Özellikleri
Ficus microcarpa (sokak benjamini) dünyanın birçok tropikal ve subtropikal iklimli bölgesinde yaygın yetiştirilir. Yaprakları benjamin yaprağına benzer. Çeşidine göre yaprak genişliği ve uzunluğu değişse de yapraklarının uç kısmı sivridir. Diğer tür Ficus retusa’nın yaprakları yuvarlakça olup uçları sivri değildir.
İklimi uygun yerlerde parklarda, büyük bahçelerde ve yol kenarlarında kışın yapraklarını dökmeyen süs ağacı veya gölge sağlayıcı ağaç halinde yetişir. Enine boyuna çok hızlı gelişir. Küçük bahçelere uygun değildir çünkü çok fazla büyür. Evlerde aynen benjamin gibi yetiştirmeye uyygundur. Bonsai alanında da makbul türlerdendir.
Sokak benjamininin müthiş bir hızla gelişen kökleri taşları delmede, duvarların temellerini bozmada ustadır. Evlere ve yol kenarlarına en az 4m uzağa dikmelisiniz.
Çevre dostu ağaç
Ekosisteme çok faydalıdır. Büyük bir ağaç olunca arı vb. birçok türden böcekleri cezbeder. Bölgedeki kuşların sayısını arttırır. Tüm yıl yeşil kalan yaprakları ve sık dalları kuşların yuva yapmaları için cazip bir mekân imkânı sunuyor. Ficus microcarpa meyveleri kuşlara ve böceklere besin kaynağıdır. Akdeniz bölgesi kıyı kesimlerinde her yere sokak benjamini dikmek iyi olur.
Kışa dayanıklılığı
Kuzeyli yönlerden direkt rüzgarlara kapalı yerlerde soğuğun fazla sürmemesi şartıyla -5C dereceye kadar dayanır. Açıklık tepe yerlerde -2C dereceye zor dayanır. Akdeniz bölgesinin kıyı kesimlerinde kışın hemen hemen hiç zarar görmezler.
Yetiştirme, bakım
Evlerde-ofislerde aynen » Benjamin gibi bakımını yapın. Bahçelere, yol kenarlarına Ficus microcarpa dikerseniz ilk iki yıl sulamaya dikkat etmekten başka bakım istemez. Toprak çok fakirse sokak benjaminini dikmeden önce 1m³ hacminde çukur açıp verimli toprakla doldurun. Sonra fidanı dikin. Zamanla kökleri derinlere ve çevreye uzayarak besin bulma sıkıntısı çekmez. Ayrıca ilk iki yıl bitki besini, gübre verirseniz iyi olur. Daha hızlı büyüyecektir. Fakat aşırıya kaçmayın. Azot zengini gübreler kullanmayın. Zira gevrek, kof yapılı kapkalın dallar uzatır ve bu dallar fırtınalarda hemen kırılır.
Fidan üretimi
Ficus microcarpa üretim yolları » Ficus türlerini çoğaltma yöntemleri sayfasında yazdığım gibidir. O sayfada çelikle üretim yollarından 1.si Akdeniz kıyı kesimlerinde uygundur. En yaygın üretim yolu 2. maddede anlattığım yoldur.
Anavatanında ve Florida ve Havai’de yere düşen meyvelerden birçok sokak benjamini fidanları türer. Kuşlar vasıtasıyla tohumlar nereye gitse orada kolayca çimlenip hızla büyürler. Fakat, bizde güney illerimizde Akdeniz iklimi yazın aşırı sıcak ve yağışsız olduğundan dolayı mümkün değil. İlkbaharda yeni çimlenen tohumların hayatta kalmaları da çok zor.
Zararlıları, hastalıkları
Çeşitli bitki bitleri musallat olur. Dışarıda yetişenlere zararları olmaz. Evde, ofiste yetişenlere örümcek bitlerle beyaz sinekler fena zarar verir.
Esintisiz, güneşsiz, yoğun nemli kapalı yerlerde yapraklara önce yaprak bitlerinin hafifçe zarar vermesinin ardından mantar hastalıkları yapraklarda hızla yayılır. Önlem almazsanız önce yapraklardan, sonra ince dallardan başlayarak bitki ölecektir.
Müstakil evimde çok geniş bir bahçem var. Gölge amacı ile ektim. Hızlı büyümesini istiyorum. Tavsiye edeceğiniz sürekli kullanılabilecek spesifik bir gübre var mı?
***
Yaz aylarında sürekli bol bol sularsanız hızlı büyür. Kışın gelişmesini beklemeyin. Yine de belki olabilir ama esas hızlı gelişimi için havanın sıcak olması lazım. Kışın da büyüsün diye gübre verirseniz kökleri çürür ve ölür.
Kışın microcarpa aldım. Geldiğinde toprağı kuruydu. Hiç sulamadım. köklerinin uçlarında çok az çürüme var. Bunu yaşatmak için ne yapmam lazım?
***
Kök çürümesi var diyorsunuz. Herhalde söküp kontrol ettiniz. Önce köklendirme toprağı hazırlayın (sayfası). Sonra su dolu bir kovaya batıra çıkara kökleri topraktan iyice arındırın. Çürük yerleri kesin. Sonra da köklendirme toprağına dikin ve sulayın. Bunda 5-6 hafta kalsın. Daha sonra uygun bir toprak karışımı yapıp ona aktarın.
Nisanda toprağını değiştirip havai köklendirme yapmak isiyorum. Çift dal Ficus microcarpa’yı sarmal yapmışlar. Bunu havai köklendirme yapma için halka yapsam olur mu? Böyle açarsam sonuçta tam halka değil yarım halka açmış oluyorum. Toprak değişimi ve havai köklendirme aynı anda yapmak bitkiyi çok yorar mı?
***
Yormaz ama nisan erken. Bitkinin tepeden tırnağa tam aktifleşmiş ve aktiflik halinin sürekli olması lazım. Bunun için gün içinde çok uzun süre ılık hava akımları gerekiyor. Yani haziran ortasından önce başlamak yanlış. Tam halkanın harfi harfine aynen yapılması Ficus türlerinde hiç gerekmez. Yarım halka açmak fazlasıyla yeterli. Hatta sadece bir iki kesik atmak bile iş görür.
Bahçemde 5 yıllık iki sokak benjamini var. Çok iyi büyüdü ama geçen yıl küçük beyaz toz gibi sinekler uçmaya ve yaprak dökmeye başladı. Tarımcı bir arkadaş yaprak gübresi diye bir ilaç artırdı. Yaprak dökme durdu ama eskisi gibi sık yapraklı değil ve keyifsiz görünüyor. Kuvvetlendirici bir gübre ya da başka bir şey önerir misiniz?
***
Beyaz sinek zararlısına karşı ilaç kullanmanız gerekirdi. Tarımcı sandığınız arkadaşınız size boş yere hiçbir faydası olmayacak masraflar yaptırıyor. Bu ağaçlar bahçeye dikili ise gübre filan hiçbir şey istemez. Canavar gibi büyürler. Sadece yaprak bitlerine karşı elinizden geleni yapmanız lazım. Şimdi havalar ısındıkça hızlıca gelişim gösterecektir. Çok yakından dikkatle inceleyin. Bitlenme olursa acilen ilaçlayın. Bahçede yabani ot bırakmayın. Sütleğen otları ve mevsimlik bahar otları fena halde beyaz sinek adlı parazitleri çoğaltıcı rol oynarlar. İlaçlamalar bile çözüm olmaz.
Sitede 5 adet Benjamin var. Çok dallandılar çok fazla gölge yapıyorlar. Bu mevsimde bu tür ağaç alt çatallarından radikal budama yapılabilir mi? Tekrar sürer mi acaba?
***
Evet sakıncası yok istediğiniz şekilde budayın. Sadece kasım ortası – şubat sonu arası dönemde budama yapmayın. Taze kesik yerlerden soğuk almaması için.
Geçen sene yaz girişi evimin kaldırımlarına 3 adet 5 metre arayla ektim. Çok güzel gelişim gösterdiler ve çok hızlı büyüyorlar. Ancak bazı arkadaşlar hata ettiğimi, bu ağaçların kaldırımlarımı kaldırıp bahçe duvarlarımı mahvedeceğini söyledi. Bunun ihtimali nedir? Ne yapabilirim? Bir de çevremde tek top ağaç şeklinde çok görüyorum. Silindir, şeklinde uzun şekil verilebilir mi? Ağacın yapısına uygun mudur?
***
Öyle şekiller vermek bu ağacın yapısına uygundur. Arkadaşlarınız doğru söylemiş olabilir ama ben kesin bilmiyorum. Binalara ve hassas duvarlara en az 5 metre uzağa dikmek lazım. Binanız ve duvarınız sağlamsa bir zarar olacağını sanmam. O tip zararlar çok eski binalara, yığma tarzında yapılan duvarlı binalara olabilir.
İsrail kavçuğu bahçe duvarını çatlatıyor. Büyümesini yavaşlatmak ya da köklerini çürütmek için ne yapabilirim? Söküp taşımak istedim. Çok büyüdüğü için olmaz dediler. Tahminen 6-7 yıllık bir ağaç.
***
Duvarı çatlatan şey kökleri ise duvarın dibini kazın. Oraya yönlenen kökleri testereyle kesin. Sonra çukuru yine örtün. Sadece birkaç kalın kökünü kesmekle ağaç ciddi bir zarar görecek değil. Dallar duvara zarar veriyorsa duvar yönündeki dalları kesin. Bir şey olmaz. Ayrıca isterseniz yerini değiştirin. Köklerin üçte biri gibi miktarı yeterli. Tüm kökleriyle sökmeniz gerekmiyor. Yeni yerinde ilkin kötüleşse bile susuz bırakmazsanız iki ay sonra hızlıca toparlanmaya başlar.
Sokak benjamini hangi ayda dikilmesi gerekir? Yaz aylarında da dikilse tutar mı?
***
Evet tutar. Eğer köklerini tutunduğu topraktan ayırmadan dikerseniz çok daha iyi olur.
Bahçemizde 12 tane benjamin ağaçlarımız var. Çok büyüdü. Ağaçların küçük incire benzeyen meyvesi var. Yenir mi acaba?
***
Hayır yenmez. İnsanlara zehirlenme etkisi yapar.
Benim yaşadığım mahalle rakım 600 metre. Acaba burada yaşar mı?
***
Fazla yüksek. Kışın bu türe göre fazla soğuk olur sanıyorum.
Silopi’de Eksek tutar mı?
***
Tutmasına tutar ama orada kışın hayatta kalması mümkün değil. Boş yere masrafa girmeyin.
Bölgemiz bu bitki için çok uygun. Nitekim bolca park, bahçe ve caddelerde var. Ben bahçeme ekmiş olduğum fidanları alırken boyları 2 metre idi. Üç ay ünce ektim ve düzenli bakım gübrelemesini yaptım. Fidanlar coştuğu için gövdeleri ince kaldı ve kafayı taşıyamayıp yere doğru eğildiler. Nasıl bir budama yapmamı tavsiye edersiniz?
***
Gübrelemeyi boş yere yapıyorsunuz. Bahçelere dikince tek ihtiyaçları sudur. Arsızca sürekli gelişirler. Eğildilerse anlaşılan toprağın özelliği ve gübre ikisi birden bitkiye çok aşırı azot sağlamış ve kof gelişim olmuş. Bu dallar kuvvetli rüzgarda kolayca kırılır. Bir daha gübre vermeyin. İstediğiniz şekilde budayın.
Bahçeme ekmek istiyorum ama duvara 50-60cm uzaklıkta dikebilirim sadece. Fakat kökleri duvarları yıkar demişsiniz.
***
Orada kışın hayatta kalacağını hiç sanmıyorum. Kuşadası’nda belki, ama orada zor.
Kesinlikle böyle bir hata yapmayın. Ne yaprağı bitiyor ne meyvesinin. Arabanızı altına koysanız sabah yüz kuş s.çmış gibi görürsünüz. Biz ettik siz etmeyin. Gunahı boynuma 😂
Merhaba, bu bitkiyi Malatya’da yetiştirebilir miyim? 6-7 ay aşırı sıcak oluyor ama kış sert geçiyor (klasik karasal iklim). Az da olsa gelişim göstermez mi yoksa kış olduğunda bütün emekler boşa mı gider?
***
Kışın en hafif don olayında bile donup tamamıyla ölecektir. Hiç denemeyin.
Sokak Benjamini 2 adet lazım. Kışın eksi 6 derece oluyor bahçem. Sorun olur mu?
***
Evet sorun olur. Orada donar ölürler.
Mersin’de Bekiralanı köyündeyiz. Rakım 1000m civarı. Kışları en fazla 0 dereceyi görüyor. Burada İsrail kauçuğu yetiştirmek istiyoruz. Site içerisinde uygun alanlarımız var. Bu bölgede yetişir mi? Ne zaman ekim yapmalıyız?
***
Daha fazla soğuk olmadığından eminseniz olabilir. Ama sadece ilkbahardan en geç ilkbahar sonuna kadar fidanları dikmelisiniz.
Ben migrostan fokus bonzai ağacı aldım. Eskşehir mvsimine dayanır mı? Kapalı balkonda saksıda olur mu?
***
Fokus diye bir şey bilmiyorum. Herhalde Ficus demek istediniz. Orada kış soğuklarına hiç dayanamaz. Kapalı balkonunuzda kışın mesela su donuyorsa bu bitki de donar ve ölür.
Şanlıurfa’da serada yetişir mi?
***
Evet. Orada soğuk serada bile sorun çıkmaz. Ama tam açık havada kışın donup ölme riski büyük.
Bizim bölgenin iklimine uygun olur mu acaba?
***
Hayır hiç uygun değil.
Denize 15 metre uzağında diksem tutar mı? Kıştan dolayı yaprakları kahverengi olmuş. Gövdelerinde yeşillik var. Bunlar tekrar yeşerir mi? Gölge amacıyla yetiştirmek için büyük fidan veya küçük fidan arasında fark var mı?
***
Tuzlu topraklara uyumu var ama çok yüksek değildir. Dolayısıyla oraya dikerseniz asla gübre vermeyin. Tuzlu toprakta bir de gübre verirseniz ölür gider. Kökleri ve dip kısmı dondan zarar görmediyse ilkbaharda yeşerir. Yalnız şimdi dikim yapmayın. Soğuk kışları olan bölgelere ait olmayan ağaç fidanlarını kış aylarında dikmemelisiniz. Büyük fidan, küçük fidan fark etmez. Çok hızlı büyürler. Fakat aniden yoğun tuzlu toprağa geçmesi riskli. Onun için dikeceğiniz yerde çukur açın ve oraya gübresiz, iyi bir toprak doldurun. Fidanlar böylece tutarlar. Daha sonra zamanla zeminin tuzlu toprağına alışırlar.
Ben ektim şimdi yaprakları solup çürüyor. Ne yapmalı?
***
Hangi şehirdesiniz, ne zaman ektiniz bunları yazmamışsınız. Tahminimce soğuktan donmuştur.
Bursa’da yıllar içinde iklime alıştırma şansımız olabilir mi?
***
Hayır kesinlikle hiçbir şekilde mümkün değil. Bodrum’da bile bir bahçeye iyice alışmış 8-10 yıllık koca ağaçları bir kış -4C veya -5C derece kadar soğuk olunca ölüp gidiyor.
Ağaç çok meyva veriyor. Azaltma ya da kısırlaştırma için yöntem var mıdır?
***
Hayır bunun yolu yok. Ya o şekilde tahammül edeceksiniz ya da onu söküp oraya başka ağaç dikeceksiniz.
Belediye 2 metre uzunluğunda bir tane ekti. şu an gölgesi yok. 2-3 metre çapında gölgesi oluşması için ne zamana ihtiyaç var? sulamasını nasıl yapmalız? Belediye 15 günde bir gelip suluyor. Günlük akşamları 2 kova su versem yeterli mi?
***
Madem yeni ektiler, sadece bu yaz boyunca 5-6 günde bir bol miktarda su ile sulamanız yeterli (gelecek yıl belediyenin sulamaları yeterli olur). Şimdi yeni kökleriyle oraya iyice yerleşmesi gerekiyor. Gelecek yıl hızlıca serpilmeye başlar. İki yıl sonra yeterince gölge yapacak hale gelecektir.
Ağustos ayında budanır mı? Hayvan gübresi bu ayda verilir mi?
***
Sorunuzdan anladığım kadarıyla yeni ekmişsiniz ve hızlı büyümesini istiyorsunuz. Küçük fidanları budamak tam tersi bitkileri çok zayıf düşürür ve gelişimini bir hayli yavaşlatır. Üç yıl hiç dokunmayın. Gübreleme ise, bu türlere pek gerekmiyor. Sadece kış başında az miktar gübre vermeniz yeterlidir. İlkbahara kadar toprakta gübre işe yarar hale gelir ve yaz boyunca ağacı besler. Budayacaksanız zamanı önemli değil. Eğer kışın orada hafif de olsa don olayları oluyorsa kasımdan şubat sonuna kadar hiçbir budama yapmayın.
Bu ağaçların kışın sulanmaya ihtiyaçları var mı? Kışın uyku dönemi var mı yoksa gelişmeye devam ediyor mu?
***
Kışın duruma göre gelişmeye devam edebilirler. Ne zaman gelişim gösterecekleri bünyelerinde kendiliğinden oluşup biriken enzimlerin, hormonların sayesinde oluyor (bunun zamanlaması yok). Onun için bazen gayet düşük ısıda bile gelişime devam ederler. Ama sulamanız gerekir anlamına gelmez. Yerine birkaç yıl iyice yerleşmişse bütün yıl hiç sulama gerekmez.
Yaklaşık 10 yıllık ağacımı yeni bir eve taşımak istiyorum. Mümkün mü? Onu çok seviyorum. Taşımada ölme riski varsa kalsın ama gerçekten yanımda götürmeyi çok istiyorum.
***
İklim şartları aynı ise olabilir. Önce dalların büyük çoğunluğunu budayın. Daha sonra sökün.