Su menekşesi

Özellikleri

Bol güneşli bahçe havuzları için ideal süs bitkilerindendir. Kış soğuklarına neredeyse -30C dereceye kadar dayanır. Yazın çok şiddetli sıcak olan yerlerde de yetişir. Yeter ki toprağı daima sulu olsun. Doğal arazilerde özellikle kışın fazla soğuk olan bölgelerde su menekşesi sulu arazilerde aşırı istilacı özellik gösterir. Kökleri her yeri kaplar. Kanolarla, kayıklarla gezinti yapılan sulu arazilerde geçişi engeller. O bölgede artık yüzmek de mümkün olmaz. Ve ayrıca bölgenin doğal bitki örtüsünü yok eder. Bu tip istilacılıkları nedeniyle ABD’de Michigan gölü çevresindeki eyaletlerde üretimi, alım satımı, yetiştirilmesi yasaklanmıştır.

Üç köşeli, dal gibi biraz kalın, ama şerit gibi dar-uzun yapılı yaprakları rizomların gücüne göre 60cm ile 2m arası uzunluktadır. Kışın tamamen yapraksız kalır. İlkbaharda tekrar yeşerir.

Bilimsel adındaki türü değil cinsi belirten Butomus sözcüğü öküz kesen anlamına gelir. Yani yapraklarının kesici gibi sert kenarlarından dolayı sığırlar su kenarlarında otlarken yön değiştirirmiş. Yapraklar su altında gelişmeye bile uygundur. Ve uzayarak su dışında gelişime devam ederler. Yaz ortasından itibaren ve sonbahar döneminde uzun çiçek sapları ucunda şemsiye gibi toplu halde pembe çiçekler açar. Arı vb böcekler çiçeklerinden beslenirler.

Havuzlarda süs bitkisi olarak yetiştirilir. Rusya’nın bazı yerlerinde rizomlarından yemek yaparlar (Wikipedia).

Yetiştirme bakım

Su menekşesi Butomus umbellatus tam gün güneşli yerlerde yetişir. Güneşsiz yerlerde fazla uzun ve sağlıksız gelişimler gösterir. Sevdiği toprak biraz killi olması şartıyla çamur, sulu topraktır. Mil en iyisidir. Eğer mil bulamazsanız killi arazi toprağı + ince kum karışımı yapın.

Saksıda (sürekli fazla ıslak toprakta, vıcık çamurda olması şartıyla) gerçi güzel gelişir ama pek çiçek açma ihtimali yok. Zira çiçek açması havuzlarda bile havuzların sığ kenarlarında değil, 25cm su altında kalması sayesinde mümkündür (Pond Plants).

Havuzlara dikmek için en iyi zaman kış sonudur. Kış sonunda veya ilkbahar başında henüz yeşermemiş rizomlarını satarlar. Zamanını kaçırır daha geç ekerseniz o yıl çiçek açmaz.

Rizomu 5 litrelik sepet veya her yeri delikli bir saksıya uygun toprak ile 10-15cm derine eker, sular ve sonra havuza toprak yüzeyi suyun 25cm altında kalacağı şekilde yerleştirirsiniz. Suya batması için saksının dibine ağır taşlar koysanız iyi olur. Su altında çevreye uzatıp geliştireceği rizomları zamanla havuzun diğer yerlerine yerleşecektir. Yıldan yıla farklı yerlerden sürpriz gelişimler gösterir.

Üretimi

Su menekşesi kış sonunda rizomlarını ayırmakla üretilir. Aldığınız rizomları ilkin yukarıda anlattığım usulde yetiştirmelisiniz.