Bilimsel adındaki obtusifolia küt (keskin olmayan, kesici veya sivri olmayan) yapraklı anlamına gelir. Yani yapraklar kalın ve etli olup yaprak kenarları da kalın olduğu için ve uçları sivri olmadığı için obtusifolia demişler.
Özellikleri
Oeperomia obtusifolia kalın ama esnek dalları en fazla 25cm uzayan sukulent bir bitkidir. Yaprakları tamamıyla pürüzsüz ve parlaktır. Güneşte biraz açık yeşil, normalde koyu yeşil renklidir.
Habitat
Ana vatanı Kuzey Amerika kıtasının güneyinde Florida, Karaibler ve Meksika civarlarıdır. Tropikal – subtropikal iklim kuşaklarının ara-geçiş bölgesine aittir. Doğal yaşam alanları ormanlar ve bataklık bölgeleridir. Genelde ağaç kütüklerinde, ağaç gövdelerinde, ağaç kabuklarının aralarında (bazen epifit tarzında) yaşarlar. Yerde ise ağaç kalıntıları gibi çörçöp üzerinde bulunurlar.
Çiçek açması
Her zamandır ama en çok kış sonu ile yaz başı arasında olur. Peperomia obtusifolia’nın dallarının en uçlarından çiçeklenir. Gözle fark edilemeyecek kadar küçük çiçekleri maytap çubukları gibi uzantılar üzerinde, sıkıca bitişik yüzlercesi bir arada, yeşilimsi ve beyazımsı krem rengidir.
Kullanım
Mini bir bitki değildir ama büyük de sayılmaz ve boyu uzamaz. Bu özelliğinden dolayı Peperomia obtusifolia ofis masası bitkisi olarak uygundur. Düz yeşil yapraklısı ışık yetersizliğine, koyu gölgeye uyumludur. Ama saatlerce kızgın güneşe de uyum sağlayar. Hava akımlarına pek düşkün değildir. Yani hiçbir müşkülpesentliği yok. Böylece evlerde ve ofislerde rahtlıkla istediğiniz yerde yetiştirebilirsiniz. Formaldehit gazını emerek ev havasını temizleyici etkisi var. Yaprakları ısıran küçük çocuklar ve ev hayvanları açısından zehirli değildir.
Yetiştirme, bakım
Ev-ofis ortamlarına en uyumlu, en dayanıklı bitkilerin başında Peperomia obtusifolia gelir desem herhalde abartmış olmam. Hem koyu gölge uyumlu, hem aşırı güneş uyumlu bir bitkidir. Uzun süre susuzluğa dayanır. Esasen sukulent özellikli olmasına rağmen gereksiz fazlaca sulamalarda kök çürümesi olmaz. Toprak seçmiyor. Torf adıyla satılan hazır toprakların en kötüsünden en kötü arazi toprağına kadar her tip toprakta gelişim gösterir. İhmallerde (uzun süre susuz bırakıldığında) yapraklarında herhangi bir bozulma olmaz. Ama ne kadar iyi bakım yaparsanız o kadar iyidir elbette. Az ışıklı yerlerde de olur kuvvetli aydınlık yerlerde de. En sevdiği şartlar ise az güneş alan ama güçlü aydınlık olan pencere yakınıdır. Yeri biraz da havadar olursa çok iyi gelişim gösterir ama şart değil. Hiçbir zorluğu olmayan bir ev bitkisidir.
Peperomia obtusifolia’nın variegata (yaprakları beyazlı yeşilli) çeşidi ve diğer renkli yapraklı çeşitleri koyu gölge / loş ışık uyumlu değildir. Buna göre salonlardaki konumunda dikkatli olmalısınız. Mutlaka güneş göreceği bir pencere kenarında tutmak gerekiyor.
Bir dalı 4-5 yapraklı olunca ucunu kırın. Böylece yeni filizler verip yeni dallar, yeni yapraklar geliştirir. Eğer ucunu kırmazsanız biraz uzayıp çiçek açar ve çiçekten sonra dipten yeni dallar uzatır (yani yine aynı şey ama gecikmeli olarak). Çiçeklerinin bir güzelliği yok. Onun için dal uçlarını kırıp çok dallanmasını sağlamanızı tavsiye ederim.
Toprak olarak, yukarıda dediğim gibi her tip toprakta oluyor ama hızlı ve muhteşem gelişimi bolca köklenmesine bağlıdır. Bu ise ana vatanındaki gibi köklerinin son derece havadar ortamda bulunmasına bağlıdır. Hazır poşet topraklar daha uygundur. Bunu eğer 3mm dere kumu, ponza taşı, palmiye lifleri, orkide çam kabukları (hangilerini bulursanız farketmez) gibi maddelerle karıştırırsanız daha iyi olur.
Toprağında kuruma gördükçe sulayın. Ayda bir defa bitki besini verirseniz daha güzel gelişir. Gerçi gübreye ve bitki besinine pek ihtiyacı yok ama yapraklarının gerektiği gibi iri ve geniş olması için bitki besini vermenizi tavsiye ederim. Ayrıca gelişim halinde iken susuz bırakırsanız yapraklar küçük kalır. Gelişim gösterirken sulamalarda ihmalci davranmayın.
Üretim
Çiçek açan dalların uzaması sona ermiştir. O zaman dalları dibe yakın yerlerinden kesin. Sonra iki yapraklı parçalara ayırın. Bunları direkt toprağa dikin. Zamanla köklenir ve filizlenip hızlıca yapraklanmaya başlarlar. Çiçeklenmesini beklemeden de dallarını kırarak çoğaltmaya girişebilirsiniz. Budanmış ana bitki ise birkaç dip filizler geliştirip hızlı bir şekilde tekrar eski güzelliğine kavuşur.
Dallarını köklendirmek için suda bekletmeye hiç gerek yok. Sadece kesik yerin yarasının onarılması için önce iki-üç gün suda veya açıkta bekletin ve sonra direkt toprağa dikin.
Problemleri
Yıllardır Peperomia obtusifolia yetiştiriyorum. Kesinlikle hiçbir problem yaşamadım. Sadece bahçeye diktiklerimin kışın -2C derece ve daha fazla dondurucu soğuğa dayanamadıklarını gördüm. Gerçi kapalı camekan balkonlarda-5C dereceye kadar dayanırlar ama tamamen açık havada olunca durum farklı.
Bir tane piperomiam var. Yaz boyu sadece bir yaprak çıkardı. 20cm’lik bir bitki. Sizce buğumun neresinden kesip de köklendirsem? Çoğaltsam belki gelişme olur diye düşünüyorum.
***
Birkaç yaprak çıkarmalı ve çiçek de açmalıydı. Muhtemelen yeri hiç uygun değil. Çok havadar ve daha fazla ışıklı bir yere alın. Yoksa orada ne yaparsanız yapın işe yaramaz.
Bir dal kesip de suya koydum. Suda köklenmesini mi beklesem direkt toprakta mı köklendirsem iyi?
***
Peperomia dalları direkt toprağa dikilmelidir. Toprak nemli ise diktiğiniz zaman sakın sulamayın. Adam akıllı kurudukça sulayın. Yoksa köklenmek yerine çürür. İlkbahara kadar böyle devam etmelisiniz.
Benim peperomiam sürekli uzuyor, durmadan yaprak veriyor ama bir yandan da yapraklarını dökmeye başladı. Dallanma yok ve yaprakları baya seyrek duruyor artık. Üst taraflar gür altlar çıplak kaldı.
***
Hiç normal değil. Belki 10 yıl olmuştur bu sürede kesintisiz bu türden yetiştiriyorum. Yapraklar 3-4 yıl boyunca hiç bozulmaz. Torf toprakta da ağır killi toprakta da hiç sıkıntı olmadı. Hiç durmadan yaprak verdiğini görmedim. Gelişimleri oldukça yavaş ama güzellikleri sağlıkları müthiş güzel. Kısaca ya bahsettiğiniz bitki bambaşka bir tür ya da sizin hiç olmayacak hatalarınızın olduğu kesin. Onlar nelerdir ben bilemem. Dünyanın en uyumlu bitkisinin bu halde olmasına bir anlam veremedim. Dolap içinde mi karanlık banyoda mı tutuyorsunuz yoksa tuzlu su ile mi suluyorsunuz bilemem. Aklıma bir şey gelmiyor. 10 yıllık tecrübelerime göre sadece hayret ettim ve başka bir şey diyemiyorum.
Teşekkür ederim cevabınız için, valla haklısınız ben de çok araştırdım ama emin olun çok iyi bakıyorum. Tüm bakım önerilerini doğru uyguladığıma emin gibiyim. Hediye gelmişti bu bana. Satan kişi üretmeye çalışmış herhalde. Zaten bir sürü boş yaprak yeri vardı. Geldiğinde cılızdı. Yeni çıkan yapraklar çok sağlıklı (tabii ki yavaş büyüyorlar) ama alttakiler (adamın kestiği yerler) bir tuhaf. Kendimin bir uygulama yapması gerekir mi sizce?
***
O halde sorunuzu yanlış yazmışsınız. Bana bu halde geldi ve şimdi yeni yapraklar veriyor filan demeliydiniz. Neyse madem gerekenleri yapıyorsunuz o halde güzelce gelişir merak etmeyin. Nisan sonu gibi dipten kesin. Böylece dip kısmından birkaç filiz verir. Onlar biraz hızlı gelişir. Saksıyı doldururlar. Kestiğiniz parçayı direkt olarak toprağa dikerseniz o da köklenir ve gelişimine devam eder.
Bu tür bahcede ekilebilir mi? Soğuğa toleransı ne kadardır?
***
Sürekliliği 5-6 saati geçmemek şartıyla -1C dereceye dayanır. Didim’de bahçemde bu yıl 0C ve -1C derece arası soğuğu tam hasarsız atlattılar. Birkaç yıl önce -1C veya-2C derecede donup ölmüşlerdi.
Bir sene önce peperomiamın kopan bir yaprağını toprağa aldım ve çok güzel bir şekilde büyüdü. Şu anda yaklaşık 30cm uzunluğunda. Sadece dikey yönde tek bir dal şeklinde. Üzerindeki yapraklarla büyüdü. Yana hiç dal vermedi. Bunun için budama mı yapmam gerekliydi? Nasıl budama yapabilirim?
***
Fazla uzamış. Normal bir gelişim değil. O kadar uzamadan çiçek vermesi ve yanlardan filizlenmesi gerekiyordu. Daha kuvvetli ışıklı bir yere alın. En alttan birince veya ikinci yaprağın üzerinden kesin. Yani budamadan sonra en az bir tane yaprağı olsun.
Orman toprağı ve solucan gübresi kullanabilir miyim?
***
Gübre olmaz. Suyu çabucak süzdüren herhangi bir toprak uygundur.
Ocak ayında satın aldığım peperomia obtusifolia variegata bitkisini ofisimde aydınlık sayılabilecek bir alanda konumlandırdım. Kış mevsiminin bitki satın almak için doğru zaman olmadığını biliyorum ama çok güzel bir çiçek olduğu için dayanamayıp aldım. Havalar her ne kadar mevsim normallerinin çok üzerinde seyretse de, kış aylarında bulunduğumuz için, aldığım saksıda tutuyorum, toprağını da değiştirmedim. haftada bir suluyorum. Ancak bitkinin bir kökünün çürüdüğünü fark ettim. Farklı kökleri olan bir kaç dal sağlıklı gözüküyor. Bundan sonrası için bitkiyi sağlıklı büyütmek adına bana önerileriniz ne olur?
***
Toprağı kupkuru bile olsa hiç sulamayın. Bunlar susuzluğa kaktüslerden bile daha iyi dayanıklıdır. Sularsanız çürümeler devam edecek. Ayrıca toprak hiç kurumadığı halde haftada bir gibi düzenli aralıklarla sulamak istisnasız her bitki türü için tam bir felakettir. Toprakta kuruma olmuyorsa 6 ay bile geçse sulamayın.
Benim bitkim sürekli olarak yapraklarını çürütüp pıt diye düşürüyor. Çoğu zaman da uçtaki taze yapraklarda bu sıkıntıyı yaşıyorum. Toprağı kurumadıkça sulamak. Kuzeybatı cephe bir evde yaşıyorum pencereden de biraz uzak. Işıkla ilgili bir problem mıdır yaşadığı?
***
Elbette ışıksız yerlerde bitkiler yaşayamaz. Ama sanıyorum sizin peperomianızın problemi toprağıyla ilgili. İki ay hiç sulamayın. Sonra toprağını değiştirin. Çiçekçilerin zehirli sapık toprakları hariç, peperomiya toprak seçmiyor. 12 yıldır yetiştiriyorum. Ve bahsettiğiniz probleme hiç şahit olmadım. Özel pahalı toprak yerine boş bir araziden alacağınız toprak bile peperomiya için daha sağlıklıdır.