Sıvı bitki besini saksı bitkisini öldürmesi

Salon bitkilerimize genelde sıvı bitki besini suya karıştırarak veririz. Bunun fayda yerine zarar vermesi problemini aşağıda toprak özelliklerine göre ve bitkilerin hassaslıklarına göre madde madde açıkladım.

Dikkat: Buradaki bitki besinlerinin hatalı kullanımı konusu saksı bitkileri ile sınırlıdır.

Toprak özelliklerine göre

Toprağın ne tür toprak olduğu, sulamaların nasıl yapılıyor olduğu bitkilerin köklerinin o topraktaki durumunu etkiler. Dolayısıyla bitki besininin fayda değil zarar vermesi de bu iki konudaki hatalar yüzündendir.

a) Salon bitkilerine özel torf toprak açısından

Evlerde, salonlarda, ofislerde yetiştirilen tüm bitki türleri için salon bitkilerine özel hazırlanmış torf toprak kullanmak şarttır. Diğer topraklar uygun olmaz. Torf toprakları ise o halde kullanmamalı, önce mutlaka iri taneli dere kumu ve ponza taşı ile harmanlamalısınız. Genel olarak oranlar şöyle: 3 ölçü torf toprak + 1 ölçü iri kum + 1 ölçü ponza. Bu sayede kökler için toprak çok daha elverişli olacaktır. Bunda bitki besinleri de en iyi şekilde fayda sağlar. Ama hemen değil. Bitkinizin köklerinin o toprakta tamamıyla aktif olmayı başarması şarttır. Yani o toprakta en az 1 ay sağlıklı gelişiyorsa, gelişim güzelce devam ediyorsa artık bitki besini vermeye başlayın.

Besleyici katılmış bir toprak almışsanız, ona bir de bitki besini verirseniz o toprakta bitkilerin zehirlenmeleri kesindir. Çünkü bitki besini olsun, doğal gübre olsun fark etmez, bitkilerin topraklarına besleyiciler katmak demek toprağın EC derecesini yükseltmek (tuzluluğunu arttırmak) demektir. Bitkilerin tuzlu topraklara toleransları farklı farklıdır. Ama tuzlu toprak uyumlusu bitkilerde bile toprağının tuzluluğu fazla yükselirse kökleri yanar, çürüme başlar, bitki ölür. Hatta bu olaylar genelde sadece birkaç saat içinde gerçekleşir. Bir bakmışsınız birkaç saat önce muhteşem sağlıklı olan bitkiniz mahvolmuş, ölmüş gitmiş! Ayrıntılı bilgi: Toprağın kökleri zehirlemesi, yakması

Eski toprağa bitki besini verme hatası

Birkaç yıldır aynı toprakta olan bir bitkiye bitki besini vermek yine zararlı sonuç doğurur. Çünkü toprakların içinde sürekli değişim olmakta, kendiliğinden tuzlaşma zamanla artmaktadır. Bunun üzerine bitki besini verir vermez bitkiniz çürür, ölür gider.

Sulama tarzı çok önemlidir

Saksı alt deliklerinden su çıkmayacağı miktarda az su kullanıyorsanız o toprakta tuzlaşma hızla artmaktadır. Bitki besinli sulama ile tuzluluk oranı daha da yükselir ve bitki aniden mahvolur. Hatta bitki besini vermeseniz dahi, ısı değişiklikleri yüzünden bile toprağının tuzluluğunun kökleri yakıcı etkisi aniden ortaya çıkar ve bitkinizi öldürür. Bazı türler sıcak ortamdan aniden daha serin ortama geçtiğinde, bazı türler ise serin ortamdan aniden sıcak ortama geçtiğinde. Ayrıntılı bilgi: Yaygın ve öldürücü sulama hatası

Yukarıda mesele anlaşıldı sanıyorum. Ama yine de torf topraklarda yetişen salon bitkileri hakkında şöyle bir soru aklınıza gelebilir:

Peki bitki besini vermeyelim mi?

Salon saksı bitkinize uygun nitelikteki toprak yeni, taze, gübresiz, besleyicisiz ise ayda bir defa gibi aralıklarla bitki besini verin. Ya da zamanla besleyici gücü azalmış ama baştan beri sulamaları doğru usulde yaptığınız bitkilere bitki besini belirli aralıklarla verin. Diğer durumlarda bitki besinleri saksı bitkilerinizi mahvedecektir. Genelde öldürür.

b) Bahçe-balkon saksı bitkilerinde doğal toprakların saksılarda kullanımı açısından

Saksılarınızda torf toprak değil doğal arazi toprağı veya orman toprağı kullanmışsanız bitki besini vermek her zaman doğru değildir. Çünkü bu toprakların içerdiği elementler ve o elementlerin miktarları farklı farklıdır. Ve bilmeniz de mümkün değildir. Örneğin genelde potasyum zenginidirler. Sardunyalar böyle topraklarda iyi gelişir. Ama özel sardunya besini verirseniz bu besin de o toprak gibi potasyum ağırlıklıdır ve toprağın zaten bolca içerdiği potasyumla birlikte toprakta kimyasal denge bozulur. Potasyum aşırılığının kimyasal etkisi yüzünden sardunyanın kökleri ihtiyacı olan diğer elementleri alamayacak ve ölüm sürecine girecektir. Aslında sadece potasyum artışı değil, bitki besinindeki diğer elementlerin topraktaki diğer elementlerle olan ilişkileri sonuçta kimyasal dengesizliği ve tuzlaşmayı büsbütün arttırır ve bitkiyi zehirleyerek öldürür.

Dış mekan bitkileriniz için doğal topraklara hem iri taneli dere kumu hem torf toprak karıştırmışsanız. Bu takdirde NPK eşit ya da fosfor (P) ağırlıklı bitki besininden vermenizin faydası olur. Bitki saksıda bir iki ay içinde çok gür gelişim gösterdikten sonra sıra eğer bol bol çiçeklenmeye ya da meyveleri büyütmeye gelmişse o takdirde o zamandan itibaren fosfor ağırlıklı bitki besinini bırakıp potasyum ağırlıklı bitki besinine geçebilirsiniz.

Aslında doğal topraklara doğal gübrelerden tavsiye ederim

Yani koyun, keçi, sığır, solucan gübrelerinden herhangi biri. Burada gübreyi nasıl vereceğiniz ciddi önem taşıyor. En güvenli yolu şudur: Bitkiyi saksıya dikmeden önce saksının dibindeki deliklerin üzerini taşlarla kapayın. Onun üzerine bolca gübrelenmiş toprak 6-7cm yükekliğinde doldurun. Üstünü biraz bastırın. Gübreli toprak üzerine aynı yükseklikte gübresiz toprak yayın ve yine hafifçe bastırın. Sonra en üste bitkiyi oturtup köklerin arasını ve saksının geri kalan kısmını gübresiz toprakla doldurun. Eğer bu şekilde yapmaz da gübreyi toprağın tamamına karıştırırsanız bitkilerin ölümcül zarar görme riski var.

Bitkilerin hassaslıklarına göre

Afrika menekşeleri, salon palmiyesi, sukulent türlerin çoğu, ev begonyaları, çilli begonya ve orman kaktüsleri (yılbaşı kaktüsü, atlas çiçeği, Disocactus türleri vesaire) bitki besinlerine karşı son derece hassastırlar. Aldığınız sıvı bitki besini için tavsiye dozaj örneğin 1 litre suya 1 kapak dolusu ise, siz hassas bitkilerinize dozajı mutlaka 1 litre suya yarım kapak ölçüsü ayarlayın. Ayrıca saksıya gelişigüzel dökmeyin. Sadece en kenarlardan yavaş yavaş dökerek verin. Bir de “her sulamada verin” tavsiyesine sakın aldanmayın. Bitkilerin gelişim gösterdiği aylarda 20-30 günde bir defa vermek kesinlikle fazlasıyla yeterlidir. Hem hassas türlere hem diğer hassas olmayan türlere bu aynen geçerlidir.

Ne tür bitki yetiştiriyorsanız hakkında araştırmalar yapın ve bitki besinlerine hassaslıkları var mı öğrenin. Hatta bazen bitki besinlerine hassaslıklarından hiç bahsedilmez. Ama onun yerine tuzlu topraklara hiç toleransı yoktur denir. Bu da aynı şeydir. Eğer öyle ise sizin bitkiniz de bitki besinlerine karşı hassas demektir.

Toprak doğru ise, zararlı sulama tarzı hatasına düşmüyorsanız, bitkinizin yerinin havadarlığı, ısısı ve ışığı bitki türüne göre doğru ise verdiğiniz bitki besininin hiç bir zararı olmaz. Umduğunuz faydayı fazlasıyla görürsünüz.