Bazı özellikleri
İrice ve parlak koyu yeşil yapraklarıyla bile Japon gülü oldukça güzeldir. En çok parlak kırmızı çiçek açan çeşidini tanırız. Ama farklı renklerde, yalınkat ve katmerli çiçek açan pekçok kültivarı geliştirilmiştir. Tümü Hibiscus rosa-sinensis türündendir ve kışın çok fazla soğuktan zarar görmedikçe yapraklarını dökmezler.
Gelişim
Güneşi ve sıcağı sever. Doğal özelliği her yerinden dallanıp budaklanarak dalların yukarıya dik uzamasıdır. 4- 5 metre civarlarında uzar. Aslında büyük çalı formunda gelişiyor ama özel budamalarla tek gövdeli ve istenen boyda küçük bir ağaç formu kazandırabilirsiniz. Japon gülünün bodur denen kültivarları ise çoğunlukla dallarını dimdik yukarı değil çevreye uzatarak gelişirler. Pek de bodur sayılmazlar. Bunlar saksıda küçük yapılı tutmaya daha elverişlidir.
Çiçek açma özelliği
Ne kadar güneş alırsa çiçek açması da o denli verimli olur. Gölge yerlerde çiçek seyrek olur veya hiç çiçek açmaz. Tam tropikal özellikli olduğundan dolayı gece – gündüz sürelerinin uzayıp kısalmasından hiç etkilenmeden yılın her zamanı çiçek açar. Yeter ki kış boyunca sıcak ve güneşli bir yerde bulunsun. Fakat Japon gülünün çiçekleri sadece bir günlüktür.
Kış soğuklarına dayanıklılığı
Kültivarılarının kış soğuklarına dayanıklılığı farklı farklıdır. Genel olarak, sıfır ve sıfırın altında bir iki derece soğuğu yapraklarını ve en taze dallarını kaybederek atlatır. -4C ve daha fazla soğukta daha fazla zarar görür. Kültivar özelliğine göre ya dalların çoğunu kaybeder ya da dibe kadar kurur. Yaza doğru kökten yeni filizler çıkarıp hızlıca gelişir. -6C derece ve daha fazla soğuk eğer bir gün gibi uzun sürerse tamamıyla ölme riski yüksektir. -12C dereceye kadar dayanan kültivarları veya hibritleri hariç.
Akdeniz kıyı kesimlerinde 4-5 metre kadar uzayan ağaç şeklinde gelişir. Kışın hava şartlarının gidişine göre yapraklarını döker ya da gelişime devam ederek az da olsa çiçek açmaya devam eder.
Japon gülü evlerde güneşli pencere önünde yetişmeye uygundur. Ara sıra budamak, küçültmek gerekir.
Japon gülü bakımı
Japon gülü sıcağı ve güneşi çok sevse de kökleri tam tersi serin toprak sever. Bu yüzden dip çevresini toprağa iyi gölge sağlayacak kısa boylu yer örtücülerle kaplamada yarar var. Eğer saksıda ve yaz boyunca evde değil güneşli ve sıcak bir terasta tutarak yetiştireceseniz saksısı ona göre olmak zorunda. Yani bu durumda koskocaman saksı kullanın ki köklere fazla sıcak ulaşmasın. Ve yaz boyunca dışarıda tuttuğunu sürece saksıda toprak yüzeyini ağaç kabuklarıyla iyice örtün.
Sulama
Gelişim zamanında sık sık, ama toprak üst yüzey kurudukça sulayın. Kış boyunca toprak fazlaca kuruma gösterdikçe sulayın. Kışın evde çiçek açmaya devam eden Japon gülünüzü oda sıcaklığından daha soğuk su ile sulamamaya dikkat edin.
Toprak
Japon gülü doğal ve organik besleyiciliği iyi olan toprakları sever. Sürekli ev içinde yetişenlere torf toprak uygundur. Açık balkon – teras saksılarında ise iyi bir arazi toprağı + torf toprak + az bir miktar dere kumu ve az biraz da yanmış koyun gübresi karışımı yapın.
Budama
Kış sonunda nasıl bir tarz istiyorsanız o şekilde hiç çekinmeden budayın. Yaz boyunca da o tarzın bozulmaması için gereken ufak tefek budamaları yapabilirsiniz. Saksıda evde yetişen japon gülü ise kış ortasından kış sonuna kadar, ortalama bir aylık bir dinlendirmeden sonra ciddi bir budama ister. Tüm dalları yarı yarıya kısaltmalısınız.
Saksıda yetişenler Japon gülü kök budaması da ister. Mart sonunda veya nisan başında önce toprağın biraz kurumasını bekleyin. Sonra sökün. Kökleri topraktan arındırın. İç içe geçmiş yumaklanmış kökleri çözmeye çalışın. Sağlıksız kökleri kesin. Fazla uzun köklerin de bazılarını kesebilirsiniz. Japon gülünün kök budamasında mevcut köklerin en fazla üçte birini kesin. Daha fazlasını kesmeyin. Ve aynı anda mutlaka dallarda da budama yapmanız şart.
Hibiscus rosa-sinensis
Japon gülü fidanı üretimi
Japon gülünü dallarından köklendirip çoğaltmada aşağıdaki her iki usul için en iyi zaman haziran – temmuz arasıdır.
1- İyice olgunlaşmış ama yeşilliğini kaybetmemiş tepe çeliği (10 – 15 cm kadar) alarak ⇒ suda köklendirebilirsiniz. Köklerin çıkması bir ay sürebilir. Kökler 5cm’yi geçince saksıya dikin. İlkin mutlaka köklendirme toprağı kullanın ki emekleriniz boşa gitmesin.
2- Daha fazla odunlaşmış genç ve yapraklı dallardan ⇒ yarı olgun dal çeliği yöntemiyle çoğaltabilirsiniz.
Bazı kültivar ve hibrit Japon gülleri yukarıdaki usullerle kolay kolay köklenmez. Veya köklenmeleri asla mümkün olmaz. Bunları mecburen aşı ile çoğaltacaksınız. Kalem aşısı, yarma aşı, göz aşısı ve kabuk altına iliştirme ince kalem aşısı her teknik uygundur. Aşıyı klasik Japon gülü fidanlarına yapacaksınız.
Problemleri
Japon güllerinin yaprak sararmalarında ilk akla gelen şey toprağının besleyiciliğinin kalmamasıdır. Bu konuda kusur yok ise diğer bir sebep köklerdeki rahatsızlıktan ileri gelebilir. Ya sıcak aylarda kökler sıcağa iyi algılayacak kadar uygunsuz topraktadır ya da hiç gerekmediği halde sürekli sırıl sıklam ıslak toprakta kökler rahatsız oluyordur. Bir diğer sebep havanın fazlaca serin olması yani üşümesidir.
Bitlenme bu türlerde sık karşılaşılan bir problemdir. Ev ortamlarında Japon güllerine sadece akar türlerinden örümcek bitler musallat olur. Çaresi ve önlemi ayda birkaç defa banyoya götürüp duşun altında yaprakların altını da üstünü de güzelce yıkamaktır. Bahçelerde ise gül bitlerine benzeyen bitler musallat oluyor. Bunlar için bit görmeseniz bile ara sıra ilaçlama yapmalısınız.
Tomurcuk dökülmeleri ise ısı şartlarındaki ani değişimden ileri gelir. Ayrıca sonbaharda havalar iyice serinlediğinde ev içi hava soğuk hava cereyanı japon gülünün tomurcuk dökmesine sebep olur. Evlerde bitlenmelere karşı önlem alınmazsa bitler ciddi zarar verir ve tomurcukların dökülmesine de sebep olurlar.
* * *
Hibiscus rosa-sinensis, Japon gülü bitkisinin özellikleri, yetiştirilmesi, bakımı, çoğaltılması ve sorunları hakkında gerekli bilgiler yukarıda verilmiştir. Daha ayrıntılı bilgilere ihtiyacınız varsa lütfen bildirin.
Üç hafta önce seradan tomurcuklu bir japon gülü aldım. Öğleden sonra üçten akşam güneş batana kadar güneş alıyor. Bugün tomurcuklarını dökmeye başladı. Seradaki hanım oradaki toprak ile saksıya dikti. Ne yapabilirim?
***
Eğer yapraklarda sorun olmadıysa korkulacak bir şey yok. Kökler serada sıcağa alışmış ve aniden bolca toprakla yeni bir saksıya geçirilince ve sera gibi sıcak olamayan bir yere götürülünce biraz şoka uğramıştır. Zamanla yeni şartlarına alışacaktır. Eğer ev içinde hiç hava akımları olmayan bir köşede tutuyorsanız havasız yerleri sevmez. Dikkatli olun.
Merhaba, japon güllerimin tomurcuklarının dökülmesi ile ilgili daha önce soru sormuştum. Şu an dökülme durdu, çiçekler açmaya başladı. Çok güzel büyüyor. Fakat şimdi de aşırı böceklenme sorunu yaşıyorum. inanılmaz derecede daha iğne kadar tomurcuğun içinde bile en az 5 6 tane, daha büyüklerinde sayamadığım kadar böcek oldu. Genelde beyaz renki, küçük bit kadarlar. Çiçeğimi balkonda büyütüyorum. Yanındaki diğer bitkilerde böceklenme yok. Başa çıkabilmem için bir tavsiyeniz var mı?
***
Onlar yaprak bitleri. İlaçlamak gerekir ama öncelikle hemen acilen makyaj fırçası gibi bir şeyle süpürüp çoğunu yok etmeye çalışın. Daha sonra ilaç araştırın. Şurada yardımcı bilgiler var: Bitki bitleri
Yaz başı sarı renkli minicik bir japon gülü aldım. Yerini de çok sevdi bir sürü çiçek açtı. Ancak havalar soğuyunca içeri aldım. Balkondan salon camımın önüne koydum. Sonra yavaş yavaş aşağıdan yukarıya yaprakları sararıp dökülmeye başladı. Şu an en ucundan yeni yeni bir sürü yaprak çıkartıyor ama aşağısı hep döküldü. Geçenlerde sularken toprağında iğne başı kadar minik beyaz böcekler gördüm. Dökülmesinin sebebi bu olabilir mi? Saksısının toprağını mı değiştirmeliyim?
***
Onlar toprak bitleri ve hiçbir zararları yok. Yaprak dökmesinin iki sebebi var: Biri soğuk yüzünden. Diğeri ani yer değişikliğinde yeni yerinin ısısının farklı olması yüzünden. Kışın içeri alacağınız bitkileri mutlaka en geç eylül sonunda içeriye alın. Serin havaya adapte olmaya başlamasınlar. Yoksa havalar iyice soğuduğunda içeri alınınca bozuluyorlar. Şimdi yeni gelişimler varsa durumu çok iyi demektir. sakın toprağını değiştirmeye kalkışmayın. Büsbütün mahvolur gider.
Japon gülü kaç derece soğuğa dayanır? Havanın -2C dereceye kadar düşeceği söyleniyor. Üstünü örtmek yeter mi?
***
Yazı içinde kışın en fazla kaç derece soğuğa dayanıklı olduğu yazılı. Yine de güvenmeyin çünkü saksıda olunca hiçbir şeyin garantisi yok. Bu ölçüler bahçede zemin toprağa dikili olanlar için geçerlidir.
Japon gülümün boyu tek dal halinde 1 metreyi geçti. Dallanması için ne yapmalıyım?
***
Daha fazla güneş alması lazım. Japon gülünün bodur olan ve olmayan çeşitleri hangisi olursa olsun sürekli yanlardan filizler verip dururlar. Sizin bir hatanız olduğu kesin. Ya toprağı iyi değil ya da yeri.
Bahçede güneş gören yerde üç adet Japon gülüm var. Üçü de 1.5 metreyi geçti, odunsulaştı. Yapraklar küçüldü ve çok az çiçek açıyor. Ne yapmalıyım?
***
Kışın böyle olur. Normalde soğukta gelişecek bir bitki değil. Hatta bazı kışlar buralarda biraz daha soğuk olursa tüm yapraklarını ve ince körpe dallarını kaybeder. Bu yıl tehlikeye atlattılar. Mart ayında istediğiniz gibi budayın. Daha güçlü dallar uzatacaktır. Budamazsanız bir şey farketmez. Havalar ısınınca yine gürce dallanmaya devam eder.
Katlı japon gülüm güneşli kapalı balkonda kışın bile çiçek açtı ama şimdi yapraklarını döktü. Solucan gübresi verdim. Kuruyacak diye korkuyorum.
***
Evet solucan gübresi kesin öldürücü unsur. Eğer geç kalmadıysanız henüz iş işten geçmediyse şu sayfadaki 2. çözüm yolunu acilen uygulayın: Toprakta köklerin yanması, zehirlenmesi, kök çürümesi
Rüzgar alan yerde japon gülü olabilir mi?
***
Evet olur.
japon gülüm 2 yıl oldu alalı. Güzel acıyor ama boyu hiç uzamıyor. Yarım metre boyu var. Kökten üç dal cinsi mi böyle anlamadım.
***
Bodur japon gülü bile epeyce gür, kuvvetli büyür. Sizinki anlaşılan bazı eksiklere maruz kalıyor. Daha büyük saksıya aktarın. Daha güneşli ve daha havadar yerde tutun.
Hibiskus denildiği için çiceginin çayı içilebilir mi?
***
Bu konuda bilgim yok.
Japon gülüm kıştan çıktı. Tamamen yapraksız. Dal uçlarından azıcık kestim. Yeşil, taze kokuyor. Kurumamış ama hala uyanmadı. İlk kışını geçirdi. Yazın dikmiştim. Geç mi uyanır acaba bu cinsler?
***
Bunlar uyumak bilmez ki uyansın. Didim’de bahçemde kış boyu soğuğa rağmen hep filizlenme gayreti içindeydi. Şimdi hızlı bir şekilde dallar uzatmakta. Anlaşılan sizinki kışın çok fazla üşümüş. Güneşli bir yerde tutun. Gelecek yıl kışın aynı yerde tutmasanız iyi olur. Tam güney cephe uygundur. Veya mecburen ev içinde güneşli pencere önünde tutacaksınız.
Japon gülüm kışın içeride güneş gören yerdeydi. Fakat kupkuru ağaç kaldı. Birkaç dalın kenarından yeşiller görünüyor.
***
Eğer öyleyse yeniden filizleniyor demektir. Güneşli ve çok fazla havadar bir yerde tutmanız lazım. Yaprak bitlerine karşı her an tetikte olun. En büyük düşmanıdır.
Japon gülüm çok güzel yemyeşil ve gürdü. Son 1-2 haftadır yaprakları sararıp dökülmeye başladı. Hâlâ çiçek açıyor fakat yaprakları dökülmekten seyrekleşti. Sebebi ne olabilir? Ne yapmalıyım?
***
Saksıda mı bahçeye mi ekili, saksıda ise evde mi dışarıda mı tutuyorsunuz bilgi vermemişsiniz. Bu durumda neden olabilir diye anlayamam. Çevremde çok yerde daima bahçeye dikili olarak görüyorum. Benim bahçemde de var. Sulamaktan başka hiçbir özel bakım yapmadığım halde ve toprağı çok ağır killi olduğu halde ve üstelik fena halde unlu bit istilasına uğramış olduğu halde bugünlerde yapraklar yemyeşil. Çiçek açmaya devam ediyor. Komşularımın bahçelerinde de herhangi bir yaprak sararması görmedim. Çok sıkça ve yemyeşil yapraklı haldeler. Sizinki bahçeye dikili ise muhtemelen sulamıyorsunuzdur. Saksıda ise toprağı felaket kötü olmuştur. Veya içeride kapalı yerde tutuyorsanız yapraklarına iç mekanlarda örümcek bit parazitleri dananır. Bitkiyi yapraksız bırakırlar.
Japon gülü urfanın yaklaşık 50 derecelik sıcağına dayanır mı?
***
Çok şiddetli yaz sıcaklarına ve şiddetle yakıcı olan güneş altında saatlerce kalmaya tam uyumludur. Fakat saksıda olunca işler değişir. Yukarıda saksıda japon gülü için yapılması gerekenler yazılı.
Evin içinde yetiştirdiğim küçük saksıda küçük Japon gülümün çok güzel tomurcukları oldu. Ancak hepsi de beyaz renkte böcekli. Ne yapmalıyım?
***
Sirkeli pamuk ile tek tek silip yok edin.
Japon gülüm gayet sağlıklı ama yapraklarında yapışkan bir sıvı var. Dokundum yapışkan tutkal gibi. İnceledim bir şey göremedim. Soğuktan etkilenmesin diye eve aldım. Sorun neden kaynaklanır? Diğer çiçeklerime zarı dokunur mu?
***
Kesinlikle yaprak bitlerinin etkisi. Görmediğinizden eminseniz o halde örümcek bit vardır. Ayrıntılı bilgi şurada: https://azbitki.com/bitler#btb
Japon gülüm çok guzel yemyeşil ama hiç bir defada olsun gül açmadı. Ne yapmalıyım?
***
Saatlerce kesintisiz direkt güneş istiyor.
Japon gülümün yaprakları küçük,kıvrık ve sarı. sebebi ne olabilir ne yapabilirim?
***
Sıcağı ve saatlerce uzun süre güneşi seviyor. Şimdi kış günlerinde bulunduğu yere göre o tip bozulmalar olabilir.
Merhaba benim japon gülün çiçekleri kuruyana kadar hatta kuruduğu zaman bile üstünde kalıyor. Halbuki günlük olduğunu biliyorum daha öncede baktım şaşırıyorum. Cinsi nedir bilgilendirirseniz çok sevinirim.
***
Görmeden bir şey diyemem. Siz en iyisi şu sayfalara bakın:
1- Abutilon
2- Malvaviscus arboreus, Türk fesi
Bahçemizde 15-20 yıllık yalın kat ve katmerli japon gülleri var. Hepsi neredeyse ağaç gibi artık. Ama yaprakları canlı ve gür olmuyor. Yaşlandıkları için mi bilemiyorum. Şu mavi boncuk boncuk olan NPK gübrelerden vermeyi düşünüyorum. Ne dersiniz? Onların daha bakımlı güzel olmaları için ne yapmalıyım? Bir de bu güzelliklerin ömrü ne kadardır?
***
Komşumun bahçesinde de klasik kırmızısından var. 5 metre koca ağaç iken 2015 ocak ayındaki şiddetli soğuktan dondu. Dipten kestiler. Sonra havalar ısınınca son derece güçlü ve süratle uzayan yeni dallar geliştirdi. O yıldan beri komşu zamanlı zamansız sürekli budayıp durur. Budadıkça daha inatla daha güzel gelişiyor. Azgın gelişimiyle baş edemiyor. Yani budamalarla genç ve sağlıklı yeni dallar geliştirmesini sağlayın. Gübrelemenin de iyi etkisi olur elbette. Ama yaşlı dallardan pek hayır gelmez. Benim bahçemde yoğun bitlenip duran beyaz çeşidinden var. Ben de bu yüzden yaz aylarında bitli dalları keser dururum. Budamalardan kötü etkilenmeyen bir bitki olduğu kesin. Ömrüne gelince, herhalde bir hayli uzun ömürlü olsa gerek. Komşumunki sanıyorum 25 yaşlarında ve hala budadıkça azgınca gelişim eğiliminde.
Seramik saksıda ve torfa dikili japon gülüm bahçe sulaması sebebiyle su içinde kalmış ve yaprakları boynunu bükmüş. Kaç gündür o şekilde kaldığını bilmiyorum. Kurtarmak için öneriniz olur mu acaba?
***
Dibinde delik olmayan saksı kullanmak genellikle bitkilerin aniden ölümüyle sonuçlanır. Sizinki de aynı akıbete uğramış. Çünkü zamanla toprağı zehir hale geliyor. Köklerin hassas uçları çürümüş. Çürüme hızla ilerliyor. Acilen hiç vakit kaybetmeden o topraktan kurtarın, kökleri yıkayın ve dibinde birkaç delik olan bir saksıya, şimdilik gübresiz torf + ponza taşı eşit ölçülerde karışım yaparak dikin. Sulamalarda saksı alt deliklerinden dışarı su çıkacak miktarda su dökün. Ölmemişse ilkbaharda daha uygun bir toprak ile toprağını yenilersiniz. O sırada köklerinin tutunmuş olduğu topraktan çözülmemesi gerekiyor. Her tür bitkide saksı-toprak değiştirirken bu şekilde yapın. Kökleri eski topraktan tamamen arındırırsanız yeni toprağa ya tutunamaz ya da yeni toprakta kökler yanar ve çürür.
Variegata beyaz yeşil bir Çin gülü aldım ve odaya sehpa üstüne pencereye 2.metre uzağa yerlestirdim. 290 lira verdim. Korkum sonbahar ve kışı atlatabilir miyim.. Mart dolaylarında illa budamak zorunda mıyım? Yaşatabilmem konusunda önerileriniz ne olabilir?
***
Japon gülüne yanlış muamele yapıyorsunuz. Pencereden uzakta tutmayın. Direkt güneş ışınlarını saatlerce alsın. Şimdi güneşin etkisi hiç yok. Yazda değiliz. Yazın bile bunlar direkt güneş ister yoksa çiçek açmazlar. Güneşten korumanız yanlış. Hem hava akımları da lazım. Tam pencere kenarında tutun. Budamaya gelince, hiç mecbur değilsiniz. İstediğiniz boyda tutabilirsiniz. Yukarıdaki bakım bilgilerini okuyun.
Ekim ayında japon gülü aldım. Eve pencerenin önüne koydum. 3 gün sonra çiçek açtı. Ancak şu an çiçek kuruyor ve dökülüyor. Çok mu su verdim diye düşünüyorum. Çiçekleri bir günlük demişsiniz peki dökülen çiçek tekrardan açar mı kışın da çiçek acar mı?
***
Çiçekleri bir günlüktür. Solar giderler. Yeni tomurcuklar geliştirmesi lazım. Bunun için bol bol direkt güneş ışınları ve yeterli sıcak gerekiyor. Şartlar uygunsa bütün yıl kesintisiz çiçek açar.
3 yaşındaki japon gülü bitkim yaklaşık bir hafta önce değişmeye başladı. Yaprakları ve tomurcukları buruşup güçten düşüyorlar. Bir ara sulama suyunu fazla kaçırmıştım. Yaklaşık bir haftadır su vermiyorum. Topragın iki santim aşagısından itibaren nemli. Saksısı da biraz küçük geliyor belki de nedeni bu.
***
Yapraklarda yumuşama, cansızlaşma varsa kökleri çürümüştür. Bu durumda hızla ölür gider ve kurtarma şansı pek yok. Ama problem sadece yaprakların gelişemeden küçük kalması ve bozulmaları ise başka bir sorun var demektir. Güneş altında büyüteçle yaprakları dikkatle inceleyin. Bitler zarar veriyor olabilir. İncelemeleri yapıp durumu tekrar anlatın. Yapraklar cansızlaştı mı yoksa sadece buruşukça ve küçük mü kalıyorlar, bitlenme var mı vesaire..
Bu mevsim 100-130 cmlik bir japon gulunu bahçeye dikmek için uygun mudur baharı mı beklemeyelim?
***
Yeni ekecekseniz şimdi hiç uygun değil. İlkbaharı bekleyin. Çünkü kış soğuklarına pek dayanıklı değil. İlkbahardan itibaren köklerinin toprağa iyice yerleşmesi, toprakta güçlenmesi, bünyesini de güçlendirmesi lazım. Bu sayede kışın fazla soğuk olduğunda tüm dalları kurusa bile toprak altı kısmı korunmuş olur ve ilkbaharda hızlıca yeni dallar uzatır.