Bakımını gerektiği gibi yaptığınız takdirde bir yaprağın genişliği 30 santimi, uzunluğu 45 santimi bulur. Tropikal ve subtropikal iklime sahip yerlerde çok sevilen bir süs ağacıdır. Salonlarda ve ofislerde de kauçuk gibi yetişir.
Ficus lyrata doğal yaşam alanlarında hayatına epifit olarak ağaçlar üstünde başlar. Tohumlarının çimlenmesi toprakta pek mümkün olmuyor. Ancak ağaç kabukları arasında mümkün oluyor. Ağaçların üstünde bir süre büyüyen fidanlar biraz güçlenince toprağa güçlü kökler gönderir. Kökler toprağa ulaşınca büyümesi hızlanır.
Bakımı
Evde bakımını ya da bahçeye dikmeyi aynen ⇒ kauçuk gibi yapın. Kış soğuklarına dayanıklılığı da aynıdır. Bir farkı, derin saksı kullansanız daha iyi olur.
Keman yapraklı kauçuğu yaz boyunca dışarıda açık havada güneşli bir yerde tutar ve sık sık bolca su ile sularsanız son derece süratli gelişim gösterir. Ayda bir defa genel amaçlı bitki besini vermelisiniz. Yazın dışarıda tutma şartları gece ısısının en düşük 15C derece olduğu günlerle sınırlı kalmalıdır. Mesela İstanbul’da haziran ortasına doğru dışarı çıkarın ve en geç eylül sonunda tekrar içeriye alın.
Üretimi
Ficus lyrata çelikle üretim çeşitli yolları var (⇒ Ficus üretim sayfasına bakabilirsiniz) ama en kolay ve garantili yolu aşağıda anlattığım gibidir. Köklendirme toprağı‘nda hata yoksa ve dal seçimi yanlış değilse başarı oranı %99 gibi garantidir.
Birkaç yapraklı ve tepe gelişim ucu olan veya olmayan çelikler
Yani mesela 50cm bir dalı 25cm olacak şekilde ikiye bölerseniz biri uçlu, biri uçsuz iki çelik elde edersiniz ve ikisi de köklendirmek için uygundur. Bitkinin sağlığı çok iyi ise dal parçaları daha kısa olsun. Böylece uzun bir daldan daha fazla sayıda çelikler elde edersiniz.
Uç gelişim yeri olan çelik (tepe kısım) en az üç yapraklı olmalıdır. En alttaki yaprağı kesip atın. Diğer ikisini makasla keserek küçültün. Kocaman bir el kadar bir yaprağı makasla güzelce keserek çocuk eli gibi bir şekilde küçültün.
Uç gelişim yeri olmayan yapraklı parçalara da aynı şeyleri yapın.
Bir dalın 25cm’den daha uzun olmamasında yarar var. En fazla 30cm olabilir. İdeal ölçüler bunlar.
Önce Ficus lyrata çeliklerini 5 gün suda bekletin. Bunda maksat dalın dış derisinin su içinde kalınca su ile alışveriş yapma yeteneği kazanmasıdır. Su içinde kalan kısım daha sonra toprak altında kalacak ve önceden suda beklemiş olmasının sayesinde toprağın ıslaklığından kolayca etkilenecek.
Sonra çelikleri köklendirme toprağına dikin ve güzelce sulayın. Dalların üçte biri ya da yarısı toprak altında kalacak şekilde dikin. Bir dal üç-dört boğumlu olduğu halde çok kısa ise sadece dalın en üst kısmı, yaprak sapı ile birlikte toprak dışında kalmalı.
Sulamaları sabah-öğle arası yapın.
Dalların köklenmesi
Çelikleri diktikten sonra soğuk mevsimde değilseniz dışarıda açık havada tutmanızı tavsiye ederim. Sabah saat 11 öncesinin sabah güneşiyle ya da ikindi ezanı sonrasının güneşiyle hem yapraklar hem toprak ısınırsa ve sürekli açık havanın etkisinde olurlarsa çabuk kök verirler. Eğer ilkbaharda çelikleri hazırlamışsanız, git gide hava ısınacağından dolayı, gece ısının 9C dereceden aşağı düşmediği günlerden itibaren dışarıda tutun. Örneğin nisan sonunda diktiğiniz çelikler en geç haziran sonunda yeterince kök salmış olup hatta filizlenmeye başlarlar.
Kısacası, 8 hafta sonra Ficus lyrata keman yapraklı kauçuk çeliklerini uygun bir toprakla saksılara dikin.
Lyrata sahibiyim. Uzun zamandır keyifle yaprak veriyor. Ancak son yaprağın üzerinde siyah benekler gördüm. Ne olabilir?
***
Ne olduğunu bilmiyorum. Görmeden anlayamam. Yeni gelişmekte olan yapraklarda benekler, renkli lekeler hep olur. Ama simsiyah ise normal bir şey değil.
Merhaba, lyrata bombino küçük yapraklı olan cinsi bitkimiz var. Aldığımızdan beri hiç gelişim göstermedi. Evde salonda yarı gölge yarı havadar ortamda bulunmakta. Açık hava ve güneşli ortam için balkonda bulunsa zararı olur mu? Ne önerirsiniz?
***
Dışarı çıkarmak için dışarıda gece en düşük ışı ev içindekiyle aynı olması lazım. Uygun değilse hiç çıkarmayın. Pencereye daha yakın yere koyun. Açık pencereden üzerine direkt hava akılmarı gelsin. Güneş ışınları hem yaprakları hem saksıyı ısıtırsa bunun iyi etkisi olur.
Lyrata kargodan geldiği zamandan beri en tepedeki üç yaprağı eğrilmiş bir şekilde duruyor. Bununla ilgili çözüm nedir?
***
Eğiklik pörsümeden dolayı değil anladığım kadarıyla. Herhalde pakette yolculuk boyunca iki üç gün eğik şekilde kalmışlar ve o pozisyon devam ediyor. Düzeltmek için bir şeylerle destek yaparak yaprakları istediğiniz pozisyona getirin ve bağlayın. Sonrasında ortamda fazlaca ve güçlüce ılık hava hareketleri olursa yapraklar o pozisyonda kalacaktır. 8 gün geçince çözün.
Pörsümeden dolayı olma ihtimali daha yüksek gibi geldi bana. O bükülen yaprakları ve dalları yumuşacık, diğer yaprakların aksine. Pörsümeden kastınız buysa bununla ilgili bir çözüm var mıdır?
***
Evet soruyu detaylı yazmamıştınız. Yumuşak ve cansızca gibi ifadeler kullanmanız gerekirdi. Yani pörsüme. Sebep köklerin hassas emici uçlarının ya tutundukları topraktan zorla ayrılmış olmasıdır ya da toprağın zarar vermesi yüzünden çürümüş olmasıdır. Bazen çürüme olmasa bile toprağın kimyasal dengesinin felaket bozulmuş olması yüzünden bitkinin kökleri artık topraktan ne su ne de element hiçbir şey alamaz hale gelir. Bu durumda bitkiyi o topraktan kurtarmak gerekiyor. Sökün. Kökleri yıkayın. Sağlıklı bir toprak karışımı yapana kadar suda bekletin. Tekrar saksıya dikip sulayın. Çabucak aktifleşip toprağa bağlanıcı yeni kökler geliştirmesi ılık hava hareketlerinin sürekli olmasına bağlıdır. Mevsim olarak en uygun zamandayız. Yeter ki havasız yerlerde tutmayın. Tamamen iyileşinceye kadar dışarıda tutmanız (mümkünse) çok iyi olur.
Lyratam geleli bir hafta oluyor. Güneşi filiteli ve güzel aldığı bir balkona koydum. Fakat iki yaprağında birinde yarıya kadar kesintisiz birinde benek olmak üzere siyahlıklar var. Balkon sıcak Geliyor olabilir mi? Ne önerirsiniz?
***
Sıcak ile alakası yok. Siyahlaşma (eğer çürüme gibi ise) tam tersi alışık olduğu sıcak yerden sonra aniden daha serin yere geçince olur. Hangi şehirdesiniz yazmamışsınız. Eğe geceleri bir hayli serin oluyorsa toprağın ani soğumasıyla beraber köklerde çürüme başlamış olabilir.
2001 yılından beri işyerimizde baktığımız Ficus Lyratamız var. 60 metrakarelik odanın tavanının yarısını kaplamış durumda. İki kök olarak 4 ayrı dal ile büyümeye devam ediyor. Birkaç kez budama yapılmış ama o zamanlar bakan kişi yeterli bilgiye sahip olmadığı için dallar çöpe atılmış. Hem sağlıklı kalması hem de kökleri ayırmak için saksı değişimi yapmak istiyoruz ama zarar vermekten korkuyoruz. Yaprakları çok dökülmeye başladı. Kök ayırma için belli bir zaman veya şartlar var mıdır? Budanan uzun dalları nasıl köklendiririz?
***
Bugünler düşündüğünüz her şeyi yapmak için uygun zamandır. Ancak uzun dallar köklenmez. 20cm ile 30cm arası parçalara bölmeniz lazım. Ayrıntılar yukarıda yazılı.
Yeni aldığım bitkimin alttaki yaprakları uçtan kararmış. Üst kısmı yaprakları ile kesip suya koysam dal tekrar köklenir mi?
***
İstediğiniz yerden kesip kısaltın. Köklerinin gücü sayesinde hızlıca birkaç yeni dal uzatacaktır. Kestiğiniz parçayı köklendirmek isterseniz düşündüğünüz gibi olmaz. Yukarıdaki çoğatılması kısmını okuyup aynen o şekilde yapın. 15cm veya 20cm parçalara ayırmalısınız.
6 aydır çok iyi gelişen iki ficus lyratam var. Evim oldukça güneşli. Batıya bakan pencere kenarında perde arkasından güneş alıyor. Yaz döneminde hafta sonları başka şehirde olduğum için ev kapalı kalıyor. Bir tanesi iki aydır alttan yaprak döküyor ve koyu yeşil güzelim yaprakları siyah beneklendi. Sulamayı parmağımla kontrol ederek yapıyorum. Kuzeye bakan ama yine Adana koşullarında bir balkonum var. Yaz dönemimde oraya mı çıkartmalıyım?
Diğer lyratam ise yapraklarının dikliğini kaybetti ve yaprakları koyu yeşilden soluk yeşile döndü.
***
Havasız ortamları hiç sevmez. Alattıklarınıza göre toprakları da adeta zehir küpü olmuş. İşiniz zor. Acilen dışarı koyun. Yapabilirseniz topraklarını değiştirin. Şurayı mutlaka dikkatle okuyun: Yaygın ve öldürücü sulama hatası
Mart ayinda migrostan almistim. 30cm boyunda ancak ilk gunden beri uzerinde hareketli beyaz minnacik bocekler goruyorum. Sirkeli su ile yapraklarini sildim yine de olmediler. Boceklerin ne oldugunu bilsem ilaclama yapacagim ama onu da bilemiyorum. Daha once karsilastiniz mi boyle bir durumla?
***
Evet. Bunları yok etmek için her gün ıslak bezle silmeniz lazım. Yok olana kadar devam edin. Ben bir defasında 5 veya 6 günde yok olmalarını başarmıştım. Silerken yaprakların hem altını, hem üstünü, hem saplarını hem de bitkinin ana gövdesini silin. Sadece yaprak üstlerini silmek işe yaramaz. Sirkeye gerek yok.
Yaklaşık 50cm boyunda lyrata’m var. Aldığımdan beri sadece 4 yaprak vermişti. Şimdi ise bütün yapraklarını döktü. Sadece o sonradan verdiği yapraklar kaldı. Tekrar yaprak verir mi? Nasıl bir yol izlemeliyim?
***
Hızlı gelişim için güneş ışınları ve ılık hava akımları gerekiyor. Yoksa gelişim yavaş olur. Yapraklarını dökmesi hiç normal değil. Bir yaprak 5 yıl kadar sağlamca dayanır. Ne gibi hatalar yaptığınızı bilmiyorum ama hatalarınız olduüğu kesin. Siz de herkes gibi bitkileri pencere-duvar köşesinde kalın perdenin arkasında ışıksız ve havasız bırakıyor olabilirsiniz. Halbuki bu bitki kuvvetli ışık, güneş ışınları ve hava akımlarına ciddi ihtiyaç duyar. Bakım bilgilerini okuyarak hatalarınızı bulun.
Tek gövde olan Ficus Lyrata’mı dallandırmak istiyorum. Tepeden kesme ya da gövdede çentik açma gibi iki ayrı yöntem okudum. Siz ne tavsiye edersiniz?
***
Şartlar uygun değilse hiçbir şey işe yaramaz. Mayıs sonunda ya da ağustos ortasında tepesini kesin. Sonra köklerini toprağından hiç arındırmadan daha derin saksıya yeni toprak ilavesiyle aktarın ve sürekli dışarıda tutun. Bu şartlarda bir değil birkaç yan dal vermesi ve güçlü gelişim göstermesi mümkündür.
Yaklaşık bir ay önce aldığım lyratanın üst ve geniş yaprakları dip kısımlarından kurumaya başladı. Fazla sulayıp kökleri çürütmeyeyim derken susuz mu bıraktım acaba? Işığı tam karşıdan indirekt olarak alıyor. Doğrudan pencere kenarına sabah güneşinin vurduğu yere alsam daha iyi olur mu?
***
Fazla sulamamak için gıdım gıdım az miktar su ile sulamak sonucunda bitki susuzluktan değil ama toprağın zehirlenmesi sonucu ölür. Saksı alt deliklerinden amaç, sulama suyunun toprakta artıp duran zehiri çözüp dışarı çıkarması, toprağı zararlı maddelerden koruması içindir. Onun için sulamaları bol bol su dökerek yapmak gerekiyor. Ama az miktar sulamada toprak zamanla zehir küpü haline gelir ve bitki mahvolup gider. Her ficus türünün hem çok güçlü ışığa, güneşe ve sürekli hava akımlarına, esintilere ihtiyacı var. Evlerde ışıksız ve havasız yerlerde sağlıkları bozulur.
Benim lyratam kurudu. Yazın balkona çıkarmıştım o sebbeten kurudu zannediyordum ama olması gereken oymuş yazınızı okuyunca anladım nerede hata yaptım? Sıkça da suladım. 2 köktü. şimdi en tepede ki uç dalları aldım suya koydum. acaba köklenir mi? uç dallar kuru değildi. o yüzden köklendirme yapamaya çalışıyorum. acaba olur mu?
***
Karasal iklim olan yerlerde salon bitkilerini 5 dakikalığına bile olsa bahçeye, balkona, pencere dışına çıkarmayın. Çünkü gündüz sıcağından sonra fazla serin gece ısısı yüzünden kökleri hemen çürüyor. Veya ev sıcağına alışık bir bitki 5 daikalığına daha serin olan dışarıya çıkarttığınızda hemen o anda toprak kökleri çürütmeye başlar. Zaten adı üstünde, salon bitkisi. Mesela kanarya kuşu bahçede kümeste değil, evde kafeste beslenir. Bunun gibi salon bitkileri de sadece salonlar içindir. Gerçi yazın sadece temmuz başından ağustos ortasına kadar olabilir ama insanlar unutuyor. Ya da havalar yeterince ısındı zannederek mayısta dışarı çıkarırlar. Ama hiç gerek yok. Hava akımlarını ev içinde almalılar. Ben İstanbul’da bile salon bitkilerini sürekli içeride tutardım. Muhteşem güzel gelişirlerdi. Neyse şimdi o dallar köklenebilir. Bundan sonra hiçbir bitkinizi yaz için dışarı çıkarmayın. Sulamaları sadece gerektiği zaman yapın. Az miktar su ile sulamaya devam etmek yine kökleri çürütücü etki ediyor.
Yaklaşık 6 aydır ficus lyrata bakıyorum. Pencereden 2m uzaklıkta ışık alan bir alanda. Düzenli sulama yapıyorum. Yeni yapraklarda veriyor ama tüm yaprakları aşağı doğru inik. Sebebi ne olabilir?
***
Tarifiniz yetersiz. Sanıyorum cansızlaşma, pörsüme etkisiyle yapraklar aşağı sarkmış. Sebep düzenli sulama ve sulamalarda az miktar su kullanmaktır. Böyle devam edince birkaç ayda toprak zehir halini alıp kökleri yakar ve çürütür. Toprakta çok ciddi bir sulama olmadıkça üç ay geçme bile sakın sulamayın. Toprakta kuruma olunca ise bol bol su dökerek, toprağı yıkarcasına sulayın. Saksı alt deliklerinden mutlaka dışarı su çıkmalıdır. Bu sayede o çıkan su toprağın sürekli atmakta olan zehirini de çözüp topraktan uzaklaştırmış oluyor. Bu kural her tür saksı bitkisi için geçerlidir.
2m ve yana dalları da olan gelişkin bir lyrata eve yeni geldi. Güneye bakan bir pencere kenarına yerleştirdim. Onu koyduğum yerde senelerce yine 2m bir kauçuk ağacı çok mutlu bir şekilde yaşamıştı. O yüzden doğru yer olduğunu düşündüm. Bol gün ışığı ve akşam güneşi alan bir nokta. Fakat geçtiğimiz 2 ayda lyratanın yaklaşık 10 kadar yaprağı sararıp döküldü. Giden yapraklar dikkatimi çektiği kadarıyla zaten belli yaraları olan yapraklardı. Ağaç geldiğinden beri yeni dal hiç vermedi. Fakat dökülmeyen, sağlıklı yaprakları da gayet iyi koyu yeşil ve sağlıklı gözüküyor şu anda. Ben yeni yerine bir alışma devresi ve yenilenme geçirdiği inancını taşımakla birlikte size bir danışmak istedim. ne de olsa 10 yaprak döktü 2 ayda. Siz ne dersiniz?
***
Serin ve soğuk aylarda bitkilerin alışmış olduğu yerini aynı oda içinde bile değiştirmemek lazım. Hele mekan değişikliği çok riskli. Genelde ölüp gidiyorlar. Ancak tamamen kesintisiz gece/gündüz sürekli sıcak olan zengin evlerinde bu risk pek yoktur. Yine de kışın yeni bitki almayı tavsiye etmiyorum. En uygun zamanlar haziran ortasından eylül başına kadar olan dönemdir. İki ayda sadece o kadar yaprak döktüyse, diğer yapraklar sağlıklı ise şanslısınız. Endişelenecek bir şey yok. Gelişim göstermesi şunlara bağlı: Her şeyden öne ılık hava akımları gerekiyor. Ficus lyrata için ikinci sırada önem taşıyan faktör ise toprağının ve saksısının niteliğidir. Bolca ponza taşı ile karışık torf toprak ve derin, büyük saksı ister. Güneşli pencere önü çok iyi. Bir de ılıkça hava akımları olursa hızlıca gelişim gösterir. Şu an için hava akımları mümkün olmayabilir. Bırakın dinlensin. Ilık temiz hava akımları sağlayacağınız günler gelene kadar toprağı neredeyse kupkuru hale gelmedikçe sulamayın.
Merhaba benim ficus lyratam çok sağlıklıydı. Toprağında solucan görünce kökleri zarar görmesin diye köklerindeki yumurtaları temizlemek için duş aldırdım ve kökleri iyice temizledim. Yeni temiz toprağa yeniden diktim. Fakat şu anda o sağlıklı yaprakları aşağı düştü yumuşadı. Nasıl kurtarabilirim? Ne gibi bir sorunu var? Duşu da ılık suyla aldırdım aslında.
***
Sorun şu: Yeni toprak köklerini yakmış ve çürütmüş. Solucan için böcek için kış ortasında bitkileri rahatsız etmenin böyle telafisi olmayan sonuçları olur. Nasıl kurtarırsınız bir şey diyemiyorum. İsterseniz o zehirli topraktan acilen söküp köklerini yıkayın ve yukarıda anlattığım gibi toprak hazır edeceğiniz güne kadar suda bekletin.
Ficus lyraca alamak istiyorum ama farklı isimlerde var bambino pandora gibi. Dolgun formlu ve büyüyen yapraklı almak istiyorum hangisini almalıyım?
***
Onlar da iç mekanlarda aynı şekilde gelişir. Fakat ev ortamlarında genelde kimse sağlıklı yetiştiremiyor. Sürekli ılık hava hareketleri ve aynen bu sayfada tarif ettiğim gibi toprak ve bakım şart. Yoksa yıllarca hiç gelişmez ve ölüp giderler. Pek tavsiye etmiyorum.
Dün lyrata hediye geldi. 80cm boyunda 2 ayrı dal şeklinde. Saksı boyutu 20×20cm. Sanırım daha büyük bir saksıya aktarmam gerekiyor. Bunu hemen yapabilir miyim veya birkaç gün beklemeli miyim? Yeni saksı boyutu nasıl olmalı? Ayrıca ormanlık alandan aldığım çam dibi toprağı var elimde. Onu torf ve ponza karışımı ile kullanabilir miyim bu bitkide?
***
Saksı çok küçük sayılmaz ama isterseniz daha derin bir saksıya aktarın. Yeni yerine alışması için 15-20 gün beklemeniz iyi olur. Büyük saksıya geçirirken köklerini eski toprağından hiç ayırmamaya gayret edin. Bahsettiğiniz gibi toprak karışımı yapmanız uygundur.
Lyrata bitkim bir yıldır benimle. Kargodan geldiğinden beri tek bir yaprak bile vermedi. Gövdesi neredeyse siyah renkte ve yaprakları hala yeşil ama karton gibi sert. Kurtulma şansı var mı? Ne yapabilirim?
***
Yapraklar yeşil ama karton gibi demeniz ilginç. Gerçek canlı bir bitki midir yoksa yapay plastik bitki midir şüpheye kapıldım. Eğer gerçek ise ve yaprakları sağlıklı duruyorsa hiç gelişmemesinin sebebi havasızlıktır. Özellikle ılık-sıcak hava akımlarına çok büyük ihtiyacı var. Havasız yerlerde tutmayın. Hem rüzgar hem güneş alması gerekiyor.
Bu bitkiden 75cm boyunda internetten aldım. Direkt besleyici bir toprağa dikebilir miyim? Saksının büyüklüğü ne olmalı?
***
torf, arazi toprağı, dere kumu, ponza taşı ve çok az miktar yanmış koyun gübresi karışımı uygundur. Bu sayede bitki besini vermeniz gerekmez. En az 25cm derinliğinde bir saksıya dikmelisiniz.
Bitkimin gövdesinin kalınlaşmasın istiyorum. Ne yapabilirim?
***
Yukarıdaki bakım bilgilerini okuyun ve eksiksiz yerine getirin. Hiç biri zerre kadar eksik kalmamalı. Bu sayede yıldan yıla kalınlaşır. Adana iklim şartlarında mayıs sonundan eylül sonuna kadar sürekli tam açık havada, yarı gölge yarı güneş bir yerde tutar ve normalden daha sık sularsanız güçlenmesi ve gelişimi birkaç kat daha hızlı olur.
Migros’tan ficus bambino aldım. Evim aydınlık ve sıcak. lekata veya kil bilyesine geçirmek istiyorum..
***
Öyle şeylerde bitki yetiştirmeye hiç özenmeyin. Hiçbir sağlıklı yönü yok. İnternet ortamında fotoğraflarda görüyorsanız onlar aldatıcı. Sırf fotoğraf çekip takipçi kazanmak için yapıyorlar. Sonrasında bitki muhtemelen ölüp gidiyordur.
Benim Leaf fig ağacım boyuna doğru uzuyor. Boyu 2,5m üzerinde. Yanlara doğru dallanması için ne yapmalıyım?
***
İstediğiniz boyda kısaltın. Bu sayede birkaç yan dal verir. Şimdi yapacaksanız fazla kısaltmayın. En iyi zaman nisan sonudur. O zaman istediğiniz kadar kısaltmanızda sakınca yok.
Keman yaprağı bitkim için solucan gübresi alsam olur mu? Ayrıca olursa gübreyi nasıl kullanacağım?
***
Şimdi vermeyin. İlkbaharda saksı değiştirme esnasında şu sayfadaki gibi yapın: Salon bitkilerine hayvan gübresi nasıl verilir?
120cm uzunluğunda bir ficus lyrata aldım. 20cm çapında bir saksıda duruyor. Hemen daha buyuk bir saksıya geçirmeli miyim yoksa bu saksıda kalabilir mi?
***
Uygun bir toprak karışımı yapabilecekseniz şimdi yapın. Köklerini eski toprağından arındırmadan yeni saksıya geçirin. Veya ilkbaharı bekleyin. O zamana kadar toprağı kupkuru olmadıkça sulamayın.
Kuzey cephe evde aydınlık ama hiç güneş almayan bir cam kenarında, iyi gelişmese de sağlıklı bir şekilde hayatta tutabilir miyim sizce? Ev taşıdık, endişe ediyorum.
***
Olur. Endişe etmeyin. Olmasa da dünyanın sonu değil ya.. Hem her şey dört dörtlük yerinde olduktan sonra, sadece direkt güneş eksikliğinden olabilecek en kötü şey yeni çıkan yapraklarının gerektiği gibi irileşememesi olabilir.
170 cm boyunda üç köklü lyrata bir yıldır bende. Bugüne kadar alttan sadece bir yaprak döktü. Bu arada hiç yaprakta çıkarmadı. Gecen aylarda yerini değistirdim ve toprağını bol suyla banyoda yıkadım. Her daldan üçer yeni yaprak verdi. Ancak bir müddet sonra yeni yapraklardan biri düştü ve diğerlerinin kenarlarındada açık renkli kurumalar oldu (ince zar gibi). Ne yapmalıyım?
***
Evlerde Ficus türlerine örümcek bitler musallat olur. Körpe yaprakları mahvederler. Gözle görmek çok zor olduğu için kimse bitlenme olduğunu anlamaz. Güneşte büyüteçle bakarsanız bitleri görürsünüz. Bu şekilde kontrol edin. Eğer bit sorunu yoksa bozulmada sebep toprağıyla ilgilidir. Veya fazlaca ışıksızlık problemi vardır. Bu türler güçlü ışık, biraz direkt güneş ve en önemlisi mümkün olduğunca bütün gün kesintisiz hava akımları istiyor.
Ficus lyrtamın dibinde solucan görünce toprağını değiştirdim. Saksıda solucan varken çok sağlıklıydı. Yeni toprakta yapraklarını dökmeye başladı. Tekrar toprak mı değiştirmeliyim? Büyümesi durdu hiç yeni yaprak vermiyor. Oysa yazın ne kadar çok canlı yaprak vermişti.
***
Toprak değiştirirken kökleri eski topraktan olduğu gibi arındırınca hep böyle oluyor, ama diğer salon bitkilerinde olur. Bunda da olmasına şaşırdım. Hem solucanların hiçbir zararı yok. Boş yere bitkinizin mahvolup gitmesine sebep olmuşsunuz. Aslında bu türlerin pek kök hassaslıkları yoktur yani mesela ben kauçuk vesaire bu ve benzer türleri olur olmaz zamanlarda söküp yeniden dikmişimdir ve asla hiç birinde en ufak bir bozulma olmamıştır. Anlaşılan kullandığınız toprak kökleri fena yakmış. Yukarıda nasıl toprak tarif etmişim okuyun. Aynen öyle bir toprak hazırlayamayacaksanız oluruna bırakın. İlkbahara kadar sadece toprak tamamen kupkuru oldukça sulayın. Ayrıca, kış içinde bitkilerin gelişmemesi, dinlenmesi normaldir. Bunun için bir şey yapmak gerekmiyor. Sizinkinin esas problemi toprağın kökleri yakması.
Bir süredir havasız ve susuz bırakılmış bir lyratayı iyileştirmek üzere sorumluluk aldım. Umarım yönlendirmelerinizle kurtarabilirim. Alttaki yaprakları dökülmüştü zaten. Yaprak kenararından 2-3 cm lik kararma ve kurumalar oluşmuş. Üstte sağlıklı bir kaç yaprak var. Ne yapmamı önerirsiniz?
***
İstisnasız tüm Ficus türleri püfür püfür hava akımları olan bir yerde olursa ve direkt güneş ışınlarının ısıtıcılığına da maruz kalırsa çok iyi canlanırlar. En garanti yöntem bu. Hele dışarıda açık havada kesin garanti. Ama bugünler, sıcak evlere alışık bitkiler için çok fazla serin gidiyor. Hıdrellez’den hemen sonra dışarı çıkarın. Dışarıya çıkarmadan önce toprağının bir hayli fazlaca kurumuş olması lazım. Dışarıya çıkarınca ilk beş gün yine kuru toprakta kalsın. Dışarıda fazlasıyla güneşli bir yerde tutun. Sıcak yaz günlerinde (dışarıda olması şartıyla) çok sık sulayın.
Bitkim yarı gölge bir alanda bulunmakta. Geçtiğimiz sonbaharda saksı ve toprak değişimi yaptım. Ancak toprak konusunda bilgisiz olduğumdan marketten aldığım bitki torfu kullandım. Bu kış 3 yaprağını kuruttu. Toprağa en yakın 2 yaprak ve 1 tane gövdenin ortalarında bulunan en büyük yaprağı. Toprağının üzerinde mantar oluşumları var biraz. Sizce toprağını değiştirmeli miyim? Toprak için ne önerirsiniz?
***
Güneş bile yetmez, bu bitkinin çok fazla hava akımlarına ihtiyacı var. Ev içi hava cereyanı sağlayın. Ben İstanbul’da iken doğu cephe salonda bulunan bitkiler hava cereyanı olan sürekli sık sık açtığımız pencere tarafında çok iyi gelişim gösteriyordu. Özellikle Ficus türleri hava akımları olmazsa yerinde sayarlar. Toprak ise, yazı içinde anlattığım gibi yapmanız yeterli ama öncelikli ihtiyacı hava akımları, sonra güneş ışınlarıdır.
Ficus ağacım 4 yıldır salonumda. Yaprak dış çevresinde biraz kurumalar oluyor ama geçinip gidiyoruz. Aynı anda ayrı iki daldan 3’er yaprak verir, hep böyle yapar, ama daha çok boyu uzuyor. Böyle giderse tavana ulaşacak ki bu sıkıntı olur. Tepeden kesince (birkaç kez denedim) kestiğim yerin hemen yanından yine tek dal veriyor,yine aynı boya geliyor. Yani bildiğini okuyor. Kestiğimle kalıyorum. İnatlaşmasam mı acaba derken bir de size sorayım dedim.
***
Daha fazla kısaltın. Mesela saksıda toprak hizasından itibaren 45cm kadar kalsın. Yeni çıkacak olan dalları 15cm olunca onları tepelerinden kesin. Böylece çok dallı bir hal alır. İşin en önemli püf noktası hava akımlarıdır. Ne kadar çok hava akımları olursa o derecede hızlı ve gür gelişim gösterir. Ben İstanbul’da iken hava cereyanı olan yerde tutuyordum. Yaz boyu hep esinti, 7/24 kesintisiz olunca bunu çok sever.
1 senedir sadece bir tek yeni yaprak cikardi. hic yapragi dokulmedi ama gelisimi cok yavas. guneye bakan pencere onunde duruyor ve pencere hep acik. simdi bu bitkimi yine gunes alan balkona cikarirsam yapraklari yanar mi?
***
Bunlar kızgın güneş ve aşırı şiddetli sıcak iklim bitkisi. Ama daima gölgede bugünlere geldi ise elbette yaz güneşinde aniden güneşli yere koyarsanız yaprakları yanar. Gelecek yıl maysı sonunda dışarı koyun. Hızlıca büyür. Eylül sonuna doğru fazla gecikmeden içeri alın.
Çiçeğimi yeni aldım. Kargoda gelirken alttaki yapraklarının çoğunu dökmüş. Alt tarafta gövde gibi dalları gözüküyor. Oralardan yeniden yaprak çıkar mı?
***
Hayır, çıkmaz.
Eşim ben yokken bitkiyi hiç sulamamış bundan dolayı alt yaprakları döküldü. Upuzun boş bir dal ve tepesinde 10 yaprak kaldı. Dalı kesersem kestiğim yerden yaprak çıkar mı? Kesilen parçayı köklendirip yeni bir dal yapabilir miyim? Hatta dalı bir kaç parçaya kesip birden fazla bitki yaratabilir miyim?
***
Tümüne evet. Fakat sürekli hava akımları ve çok güçlü ışık gerekiyor. Meysim olarak uygun bir zamanda değiliz. Ama eğer evinizin şartları uygunsa olabilir. Mesela tüm yıl kesintisiz, özel ısı ayarlı iyi bir havalandırma sistemi varsa ve hiç kesintisiz çalışıyorsa. Yoksa mayıs ayını beklemeniz lazım. Neyi nasıl yapacaksınız yukarıda ayrıntılı bilgi var.
Yaklaşık 2 yıldır bende olan, 2 ayrı kök şeklinde f.lyratam var. Geldiğinden beri yaklaşık yarım metre kadar boylandılar ve 8-10 kadar yeni yapraklar çıkardılar. Sabah güneşini alan cam arkası bir köşede diğer bitkilerimin yanında duruyor. Sulamayı toprak üstü kurudukça yapıyorum. Gün içinde camları açıp hafif esinti almalarını sağlıyorum. Saksı değişim zamanı geldi. önümüzdeki günlerde onu da değiştiricem zira saçaklar saksının altından çıkmaya başladı. Ama sorun şu ki, eski bir kaç yaprağın ucunda sarı-kahve lekeler var ve son 2 ayda 4-5 adet yaprak sararıp düştü. Diğer yapraklar sağlıklı görünüyor ama fazla büyümüyor. yazdıklarınızdan anladığım kadarıyla güneşi yeteri kadar almıyor. Biraz daha güneş almasını sağlayabilirim ama kahverengi lekeler için ne yapabilirim? ilerlemesinden korkuyorum.
***
Büyük saksıya geçirirken kökleri eski toprağından hiç ayırmayın. Daha sonrasında ise, yeni saksısında 8 hafta geçtikten sonra bitki besini vermeye başlamalı ve sulamaları tavsiye ettiğim şekilde yapmalısınız. Böylece yapraklar hem daha büyük hem daha uzun ömürlü olurlar. Şu sayfayı okuyup sağlıklı sulama biçimini öğrenmelisiniz: Yaygın ve öldürücü sulama hatası
Bitkilerim uçlarından yeni yaprak veriyor ancak iki bitkide de yeni gelen yapraklarda kahverengi noktalar var. Kahverengi noktalı çıkmalarının sebebi ne olabilir?
***
Özelliği öyle. Yapraklar olgunlaştıkla o lekeler azalır ve kaybolurlar.