Özellikleri
Mercan çiçeğinin uzattığı dip sürgünü dalları biraz yükselince süpürge gibi ince ince pekçok dallar geliştirip onların üzerinde mini silindirler şeklinde pekçok mercan rengi çiçekler açar. Hava şartları müsait oldukça mercan çiçeği bütün yıl çiçek açmaya devam eder. Dalları odunlaşmaz ve kalınlaşmaz. Rengi koyu yeşile döner ve 2-3 yıl içinde zamanla güçten düşerek kururlar. Bu arada eskilerin yerine fazlasıyla yeni dallar çıkarmıştır.
Uygunluğu
Russelia equisetiformis – mercan çiçeği kışın -5C dereceye kadar olan hafif don olaylarına zarar görerek dayanır. Az veya çok zarar görmesi önemli değildir. Zira hiç zarar görmese bilen tavsiye edilen şey kış sonunda tüm dallarını en dipten kesmektir. Yazın şiddetli sıcak görülen memleketlere, Akdeniz iklimine tam uygundur. Sıcak güneşli balkonlara, teraslara ideal bitkilerdendir. Tuzlu topraklarda sorunsuz yetişir.
Saksıda mercan çiçeği
Kullanım
Dip sürgün dalları uzayıp sayısız çoklukta incecik çiçeklenecek dallar çıkarında dik duramaz ve kavisli form alır. Bu özelliğine göre mercan çiçeğinin süs bitkisi olarak değerlendirme şekilleri şunlar olabilir:
1- Büyük saksılarda yetiştirerek köşe yerlerde biraz yükseğe koymak (yukarıdaki resim buna örnek).
2- Tam duvar diplerinde zemine dikilir ve dalları duvara sapitlenir (espalyer olarak). Çünkü bahçelerde yere dikince fazlaca güçlenir ve dallar 3 metreyi bulur.
3- Yükseğe asılan saksılarda sarkıcı süs bitkisi olarak da gayet güzel görünür.
4- Yer örtücü olarak kullanılır ama dallarının fazla uzun olacağını göz önüne alıp ona göre karar vermek lazım.
Yetiştirme, bakım
Mercan çiçeğinin gölge yerlere bile uygun olduğu söylenir ama yeterince verimli çiçek açması günde en az 4 saat direkt güneş almasına bağlıdır. Kışın fazla soğuk olan yerlerde saksıda yetiştirip kış boyu evde tutabilirsiniz. Işık ve sıcaklık şartları uygun olunca evlerde kışın çiçek açmaya devam ediyor.
Toprak
Mercan çiçeği gerçi bahçelerde pek toprak seçmez ama derinden çapalayarak bolca torf toprak ve biraz da gübre karıştırırsanız bu sayede muhteşem gür yetişecektir. Saksı yetiştirmek için ise 3 ölçü torf toprak + 1 ölçü arazi toprağı + 1 ölçü dere kumu + 1 ölçü koyun veya sığır gübresi karışımı yapın.
Sulama
Toprak ıslaklığını yitirmeli ama nemini fazla yitirmeden sulayacaksınız. Yaz boyu toprak hiç kupkuru kalmamalıdır.
Budama
İlk yıl dokunmayacaksınız. İkinci yıldan itibaren çiçekleri giden dalları dipten keserseniz daha fazla yeni sürgünler çıkarır. Ama aşırıya kaçmadan kontrollü yapmalısınız. Bitkiyi zamanla tanıyarak. Ayrıca, en az iki yıllık mercan çiçeğinizi kış sonunda dipten tüm dallarını budayın.
Mercan çiçeği çoğaltma yolları
1- Mercan çiçeğinin kavisli eğik dallarının çiçek açan ince uzantıları yere sarkar ve toprağa değer. Toprağa değen incecik dallarının köklenmesi ve sonra köklendiği yerinden hızlıca ince filizler uzattığı sık görülen bir şeydir. İşte en kolay çoğaltma yolu budur. Hatta o ince uzantıları mercan çiçeğinizin çevresine koyacağınız küçük saksılara batırıp köklendirebilirsiniz. Topraktan filizler çıktığını görünce ana ile bağlantıyı kesip köklendirdiğiniz fideleri alın.
2- Birkaç yıllık mercan çiçeği ilkbaharda köklerinden ayrılarak çoğaltılabilir.
3- En az 8cm boyundaki yan sürgünleri ilkbahar sonunda (havalar iyice ısındığı zaman) dipten keserek alın ve kumda veya perlitli çok süzek bir toprakta köklendirin. Sıcak yer veya alttan ısıtma sağlayacaksanız ilkbahar başında da yapabilirsiniz.
Antalya’da bu çiçeği hep kütük içine dikiyorlar. Benim de 2 köküm var. Saksıya değil de kütük içine dikeyim diye çok aradım ama bulamadım. Kütük alıp içini marangoza oydurmak falan lazım. Kütük içine dikmek sadece dekoratif amaçlı mı yoksa bitki oradan kendisine besin mi alıyor?
***
Dekoratif amaçlı bir şey. Kütükte daha iyi gelişeceğini sanmayın.
Tohumdan ekimin bir zamanı var mıdır? Mesela şu an haziran temmuz aylarında ekebilir miyiz?
***
O konuda bilgi bulamadım. Hakkındaki bilgi kaynaklarında çevreye dökülen tohumlarından kendiliğinden birçok fideler oluştuğu yazılmış. 6,5 yıldır Didim’de bahçemde asla öyle bir şeye rastlamadım. Sık suladığım için akla gelebilecek her türlü bitki tohumları çimlenir durur. Kuşların getirdiği çeşitli meyve ağacı tohumları, hatta palmiyeler. Yıllardır bunlarla mücadele ediyorum. Ne hikmetse mercan çiçeğinde öyle bir şey olmadı. Çiçek açtığı uç dalları toprağa değerse ve sabit kalırsa kökleniyor ve köklenmeyle birlikte hızlıca topraktan yeni incecik dallar yükselmeye başlıyor. Bu şekilde çoğaltılması gayet basit. Söküp isteyenlere verdim. Tohumları hakkında bir şey diyemiyorum.
Ankara’da önü doğu yan kısmı güney olan balkonun ön kısmına dikmem uygun olur mu?
***
Kışın kapalı yerde koruyamayacaksanız Ankara iklim şartlarına uygun değil. Kışın tamamıyla donar ve ölür.
Mercan çiçeği bahçeye kaç cm aralıkla dikilmeli?
***
Sizin orada bahçe bitkisi olmaya uygun değil. Kışın oranın soğuklarına dayanamazlar. Saksıda yetiştirmelisiniz. Bahçelerde aralarında en az yarım metre mesafe olmalı. Çünkü doğru şartlar ve doğru bakım olunca çok fazla dallanıp her yeri kaplamaya girişirler. birçok dallar her yöne 2-3 metre uzayabilir. Yerinde güçlenmiş bir mercan çiçeği pek sulama yapılmasa bile en az 1m uzun dallar geliştirir. Dik duramayıp her yöne kavisli eğilirler.
İzmir’de yaz kış saksı dışarda bakılabilir mi?
***
Saksı büyük ise evet. Orada kış soğuklarına dayanıklıdır. Aydın merkez ve Didim’de sorunsuz kışı çıkarıyorlar. Hatta Didim’de duruma göre kışın bile çiçek açmaya devam ediyorlar.
Yeni aldım kurumaya başladı. Yeşilden griye dönüyor. Çiçekleri bile açamadan kaldı. Çok da seviyorum. Ne yapmalıyım? Rüzgardan etkilemişti balkonum çok esiyor.
***
Kocaman bir saksıda, doğal arazi toprağı + torf + biraz dere kumu + çok az gübre karışımı yapmalısınız. Bu şartlarda yaz boyunca sık sık sularsanız çok fazla güçlü büyür. Didim’de yazın 40C derecede sürekli güneş altında susuz bırakmadığımız taktirde muhteşem coşkulu büyüyor. Tam çiçekleri soldu tükendi derken bakıyoruz tekrar bol bol çiçeklerle bezenmiş. Görenler hayran oluyor. Sevilmeyecek bir bitki değil. Rüzgarlı yerde zarar göreceğini sanmam.
Ayvalıkta mercan çiçeği yetişir mi?
***
Evet yetişir.