Dalları köklere göre daha hızlı uzayan bitkilerde daha sık rastladığımız bir problemdir. Toprağı iyi, yeri, güneşi iyi, bitki besini veriyorsunuz. Her şey dört dörtlük yerinde. Gelişim hızı vasatın üzerinde veya çok hızlı. Peki neden yapraklar küçük kalıyor?
Söz konusu türlerin bir özelliği, daha güçlü ışık alırsa yapraklarının adeta devleşmesidir. Devleşmeye güçlü gün ışığı yetmez, daha ziyade direkt güneş ışınları etkisiyle olur. Çok değil, günde 2 saat direkt güneş yeterli ama güneşli saatlerin dışında da gündüz boyu çok güçlü ışık almalılar. Bu durumda örneğin bir pothos sarmaşığının yaprak genişliği en küçük boyutları sağdan sola 7cm, yukarıdan aşağı 9cm olması gerekir. Olması gereken en küçük ebatlar bu şekilde. Hatta bir el kadar, hatta elden daha büyük bile olabiliyorlar. Salonlarda genelde daha küçüktürler. En küçük boyutu diye verdiğim ölçüde ve ondan daha küçük boyutlarda olması bir şeylerin yolunda gitmediğini gösterir.
Küçük yaprak probleminde iki etken
1- Yeni köklenmiş ve hızlı gelişime başlamış bitkilerde olur. Sebep köklerin az oluşu ve topraktan yeterince element alamayışıdır. Böylece dal uzadıkça yapraklar küçük gelişir. Bunun yanı sıra yaprakların açılamaması problemi de olabiliyor ama bu problemler geçicidir. Çünkü dallar hızlı uzamasına rağmen kökler az kalmıştır. Ortalama 4 ay sonra kökler anca yeterince çoğalır. Sonrasında ise yapraklar git gide daha büyük olacaktır. Açılmaları da takılmadan kolayca olur.
2- Toprağın özelliğinden dolayı köklerin saçaklanamaması problemi. 1. maddede saydığım problemler maalesef bu durumda kalıcıdır. Çözümü toprağa bolca ponza taşı karıştırarak toprağı daha havadar ve çok fazla süzek hale getirmektir.
İki faydalı uygulama
Birincisi ve her şeyden önemlisi, toprağına hem ponza taşı hem iri taneli dere kumu karıştırın. Bu sayede kökler saçaklanarak çoğalır. Kökler ne kadar çok fazla olursa bitkiniz topraktaki elementleri o kadar kolay alır. Bu da iyi beslenmesine ve daha büyük yaprakların oluşmasına sebep olur.
İkinci tavsiyem bitkiyi bir hayli kısaltmaktır. Böylece dipten gelecek olan yeni dallar büyük yapraklı gelişecektir. Bu yol birçok bitki türü için geçerlidir. Ama hemen kesmenizin faydası değil zararı olur. Bitki o saksıda o toprakta en az bir yıl gelişim göstermiş olmalıdır. Yani kök sisteminin bir hayli güçlenmiş olması şart. Yoksa kısaltmak hiç işe yaramaz. Kısaltma budamasını ilkbahar aylarında yapmalısınız.
Yaprakların büyük olmasında bitki besinlerinin etkisi
Diğer faydalı etkenlerin başında hava hareketleri, esintiler gelir. Ama bitkinizin gelişimi hızlı ise hava akımları yeterli oluyor demektir. O halde bitki besinlerinin önemine değinmek lazım. İnsanlarımız bitkilere genellikle bitki besini vermeyi gerekli görmüyor. Yanlış. Bitki besini önemlidir. Hangi çeşidinden derseniz, her halükarda en iyisi genel amaçlı bitki besinidir. Yaprakların küçük kalması problemine karşı da en iyisi budur. Her tür salon bitkisine uyar. Yaprak amaçlı bitki besinine gerek yok ama fil kulağı türlerine gayet etkilidir. Diğer türlere pek tavsiye etmem. Difenbahya için bile genel amaçlı bitki besininin yaprakların devleşmesinde bir eksiği yoktur.
Bu arada yaprak amaçlı bitki besini ile şeker gübresi gibi azot gübrelerini aynı şey sananlar var. İşte bu konuyu burada açıklığa kavuşturalım. Şeker gübresi sadece azot ve kükürt elementlerini içerir. Halbuki salon bitkilerine özel yaprak amaçlı bitki besininde bitkilerin ihtiyacı olan her türlü makro ve mikro elementler ve faydalı asitler bulunur. Azot elementi biraz ağırlıktadır ve genel amaçlı bitki besininden farkı da budur. Bakınız azot gübreleri ile aynı şey değil. Salon bitkilerinizin toprağını çok özel doğal topraklardan karışım yapmadıkça asla şeker gübresi kullanmayın. Çok eksik kalır ve bitkinin hızlıca kof gelişip aniden çürüyüp ölmesinden başka bir işe yaramaz. Yaprak amaçlı bitki besini çok daha iyidir ve bitkinin sağlığını bozmaz. Yapraklar devleşirken bitkinin sağlığı ve gücü korunur.
Yaprak güzelliği için kök güçlenmesi önemli
Köklerin güçlenmesi için sadece ilkbaharda, sadece bir defa DAP gübresi verin. Toz değil tanelidir. Suda eritmeye gerek yok. Çok az sayıda tane yeter. Saksı çapı kaç santim olursa olsun sayıyı şöyle hesaplayın: Toprak yüzeyinden, saksının en kenarlarından 3-4 santim derinliğinde (büyük saksılarda daha derinden) toprağı kaldırın. Taneleri birbirlerinden 5cm uzak mesafeli olacak şekilde tek tek yerleştirin. Sonra toprağı tekrar üzerlerine örtün. Peşinden bolca su ile sulayın. Bu işlemin üzerinden 5 hafta geçtikten sonra genel amaçlı bitki besini vermeye devam edin.
Son söz
En başta dediğim gibi burada konu sadece salon bitkileri, özellikle de Arum türlerinden olan salon sarmaşıklarının yaprak küçüklüğü problemi ile ilgilidir. Tavsiyelerim pachira, kauçuk vb diğer büyük yapılı ve sağlam yapraklı salon bitkileri için de geçerlidir.