Celastraceae familyasından altuni taflan Euonymus japonicus türünün ‘Aureo-marginatus’ kültivarıdır.
Özellikleri
Kışı yaprağını dökmeyen, çok sık dallı bir çalıdır. Hiç budamazsanız boyu 3-4 metre uzar. Fidanları yerine iyice alıştıktan sonra susuzluğa, kuraklığa çok iyi dayanırlar.
Çit bitkisi kullanımı yaygındır. Fakat gerekli şekillendirme budamalarıyla küçük bir süs ağacı şekli almaya da tam uygundur. Nitekim 3 metre kadar boyda süs ağacı halinde parklarda görürüz.
Kış soğuklarına normal taflan -30C dereceye kadar dayanır. Fakat bu kültivarın yani altuni taflanın -20C dereceden fazla soğuğa dayanamayacağı söyleniyor.
Altuni taflan yetiştirme
Toprak seçmemesi bu bitkinin avantajlı yönlerinden biridir. Tam gün güneşte de güneşsiz yerlerde de sorunsuz gelişir. İhmallere dayanıklı iyi bir çit bitkisidir. Fakat hava akımlarının sürekli olmadığı sokaklarda veya cephelerde yapraklarda mantar hastalıkları türer. İki-üç ayda bir ilaçlamak gerekir. Zirai mücadele ilaç dükkanlarına başvurarak altuni taflana uygun bir ilaç isteyin.
Çoğaltma, üretim
Genelde en uygun altuni taflan fidan üretim yolu yarı olgun dal çeliği yöntemidir. İlkbaharda yeni gelişmekte olan taze körpe dallar ilkbahar sonuna doğru yeterince olgunlaşıp sağlamlaştığı zaman onlardan 15-20cm çelikler hazırlayın. Sonra alt kısım yapraklarını daldan soymadan, tek tek makasla kesin. Sadece uç kısımlarda 4-5 yaprak kalsın.
Çelik almada bir püf noktası: Altuni taflan yaprakları yeşil ile sarı karışıktır. Çelik alırken yaprakların sarısı biraz az, yeşili biraz çoğunlukta olursa bunlar daha kolay köklenir. Yani bu tip yapraklı olan dallardan seçin.
Hazırladığınız çelikleri 8cm alt kısımları toprak altında kalacak şekilde ⇒ köklendirme toprağı‘na dikmelisiniz. Sonra neyi nasıl yapacaksınız, ⇒ yarı olgun dal çeliği sayfasındaki bilgilere göre devam edin.
Yaz sonuna kadar yeterince kök salmış olurlar. O zaman tek tek geliştirme saksılarına, uygun toprak ile aktarın. Aktarırken kökleri sakın tutunduğu köklendirme toprağından ayırmayın. Bu şekilde mini altuni taflan fidanları yeni saksılarında en az 6 ay gelişim göstermeden önce esas yerlerine dikmeyin veya satışa çıkarmayın.
Duvar kenarına ektim yapıya zarar verir mi?
***
Sanmıyorum öyle bir zararının olabileceğini hiç duymadım.
Bir sıra altuni taflanı bahçemde iki yıldır bulunduğu yerden bahçemin başka bir yerine nakletmek istiyorum. Mümkün mü? Ne zaman nasıl yapabilirim?
***
Şimdi tam sırasıdır diyecektim ama kışın çok ağır don olayları yaşanan bölgelerde bu iş kış sonunda yapılmalıdır. Sökerken köklerinin en az beşte ikisi hiç zarar görmesin. Bu yeterli. Yani fazla uzun köklerin kesilmesinde bir sakınca yok.
Taflanların yer değişikliğini dün yaptım. Bundan sonraki adım budama mıdır? Budamayı ne zaman yapayım?
***
Orada sanıyorum nisan başına kadar sıfırın altında soğuk olur. Eğer gerekli görüyorsanız budamaları sıfırın altında soğuk olabilecek riskli günleri atlatınca yapın.
Bitkimi henüz aldım daha çok küçük. Henüz 15-20 cm boylarında. Bakımını nasıl yapmalıyım?
***
Ev için düşündüyseniz uygun değil. Park-bahçe bitkilerindendir. Bu şartlarda gayet uyumludur. Ama saksı ortamını pek sevmez. Saksıda yetiştirecekseniz kökleri serin sevdiği için büyük saksı kullanın. Toprağı ise torf toprak + arazi toprağı eşit oranlarda karışım yapın. Gübre filan istemez. Bu yıl yaz boyunca toprağı kurudukça sulayın. İhimalci olmayın. Yarı güneşli bir yerde tutun. Gelecek yıl daha dayanıklı olacaktır.
Karadenizde Taflan-Karayemiş adıyla bilinen bitkiyi Urla’da bahçede batı cephesine duvar dibine diktik, yanlarında arada mesafe olmak üzere kartopu ağaççıkları var ancak 4 yıldır gelişme göstermediği gibi bu sene yapraklarında kuruma oldu bazı yapraklar aşağı bakar durumda cansız görünüyor,önerilerinizi alabilirsem sevinirim
***
Bahsettiğiniz bitki taflan değil ve aralarında akrabalık bile yok. Üstelik bir de batı cephesi yaz boyunca günün en sıcak saatlerinde güneş alır ve çok daha fazla sıcak olur. Zaten Akdeniz iklimine tavsiye edilmeyen bitkilerdendir. Buralarda toprak genellikle yüksek alkalinlidir. Kardeniz’de ise genelde asitli, bazı yerlerde nötrdür. Ayrıca Urla vesaire buraların kış soğukları o bitkinin kış soğuklama ihtiyacına pek uygun değil. Kendi sayfası: Kara yemiş, Prunus laurocerasus
Geçen sene Ağustos ayında aldığım altuni taflan fidanım hiç büyümedi hatta yeşil yaprağı bile kalmadı sapsarı şu an. Kökleri sağlam görünüyor. Ne yapmalıyım sizce?
***
Acilen o topraktan söküp doğal bir toprağa dikin ve kesinlikle sürekli dışarıda açık havada tutun.
Altuni taflanı suda köklendirme mümkün müdür? Sera ortamı olmadan kesilen çelikler direk toprağa dikilirse nemine dikkat edilirse tutma ihtimali var mıdır?
***
Suda köklenir mi bilmiyorum ama köklese bile işiniz bir hayli uzar. Çünkü o takdirde köklerini steril köklendirme toprağında ayrıca 5-6 hafta toprak uyumlu hale getirmek gerekir. Hiç uğraşmayın. Aynen yukarıda tarif ettiğim gibi yapın. Sera ortamı aslında iyi olur ama her yerde şart değil. Mesela gece saatleri çok nemli ve serin olan bahçelerde gerekmez. İkisi bir arada olacak: Hem serin hem çok nemli.
Çelikle yaz ayında olur mu? Baharda aldım tutmadı.
***
Bilmiyorum yani sizin oralar yazın felaket sıcak. Orası için en elverişli başlangıç zamanı ilkbahar sonuna doğru.. Yaz sıcakları henüz iyice bastırmadan iki üç hafta önce.
Kafemizin küçük bir bahçesi var fazla güneş almıyor.Yaklaşık 4 mt duvar boyunca 40cm derinlik 20cm eninde beton saksıları kullanıyoruz (su tahliye deliği yok). Birkaç kez yenileyerek taflan türü yeşil bitkiler diktim. Birkaç ay geçmeden bozuluyorlar. Ekte ilk dikilen hali ile güncel halini paylaşacağım. Ne dikmemizi önerirsiniz?
***
Toprağın altı su geçirmez beton ise ve sulamalardan sonra su alttan dışarı çıkıp gitmiyorsa orada toprak zamanla bozulur. Çünkü topraklar kendi kendilerine sürekli değişim halindedir. Drenaj yoksa oluşan zehirli maddeleri alıp götürecek su mümkün olmadığından toprak birkaç ayda veya bir iki yılda bitkilere zararlı hale gelir. Bitkilerin bozulmaları bu yüzdendir diye düşünüyorum. Veya havasızlıktan ya da ışığın çok yetersiz kalmasındandır. Email ile gönderdiğiniz fotoğraftan anladığım kadarıyla (yanılmıyorsam) orası bodrum gibi oldukça loş, gün ışığının çok zayıf olarak ulaştığı bir yer gibi.. Fazlaca ışık yetersizliğine uygun bitki türü yok. Zaten ışık uygun olsa bile orada toprak zamanla bozulup bitkileri öldürür. Bence onları kaldırın. Gerçeğinden ayırt edilemeyecek kadar başarılı yapılmış plastik bitkiler var. Birkaç kafeteryada gördüm ve her defasında ben bile gerçek zannetmiştim. En iyisi onlardan kullanın. Bitkilerin hastalıklarıyla, bitiyle böceğiyle uğraşmak çok zor.
Haziran ayında aldığım çelikler (sizin desteğinizle) köklendi. 7 lt.lik saksılara aktardım. Kış ayında bahçede mi bırakmalıyım yoksa güneş gören cam cerçeveli otopark/dükkan gibi yerim var oraya mı alsam? Tamamen geliştikten sonra bahçeye dikeceğim sırayla.
***
Henüz az köklü ve çok zayıf oldukları için oranın kış soğuklarına dayanacaklarını sanmıyorum. Uygun bir yerde korumak iyi olur. İlkbaharda kalıcı yerlerine ekin. Çünkü saksıda hızlı büyümezler.
Bitkimiz beyaz beyaz bit şeklinde hastalandı. Hepsine bulaştı. Yaklaşık 15 tane. Ne yaptıysak geçmedi ve kurumaya başladı. Ne yapmamız lazım?
***
Kış geliyor. Artık bir şey yapmak gerekmez. Bitler kışın tamamıyla ölür giderler. Konya’nın kışlarına dayanamazlar. Hatta şimdiden hızla azalmaya başlarlar. Fakat eğer problem gerçekten bitlenme değilse, ana gövde ve dallar üzerinde son derece küçük, beyaz beyaz mini soyulmalara benzeyen şeyler oluyorsa onlar mantar hastalığı. Bu haldeki bitkiler bildiğim ve gördüğüm kadarıyla tamamıyla ölüp gidiyor. İlk fark ettiğiniz zaman ilaçlamanız gerekirdi. Problem bu ise bordo bulamacı tavsiye ederim. Çok geç kalmışsınız ama kim bilir belki hala kurtulma şansları vardır.
Binamızın bahçesine taflan diktik. Daha küçükler. Kaç ayda büyüyüp gelişirler? Gül için vitamin ilacı ve bit/böcek ilacı almıştım. Bu ilaçları taflanlarda da kullanabilir miyim ve son olarak daha iyi gelişmesi için ne yapmalıyım?
***
İlk yıl ne kadar gelişecekleri birçok şarta göre değişir. Esas güçlü gelişim ertesi yıl başlayacaktır. Gübre, besleyici şeyler vermeye acele etmeyin. En azından haziran ortasına kadar bir şey yapmayın. Diğer ilaçları ise gerekirse kullanmalısınız. İlk iki yıl yaz aylarında fazla susuz bırakmayın.