Kokina

Noel ve Yılbaşı zamanlarında İstanbul’da hıristiyanların yaşadığı muhitlerde sokak çiçekçilerinin sattığı kokina bitkisi.

Kokina bitkisi Asparagaceae (Kuşkonmazgiller) familyasındandır. Bilimsel adı Ruscus aculeatus’tur. Ana vatanı batı ve güney Avrupa, Akdeniz civarı ve İran civarıdır. İstanbul ormanlarında da bulunur. Yöresel adları kokina, tavşan memesi, enir, tavşan kirazı ve sıçan dikenidir. Tavşan elması da derler. Avrupa kültüründe kasap fırçası (butcher’s-broom) derler. Zira eskiden kasaplar tavşan memesi dallarından yaptıkları el süpürgeleriyle et kesme tezgahlarını temizlerlermiş. Aslında antibakteriyel olduğuna inanıp bunu tercih ediyorlarmış.

Ruscus aculeatus, kokina, tavşan memesi vs adları olan bitki hakkında bilgiler

Kokina çalısı

Özellikleri

Küçük çalı şeklinde gelişir. Boyu 1 metreyi geçmez. Yaprakları diken gibi çok sert, sivri uçlu ve batıcıdır. Küçük yaprak parçaları üzerinde yani tek yaprakların üzerinde, yaprak ortasında çiçek açar. Daha sonra oluşan meyveler yaprağa yapışık durur.

Kış soğuklarına dayanıklılığı ortalama -20C derecedir. Fazla güneşi sevmez. Zaten doğada genelde orman altı bitkisi olarak yetişir.

Kullanım

Zarif görünümlü kokina yapraklı dallarını kesme çiçekçilikte aranjmanlarda kullanırlar. Susuz aranjmanlara tam uygundur. İstanbul’da Şişli – Beyoğlu civarlarında her yıl aralık ayında Çingeneler yol kenarlarında Ruscus aculeatus dallarından buketler satarlar. Yerli hıristiyanlar noel / yılbaşı için alıp evlerine koyarlar. Uğur getirirmiş. Demetlerde dal uçlarına başka bir bitkinin (genelde melocan bitkisinin) minik kırmızı meyvelerinden bağlamışlardır. Halbuki bu bitkinin kendi orijinal meyveleri var ve hiç de öyle tepede toplu halde değildir.

Kokina –  Ruscus aculeatus bitkisinin kalın kökleri ya da rizomları venöz yetmezliği, dolaşım sistemi bozuklukları vb hastalıklara karışı ilaç yapımında kullanılır. Eski geleneksel yöntemlerde ise idrar sökücü olarak kullanılırdı.

Bahçede kokina yetiştirme

Az güneşli yerleri seçin. Çünkü saatlerce güneş altında kalmayı sevmiyor. En uygunu yarı gölge yarı güneş, daha çok da seyrek gölge. Çok koyu gölge olmamak şartıyla tam gölge yerlere uyumludur.

Toprak seçmez. Sulak arazileri hiç sevmez. Devamlı sırılsıklam ıslak kalan topraklarda yaşayamaz. Kuraklığa dayanıklılığı ise çok iyidir.

Üretimi

Kokina fidesi üretimi ikbahar başında rizomları ayırmakla, sürgünleri ayırmakla ve tohum iledir. Tohumların çimlenmesi çok uzun sürer. Yaz sonunda ekip unutsanız iyi olur. İlkbaharda anca çimlenirler. Tohumla uğraşmak zor bu bitkide.

Yazar: Erdal Yüksel

Kategori: Yabani ot-çalı

Etiketler: | | | |

'Kokina' hakkında sorular, açıklamalar

  1. Bahar, İstanbul dedi ki:

    Ben evde yetiştirmek istiyorum bu mümkün mü? Nerede bulabilirim? Kocamam saksılara koysak olmaz mı? Botanik ürün satan yerlerde Yok mudur?
    ***
    Herhangi bir yerde satılmaz. İstanbul’da ormanlarda bulunuyor. Bizzat görmüşümdür. Derinden kazarak köklerine zarar vermeden alabilirseniz alın. Ev ortamında hayatta kalabileceğini sanmıyorum ama isterseniz deneyebilirsiniz. Daima açık havada az güneşli balkonlarda büyük saksılarda olabilir.

  2. Serenay dedi ki:

    Ben bunun fidesini aldım ve 3 tanesini bahçeye 1 tanesini de saksıya ektim. Daha yeni ektiğim için durumları nasıl bilemiyorum. Yazınızdan anladığım kadarıyla çok ıslak kalmayı sevmiyor. Geçirgen ve solucan gübreli bir toprak hazırladım. Şimdilik iyi görünüyorlar. Saksıdakini balkona koydum. Evim ormanlık bir yerde. Acaba bakıma ilişkin tavsiyeleriniz nelerdir budama, sulama vs. gibi.
    ***
    Dipten sürgünler çıkarır. Onlar yapraklanır. Sürekli böyle yaşıyor. Yaprakları bozulan dalları dipten kesersiniz. Hiç yetiştirmediğim için ve yetiştiren var mı bilmediğim için fazla bir şey diyemiyorum.


Sorunuzu / Yorumunuzu Aşağıya Yazabilirsiniz.

Lütfen sorunuzu konu ile ilgili sayfaya yazmaya gayret edin.

Sorunuzu/Yorumunuzu yazın:

Sorunuz cevabımla birlikte 1 saat veya en geç 24 saat içinde burada görünür olacaktır. Lütfen ara sıra kontrol edin. Hiç görünmüyorsa akıllı telefonunuzda önbellek temizliği yapmalısınız.