştu. Gerçekten kendime çok kızgınım ve geri dönüşü olmadığını biliyorum. Size sormak istediğim bu yaprakları nasıl budamam ve nasıl bir yol izlemem gerektiği. Şimdiden teşekkür ederim.
***
Sadece yanık yerleri makasla düzgünce kesin. Güneşe alıştırmak için aralık ayında başlamak lazım. Ve her ne olursa olsun salon bitkilerinizi sürekli salonda tutun ve yerini asla değiştirmeyin. Güneşi de hava akımlarını da sürekli durduğu yerden almalı.
Çok büyük bir devetabanım büyük haliyle geldi. yaprak sararması problemi var. Toprak kurumadan sulamada problem olmaz demişsiniz ancak toprağın dipleri hiç kurumuyor. kurusun diye bekledim yok bu defa üstler çöle dönüyor. Nasıl sulamalıyım? Çok su verdim ondan mı sarardı diye korkuyorum.
***
Sulamayla ilgili değil. Ya sizin ev uygun değildir ya da toprak bozulmuş ve bitkiyi zehirlemeye başlamıştır. Çok fazla havadar, esintili ve çok güçlü ışıklı bir yerde tutmalısınız. Bozulma devam ederse o anormal toprağı değiştirmek zorundasınız.
Size sorarak köklendirdiğim Monsteram yine sizin yöntemlerinizle çok güzel büyüyor ve ayda bir yeni yaprak açıyor geçen ay açan yaprak tamamen deliksiz açtı. bu ay açanın sağ tarafı delikli sol tarafı düz. Sebebi ne olabilir? bundan öncekiler tamamen yırtık bir şekilde açıyordu. Yani sonradan yırtılma olmuyor.
***
Güneşten mahrum kalmazsa her yeni yaprak eskisinden daha büyük ve daha parçalı olacaktır. Güneşsiz yerlerde yapraklar küçük, tek parça, kalp biçiminde olur.
İki kök devetabanını aynı saksıya ekmeyi önerir misiniz? Biri diğerinden çoğaltıldı.
***
Sakıncası yok. Devetabanı ile potos sarmaşığını bile aynı saksıda yetiştirebilirsiniz.
6 senedir benimle olan gelişkin bir monsteram var. Dallarını tutturduğum çubuk zarar gördü. Yosunlu bir destek aldım. Onu koymak için saksıya baktığımda köklerinin saksıyı tamamen doldurduğunu gördüm. Saksısı dar geliyordu. Daha önce olduğu gibi sizin toprak karışımınızla daha geniş bir saksıya aldım. Yalnız bir hata yaptım ve eski toprağı neredeyse tamamen arındırıp yeni toprağa aldım çiçeğimi. Keşke yine öncesinde tekrar sizin yazdıklarınızı okusaydım. Şimdi genel olarak sağlıklı görünmesine rağmen alttan üç yaprağı tamamen sarardı. Sararan yaprakları kestim ama çok endişeliyim. Ne yapmalıyım?
***
Yapacağınız bir şey yok. ilkbahara kadar toprakta çok ciddi kuruma olmadıkça sulamayarak devam edin. Muhtemelen başka zarar olmayacaktır.
deve tabanim iki aydir kalorifer yanan odada cam onunde duruyor. 15 gun gibi aralikla suluyorum. yapraklarini siliyorum arada ama alt dallarinda sararmalar oluyor. sicaktanmi acaba neden?
***
Kalorifer toprağı ya da yaprakları 50C veya 60C derece gibi ısıtıyorsa onun zararı elbette olur. Ama kalorifere çok yakın değilse, kaloriferin sıcağından zarar görmez. Sıcağa uyumludur. Didim’de bahçemde yazın 40C derece sıcakta direkt güneş altında hiçbir zarar görmüyor. Sararmada başka sebepler vardır.
Deve tabaninin topraginimi degistireyim sararmayi durdurmak icin ne yapayim? Bu mevsime toprak yıkamasi yapip kaloriferden uzak yere koysam yer degistirsem olur mu?
***
Toprak iyice kurumadan sulamayın. Toprağını mayıs sonunda değiştirin. Başka bir şey yapmayın. Bırakın sararanlar sararsın.
Yavaş salınımlı osmocote gübre vermekte bir sıkıntı olur mu bilginiz var mıdır?
***
Pek fazla bilgim yok ve hiç kullanmadım. Ama her zaman gördüğüm şey, yeni toprak hazırlıyorken toprak ile karıştırılıyor sonra o toprak saksıya doldurulup bitki ekilir. Böyle kullanımına çok defa şahit olmuşumdur. Siz en iyisi paketin üzerindeki açıklamaları okuyup ona göre kullanın.
Deve tabanını kil bilyesi içinde büyütebilir miyim?
***
Hayır.
Eskiden yeni yaprak çok veriyordu artık vermiyor nedendir?
***
Hızlıca sürekli yaprak vermesi öncelikle ılık hava akımlarının, ılık esintilerin sürekli olması ve ikinci planda olarak da toprağının iyi besleyici olması şartlarıyladır.
70cm boyunda 20cmlik saksida bir devetabani aldim. Ogleden sonradan itibaren gunes alacak sekilde cam onunde oldukca aydinlik bir yerde duruyor. Hemen daha buyuk bir saksiya gecirmeli miyim?
***
Hayır 3-4 hafta bekleyin yeni yerin şartlarına alışsın.