Philodendron martianum son birkaç yılda süs bitkiciliği alanında git gide popülaritesi artan güzel bir bitkidir. Ana vatanında Pacova derler. Araceae (Arum) familyasındandır. Bir diğer bilimsel adı Philodendron cannifolium’dur. Ana vatanı Brezilya’nın güney-doğusudur. Yağmur ormanlarında yaşarlar.
Şık bir ofis bitkisi olacak yapıdaki Philodendron martianum (pacova) parlak koyu yeşil büyük yapraklarıyla ve şişkin yaprak saplarıyla ilginç bir güzelliktedir. Küçük saksılarda 15-20cm (yavru halde) satıldıkları gibi 60cm boyda ve büyük saksılarda yetişkin halde de satılırlar. Her halinde gösterişlidir.
Özellikleri
Doğal ortamlarında gelişim tarzı ve görünümü itibarıyla Philodendron martianum’un yaprak sapları bazı orkide türlerinin yalancı soğanlarına, yaprakları da parlaklığı ve darlığıyla onların yapraklarına benzer. Ve o tür orkidelerle aynı tarzda yaşarlar (ağaçların üzerinde ve kayaların üzerinde). Yani bir epifittir ama ille de o şartları gerektirmez.
Doğal ortamında bir Philodendron martianum bitkisi
Subtropikal kuşak bitkilerindendir. Yaşam alanlarında kış soğukları fazla olmaz (0C dereceye nadiren düşer) ve tüm yıl bolca yağmurlu geçer. Yaz ayları 30C derece üzerine çıkan sıcaklık ve yoğun nem fazla bunaltıcıdır. Philodendron martianum tam da bu iklimin bitkisidir. Yağmur ormanlarında ağaçların gölgesinde yaşarlar.
Gövdesi çok yavaş uzar. Çünkü gövde uzarken yaprak boğum araları çok kısadır. Öyle ki yapraklar adeta iç içe sıralanırlar. Ama uzayan bir gövdesi var ve genelde dik duramayıp sürünerek ilerler. Saksıda yetiştirirken bir desteğe bağlayıp dük uzamasını sağlayabilirsiniz.
Normal yetişkin bir Philodendron martianum’da her bir yaprağın uzunluğu (yaprak sapının dibinden yaprağın en ucuna kadar) 40cm ile 60cm arasında değişir. Yaprak genişliği ise iyi bakımda 20cm’yi bulur. Kalınca ve sert yapılıdır. Yapraklar çevreye biraz eğik gelişip bitki enine boyuna hemen hemen eşit ağırlıklı alan kaplar. Bazen daha fazla yayılıp 90cm genişliğinde yer tutar.
Çiçek açması genellikle serin dönemin peşinden sıcakların artmasıyla başlar. Çiçekleri külah biçiminde olup hafif yeşilimsi krem renktedir. İç-dip kısmı açık vişne rengidir.
Yetiştirme, bakım
Güneş ihtiyacı pek yoktur. Koyu gölgeye bile uyumludur. Ancak sabah erken saatlerinin ya da akşam üstü direkt güneşinin zararı olmaz. Fazla direkt güneşe uyum sağlayasa bile yaprak güzelliğinin ve koyu yeşil renginin bozulmaması için güneşin fazlasından korumak gerekiyor. Hava akımlarına ihtiyacı yüksektir. Havasız kuytu köşelerde yapraklarda mantar hastalıkları oluşur.
Yılın çoğu zamanında gece en az 15C derece, gündüz en fazla 28C derece iyidir. Daha fazla sıcakta %80 fazlası yoğun hava nemi ve daha fazla hava hareketleri gerektirir. Yoksa gelişimi durur. Kışın bulunduğu yer soğuk olabilir ama 5C dereceden daha fazla soğuk tehlikelidir. Kışın 1C dereceden daha fazla soğuğu kaldırması pek mümkün değildir.
Yaprak temizliğine ciddi önem vermelisiniz. Haftada iki defa ıslak bezle hem yapraklarını hem yaprak saplarını ıslak bezle silin.
Philodendron martianum
Toprak
Philodendron martianum için toprak oldukça gevşek ve son derece süzek olmalıdır. Saksı sert bitkisel liflerden örme saksı tavsiye ediliyor ama eğer toprağını doğru ayarlarsanız plastik saksı zarar vermez.
İdeal bir toprak karışımı:
2 ölçü torf toprak + 2 çölçü 3mm temiz dere kumu + 1 ölçü ponza taşı.
Bu karışımı dibi delik bir kapta üç hafta kadar dinlendirin. Haftada bir defa bol bol su dökerek tuzluluğu giderin. Çünkü Philodendron martianum tuzlu toprakları hiç sevmez. Son sulamadan sonra toprak biraz kuruduğunda kullanmaya hazırdır.
Sulama ve bitki besini
Yaz aylarında toprak üst yüzeyinin ıslaklığı gittikçe, kış aylarında ise üst yüzey kupkuru oldukça fazla miktarda su dökerek sulayın. Saksı alt deliklerden bol bol su çıkıp gitmelidir. Bitki besini ilkbahardan sonbahara kadar, salon bitkilerine özel genel kullanım sıvı bitki besininden tavsiye oranlamaya göre yarı dozajda suya karıştırıp üç haftada bir verin.
Üretimi
Philodendron martianum – pacova kökten ayırmayla, çelikle ve tohumla üretilir. Bir de tek yaprakla, ama yaprak dibinde ana gövdeden bir parça ve biraz kök olması şartıyla mümkündür.
Tohumla yetiştirmede tohumları normal ihtiyacı olan toprak karışımından daha fazla süzek, daha fazla havadar toprağa ekmek gerekiyor. Tohumları en fazla 1cm derine gömün. Ortam ısısı 25C derece dolaylarında olmalıdır. Tohumların çimlenmesi 3 hafta ile 6 hafta arasında değişir.
Zararlıları, problemleri
Bakımını doğru yapmalı ve kesinlikle havasız kuytu dip köşe yerlerde tutmamalısınız. Ayrıca çeşitli yaprak bitleri musallat olabilir. Ama zaten yaprak temizliğine büyük titizlik göstermek gerektiğinden, eğer gerektiği gibi düzenli silip temizlerseniz bitki bitleri Philodendron martianum bitkinizin üzerinde tutunmaya fırsat bulamayacaktır. Tuzlu topraklarda fena zarar görür. Onun için eğer suyunuz artezyen kuyusundan geliyorsa sulamalarda mutlaka özel içme suyu kullanın ve bitki besini vermede aynen yukarıdaki tavsiyeme göre davranın.
Kaynaklar
Planta Pacova: Philodendron Martianum — Cultura Mix
Philodendron martianum (Flask Philodendron) — University of Florida
Büyük fotoğraf: Flickr
Çiçek açması için ne yapmalı? Kendisi sağlıklı görünüyor.
***
Ne yapsanız boş. Bunlar beklenmedik zamanda çiçek açar. Kökler saksıda ıkış tıkış şekilde çoğalmışsa kış aylarında ya da kış sonunda tomurcuklanır. Sonra çiçek açar. Yani beş altı hafta boyunca hafifçe üşümesi gerek. Ama bu da kesin değil zira kışın düzenli ısıtılan evlerde çiçeklenmeye girişmesi pek mümkün değildir. Hem uğraşmaya değmez çünkü çiçeği bir günde solup gidiyor.
Çok güzel ve değişik bir bitkiymiş. Sayenizde öğrendim, çok teşekkürler. Bu bitkiyi nereden bulabilirim? Başka bir ismi var mı acaba?
***
Diğer adı pacova. Bildiğim kadarıyla henüz Türkiye’ye getiren olmamış ve bu yüzden ofis bitkisi satılan yerlerde yok.