Yüzlerce kişiden biliyorum ve ben de bizzat şahit olmuşumdur. Yıllardır aynı odamızda evimizde sorunsuz yetiştirdiğimiz bitkilerden, piyasada satılanlardan, eve yeni bitki alınca “aynı evde aynı odada” hemen bozulup gidiyorlar. Afrika menekşelerinden orkidelere, yılbaşı kaktüslerinden Kalanchoe’lere kadar.. Ve daha pek çokları. Oysa yıllardır yetiştirdiğimiz için eminiz ki evimizin şartları bu tür(ler)e uygun. Peki niçin anında bozuluyorlar?
Sebepler şunlar:
1- Sera ortamlarında hassas ince ayarlarla çok hızlı geliştirilmiş olmaları. Bünye oldukça kof. Kof ne demek? Güzellik, dolgunluk muhteşem güzel ama güç sıfır. Yani bitki görünüşte süper dolgun görünümlü ama en küçük olumsuz şartlara bile sağlık direnci sıfır. İşte kof olmak budur. Ve bu kofluktan dolayı ileri düzeyde kalsiyum eksikliği var. Böylece, normal ev şartlarında (özellikle de oda sera şartlarına göre daha az az sıcak ise) aniden yapraklarda cansızlaşmalar, kurumalar, bazen kapkara ani çürümeler baş gösterir.
2- Topraklarındaki asitlilik düzeyinin yüksek oluşu (fazla düşük pH derecesi).. Buna demirli gübreler de yol açar (gereğinden fazla olunca). Ayrıca toprağa asitlilik etkisi veren başka maddeler de söz konusudur. İşte bu yüksek asitlilik yüzünden, toprakta bitkinin alabileceği nitelikte kalsiyum bileşikleri yeterince olsa bile bitki kalsiyum alamaz.
3- Fazla azotlu topraklar (yüksek tuzluluk).. Topraktaki azot zengini gübreler, azot bileşikleri, azotlu mineralizasyonlar toprağa tuzluluk etkisi verir. Ne kadar çok, o kadar “zehir” demektir bitkiler için. Kökleri yakar çürütür, yaprakları da aynı şekilde mahveder.
4- Özellikle yoğun asitlilik yüzünden bitkide kalsiyum eksikliği.. Bitkilerin son derece dirençsiz olmasını, toprağın tuzluluk veya asitlilik durumlarında dokuların hızla tahrip olmalarına yol açar.
– Sonuçta tüm bu sebepler (genellikle dördü bir arada olmaktadır) ev ortamına gelen o bitkiyi mahvediyor.
Tedbirler:
1- Eve yeni bitki alırken toprağı mümkün mertebe kuru olanlardan tercih edin. Eve getirince, toprak adam akıllı kupkuru oluncaya kadar asla sulamayın. Bu arada toprağı biraz eşeleyip kabartın. Toprak kururken içeriğindeki yüksek azot bileşenlerinin bir kısmı uçar gider ve topraktaki zehirlilik azalır.
2- Yukarıdaki iş hallolunca: Nalburlardan alacağınız en basit, en ucuz nitelikte alçı tozundan verin (kaliteli, pahalı alçılar saf değildir ve bitkiyi zehirleyebilir). Şöyle: 1 litre suya iki çay kaşığı alçıyı iyice karıştırın. Toprak kupkuru hale geldikten sonra bu alçılı su ile bitkiyi sulayın. Saksı alt deliklerinden su dışarı çıkacak çoklukta sulamalısınız. Alçılı su toprağın tuzluluğunun olumsuz etkisini azaltacağı gibi bitkinin kolayca kalsiyum almasını sağlar. Aynı şeyi kireç ile yapmayın çünkü bitki ondan kalsiyum alamıyor ve işe yaramaz. Alçı gerekir. Kalsiyum bitkilerin yüksek dirençli ve sağlıklı olmaları açısından olmazsa olmaz en önemli ihtiyaçlarındandır.
Sonuçlar
Eve yeni bitki aldığımızda karşılaştığımız üzücü durumlar ve almamız gereken tedbirlerden bahsettim. Diğer yazılarımı da okuduysanız, şimdi bir kere daha anlamışsınızdır toprak karşımı yaparken niçin o kadar ciddi ölçülerden bahsediyorum.. Niçin saksıların altlarında delikler olmasının şart olduğundan bahsediyorum.. Sulama hakkındaki hangi tehlikelerden niçin nasıl bahsediyorum.. Bunlar bitkileri sağlıklı yaşatabilmemiz için kesin şart olan unsurlardır. Maalesef üretici tüccarlar sadece seralarda süper hızda ama kof gelişimli dirençsiz bitki üretimi yapma hilelerinden başka hiçbir şeyi dikkate almıyorlar. Günümüzde salon süs bitkileri sektörü sadece bizde değil bütün dünyada aynı hilecilikten ibaret.