İpek çiçeği yazın güneşli yerlerde susuzluğa dayanıklı olarak cüssesinden beklenmeyen güzellikte çiçekler açar. Katmerli çiçek açan çeşitleri de türetilmiştir. Semizotugiller (Portulacaceae) familyasının Portulaca grandiflora türüdür. Anavatanı Güney Amerika kıtasının tropikal bölgesidir. Çiçekleri soldukça onların yerinde küçük, ucu sivri tohum kapsülleri gelişir. İçlerinde çok küçük tohumlar oluşturur. Bu tohumlar kendiliğinden etrafa yayılır. İklimi uygun olan yerlerde sonraki yıl kolayca çimlenir ve bu yüzden anayurdunun dışında süs bitkisi olarak yetiştirilen yerlerde doğanın bir parçası olmuştur (Balkanlarda ve Güney Asya ülkelerinde olduğu gibi).
Halkımız arasında bu türün çeşitli isimleri vardır. Tırnak, ipek çiçeği, cilveli çiçeği, öğle güzeli ve şellaki.. Kısa ömürlü, mevsimlik bitkilerdendir. Son derece güzel çiçekler açar. Yaz çiçeklenmesinden sonra durumu kötüleşirse iyileştirmeye çalışmayın. Sonbahara kadar sağlıklı olarak çiçek açmaya devam ederlerse kışın korumaya çalışmayın. Çünkü doğası icabı daha fazla yaşayamaz. Bırakın kuruyup gitsinler. Her ilkbaharda tohumdan yeniden yetiştirmelisiniz.
Yetiştirme ve bakım
İpek çiçeği mevsimlik olarak yetiştirilir. Sukulent özellikli ve açık hava bitkilerinden olduğu için çok fazla güneşli yerlerde ve seyrek sulayarak yetiştirmelisiniz. İpek çiçeği gerçek anlamda sukulent olmasa bile yetiştirme ve bakımında aynı yolu izleyin.
İlkbaharda tırnak (ipek çiçeği) fideleri satın alacaksanız yaşadığınız yerde sonuncu don olayı riski geride kalmış olmalıdır. Meselâ İstanbul için Nisanın ikinci haftası girmeden önce almayın.
Fazlaca güneş ister. Aşırı güneşli balkonlarda, bahçelerin çok güneş alan, toprağı çabuk kuruyan kısımlarında çok az bakımla yetiştirmek mümkün.
İpek çiçeğini sulamada toprağa ve rüzgara göre hareket etmelisiniz. Açıklık yerlerde bir de toprak fazla kumlu ise sık sık sulamak gerekir. Diğer durumlarda toprak kupkuru olmadan önce sulamayın.
Toprak olarak bahçelerde her türlü toprak uygundur. Balkon saksılarında ise dere kumu ile karışık doğal arazi toprağı tırnaklar için en iyisidir. Bitki besini hassas bitkiler için olan sıvı bitki besinlerinden, çiçek amaçlı olacak, ortalama 20 günde bir, suya çeyrek dozaj karıştırarak verin.
Katmerli çiçekli tırnaklar
İpek çiçeği üretimi tohum iledir
Tohumlarını ilkbaharın ilk serin haftaları geçince ekmelisiniz. Mesela İstanbul’da nisan sonu veya mayıs başı uygundur. Daha erken ekerseniz fazla serinde çimlenmezler ve havanın daha da ısınmasını beklerler.
Toprağı eşeleyip kabartın. Sonra mini tırmıkla düzleyin. Tohumları serpin. Yağmurlama tarzında sulayın. Fideler en az 5cm büyüdüklerinde fidelerin yerlerini değiştirebilirsiniz.
Tepe çeliği ile çoğaltma
Tohumdan yetişen ipek çiçeklerinin ilkbahardaki ilk gelişimlerinde 10cm uzayan dallarının üst 5cm kısmını keserek ayrı yerlere dikerseniz köklenirler. Geri kalan köklü ana kısım ise daha fazla filiz verir, daha çok dallı olur ve bu da daha fazla çiçek açmasını sağlar. Tepe çeliği olarak aldığınız parçaları dere kumu içerisine dikin ve sulayın. Sonra ilk on gün boyunca kum kupkuru oldukça sulayın. 20 gün geçince kumdan alıp esas yerlerine dikin.
Sorunları
Güneş yetersizliği ve gerekmediği halde sulamak her türlü soruna yol açar. Ayrıca havası nemli, yağışlı bölgelerde ipek çiçeği tırnak fidelerini sık dikmemek gerekir. Dallar birbirlerine geçmiş sıklıkta olursa mantar hastalıları ve çürümeler gibi sorunlar ortaya çıkar.
Merhaba, ipek çiçeği tohumunu ekince üstünü poşetle örtmeli miyiz, ilk aşamada güneşli mi yoksa gölge bir yerde mi olmalı? Bu kısımlarını tam olarak anlayamadım.
***
Örtmeyin. Güneşin ısıtmasıyla çimlenirler. Bahçemde yıllarca hiçbir şey yapmadığım halde dökülen tohumları her ilkbaharda ama erkenden değil havalar iyice ısındığında kendiliklerinden çimleniyorlar. Fazla güneş alan yerlerde çok daha erkenden çimleniyor. İşin püs noktası toprak yüzeyinin güneşten ısınması.
İpek çiçeğinin tohumunu çimlendiremiyorum. Nerede yanlış yapıyorum? Sizin yazınıza göre yapıyorum olmuyor.
***
Belki toprak uygun değildir. Poşetlerde satılan ve torf denen hazır topraklar tohum çimlendirmede genellikle işe yaramaz (tohumlardaki embriyolar zehirlenip çürür). Zaten ipek çiçeği doğal arazi toprağı ister.
Yazıyı okudum da bir şeyi anlayamadım: Bu bitki tek yıllık mı çok yıllık mı? Tohumlarından buldum önümüzdeki nisanda ekicem inşallah.
***
Çok yıllık değil mevsimlik olduğunu yazmayı unutmuşum. Şimdi düzeltme yaptım teşekkür ederim.
Ipek ciceginin elde etmesi zor olan tohum veremeyen dev cinsi vardı. Bu yuzden kışın yasatabilmek için 35_40 derece olan ve güneş oldukça neredeyse tam gun gunes alan yer sağladık. ilk bakışta çok sağlıklı ama arada bir surekli tek tük yaprak döküyor (bazen genç yaprak bazen yaşlı) bazen de tek bir dalı sanki kırılmış gibi sararip kopuyor. bu esnada ayni surgundeki dalları çok sağlıklı ve koyu yeşil renkde gorunebiliyordu. benzer sorun yanindaki saksida bulunan semiz otu gibi olan ipek ciceginde de var. yaninda baska saksilardaki ciceklerde de sanki buyume sorunu var. bir ara kök kanseri olan pasiflora bitkim vardı, fark edince hemen attım saksisiyla birlikde. tek bulaşma yolu kara sinek olabilir. dezenfektasyona super onem veriyordum. bir bitkinin makasini digerine kullanmadan dezenfekte ediyordum. elimde 100tl lik tohum alıp bir çoğunu ekmistim ve yiginla da bitkim var. ve torflara bir yığın para verip almıştım. oyle üzgünüm ki hastalık bulaştıysa hepsini çöpe atmam gerekebilir. çok araştırdım bu konuda kök kanseri sinekle bulasabili rmi bilemedim. ya da ne olabilir bu sorun acaba?
***
Kışın 40C dereceye kadar sıcak olabilen sıcak ortam hiç iyi değil. Gece en az 16C gündüz en fazla 26C dereceler aralığı güneş sayesinde fazlasıyla yeterlidir. Hastalık oluyorsa kış zamanında kapalı ve şiddetli sıcak ortam yüzünden oluyordur. Hastalıkları hiç kafanıza takmayın ve bilin ki kısa ömürlü mevsimlik süs bitkilerini uzun süre yaşatmak mümkün değildir. İyice geliştikten sonra kök sistemleri son derece dayanıksız hale gelir. Ancak yaz sonunda veya sonbahar başında onlardan çelikler alıp köklendirirseniz bunların yaşama şansı çok fazladır.
İpek çiçeğim balkonda bol güneş ve hava akımı var. Ancak sarı tek katlı çiçek açtığı günün sonunda solup kapandı. Çiçeğin ömrü bir günlük mü? İlk defa yetiştiriyorum.
***
Fazlaca unutkan oldum. Çok yaşlı da sayılmam ama bilmiyorum. İyi tanıdığım ve yıllarca yetiştirdiğim ipek çiçeğinin çiçekleri galiba bir günlüktü. Bu yıl bahçemde hiç yok. Net bir cevap veremedim ama büyük bir ihtimalle öyledir. Bir iki ay aralıksız bol bol çiçek açar. Daha yeni başlamış. Bir hafta daha geçince artık bol bol çiçeklenirler. Çiçekler bir günde solsa bile her gün yenileri açar. Sıkıntı yok.
Ben tohum topladım ama tohumu çiçek çürüyünce mi ekeyim veya hangi ay ekeyim?
***
İpek çiçeği tohumları sadece ilkbaharda, nisan ortasından mayıs sonuna kadarki dönemde ekilmelidir.
Ben 5-6 yıl önce bir miktar tohumu toplamıştım. Ama bu yıl ektiğimde (şu 1 aydır) hiçbir çimlenme yok. Ankara’da geçen ay tohumları ektikten bir hafta sonra kar yağdı ama sonra ısındı. Hava ısınınca (1 hafta önce 20 dereceyi gördü) yine tohum ektim ve şu aralar yağış var hava da 15 dereceye çıkıyor. Bahçe toprağı ıslak ve biraz gübre var. Buna rağmen bir tane bile kedi tırnağı çıkmadı. Acaba tohum ömürleri mi tükendi? Eğer öyleyse çok fazla tohum boşa gidecek. Ne yapmam gerekiyor?
***
Ankara’da ipek çiçeği tohumları mayıs ayı içinde ekilmelidir. Siz çok acele etmişsiniz. Ayrıca gübreli topraklar pek uygun değil. Ama dediğim gibi çok erken. Yazı içinde de tohum ekme zamanı yazılı. Bekleyin. Hava sıcaklığı arttığında belki hepsi olmasa bile mutlaka birkaçı çimlenip büyüyecektir. Ama bir de tohumlar o kadar yıl dayanmış mıdır bu sorun var. Bunu bilmiyorum. Her türün tohum dayanıklılığı farklı. Bekleyip göreceksiniz artık.
Her sene tohumlarını toplayıp ekerim. Bütün yaz balkonumda açarlar. Çok güzeller.
Evimde salonda tohumları çimlendirmeye çalışıyorum. Ortam gayet aydınlık. Sıcaklık sabit 22-25 derece. %75 torf ve %25 perlit karışımı toprak yaptım. 10 gün içinde saç teli kadar minikler baş gösterdi. Şimdi bunları büyütmem lazım. Ancak sprey sulamama rağmen bu bebekler eğilip ölüyorlar gibi. Tohum tecrübem yok. Ne zaman dışarı çıkartacağım? Balkon güneş açtığı sürece doğrudan ışık alıyor ama geceleri soğuk diye çıkarmak istemiyorum henüz. Toprağı ne kadar ıslak tutmalıyım?
***
Çok yanlış şeyler yapmışsınız. Böyle olmaz. Günde birkaç saat direkt güneş en baştan itibaren lazımdı. Onlar artık yaşamaz. Hem aceleye de hiç gerek yoktu. İpek çiçeği ilkbaharda biraz geç çimlenir ama çok hızlı büyürler. En ciddi ihtiyaçları direkt güneş ve sürekli açık hava. Daha tohumlarınız varsa nisan sonuna doğru dışarıda esas yetişecekleri saksıya seyrekçe serpip sulayın. Fideler büyümeye başladıktan itibaren sadece toprak tamamen kurudukça sulayın.
İpek çiçeğim şu an balkonda. Havalar soğuyunca ev ortamında yaşar mı?
***
Hayır bunlar mevsimlik türlerden.
Sokaktaki güvercinler çiçeğin yapraklarını kopartmış. Acaba ne yapabilirim? Tekrar uzar mı?
***
Evet ama güvercinlerin onları da yiyeceklerinden emin olabilirsiniz.
Şellaki çiçeğim iki fide şeklinde tek saksıya ekmiştim. Keyfi gayet yerindeydi. Çiçek de açtılar ama fidelerden biri büzüşmeye başlamış ve üzerinde ve tabanında agdamsı yapış yapış bir şey var. Ne yapmalıyım bilemedim.
***
Yapışkanlık yaprak bitlerinin eseri. Önceden 15-20 gün ara ile ilaçlasaydınız iyi olurdu.
Şellaki yenir mi?
***
Bilmiyorum. Hiç duymadım.
Kedi tırnağının tohumunu hangi ayda ekiyim ilkbaharda bilemedim lütfen yardımcı olun.
***
Sizin orada sanıyorum mayıs ortası uygundur. Havalar iyice ısınmadan çimlenmezler. Aceleye gerek yok.
Semizotu yapraklı ipek çiçeği Portulaca oleracea Yubi yetiştirilmesi ile ilgili bilgi var mı sitenizde acaba?
***
Yok ama ipek çiçeği ile aynı bakım uyar.