Konu bahçelere ekili narenciye ağaçlarıyla ilgilidir. Akdeniz ikliminde, güney ve güney batı illerimizde, özellikle deniz seviyesi gibi düşük rakım yerlerde olan bir sorundur. Yaz ortasından sonra, limon başta olmak üzere bazı narenciye ağaçlarında yapraklarda cansızlık ve meyvelerin gelişiminin tamamıyla durmuş olduğu görülür. Yazın sıcakta toprak ne kadar fazla ısınırsa.. ama bununla beraber toprağın kimyasal özelliği başlıca etkendir.
Bu problem şiddetli sıcak havanın yüksek alkalinli veya yüksek tuzlu toprağa etkisiyle oluyor. Sıcakta toprak kimyasal açıdan bitki köklerini kötü etkileyici hale gelir. Ağaç topraktan yeterince su alamaz. Gereği kadar sulasanız, ancak ağacın ölmemesine yardımcı olursunuz. Ama herhangi bir iyileşme olmaz. Gerektiği gibi sulamazsanız, bu durumda ağaç ölebilir. Eğer ölmezse ve dallarında kurumalar olmazsa sonbahar serinlerinin bastırmasıyla birlikte ağacın sağlığı hızla düzelecektir. Ve yapmanız gerekenler işte bu zamanda başlar.
Peki neler yapmamız gerekir ki ağaçlarımız yaz boyunca sağlıklı bir şekilde devam etsin ve meyvelerini de büyütsün?
Toprağın kimyasal dengesine dikkat edeceksiniz
Nelere dikkat etmeli neler yapmalıyız ki toprağın kimyası narenciyelere uygun olsun?
1- Fazla kireçli yani pH nerecesi aşırı yüksek topraklar sıcakla birlikte zararlı olur. İdeal yükseklik sınırı nedir? Toprağın pH derecesi 7.5 üzerine ne kadar fazla çıkarsa, sıcak havanın şiddetine göre o kadar tehlikelidir. Şiddetli sıcakta toprak bitkileri bu yüzden çok kötü etkiler. Toprağın pH derecesinin yüksekliğine her bitkinin toleransı aynı değildir.
2- Sonra fazla tuzlu topraklar. Genelde yanlış gübreleme ile ve/veya fazla gübreleme sonucu olur. Şiddetli sıcaklarda bitkileri yakıcı, öldürücü derecede etkisi oluyor.
Gübrelemede aşırıya kaçmayın. Narenciyelerinizi iki yılda bir defa, kış başında gübreleyin. Ağacın dibine göre belirli bir uzaklıktan toprağı gübrelemelisiniz. Önce her yeri güzelce çapalayın. Sonra ağacın ana gövdesinin kalınlığına göre mesafe belirleyin. Mesela ana gövdenin kalınlığı 6cm ise, 60cm uzaktan ağacın çevresini çember gibi eşeleyerek oralara gübre karıştırın.
3- Yaz sıcaklarında toprağın fazla ısınmasının önüne geçmek amacıyla malçlama yapmalısınız.
Tuzluluğu ve alkalinliliği dengelemek için
İlkbaharda toprağa bir miktar şeker gübresi serpmekle ya da basitçe kükürt serpmekle aşırı yüksek alkalinliğin kötü etkisini bertaraf etmeniz mümkündür. Soba borusu kurumunun tuzluluğun kötü etkisini azaltmada faydası var. Çay posalarını ve fitre kahve posalarını bir yerde kuruta kuruta biriktirip sonra, sonbaharda toprağı çapaladığınızda toprağa karıştırın. Toprağa kestane toprağı karıştırmanın da hem yüksek alkalinliliği hem yüksek tuzluluğu dengelemede faydası olur. Hiç birini yapamıyorsanız son çare demir gübresidir. Zirai mamüller satan dükkanlarda bulursunuz. Ancak bu sadece yüksek alkalinlilik açısından faydalıdır. Toprağın tuzluluğu fazla ise, o zaman zehirleyici etkisi olacaktır.
Sulamaları tam dipten yapmayın
Bu kural sadece narenciyeler için değil her tür ağaç için geçerlidir. Yine ana gövdesi 6cm kalınlıkta bir ağacı düşünürsek, 35cm yakın çevresini ıslatmadan, daha uzaktan güzelce sulayın. Narenciyeleri genelde 15-20 günde bir sulama tamamıyla yeterlidir. İlkbahar fazlaca yağışsız geçiyorsa “nasılsa havalar serin, sulamasam da olur” diye düşünmeyin. Sonbahar serinleri başlayana kadar sulamalara devam etmek gerekiyor.
Son söz
Burada, bahçelerimize ekili narenciyelerimizde yazın sıcakta toprak ısınmışlığıyla ilgili yaz kötüleşmesi problemini ele aldım. Bahçelerinize ekili limon, mandalina vesaire ağaçlarınızla ilgili sorunları aşağıya yazabilirsiniz. Saksıda ise, şu sayfada ihtiyacınız olan her bilgi fazlasıyla var: ⇒ Saksıda narenciye problemsiz yetiştirme