Maki süprüntüsü ile kendi torfunuzu yapın

Salon bitkilerimize kendimiz toprak yapalım.. Başlıkta maki süprüntüsü ile diye yazdım ama aslında iki yol var. Ve 2. yol daha kolaydır. Her ikisinde de sonuç mükemmel olur. Aşağıda iki farklı usulü kendi başlıkları altında açıkladım. Konu aslında “sonbaharda” yapacağımız işlerle de ilgilidir aynı zamanda. Karışımı bugünlerde, yani eylül-ekim aylarında halledin. Çünkü en az 6 ay dinlendirip olgunlaştırmak lazım. Nisandan veya mayıstan itibaren salon bitkileriniz için kullanırsınız.

Hazır torf topraklar varken bu zahmet niçin?

Maalesef yıllar geçtikçe (şimdi 2023) ve internet üzerinden alışverişler de yaygınlaştıkça git gide torf topraklar acayip bir hal aldı. Bana gelen şikayetler çok fazla (dinmek tükenmek bilmez). Benim 10 yıl önceye kadar İstanbul’da iken bulabildiğim “en ucuz” en basit torflar salon bitkileri için mükemmeldi. Yıllarca onlardan kullanmıştım. Fakat şimdikiler alakasız, acayip, tuhaf şeyler. Ve herkes şikayetçi. 10 yıl öncesine kadar bulabildiğim çok ucuz ama süper sağlıklı torfların görünümü aynen aşağıdaki resimdeki gibi idi. Dikkatle inceleyin. İpliksi tuhaf liflerle keçeleşme yok, yün topakları benzeri saçmalıklar yok.

Sahtekarlar çok

Bayat Hindistan cevizi torfunu sanıyorum biraz elenmiş hafriyat toprağı ile, biraz da simsiyah toz leonardit ile karıştırıp ellerinden gelen en düşük maliyetle sözüm ona salon bitkileri için torf toprak üretip satıyorlar. Sonuçta bitkilerimiz mahvolup gidiyor. Hindistan cevizi torfu (cocopeat) çok kısa vadeli olarak elverişlidir. Zamanla hiç işe yaramaz hale gelir. Hatta paketini bile hiç açmadan saklamaya bile gelmez, zamanla işe yaramaz hale gelir. İşte bunları yani bayatlamış, işi bitmiş olanları bir şekilde bir şeylerle karışım yaparak paraya çevirmeye çalışanlar var gibi görünüyor. Hafriyat toprağı ise inşaat kazılarından, derinliklerin topraklarıdır ve salon bitkileri için felaket kötü özelliklidir. Siz, eğer sağlıklı olduğundan emin olduğunuz bir marka torf bulamadıysanız aşağıdaki iki yoldan biri ile kendiniz çok daha iyisini oluşturabilirsiniz.

1- Maki süprüntüsü ile

Maki süprüntüsü bazı yerlerde funda toprağı diye satılır. Bir yönüyle doğru bir yönüyle yanlış bir ifade. Ayrıntılı bilgi için açelya toprağı sayfama bakabilirsiniz. Ama size tavsiyem nerede satılır diye araştırmayın. Eğer makiliklerin olduğu bir yerde yaşıyorsanız kendiniz gidin toplayın. Yoksa aşağıdaki ikinci yola göre düşünün.

Malzemeler

• Maki süprüntüsü
• Arazi toprağı
• Dere kumu
• Ponza taşı
• Gübre
• Dibi delikli kocaman bir kova veya saksı

Maki süprüntüsü toplama

Makiliklere bir kova, bir süpürge ve bir faraş ile gidin. Sıkça gelişmiş çalıların dibinde veya çukur yerlerde, ya da büyük taşların arasında biraz yoğunca birikmiş olan kupkuru bitkisel çürüntüleri, döküntüleri toprak yüzeyinden süpürerek alın. Süpürürken toprak karışmasın diye uğraşmayın. Serbestçe süpürüp alın. Çok az bir miktar toprak ve mini taş parçacıkları da karışırsa çok iyi olur.

Arazi toprağı

Tarla vesaire olmayan doğal arazilerden, tertemiz bir yerden, ama bahardan bahara da olsa bitkilerin, yabani otların gürce yetiştiği bir yerden almak lazım. Bir de, en üst yüzey toprak olması önemli. Yani derinden kazıp almayın. Kırmızı killi topraklar ve humuslu kara topraklar en iyisidir (bulursanız ikisinin karışımı iyi olur). Beyaz topraklar ise en kötüsü. Beyaz toprak olmaz. Ayrıca, toprağı elemeyin. Taşıyla çakılıyla kullanmak daha iyidir.

Gübre

Koyun gübresi veya keçi gübresi  ya da solucan gübresi. Bunlardan biri. Gübreyi şimdi değil daha sonra katsak olmaz mı diye sorarsanız, hayır. Ya şimdi kullanın ya da asla kullanmayın. Şimdi kullanırsanız 6 ayda gübre toprak ile bütünleşip tamamıyla güvenli hale geleceği gibi toprak karışımımız gübre sayesinde mükemmelen “sağlıklı besleyici” hale gelir.

Karışımı yapalım:

Bütün malzemeler tamamsa şu ölçülerde hepsini iyice karıştırın:
7 ölçü maki süprüntüsü + 3 ölçü arazi toprağı + 2 ölçü dere kumu + 3 ölçü ponza taşı + 3,5 ölçü gübre.
Hepsini karıştırdınız. Dibi delikli büyük bir kovaya doldurun. İyice sulayın.

Bekletme şartları

Açık havada, üstü açık şekilde tutacaksınız. Hem güneş alsın hem de yağmur, kar yağışlarını alsın. Uzun bir süre yağmur yağmazsa bol bol su dökerek sulamayı unutmayın. Sulamalar çok önemlidir. Sulamalarda su miktarını kovanın alt deliklerinden bol bol su dışarı çıkacak miktarda bol tutun. Yoksa iyi olmaz. 6 ay boyunca, eşit aralıklarla en az 5 defa bu şekilde sulamanız gerekiyor.

Havalandırma ve ot, böcek ayıklama işleri

Mevsime göre çeşitli otlar çıkar durur. Bunları sürekli yolup atın. Büyümelerine izin vermeyin. Her iki ayda bir toprağı boşaltıp iyice alt üst edin. Bu sırada solucan, böcek görürseniz fazla uğraşmadan, görebildiklerinizi ayıklamalısınız. Tümünü yok etmeye çalışmayın. Ve tekrar kovaya doldurup iyice sulayın.

Sonuç

6 ay tamamlandıysa toprağınız oldu demektir. Artık hiç korkmadan bitkilerinize kullanın. Gereken her şeyi yaparak doğru şartlarda dinlendirme sonucunda, karışımdaki maddelerin birbirleriyle etkileşimleri ile toprağın kimyasal dengeleri en iyi hale gelmiştir. Bitkilerinize zarar vermez. Bilakis bitkiler bu toprakta çok iyi gelişir. Begonyalardan difenbahyaya, antoryumdan kauçuğa kadar.

Her bitkiye direkt kullanmak iyi olmayabilir

• Mesela antoryum için kullanacaksanız, bu toprağı eşit ölçüde ponza taşı ile harmanlayın. Afrika menekşeleri için de aynı şekilde yapmalısınız.
• Barış çiçeği, salon sarmaşığı ve Philodendron türleri için ise sadece bir miktar dere kumu ve ponza taşı karıştırın (örneğin 3 ölçü toprak + 1 ölçü iri taneli dere kumu + 1 ölçü ponza taşı).
• Her tür begonyalar için ve sukulent ve kaktüs türleri için de aynen barış çiçeği gibi düşünün.
• Paşa kılıcı, kauçuk, Yucca, Aloe vera, devetabanı ve tül kuşkonmaz bitkileri için direkt kullanmanızda sakınca yok.
• Yılbaşı kaktüsü, atlas kaktüsü ve benzeri orman kaktüsleri için de yine barış çiçeğine örnek verdiğim şekilde karışım yapın ama ayrıca karışıma çay posası ve daha az miktarda kullanılmamış kuru çay da karıştırmalısınız. Orman kaktüsleri bunda süper hızlı ve dolgun gelişim göstereceklerdir.

2- Orman kenarı toprağı ile

Yine eylül-ekim aylarında yapmanızı tavsiye ederim. Orman kenarı toprağı bulmak biraz zor ama bulabilirseniz yukarıdakinden daha kolay bir yoldur. Hangi ormanların? Yeni değil, eskiden beri var olan doğal ormanların kenarlarından, ama yoğun bir şekilde çeşitli bitkilerin geliştiği yerlerden almanız lazım. Genelde en çok böğürtlenler vardır. Orman kenarları deyince akla zaten böğürtlenler gelir. Başka çeşit çeşit bitkiler de gelişiyorsa daha iyi. İşte oradan, en üstten, en fazla 10cm derine kadarki üst yüzey toprağı alın. Bu toprak adeta bitkisel çürüntülerden ibarettir ve ıslanınca neredeyse siyah renkli olur. Bu toprağın çok önemli bir kalitesi de, bitkilerin savunma mekanizmalarını güçlendiren kitin maddesini içermesidir. Kitin toprağa karışan böcek kalıntılarından oluşur.

Şöyle bir karışım yapın:

4 ölçü toprak + 1 ölçü gübre (koyun veya keçi veya solucan güresi) + 1,5 ölçü iri taneli dere kumu (2mm ila 5mm arası iriliklerde) + 1,5 ölçü ponza taşı. Hepsini karıştırın, harmanlayın. Dibi delikli büyük bir kovaya karışımı doldurup iyice sulayın. Açık havada, üstü açık olarak, güneşi ve yağışları alacak şekilde ilkbahara kadar dinlendireceksiniz. Ara sıra bolca su dökerek sulayın. Sulamalarda alt deliklerden su çıkacak miktarda su kullanmalısınız. Üzerinde biten otları her gördüğünüzde söküp atın. İki ayda bir boşaltıp toprağı alt üst edin, havalandırın, görebildiğiniz solucanları, böcekleri alıp atın.

Kullanım şekli

6 ay dinlendirme süresinin sonunda hiçbir şey katmadan direkt kullanabilirsiniz (çoğunluk bitkiler için genelde böyle). Fakat bazı bitkiler için ekstradan farklı oranlarda dere kumu ve/veya ponza taşı katmak gerekebilir. Yukarıda maki süprüntüsü ile ilgili bölümde, sonuç kısmında verdiğim örneklerde olduğu gibi.

Diğer ilgili sayfalar

Sonbaharda ekilecekler ve kış çiçekleri
Arazi toprakları saksılarda kullanımı
Torf (salon bitkilerine sağlıklı toprak)