Irvingia gabonensis (African mango)

African mango ağaçları Irvingiaceae familyasındandır. Bilimsel adı Irvingia gabonensis’tir. Diğer yaygın adları dika, yabani mango ve çalı mangosudur. Ana vatanı Batı Afrika – Kamerun civarlarının tropikal yoğun nemli ormanlarıdır.

Özellikleri

Irvingia gabonensis ağaçları 40m kadar yükselir. Kerestesi değerlidir ve ihracatını yaparlar. Tahtası tren rayları ve gemi yapımına uygun sağlamlıktadır. Meyveleri yenir, çeşitli amaçlarla yine yiyecek ve içecek olarak kullanılır. Ama esasen çekirdekleri büyük değer taşır. African mango ağaçlarının bu amaçla yetiştiriciliğini yaparlar. Ayrıca kahve ve kakao tarlalarına yer yer gölge sağlayıcı olarak fidanlarını dikerler. (W)

African mango çekirdekleri yağ ve protein zenginidir. Olgukça besleyicidir. Pek çok kullanım alanları var. Üreticileri çekirdek satışlarını en çok Afrika kıtası içinde diğer ülkelere yaparlar. Ayrıca bu çekirdeklerden yapılan zayıflama ilaçları çok meşhurdur.

African mango meyveleri

African mango fidan üretim yolu

Afrika mangosu ağacı Irvingia gabonensis genellikle havai daldırma yöntemiyle çoğaltılır. Tohumdan yetiştirmede ise çekirdekleri tam olgunlaşmış meyvelerden çıkarıp birkaç gün (en az iki gün) kurutmak gerekiyor. Sonra tohumları ekersiniz. Tohumların çimlenmesi en az iki hafta sürer. Bu usulde çimlenme oranı %80’dir. Fidanlar çok yavaş büyür. Her yıl büyümesi hızlanır. 10 metreye varması ortalama olarak 10 yılda gerçekleşir.

Doğal ortamlarda kendiliğinden yetişenlerinin olgunlaşıp meyve verme çağına gelmesi 10 – 15 yıl arasında değişir. İnsanların olgun ağaçlardan havai daldırma yöntemiyle elde ettikleri fidanlar ise 2,5 yıl ile 4 yıl arasında meyve verecek kadar büyümüş olur. Ama tam yetişkin hale gelmeleri, 40 metreyi bulmaları yine uzun yıllar sürer.

Irvingia gabonensis fidanları dimdik uzar. 3 metreyi aşana kadar sırıklara bağlayıp desteklemek gerekiyor.