Sakarca

Ornithogalum umbellatum kış ve ilkbaharda yapraklı, diğer zamanlarda kuru, soğanlı, uzun ömürlü bir bitkidir. Ana vatanı Anadolu, Avrupa’nın ortası, güneyi ve Afrika’nın kuzey batısıdır. Bizde yaygın adı sakarca olup ayrıca köpek soğanı ve tükürük otu vesaire isimleri de var. Asparagaceae (Kuşkonmazgiller) familyasındandır.

Ornithogalum umbellatum bitki türü, sakarca

Özellikleri

Sakarca yaprakları çiğdem yapraklarına çok benzer ama hem sayıca daha çok hem de birkaç misli daha uzundur. Kışın, en çok kış sonunda yapraklanmaya başlar. Çiçek açma zamanı genelde sümbüllerin ve nergislerin çiçeklerinin solmasından bir ay sonrasına denk gelir. Bir soğan bir çiçek sapı çıkarır. Sap uzarken ilk çiçeklerini açar, uzamaya devam eder, bir parti daha çiçek açar ve sonra uçtan birkaç tane daha çiçek açar. Çiçekleri solup geçtikten sonra yaprakları kurur. Yaza yapraksız, kuru soğan halinde girmiş olur.

Tam yetişkin bir sakarca soğanı yaklaşık bir ceviz kadardır. Ama çiçek açması için o kadar irileşmesine gerek yok. Sadece soğan ne kadar büyük ise bir çiçek sapındaki çiçek sayısı o denli fazla olacaktır. Güçlü, iri bir soğan normalinden daha kalın çiçek sapı çıkarıyor ve normalinden birkaç misli daha fazla sayıda çiçek açıyor.

Yaz mevsimi şiddetli sıcak olmayan ve yağışlı geçen yerlerde istilacı bir bitkidir. Bir yere ekince yıldan yıla her yere yayılırlar. Akdeniz ikliminde istilacı olamıyor çünkü soğanın ürettiği pekçok yavru soğanlar sonbahara kadar kurur giderler. Sadece ana soğan hayatına devam eder.

Sakarca oldukça güzel çiçek açar ve gelişmiş ülkelerde bahçe süs bitkisi olarak kullanılır. Fakat Türkiye’de sadece yemeklik kullanımı var. Doğadan soğanlarını söküp yemek yaparlar. Benim bahçemde de birkaç tane (Didim’in doğal bitki örtüsünden olarak) var. Önce sadece bir tane görmüştüm. Son birkaç yıldır birkaç ayrı yerde her ilkbahar güzelce çiçek açıyorlar.

Kış soğuklarına -35C, -40C derecelere kadar dayanır.

Yetiştirme, bakım

Soğanlarını yemek için veya süs bitkisi olarak yetiştirmek isterseniz her yıl sonbaharda soğanları topraktan sökmenizi, toprağı çapalayıp gübrelemenizi ve soğanları tekrar ekmenizi tavsiye ederim. Böylece güçlenecek olan soğanlar ikinci yıldan itibaren ilkbaharda bol bol çiçek açacaklardır.

Tam yetişkin bir soğanı 7-8cm derine, daha küçükleri iriliklerine oranla daha az derine gömmelisiniz. Sakarca çiçekleri loş ışıkta ve geceleri kapalı durur. Onun için soğanları ekeceğiniz yer güneşli olmalıdır ki gündüz saatlerinde çiçekleri kapalı kalmalısın.

Üretim

Ornithogalum umbellatum, sakarca bitkisi her ilkbaharda birçok mini soğanlar üretir ama yazın fazla sıcak ve kurak olan yerlerde o mini soğanlar hayatta kalamaz. Ancak yapraklar kururken toprağı kazıp yavru soğanları alırsanız ölmezler. Ama o şekilde saklamayın. Bahçede ara sıra sulayacağınız bir yere 5-6cm derine gömün. Böylece nem etkisiyle kurumadan sonbahara kavuşacaklardır. Sonbahar serinleri artınca ince yapraklar uzatır ve artık hayata sıkıca tutunurlar.

Sebze olarak sakarca üretimi de yine aynı şekildedir. Tohumlarından pek başarı sağlayamazsınız. Zaten tek bir soğan her yıl 20 kadar mini yavru soğan oluşturur. Bunları yukarıda anlattığım gibi ilk yaz mevsimini sağ salim atlatmalarını sağlayın.


Sorunuzu / Yorumunuzu Aşağıya Yazabilirsiniz.

Lütfen sorunuzu konu ile ilgili sayfaya yazmaya gayret edin.

Sorunuzu/Yorumunuzu yazın:

Sorunuz cevabımla birlikte 1 saat veya en geç 24 saat içinde burada görünür olacaktır. Lütfen ara sıra kontrol edin. Hiç görünmüyorsa akıllı telefonunuzda önbellek temizliği yapmalısınız.