Madagaskar kökenli Areka palmiyesi Arecaceae (Palmiyegiller) familyasından, dipten sürgünlerle çoğalma özellikli Dypsis cinsi palmiyelerdendir. Eski bilimsel adı Chrysalidocarpus lutescens idi. Yeni adı Dypsis lutescens. Fakat Areca lutescens diyenler de var.
Özellikleri
Areka palmiyesi tropikal ve subtrapikal iklim bölgelerinde park-bahçe süs bitkisi olarak yetiştirilir. Boyu genellikle 6 metreyi pek geçmez. Kökten devamlı yeni fidanlar üretir. Uzayınca kavisli eğilimli olan yaprakların uzunluğu 2-3 metre arasında değişir. Yazları salkımlar halinde sarı çiçekler açar.
İç mekân uyumu: İç mekânlarda geniş yer ister. Ama en önemlisi havadar ortamdır. Çünkü hava akımları olmayan yerlerde sağlıklı kalması pek mümkün değil. Yapraklar büyüdükçe eğilip çevreye yayılacağı için salonlarda, ofislerde ona göre yer ayarlanmalıdır. Yani büyüdükçe daha geniş yer gerekir.
Oda havasına etkisi: Ksilen ve tolüen gazlarını emerek havayı temizler. 2m kadar büyümüş bir areka palmiye fidanı 24 saatte 1 litre su havaya salar. Yaprak sayısı veya fidan sayısı çok olursa ona göre iyi bir hava nemlendirici vazifesi görür.
Kışa dayanıklılığı: Dış ortamda açık havada areka palmiyesi kışın en fazla -7C derece soğuğa kuzeyli rüzgarlardan korunması şartıyla dayanır (ilkbahardan beri toprağına ve yerine alışması şartıyla).
Kullanım: Bildiğimiz çit değil de görüntüyü engelleyici çit olarak çok elverişlidir (iklimi uygun memleketlerde). Bahçelerde ince zarif gövdelerini dipten çoğaltarak gelişmesi ve gövdelerinde ve yaprak saplarında sarının çeşitli renklerini taşımasıyla son derece güzel bir süs ağacıdır. İçmekanlarda salon, ofis süs bitkisi olarak kullanılır.
Yetiştirme, bakımı
Areka palmiyesi kentia kadar müşkülpesent değildir. Toprağına, suyuna, aşağıdaki bilgilere elinizden geldiğinizce dikkat ederek bakımını yaparsanız daha uyumludur.
Güneş ihtiyacı: Areka tam gölgeyi sevmez. Şiddetli kızgın güneşe uyum sağlar ama gelişimi yavaşlar. Yaz boyunca güneşi filtrelerseniz iyi olur. Kışın ise direkt güneş ne kadar fazla olursa o kadar iyi. Hangi palmiye olursa olsun direkt güneşe alışkın değillerse (ki yeni aldıklarınız alışık değildir) yavaş yavaş derece derece güneşe alıştırmalısınız. Yaz aylarında yeni alıp da güneşe koyarsanız yapraklar yanacaktır.
Toprak: Salonda, ofiste yetiştiriyorsanız 3 ölçü torf toprak + 1 ölçü poza taşı karışımı yapmalısınız. Eğer sürekli veya yılın çoğu zamanı dışarıda tutacaksanız aşağıdaki gibi toprak karışımı yapın.
Açık havada saksıda areka yetiştirmek için hafif asitli ve nötr toprak gerekiyor (pH derecesi 6.6 – 7.5 arası). Alkalinliliği fazla olursa yapraklarının ömrü kısalır. Hem doğal besleyiciliği olan hem çok iyi süzekliği olan toprak hazırlamalısınız. Şu formüle göre: 2 ölçü humuslu gerçek toprak + 1 ölçü torf toprak + 2 ölçü iri taneli dere kumu.
Sulama, besin verme: Toprağın ıslatıcılığı gidince sulayın. Nemini kaybetmesini beklemeyin (yoksa yaprakları pörsür ve sararmaya başlar). Musluk suyunu çok büyük kaplarda günlerce bekletip tortusunun çökmesini sağlayın. Sonra en üst kısım suyu alarak onunla sulayın ve çok sıcak günlerde onunla yapraklarına su püskürtün. Suladığınızda saksı alt tabağında fazlalık su bekletmeyin çünkü kökler çürümeye yatkındır.
Saksı değiştirdiğinizde yeni toprağında ilk yıl ayda bir defa, ikinci yıldan itibaren her üç sulamada bir genel amaçlı bitki besini verin. Özel palmiye besini bulabilirseniz o daha iyidir.
Saksı değiştirme: Acele etmeyin. Hemen satın aldığınız gibi toprak değiştirme hatasına düşmeyin. Yoksa arekanızı kaybedersiniz. Kökler saksıya sığmaz olup yumak oluşturduğunda, saksı hacminin biraz fazlası, en fazla iki misli hacimli saksıya aktarın.
Areka palmiye üretimi
İlkbaharda kökten ayırmayla yeni arekalar elde edebilirsiniz. Kökten, rizomdan keserek ayırdığınız sürgünü diktikten sonra tam şeffaf naylona geçirin, bağlayın. Sıcak bir odada, çok aydınlık ama direkt güneş ışınları almayan bir yerde tutun. Kapalılık sayesinde içerisinin havasının yoğun nemli olması ile köklerde canlanma olur. Ayırdığınız sürgün yeterince köklü ise bir hafta kapalı tutmak yeter. Az köklü ise üç dört hafta kapalı tutmak gerekir ki yeterince köklenme olsun. Bu esnada, ilk bir haftadan sonra her gün bir saat kadar arttırarak açıp havalandırın. Naylonda kapalı iken direkt güneşten korumanız şarttır.
Problemleri
En sık görülen problem kök çürümesidir. Sebep yanlış toprak, gereğinden büyük saksı, gereksiz sulamalar, esintisiz havasız ortamlar.
Örümcek bitler dadanırsa kötü olur. Hiç görmeseniz bile ayda bir gibi banyoya götürüp duş altında tazyikli su ile yaprakları yıkayın. Bitlenme olmuşsa ilaçlamanız gerekir.
Yaprak uç kuruması da areka palmiyelerinde yaygın görülen problemlerdendir. Sulamayı geciktirmek, direkt musluk suyuyla (klorlu, florlu suyla) sulamak, toprağına fazlaca perlit katmak, köklerin uzun zaman hiç mi hiç kurumayan sulu toprakta kalması gibi etkenler areka yapraklarının vakitsiz uç karumalarına sebep oluyor. Eski yapraklarda uç kurumaları normaldir. Doğaldır. Kuru uçlarını makasla keseceksiniz. Kuruma devam ettiği sürece kısaltmaya devam edin. Keseceğiniz yer tam kuru kısımdan olmalı. Yeşil yerinden kesmeyin.
Havası çok kuru yerlerde yazın aşırı sıcaklarda hava cereyanı yapraklara zarar verir. Buna dikkat edin.
Bahçede limon ağacımın altında dağ palmiyeleri çok sağlıklı yıl boyu dışarıda gelişiyor. Areka alırsam bu şekilde ona da bakabilir miyim?
***
Evet tamamıyla uygundur.
Yaklaşık 2.5 hafta önce bu areka palmiyesinden almıştım. 2 hafta boyunca toprağından çıkartmadım. Konumlandırdığım yere uyum sağlaması için. İlk o zaman küçük dallarında çürüme farkettim. Sapında beyaz beyaz noktacıklar vardı. Topraktan o dalı çıkarttığımda kök kısmı yumuşamış olarak kolayca elime geldi. Sonra toprak değişimi yaptım. Torf ve ponza taşı karışımıyla. Şu an farkettim hala küçük dalın sap kısmında o beyaz noktalardan var. En fazla haftada toprak kurudukça 2 defa sulama yapıyorum. Bu sorunun sebebi ne olabilir?
***
Anlaşılan o ki çok fazla sıklıkta sulamışsınız. Satın aldığınızda toprağı galiba uygun değilmiş. Bütün bunlar bir araya gelince çürüme olmuş. Keşke iki haftada çürümeyi gördüğünüz anda satın aldığınız yere geri götürseydiniz. Yani ilk aldığınızda gereğinden fazla sıklıkta sulamış olsanız bile bu kadar çabuk çürümede asla sizin hatanız yok. Fakat şimdi toprağını değiştirdiğiniz için geri verme, hakkınızı arama şansınızı kaybetmiş durumdasınız. Toprakta önemli bir kuruma olduğundan emin olmadıkça sakın sulamayın. Biraz güneşli ve çok fazla havadar olan bir yerde tutmanız gerekiyor. Beyaz noktaları silin. Geceleri fazlaca nemli ve havasız olan yerlerde tutmayın. Şurada anlatığım sulama hatasına düşmeyin: Yaygın ve öldürücü sulama hatası
Bahçedeki torf toprağımın içine kurumuş yapraklar düşmüş. Bitkilerimi ekerken akıl edemedim. Yaprakları topraktan ayırmadım. Parçalayıp içine ekledim. Toprak küflenir mi acaba? Veya bitkiye zararı olur mu?
***
Salon bitkilerinize bahçeden toprak kullanmayın. Kurumuş yapraklar değil toprağın kendisi zararlıdır. Yukarıda anlattığım gibi karışım yapamazsanız mutlaka sırf torf ve ponza taşı kullanın.
Geçen sene Eylül ayında aldığım arekamı kışın sulayıp kalorifer peteğinin yanında koyuyordum. Ne yazık ki un biti oluştuğunu hiç fark etmedim. Fark ettiğim zaman çok fazla istila vardı. Yine de neem yağı ile bitleri temizledim ama ne yazık ki bir türlü toparlamadı. Yaprakları sararıp duruyor. Çıkan yavrular da büyümeden açıp kuruyor. Geçen hafta toprağını değiştirdim. Bazılarının kökleri çürümüştü. Onları temizledim ve yıkadım. Toprağın içinde bir sürü beyaz yumurta gibi şeylere rastladım. Yeni toprağına diktim ama yaprak sararması devam ediyor. Kurtarabilir miyim? Ne yapmalıyım hiç bilmiyorum.
***
Galiba problem bitlenmekten ibaret değil. Kök çürümeleri yanlış usul sulamalardan ve yanlış topraktan olur. Artık bekleyip göreceksiniz. Açık pencere önünde ılık hava akımlarını ne kadar uzun süre alırsa o kadar iyi. Aktifleşip yeni kökler vermesi için bu gerekli.
Yani o kadar faklı bilgiler var ki bakımı için.. Genelde toprak kuruyunca su veriyorum. Sıcak bir şehirde yaşadığım için arada yapraklarını fısfıs yapıyordum. .. adında bir gübre kullandım. İyi geldiğini düşünmüyorum. Nasıl bir bakımı olmalı ve nasıl bir odada konumlanmalı bilgi verirseniz çok sevinirim.
***
Havadar yer her tür bitki için şart. İnternetteki bakım bilgilerinin tümü bitkileri yaşatmak için değil kısa bir süreliğine güzelliğinin korunmasına yönelik bilgilerdir. Ki o yöndeki bilgiler bile hiç isabetli değil. Havadar yer, bitkilerin 7/24 mümkün olduğunca sık bir şekilde hava akımlarının etkisinde olması lazım. Çok güçlü ışık ikinci sırada önemli. Sabah güneşi veya ikindiden itibaren güneş almalı. Ev içi hava cereyanına maruz kalmasından hiç korkmayın. Sulama hatanız sanıyorum vardır. Ama düşündüğünüz manada değil. Şurayı mutlaka okumalısınız: Yaygın ve öldürücü sulama hatası
Areka palmiye toprak değişimi yapacağım. Bauhaus’ta satılan Yeşil bitkiler toprağı (Compo Sana marka) var sanırım hazır karışım. Direkt onu mu kullanmamı mı önerirsiniz yoksa humus toprak ve ponza taşı karışımını kendim mi yapmalıyım? Bir de humuslu toprak ve torf toprak farkı nedir? Hangisini kullanmalıyım?
***
Compo sana galiba salon bitkileri için hazırlanmış, usta işi, güvenilir bir toprak. Emin değilim ama öyle gibi. Ama fiyatı çok aşırı yüksek. O kadar parayı kesinlikle hiçbir şekilde hak etmiyor. A101’de satılan torf toprak birçok türde denediğime göre muhteşem. Üstelik gerektiği gibi ucuz. 3 ölçü torf toprak + 1 ölçü ponza taşı karışımı yapmanız yeterli. Hatta küçük saksılarda ponza taşı hiç gerekmez (saksı 15cmX15cm ebatlarından daha fazla büyük ise toprağa ponza taşı karıştırmak gerekiyor). Hangi toprağı kullanırsanız kullanın ilk yıl bitki besini vermeyin.
Humuslu doğal toprağa gelince: Hiçbir yerde satılmaz. Satanlar var ise hiç güvenmeyin. Kendi sayfasında belirttiğim gibi doğal yerlerden görerek, kontrol ederek kazıp alacaksınız. Ama iç mekanlarda değil dışarıda yetiştirilen bitkiler için tavsiye ederim. Bu arada yukarıdaki toprak kısmında değişiklik yaptım.
Spreyle yapraklarına su sıksam bir zararı olur mu? Sularken yapraklarına su gelmemeli mi?
***
Bu konuda ayrıntılı bilgileri şuradan okuyun: Yapraklara su fısfıslamak
Şehir dışına taşınan arkadaşım arekasını bana verdi. Çok sulanmış gibi geldi bana. İki hafta oldu. Toprağını havalandırmak için eşelediğimde hala dip kısmı nemli. Ve toprağı topak topak olmuş. Toprakta perlit de var. Saksı oldukça büyük. Yaprak uçlarında oldukça kuruma Var ve bazı şekilsiz büyümemiş yapraklar da mevcut.Zorunda kalmadıkça toprak ve saksı değiştirmeyin demişsiniz. Ne yapmalıyım?
***
Nemli ama ıslak değil ise sulayın. Her sulamada çok su kullanın. Toprak adeta yıkansın. Saksı alt deliklerden en az 1 litre su dışarı sızsın. Dışarı giden su toprağın zehrini de götürür. Arekanızı havadar yerde tutun. Hava akımları olmayan yerde tutmayın.
Torf ve ponza taşı ile karma toprakta areka palmiyem var. Aslında büyüyor ama yaprakları homojen yeşil renkte değil. Ara ara sararmalar ve açık koyu yeşilli dalgalanmalar var. Sulama kurallarına da uyuyorum. Çok mu suluyorum az mı suluyorum anlamadım.
***
Yeri çok güçlü ışıklı mı, sulamayı gerçekten doğru yapıyor musunuz, bitki besini veriyor musunuz bunların hepsi önemlidir. Şurayı okuyun: Yaygın ve öldürücü sulama hatası
180cm boyunda bir arekam var. Geçen sene almıştım. 28 cm’lik bir plastik saksısı var. Biraz geç kalmış da olsam sonbahara girmeden saksı değiştirmek istiyorum. 40cm eninde toprak bir saksı beğendim. Herhalde kenar paylarıyla 37-38cm civarında bir ene sahip. Böyle bir saksı arekam için büyük müdür?
***
Saksı çok büyük olsa bile sakıncası yok. Fakat eğer saksı değiştirirken köklerini eski toprağından ayırırsanız derhal bozulacak, mahvolacaktır. Eski toprağından hiçbir şekilde ayırmadan yeni saksıya geçirin.
2 ay önce 80cm boylarında areka palmiyemi aldım. Eve getirince köklerine ve alttaki toprağına hiç dokunmadan yeni saksısına koydum ve yeni saksı çok az büyük olduğu için üst tarafta kalan boşluğa yeni torf toprak koydum. Kök diplerinde siyah noktalar var ve bazı köklerin dış kabukları kahverengi olup çatır çatır hale gelmiş. Yeni yapraklar geliyor ancak bazı köke yakın yapraklar kahverengi olmuş. Yaprak uçlarında da sararmalar var. Filtreli güneş ışığı alıyor. Hava sirkülasyonu mevcut. Daha sağlıklı hal alması ve ölmemesi adına ne yapmam gerekli?
***
Anlattığınıza göre yerinin şartları iyi. Toprak ise tamamıyla şans işi. Bekleyip göreceksiniz. En esi yapraklardaki bozulmaları fazla ciddiye almayın. Bu arada sulamaları yanlış yapmamaya dikkat edin. Açıklaması şurada: Yaygın ve öldürücü sulama hatası
Areka palmiyemi eski saksısından olduğu gibi yeni büyük saksısına geçirdim. Saksım 40x35cm boyutunda olduğu için epey büyük ve ağır. Bir önceki saksımı banyoya lavaboya götürerek altından su akmasını sağlıyordum. Bu büyük saksıda da yine altından su akıtarak sulayacağım. Fakat boyut epey büyük olduğu için salonda sulayacağım. Suyu daha kontrollü vermeyi planlıyorum. Aşırı akmayı önlemek için kaç lt civarında bir su vermem gerekir? Dün akşam 8 gibi yeni saksısına aldım. Bugün ile beraber 2 gün önce arekamı sulamıştım. Yeni toprak değişimiyle birlikte hemen su vermem gerekir mi? Size yazmadan sulamak istemedim. Ekte fotoğraflarını görebilirsiniz. Dağınık duran kozalaklar da kedim toprağı eşelemesin diyeydi. 4-5 aydır kullanıyorum. Bir sıkıntıya neden olur mu? https://r.resimlink.com/Mg8EDsXj.jpeg https://r.resimlink.com/cNdMJVj.jpeg https://r.resimlink.com/txUkhS.jpeg https://r.resimlink.com/I2yb.jpeg
***
Maşallah çok güzel görünüyor. Kaç litre su gerekir ben nereden bileyim? :) Deneye deneye meseleyi çözeceksiniz. Altına daha uygun bir tabak koyun. Saksının altına gelecek şekilde 5-6 tane 3cm kadar yükseklikte eşit boylarda taşlar yerleştirin. Böylece alttan çıkan su saksının altı ile temassız kalır ve toprak o suyu geri emmez. Sizi birçok zahmetten kurtarır. Hemen sulamamakla çok iyi etmişsiniz. Daha birkaç gün veya yeni eklediğiniz toprakta ciddi bir kuruma oluncaya kadar sulamayın. Çok defa denemişimdir böyle yapınca bitkiler yeni saksısına yeni toprağına hiç bir problem çıkmadan alışıyor. Kozalakların herhangi bir zararı olmaz.
8 ay önce Bauhaus’tan 20-30cm boylarında areka palmiyesi aldım. 2 ay sonra yine Bauhaus’tan baya pahalı bir toprak aldım ve 2 boy büyük saksıya diktim. Bütün dalların ortasından yeni dallar çıkmaya başladı. Ama bir taraftan da küçük köklerde çürüme var. Ben poza taşı falan kullanmadım. Acaba bir büyük boy saksıya sizin söylediğiniz şekilde toprak ve ponza karışımı ile birlikte yeniden mi diksem? Bu kadar güzel büyürken bitkim ölür diye korkuyorum. Bu arada 3 ay kadar önce toprak içinde minik beyaz kurtçuklar vardı. ilaçlama il hepsi öldü. Bu yüzden mi yoksa yanlış sulamadan mı bilemiyorum.
***
Çeşitli ihtimallere göre birkaç farklı cevap yazıyorum:
1- Areka diye aldığınız salon palmiyeleri bazen areka türünden değil, farklı türlerden palmiyelerdir. Çoğu da birkaç tohum bir arada aynı saksıda yetişmiştir. Areka dipten filizlenerek çoğalıp dururken onlar tek gövde halde yaşamlarına devam eder. İşte bu areka olmayan salon palmiyeleri bazen bir saksıda 10 kadar birbirinden bağımsız fidanlar kökleri iç içe yetişmişlerdir. Aynı saksıda bunlardan bir kısmı güçlü gelişirken bir kısmı kök rekabetinde başarısız kalır ve ölürler. Bu gayet normaldir. Herhangi bir problemden kaynaklandığını düşünmeyin ve hiçbir şey yapmayın. Zamanla rekabette başarılı olanlardan sadece bir tanesi, en başarılısı hayatta kalacaktır. O gün geldiğinde o tek fidan tek başına ilk çoklu hale göre birkaç misli daha fazla gösterişli hale gelmiş olacak.
2- Toprakta böcek var diye ilaçlama yapmak genellikle bitkilere çok büyük zarar verir. Topraktaki böcekleri görmezden gelmek zorundasınız. Ben öyle yapıyorum. Yıllardır (40 yıl diyebilirim) salon bitkilerinin saksılarındaki toprak böceklerinin hiçbir zararını görmedim. Ama kim ilaçlama yapsa bitkileri zarar görüyor.
3- Kullandığınız toprak hatalı olabilir. Satış yerleri güvenilir olsa bile sattıkları mamüllere güvenmeyin. Satıcıların tavsiyelerine asla güvenmeyin. Markalara gelince, markaya değil mamülün kullanım alanına bakın: Yani çok iyi araştırmış ve ne olduğunu iyi öğrenmiş olmanız lazım. Mesela torf toprağın niteliği. Ne yazık ki park-bahçe çiçek alanları için satılan toprak düzenleyici ve aynı zamanda gübre olan torflu karışımlar salon bitkilerine uygundur diye satılmakta. Bunlar kesinlikle iç mekan saksı bitkilerinde hiçbir şekilde kullanılmamalıdır. Çünkü bitkileri çürütüyor. Sizin bitkinizde bu çeşit bir etki söz konusu olabilir.
4- Eğer gelişim halindekiler çok sağlıklı ise 1. maddedeki cevabımı dikkate alın. Daha büyük saksı gerektiğini düşünüyorsanız şimdi değil mayıs ayında, kökleri topraktan hiç ayırmadan, dağıtmadan toprağıyla kalıp gibi çıkarın ve o şekilde yeni büyük saksıya ponzalı toprak karışımı ilavesiyle yerleştirin.
Bir hafta önce areka palmiyesi aldım. Bugün bit olduğunu farkettim. Sanırım çok yoğun değil. Tesbih ağacı yağı ile spreyleme yaptım. Yeni çıkan 2-3 tane kapalı dal var. Biri açılmak üzere. En çok onun içinden çıktı. Beyaz yapışkanlar vardı. Kapalı olduğu için çok müdahale edemiyorum. Kapalı dalları kesmeli miyim ve nasıl arındırabilirim?
***
Her gün ıslak bezle silip bitleri yok edin. Yani ilk silmede kaybolsalar bile yine ortaya çıkarlar. Siz onlar bir daha ortaya çıkmadıklarından emin olana kadar ıslak bezle her gün silmeye devam edin. O yeni yaprakları kesip atarsanız çok fena hata yapmış olursunuz. Bahsettiğiniz yağı bilmiyorum. Genelde böyle şeylerin ya etkisi olmuyor ya da bitkiye zarar veriyorlar. Kesin etkili Avirmec EC gibi ilaçlardan kullanın. Ya da ıslak bezle silmeye devam edin.
Bir arkadaşımın areca palmiyesini kökten ayırarak diktim. Maalesef gübre ile karıştırdığım toprak ve yapraklarına sıktığım bitki besininden olsa gerek ki canım çiçek kupkuru kurudu yanmış gibi oldu. Arkadaşım bir köklü dal daha getirdi. Çiçekçiden bilgi alarak aldığım torflu toprak ve normal toprak ile karıştırıp diktim. Arada bir yaparaklarına fısfıs yapıp nemlendiriyorum. Şimdilik bir sıkıntı gözükmüyor ama dal geldiğinde çok uzun kalınlı kılsı kökleri vardı. Küçük saksıya dikmem gerektiğine edindiğim bilgiler doğrultusunda kanaat getirdiğim için biraz onları kısalttım fakat hiç toprak yoktu üzerinde. Umarım bir an önce toparlar diye düşünüyorum. Bir tane açmayan dalı var sanırım o açarsa çiçeğim tutmuş olacak diye düşünüyorum. Uygulamam da hata yapmışsam beni de bilgilendirir misiniz?
***
Bu durumda normal salon bitkisi torfu bile tehlikelidir. Ama siz bir de arazi toprağı ile karıştırmışsınız. Köklendirme toprağı kullanmanız gerekiyordu. Kökleri kesmeniz yanlış. Yapraklara su fısfıslamak fena halde hastalık yapar. Hiçbir ev bitkinize yapmayın. Sadece sıcak yaz günlerinde ama pencereler açık ise yapılmasında sakınca yok. Ayrıca çiçekçilere danışmanız da yanlış. Genellikle zararlı tavsiyelerde bulunurlar.
Gayet sağlıklı olan ve uzun zamandır gayet güzel büyüyen areca palmiyesi yeri aynı olmasına rağmen ve aynı şekilde bakmaya devam ettiğim halde kurumaya başladı. Yeni verdigi dallar ise açmamaya başladı. Toprak zehirlenmesi olma ihtimali var diye yazdığınız gibi altından iyice su atacak şekilde sulamasını da yaptım. Fakat daha da kotu oldu. Birçok dalını kaybettim. Kuruma devam ediyor.
https://resimyukle.org/i/nsgtd
https://resimyukle.org/i/nsanY
https://resimyukle.org/i/nsrgm
https://resimyukle.org/i/nsGZw
***
Zaten toprak zehirlenmesinde kökler bir çürümeye başladı mı artık genelde geri dönüşü olmaz. Bozulma devam eder. İş işten geçtikten sonra sulamayı gerektiği gibi yapmak fayda etmez. Çünkü bitkinin bünyesine zehir geçmiştir ve kökleri çürümüş haldedir. Maalesef yapılacak şey yok gibi. Üstelik toprağı perlitliymiş. Hiç olmaması gereken bir şey. Perlit ancak çelik köklendirmede, kısa vadeli kullanıma uygundur. Ama salon bitkilerinin toprak karışımlarında kullanılınca birkaç ayda yapısı bozulur. Hem kendi bozuk hali ve hem de bu haliyle toprakta tuz tutuculuğu ve tuz artımını fazlalaştırmasıyla perlit salon bitkileri için tam felaket bir şey.
Aslında geldiği toprakla duruyor. Üste sadece iki avuç toprak eklemesi yaptım. Şu anda kuruyanları budadım. Kurtarmanın bir yolu olur mu acaba?
***
Üstten elinizden geldiğince fazla toprak boşaltın. Sulamaları toprak kupkuru oldukça, lavaboda bol bol su dökerek yapın. O kovanın içinde tutmayın. Daha fazla hava akımları ve güneş alacağı bir yere koyun. Bütün bu şartlarda belki kurtulabilir.
Merhaba , benim yaklaşık 15 cm lik küçük saksısında bir mini palmiyem var. Gayey sağlıklı ama boy uzamıyor mu minik palmiyelerde?
***
Uzar ama yıllar ister.
Daha önce size yazmıştım. Yeni dallar açmamaya ve hazırdakiler kurumaya baslamıştı. 1 senedir çok güzel gidiyordu. Kış girmesiyle başladı Sizin önerinizle banyoda altından iyice su çıkana kadar yıkadım. Sonrasında kuruyan dalları kestim. Yaklaşık 1 aydır sorun yoktu ama dallar yine açmıyordu. Bugün bir tanesi daha sarardı. Toprak durumu da fotograftaki gibi. Gelen toprağına ellemedim. Bu bitkiyi nasıl kurtarabilirim? https://imgyukle.com/i/EEACQv https://imgyukle.com/i/EEArZ0 https://imgyukle.com/i/EEASgx
***
Yazalı bir aydan fazla olmuş. O gün eklediğiniz resimlere bakmak istedim ama linkler çalışmıyor. Site iptal olmuş galiba. Şimdiki hali ise hiç kötü değil. Sizin hatanız ilk yılındaki sulama hatalarınız olabilir. Toprak bozulmuş ve köklere ciddi zararlar vermiş. Zaten o gün cevap yazmıştım. Sulamaları istisnasız her zaman saksı alt deliklerinden dışarı su çıkacak miktarda su ile yapmanız şart. Yoksa, sürekli az miktarda su ile sulama yüzünden birkaç ayda o toprak bozulur. Saksılık saksıya göre fazla büyük. Toprak yüzeyi ve bitkinin dip kısmı hava akımlarından mahrum kalmamalı. Saksılığın dibine bir şeyler koyun ki saksı onun içinde derinde kalmasın. Nisan sonunda perlitsiz, gübresiz ama ponzalı sade yapılı torf toprak karışımı yapın. Şimdiki saksıya göre 10cm kadar daha derin bir saksı bulun. Bitkinin köklerini eski toprağından arındırmadan yeni toprak ilavesiyle yeni büyük saksıya yerleştirin. Mayıs ve haziran aylarında ılık hava akımları sayesinde canlanıp çok hızlı gelişim gösterecektir. Çünkü şimdiki hali yeterince sağlıklı görünüyor.
Arekam yaklaşık 7 aydır benimle. Batı cephesinde aydınlık pencereye yakın bir konumda. Delikli saksısı var kurudukça kaynatılıp birkaç gün beklemiş su ile suluyorum. Deliklerden su akacak kadar sulayıp tüm su akınca öyle yerine götürüyorum. Haftada 2-3 kez temiz suyla fısfıslıyorum. Saksısına kökleri tam sığıyor. Aldığımdan beri toprak ya da saksı değişimi yapmadım. Çok ama çok güzel büyüyordu ta ki 1 hafta öncesine kadar, bir anda yeni yapraklar dahil tüm yapraklar sararmaya başladı. 1 hafta içinde neredeyse tamamen sarardı. Henüz açmamış birsürü yeni sürgün var. Onların uçları bile kurudu, kahverengi oldu. Hiçbir koşulunu değiştirmemiştim. Köklerine baktığımda kökler açık renkli ama kuruydu, çıtır çıtır gibiler. Sararan yaprakları budadım ancak yeni sürgünlerin bile uçlarının kuruması beni umutsuzluğa sürükledi. Zararlı bir canlı görmedim üzerinde. Sorunu ne olabilir?
***
Su fısfıslamaktan başka hatanız yok gibi görünüyor. Ancak bahsettiğiniz ani çöküşün sebebi bu olamaz. Muhtemelen siz almadan önce yetiştirenlerin kullandıkları toprakla ilgilidir. Siz sulamaları her ne kadar dosdoğru yapsanız da, cocopeat kullamışlarsa (ki günümüzde maalesef bu bela maddenin kullanımı çok yaygın) zamanla sonuç felaket olur. Kışın 7/24 kesintisiz sıcak olmayan mekanlarda bir ısınma bir soğuma yüzünden o toprak inatla tuttuğu tuzlaşmalarla kökleri çürütüyor. Bu yüzden ben sadece yaz başında (haziran sonunda) yeni bitki almanızı, hemen ardından saksıdan çıkararak yanlardan ve alttan biraz toprak azaltmanızı ve ponzalı sade bir torf toprak karışımı ilavesiyle az farkla bir boy büyük saksıya geçirmenizi tavsiye ederim. Böylece kökler hızla yeni sağlıklı toprak içinde güç kazanacak ve cocopeat ile sınırlı sıkışık kalmayacak. Sonuçta bitkinin hayatı kurtulmuş olur. Şimdi yapacak pek bir şey, yani umut yok gibi ama belli olmaz. İsterseniz toprağını değiştirin.
Üretiminde kökten çoğaltma yazmışsınız. hiç Kök alamadığım. Çelik dalı suda köklendirebilir miyim? Yoksa direk toprağa mi dikeyim? Dediğim gibi hiç kök yok.
***
Kökten ayırma demekle dipten gelişmiş ve kendi köklerini geliştirmiş diğer kardeşlerini ayırmayı kastediyorum. Başka hiçbir şekilde yolu yok.
Bu palmiye türünde de saksı derinliği önemli mi? 25cm boyda bir palmiye için saksı derinliği kaç cm olmalı?
***
Pek önemli değil. Henüz çok küçük. Şimdilik 12cm derinlik yeterli.
Areka palmiyemi aldığımdan beri (nisan ayı) aynı saksıda tutuyorum. Alttan su çıkacak şekilde sulama vs gibi koşullara da dikkat ediyorum. Aşırı bir boy uzaması olmuyor fakat sürekli içeriden önce kapalı halde olan açık yeşil yeni palmiyelerin açtığını görüyorum. 3 gün önce aniden yapraklarda sararma olmaya başladı. Kökler saksının altından çıkmışlar. Sararma sanki vantilatör çalışmaya başladığından beri oluştu. Sizce sararma artık yetersiz kalan saksı boyutuyla mı yoksa vantilatörün rüzgarıyla mı ilgilidir? Bir de başta bahsettiğim aylar geçmesine rağmen gözle görülür aşırı bir büyüme olmaması sadece orta kısımda sonradan açılan kapalı yaprakların belirmesi normal midir?
***
Sararmaların dışında her şey normal. Süratle büyüyerek sadece birkaç ayda 2-3 metre büyümesini hiç beklemeyin. Yavaş yavaş gelişmeye devam eder. En önemli şey sağlıklı kalmasıdır. Dört dörtlük doğru bakım ve gerektiği gibi bitki besini verirseniz her şey yolunda gider. Yukarıdaki bakım bilgilerini okuyun. Bitki besini vermeden olmaz.
21cm çapında saksıdan 31 cm çaplı saksıya geçirebilir miyim?
***
Evet ama dikkatli olun. Köklerinin en az yarısının eski toprağından hiç çözülmemesi gerekir. O şekilde yeni toprak ilavesiyle büyük saksıya yerleştirin.
Merhaba öncelikle size çok teşekkür ederim sayenizde hiçbir zaman başarılı olamadığım çiçek işlerinde umut yeşertmeye başladım. Areka palmiyem daha öncesinde ölüyordu fakat sonrasında dediğiniz şeyleri yapmaya başladım kurtuldu. tülün gerisinde cam yanında tutuyorum cam yaz boyu hep açık duruyor arada banyoda yıkıyorum altından hep su çıkararak suluyorum. Su fısfıslamayı da bıraktım. Yeni yapraklar açmasına rağmen şimdilerde eski yaprakların uçlarında değil yaprak gövdesinde kararmalar olmaya başladı. Hatta bir yeni yaprak bu şekilde tam ortası kupkuru yada çürük gibi açtı anlayamadım neden olabilir? Ne yapmalıyım?
***
Bahsettiğiniz sorun toprakta kendiliğinden yükselen tuzlaşma yüzünden olur. Hatalı topraklarda bu oluşumlar önlenemez. Anlaşılan bitkinizin toprağı felaket bozuk bir şeymiş. Azot mineralizasyonları vesaire değişimler oluyor. Şimdi yapmanız gereken şey toprak iyice kuruyana kadar sulamayın. Toprak biraz koruyunca üst yüzeyi eşeleyip kabartın ki kuruma hızlansın. Bu sayede topraktaki azotun bir kısmı uçup gider. İlkbahara kadar böyle devam etmelisiniz. Ve bu süreçte bitki besini kullanmayın. Bundan sonra bitkilerinize kullanacağınız topraklara karşı dikkatli olun. Cocopeat, perlit, vermikülit asla kullanmayın. Toprak karışımlarında bunların zerresine dahi yer vermeyin. Sade yapılı torf toprak ve ponza taşı salon bitkileri için olmazsa olmaz gerekli, en sağlıklı maddelerdir.
2 yıldır areka palmiyem çok güzel büyüdü. Hiç saksı değiştirmedim. 10 günde bir bitki besini ile suladım. Nadiren yaprakları fısfısladım. Ancak son bir aydır köke yakın beneklenmeler arttı ve yaprakların uçlarından itibaren kurumaya başladı. Bazı dallar köke kadar karardı.tam kurumuş dalları köke yakın koparıyorum. Şimdi sulamıyorum tam kurumaya kadar. Başka saksıya mı geçeyim, nasıl yapayım? Çok üzülüyorum.
***
Sulamalarda hata etmişsinizdir diye düşünüyorum. Saksı bitkilerine sulamaları kesinlikle saksı alt deliklerden su dışarı çıkacak miktarda bolca su ile yapmalısınız. Daha az miktar su kullanınca toprakta oluşup biriken zararlı tuz çeşitleri dışarı gitmez, toprakta birikir de birikir ve sonunda bir gün gelir bitki zehirlenip ölmeye başlar. Ayrıca sulamalarda alttan çıkan su saksı alt tabağında beklememeli yani toprak o suyu geri emmemelidir. Siz iki yıl bunlara dikkat etmediyseniz toprak bozulmuş ve bitkiyi zehirlemeye başlamıştır. Tarifinize göre palmiyenizin düzelmesi mümkün değil gibi. Hızlı bir ölüm sürecine girmiş olabilir. Üstelik zaman çok elverişsiz bir zaman. Kurtarma ihtimali çok zayıf. İsterseniz ponza taşı ile karışık yeni bir toprak hazırlayın. Bitkinizi saksıdan çıkarırken köklerini tutunduğu eski topraktan tam arındırmayın. Yeni saksıya yeni toprak karışımı ile yerleştirin. Belki bu sayede kurtulabilir.
Areka palmiyemi aldıktan 6 ay sonra saksı değişimi yaptım. Fakat fazlaca sayıda gövde var. Salona sığmaz olacaklar. Bitkinin bir kısmını başka saksıya bölmek istiyorum.Areka palmiye üretimi başlıklı yazıdaki süreci mi takip etmem gerekiyor?
***
Evet ama ayırırken köklerini topraktan hiç ayırmadan yapmaya gayret edin. Yoksa çürür giderler. Dikkatli olun. Tek tek değil de en dışarıda kalanları grup halinde tek parça gibi, köklerini toprağından arındırmadan ayırın. Sonra yeni toprak ilavesiyle saksıya yerleştirince, yeni toprak orta nemlilikten biraz daha az nemli olsun ve sulamayın. Öylece saksısıyla beraber bitkiyi şeffaf bir naylon torbaya geçirip hava almayacağı şekilde bağlayın. 8 gün geçince artık naylondan çıkarın ve ilk sulamayı yapın.
Areca cicegim cok buyuktu. Fakat tek tek kurudu. Son kalanlar ise uzun zamandir saglam duruyordu. Hatta yakin zamanda bir tane filiz verdi. Fakat surekli mantar uretmeye basladi. Bunlarin yani sira kokunde de tuhaf bir sekilde birseyler cikmis. Onlar nedir acaba, bir de mantarin sebebi nedir?
***
Berbat, kötünün en kötüsü toprak yüzünden zamanla tek tek kurumuş. Fakat anlaşılan bulunduğu yerin şartları çok iyiymiş ki bir yandan da dipten yeni sürgünler vermeye çalışıyor. Ama o toprakta ne kadar daha dayanabilir, bilemem. Mantarlar çürüyüp gidenlerin kalıntıları yüzünden olur. Bitkiye zararı yok. Bir boy büyük saksıya, benim tarif ettiğim gibi bir toprak karışımı ile aktarın. Sakın şimdiki toprağının aynısını yapmayın yani hindistan cevizi torfu (cocopeat) ve perlit kullanmayın. Ayrıca kökleri o berbat topraktan arındırmaya çalışmayın yoksa bunun çok daha kötü zararı olacaktır. Saksıdan kalıp gibi çıkarın ve o şekilde büyük saksıya ponzalı sade yapılı torf toprak karışımı ilavesiyle yerleştirin. bir de şuna dikkat edin: bitkinin topraktaki derinliği şimdiki gibi olsun. Yani yeni saksıda daha derine gömmeyin. Saksı değişiminden sonra daha fazla esinti almasını sağlayın. Bugünler çok uygun bir zaman.
Güney cephede filtrelenmiş ışığın 2 metre arkasında toprak saksıda bulunan Areka palmiyesinin gövdesinde küçük, siyah izler oluşmaya başladı. araştırmalarda bunun tuz ya da mantar hastalığı olabileceği yazıyor. sizce ne olabilir?
***
Bu palmiyelerde yaprak saplarının aşağı kısımlarında beneklenmelerin olmasına değil olmamasına neredeyse hiç rastlamadım. Ve ne olduklarını bilmiyorum. Doğal özelliği olabilir.
Areka palmiyesinin dalları yanlara doğru bükülüp bazen kırılıyor, benimkinin dallarında da siyah noktalar var. Toprağını değiştirdim, büyük saksıya aldım, sulama ortalama hafta bir. Değişen bir şey olmadı. Sebebi nedir?
***
Yıllardır gelen sorulardan anladığım kadarıyla herkes salon bitkilerini mantar yetiştirir gibi rüzgardan ve güneşten uzak, kuytu-loş köşelerde tutuyor. Sonra niçin bozuluyorlar diye soruyorlar. Bitkiler esintilere aşırı şekilde ihtiyaç duyan canlılardır. Bizim gibi kolay nefes alamazlar. Güçlü hava hareketleri şarttır ki nefes alabilsinler. Ve çok güçlü ışık, bir paça direkt güneş ışınları.. Bütün bunlar kesin gerekli şartlardır.