Özellikleri
Syngonium podophyllum – okbaşı çiçeğinin birçok kültivarları var. Yapraklarındaki renkler daha tatlı yeşil veya daha grimsi yeşil, beyazı fazla veya az, hatta sırf krem rengi ve sırf pembemsi veya mavimsi renkte yapraklı ve düz yeşil yapraklı gibi.
Dalları daima ince ve fazla esnektir. Ya değneklere bağlayarak ya da sarkıcı olarak yetiştirmek zorundasınız. Yaprakları ok başı şeklindedir. Üst taraf iki lob halindeyke dallar fazla uzadığı zaman güneşin de etkisiyle yeni yapraklar farklı şekilde gelişir. Üstteki loblar daha büyük olur ve bir yaprak sanki üç yaprakçıktan oluşmuş gibi bir şekil alır.
Kış soğuklarına dayanıklılığı: Kuzeyli yönlerden direkt rüzgar almazsa kışın -1C dereye kadar soğuk havaya dayanır. Bdrum, Antalya gibi deniz etkisinde ve düşük rakım yerlerde kuzeyli rüzgarları almayan cephelerde kışın en ufak bir zarar görmez. -2C ve -3C derece soğuklarda (soğuğun uzun sürmesi veya kuzeyli rüzgarların etkisiyle) yapraklar ve dal uçları zarar görür. Daha fazla soğukta, soğuğun derecesine göre toprak üstü kısmı ölür. Veya tamamıyla ölebilir.
Yetiştirme, bakımı
Doğada esasen orman altı bitkilerinden olduğu halde şiddetli güneşe tam uyum sağlar. Fakat koyu gölgeye, evlerde kuvvetli ışıklı olmayan köşelere bile uyar. Hava akımları yetersizliğinde zarar görmez. Kısaca en sorunsuz ev çiçeklerindendir.
Bakımı hakkında uzun uzun bilgi vermeye gerek yok. Torf topraklarda gayet güzel yetişir. Bitki besini istemez. İki veya üç yılda bir toprağını değiştirin. İhmallerde pek fazla zarar görmez. Toprağını elinizle yoklayarak ıslak hissetmiyorsanız sulayın.
İklimi uygun yerlerde bahçede, bahçenin ağır killi toprağında bile sorunsuz yetişir.
Üretim
Okbaşı veya melek kanadı çiçeğinizin dallarını 15-20cm parçalara ayırın ve suda bekletin (bu işin tekniği ⇒ ilgili sayfasında). Kökler 3-4cm uzadığı zaman daha fazla bekletmeyin. Toprağa dikin ve sulayın. Serin aylarda suda bekletmeye bile gerek yok. Direkt toprağa diker ve sularsanız gayet güzel hayata tutunur. Suda veya toprakta köklenmesinin başlıca püf noktası daldaki yaprak dibi boğum kısımlarının su veya toprak altında kalması gerektiğidir. Çünkü sadece o kısımlardan kök salar.
Ben bakımsız bir bitkiden bir parça aldım ve koklendirdim. Toprakta böcekler vardı. Diğer bitkilere kullandığım ilaçlarla ilaçladım. Harika gelişti, büyüdü fakat geceleri ağlıyor ve ıslak yerler çürümüş incelmiş gibi olup deliniyor. Ne yapabilirim? Ya da normal mi böyle olması?
***
Gece boyunca yapraklarından su damlaması normal ama çürüme ve delinme ciddi bir sorunu gösteriyor. Belki toprağa kattığınız kimyasal ilaç yüzünden oluyordur. Toprağa ilaç katmak iyi değil. Toprak böceklerinin zararı olmaz zaten.
Okbaşı’nın pembe yapraklısını aldım. 5.5cm saksıda. Toprağını ve saksısını değiştirdim. Yaprakları sararmaya başladı. Saksısı seramik 2-3 boy kadar büyük ve derin, toprağı sukulent toprağı. Yanlış olan ne olabilir? Teşekkür ederim.
***
Hep aşırı besleyici toprak hazırlayıp satıyorlar ve bu da bitkilerin köklerini zehirliyor. Mesele budur. Bol bol su dökerek toprağın yıkanmasını arınmasını sağlayın. Veya, sukulent toprağı çok çabuk kuruyucu özellikte ise ve siz de su vermeyip bitkiyi susuz bırakıyorsanız susuzluktan ölmeye başlamış olabilir.
Benim ok başı sarmaşığımın yaprakları delik deşik. Ne yapmam lazım? Kessem mi yaprakları?
***
Toprakta problem olabilir. Öncelikle sebebi bulmanız lazım. Daha önceki sorunuzda tavsiye ettiğim sayfayı iyice okuyun.
Merhabalar, benim okbaşı bitkim gayet güzel büyüyor. Başka bir okbaşından tek dal alıp köklendirmiştim. Tek dal olarak büyüdü. Yanından sadece bir tane patladı. Saksıda çoğalması, dolu dolu durması için ne yapabilirim? Süren yerinden kesip köklendirsem uzamasına engel olmuş olur muyum acaba? Diğer bir sorum da büyük saksıya alsam, kökten daha fazla yeni filiz verir mi?
***
Okbaşı çiçeği metrelerce uzatılması gereken bir bitki değil. Zaten uzadıkça bir anlamı kalmıyor. En fazla 40cm kadar uzunlukta, çevreye yayılan bol bol yapraklı dallarıyla gayet dekoratif olur. Uzayan dalı kesip alırsanız mutlaka dipten en az bir tane yeni dal verir. Kesip aldığınız dalı suda bekletin. Köklenme başlar başlamaz, kökler fazla uzamadan aynı saksıya anasının yanında dikin. Böyle devam edin. Büyük saksıya dikince daha fazla dallanma özelliği yok. Siz dediğim gibi yapın. Saksıda yeni köklendirdiğiniz dalları dikecek yer kalmayınca o zaman daha geniş saksıya aktarırsınız.
Size sorduktan sonra okbaşı bitkimi toprağından çıkardım ve suya koydum. Sorun toprağındaydı. Şimdi maşallah çok güzel. Üstündeki yanık gibi yaprakları kessem olur mu? Neresinden kesmeliyim?
***
Evet zarar görmüş yaprakları istediğiniz yerinden kesebilirsiniz.
5 gün önce aldığım bitkinin yerine alışmasını bekliyorum. Geldiğinden beri hiç sulamadım ama toprağı resmen ıslak. Kurur diye düşünmüştüm ama hala kurumadı. Alttaki birkaç yaprak sararmaya başladı. Toprağı değiştirmem lazım değil mi? yoksa kurumasını beklemeye devam mı edeyim?
***
Toprak fazla nemliden öte ıslak ise durum tehlikeli. Saksıdan toprağı dağıtmadan kalıp gibi çıkarın. Bir leğen içine öylece koyun. Bu şekilde daha çabuk kurur. Saksının dibini kontrol edin. Fazla suyun rahatça dışarıya süzüleceği delikler yoksa siz delikler açmalısınız.
Bir arkadaşım suda köklendirilmiş bir şekilde bana bu çiçekten hediye etti. Kökleri ancak sığacak şekilde toprağa ektim. Üzerinden birkaç hafta geçti fakat açmak üzere olan yaprakları hala açılmadı. Hiçbir gelişme yok. Yapraklarda pörsüme veya sararma da yok. Neden kaynaklıdır? Bitkim yaşıyor mu?
***
Anlattığınıza göre hiç bir sorun yok. Belki soğuk, havasız, ışıksız bir yerde tutuyorsanız ondandır. Güneş ışınları yapraklarını ısıtacağı bir pencere kenarında tutun. Kış güneşinin zararı olmaz. Mart ayından itibaren direkt güneşi fazla almayacağı, yanmayacağı şekilde yerini değiştirin.
Çiçeğimin yaprakları uçlarından çürüyerek kahverengiye dönüyor. Neyle ilgili olabilir?
***
Toprakla ve yanlış sulamayla ilgili olarak köklerin zehirlenmesi problemi. Detaylı bilgi ve çözüm yolları için bakınız: Toprağın kökleri zehirlemesi, yakması
Bitkimin yapraklarında bir kuruma yok ama kenar yaprakları kendini saldı. Dik durmuyor. Ne yapmalıyım?
***
Yaprağın ağırlığından dolayı sap kısmı dik duramıyorsa, yaprak ters dönüyorsa bu sık sık olan normal bir şey. Zamanla olması gereken pozisyonunu alır. Ama pörsüme, cansızlık gibi (susuz kalmış gibi) bir durum varsa köklerinin çürümeye başlamış olduğu söz konusudur. Şu iki sayfayı okumanız lazım:
1- Yaygın ve öldürücü sulama hatası
2- Toprağın kökleri zehirlemesi, yakması
Çiçeğin toprağını değiştirdim fakat yaprakları aşağı doğru duruyor. Birazda yumuşak sanki ama değiştirirken çiçek toprakla birlikte çıkmadı. Kökleri hava aldığı için mi böyle? Ne yapabilirim?
***
Anlattığınıza göre kökler topraktan ayrılmış. Böyle olunca yeni toprak kökleri yakmış ve çürütmeye başlamış. Esas sebep toprak değiştirme zamanı yanlış. Ben hep mayıs diyorum ama insanlar kış aylarında yapmaya inat ediyor. Birileri de mayısı nisana çekelim diye ısrar ediyor. Bu çok ilginç. Sanki yangından mal kaçırıyor gibi. Neyse bekleyin bakalım durum daha kötü olursa topraktan sökün ve kökleri yıkayın. Sonra mayısa kadar suda bekletin. Ne zaman bitkiler mayısta veya haziranda açık pencere sayesinde bol bol ılık hava hareketlerine kavuşursa o zaman tamamıyla aktifleşiyor ve toprak değişiminde böyle sorunlar o zamanlarda genelde olmuyor.
Syngonium pink bitkim gayet sağlıklı ancak yaprakları artık pembe değil. İyice yeşilleşti. Yaprakların pembe çıkması ya da pembe kalması için nasıl bir ışıkta olmalı? Benimki kuzeye bakan bir camın önünde aydınlık bir ortamda duruyor.
***
Pembeli çeşitlerinin renk değiştirmesi hakkında şimdilik bilgim yok. Belki güneş istiyordur. Şimdiden güneşe alıştırın. Bahçemde singonyumlar Didim’in 35-40C derece yaz sıcaklarında üstelik öğle saatlerinde bile direkt güneşinden hiç zarar görmeden gelişmeye devam ediyorlar. Ev içine tepe güneşi giremeyeceğine göre sorun olmaz.
Melek kanadını yeni aldım. Geldiğinde yaprakları hep aşağı bakıyor ve bir dal da aşağı doğru gidiyor. Yapraklar yukarı kalktı ama tam açılmadılar. Ne zaman kendine gelir?
***
Bir iki ay bekleyeceksiniz. Yerine alışacak, yapraklar ışığa göre pozisyon alacak vesaire.
Bu çiçek dışarda balkonda yaşar mı? Güneş görmeyen kuzey cephe balkon. Kışın don falan olmuyor buralarda.
***
Yanılıyorsunuz. İzmir’de bu bitkiyi öldürecek kadar don olayı her yıl en az bir defa oluyor. Eğer güney cephe balkon olsaydı belki tamam ama kuzey cephede en hafif don olayını bile kaldıramaz.
Normal uzayan bodur olmayan cinsleri bahçemde 20 yıldır bulunmakda ve sorun yaşamıyorlar sadece bazı yıllar yaprakları bozuluyor. Syngonium, devetabanı,pachira(yaprak döküyor), fatsia, seflara, agleonemanın düz yeşil renkli olanı, cordireline fructosa, dracena margina ve diger dracenalar( şans bambusu olarak geçen türü hariç ) kurdele ciçekleri,dua çicekleri,potos, spatifilium direk açık alanda en usteki yaprakkarı dondan kuruyor ama ilkbaharda hızla açılıyorlar kılıç çicekleri kışın kuru olmak sartı ile yıl boyu dışarda zararsız atlatıyor. Bulunduğum konum iç kesimde deniz etkisi yok. En büyük sorun dolu yağişları malesef. Yılda 3 4 defa 0 derecenin altına düşüyor sicaklik. Euphorbia milli, trigona ve plumerianın uç kısımları bozuluyor soğuktan ama ilkbaharda açilıyorlar. Bulunduğum yerde malesef stepfanotis denilen madagascar yasemini toprak üstü ölüyor kış aylarında. Dışarda kesinlikle ölen türler diffenbachiaların tüm çeşitkeri, agleonema silver türleri, adenium, bazı philedendron türleri, phaleonopsis orkideker, ve afrika menekşeleri malesef kışın ölüyor. Diğer saydığım türler dışarda gölge alanda inanılmaz güzel olup yaprakları irileşiyor. Iç mekanda 10 günde büyügü kadar dışarda 3 günde büyüyor. Sizin sayfanızı severek ve takdir ederek takip ettiğim için bu bilgiler ve tecrubelere ihtiyacınız olabilir diye düşündüm.
***
Teşekkür ederim. Saydıklarınızdan ağaç yapılı bir iki tür dışında bu bitkileri dışarıda yetiştirmeye çalışmamak lazım. Didim’de ben de bahçede birçok tür denedim. Salon bitkilerinin çoğu şiddetli yaz sıcaklarında mahvoluyor. Güneş değil sıcaklık kötü etkiliyor. Bazıları kışın en hafif don olaylarına bile dayanamıyor. Bazıları da (özellikle sukulentler) dolu yağışlarında lime lime oluyorlar. Uğraşmamak lazım. Bahçelerimiz için iklime uygun dış mekan bitkilerini tercih etmeliyiz.
Güney cephe balkonda güneşten yaprakları yanar mı?
***
Yavaş yavaş alıştırırsanız yanmaz. Ben bunları Didim’de bahçeme dikmiştim. 6 yıldır kışları hiç zarar görmüyor. yazın şiddetli sıcakta direkt güneşten de zarar görmüyor. Kışın bazen -1C derece don olayları olur ama güney cephede olunca o kadar soğuk zarar vermez (yazdan beri gece gündüz açık havaya alışmış olması şartıyla).. Şimdi siz onu kuzey cephe balkonda tutun. Kasım sonunda güney cephe balkona alın. Hazirana ayında tekrar kuzey balkana taşıyın. Yaz aylarında saksıda olunca çok şiddetli güneş ve sıcak yüzünden gelişimi çok fazla yavaşlar.
Çiçeğimi yeni aldım ve sabah güneşi alan balkonumda bakacağım kışın ise ikindi güneşi alan cam balkonda bakmayı düşünüyorum uygun olur mu? aldığım yerde 3 senedir aynı saksı ve toprakta olduğunu öğrendim.gelecek mayıs gibi saksı ve toprağını değiştirmek istiyorum.bunu yaparken de köklerinin zarar görmemesi için sadece eski toprağından biraz azaltıp yeni toprak ilave etmeyi bir büyük boy saksıya ekmeyi düşünüyorum acaba doğru olur mu? Solucan gübresi kullanabilir miyim?
***
Salon bitkisi salonlar içindir. Balkonlarda yazın sıcak havada gelişimi çok fena halde aksar. Kışın soğukluk veya fazla serinlik ya öldürür ya da ciddi zararlar verir. Kısaca hiçbir şekilde balkon bitkisi değil. Saksı toprak değişimini evet aynen öyle yapın. Solucan gübresi vermeyin. Veya şurada anlattığım gibi verin: Salon bitkilerine hayvan gübresi nasıl verilir?
Haşere sıkıntısı fazla olur mu bunda da?
***
Olabilir. Hiçbir türün bu konuda bir istisnası yok.
Çiçeğimi saksısından tuttum, bir baktım kökler saksı deliğinden 10cm çıkmış tabağına yapışmış. Saksı 12cm. Bitki 18-20 yapraklı. Bu mevsimde ne yapacağım? Nisan mayısa kadar bu kökler kuş yuvasına döner mi? Saksı değişmeli miyim? Havalar çok soğuk. Evde doğalgaz yok.
***
Alttan köklerin çıkması saksıya sığmıyor anlamına gelmez. Boş yere bitkiyi rahatsız etmeyin. Alttan çıkan kökleri makasla kesin.
Bir arkadaşım bana melek kanadı bitkisinin yaprağından verdi fakat dalında herhangi bir boğum yok. Sanırım gördüğü bir yerden bilinçsizce koparıp almış. Köklenmesi için suyun içine koydum. Herhangi bir boğumu olmamasına rağmen yine de köklenir mi?
***
Dal varsa, yaprak da varsa boğum yeri yaprak sapının dal ile birleştiği yerdir diye düşünün. Ama arkadaşınız sadece yaprak vermişse, yani yaprağın sağlam bir sapı vardır ama dal değildir. Bu takdirde o sap işe yaramaz. Boşuna beklemeyin.
Melek kanadımı 3ay önce aldım fakat toprağında beyaz solucan vardı toprağını değiştirdim ama yaprakları sararıp kopuyor bazı yaprakların kökünde çürüme başladı hiç büyümüyor? Ne yapmam lazım?
***
Bozuk toprak kullanmışsınız ve bitki çürümeye başlamış. Topraktan söküp köklerini yıkayın. Sağlıklı toprak hazırlayana kadar suda bekletin. Bir daha solucan için, böcek için bitkileri rahatsız etmeyin. Sonuçta bitkileriniz ölür. Böceksiz toprak görmedim. En steril özel topraklarda bile birkaç ay içinde böcekler peyda olur. Bunun çaresi yok. Bitkilere zararı da yok. Ama böceklere katlanmak elinizde değilse o halde evinizde saksı bitkisi yetiştirmemelisiniz. Gerçeğinden ayırd etmek zor olan plastik yapay bitkiler var. Toprak canlılarına karşı fobisi olanlara bunları tavsiye ederim.
Sngoniyum çiceğimi 1 ay önce aldım. Yaprakları sararmaya ve kökünden çürümeye başladı. Neden kaynaklı oluyor bu sorunlar?
***
Toprağın özelliğinden kaynaklanıyor. Şimdi topraktan çıkarıp iyice yıkayın. çürük yerleri kesin. Sağlıklı toprak hazırlayana kadar suda bekletin.
Okbaşı sarmaşığıma kışın gübre verince yaprakları sarardı. Yeniden saksıya diktim ama kahverengi görünüyor. Bazıları köklenmiş. Henüz hiç yaprağı yok. Ne ne yapmalıyım?
***
Beklemekten başka yapacağınız şey yok. Bir daha gübreli toprak kullanmayın. Salon bitkilerine torf toprak ve özel bitki besinlerinden gerekiyor.
Hem pembesinden hem yeşilinden elimde var ve ikisine de aynı koşullarda bakıyorumYeşilde sorun yokken pembenin yaprakları tamamen açılmıyor. Yeni çıkan yapraklar tamamen açılmıyor, içine kıvrık duyuyor. Ayrıca pembeden yeşile dönmeye başladı. Neden olabilir?
***
Son derece güçlü gün ışığı ve biraz da direkt güneş ister. Bu kural yaprakları beyazlı veya pembeli olan tüm bitki türleri için geçerlidir. Sırf yeşil yapraklılar ışık yetersizliğine biraz uyumlu olabiliyor ama yine de tam güçlü ışıkta daha gösterişli olurlar.
Yaklaşık 2 yıl boyunca 30-40cm civarındayken, geçen yıl haziran gibi toprak değişimi sonrası hızlıca büyümeye başladı. Lakin müdahale etmedikçe büyümeye devam ediyor. Yaklaşık 150-160cm. Acaba ne yapılmalı ne önerirsiniz?
***
Doğal özelliği öyle. Sizin hatanız uzamasına izin vermek. Bunlar 40cm’yi aşmayacakları şekilde ara sıra kısaltılmak ister. O takdirde alttan, yanlarda yeni dallar geliştirir ve daha fazla dalı, dolayısıyla daha fazla yapraklı olur. Ayrıca kestiğiniz dalları suda köklendirip bir saksıya 5-6 dal ekerseniz daha zengin görünümlü gelişirler. Tek veya iki dal uzayıp giderse güzelliği olmaz. Uzadıkça güç hep en uca gider durur.
Hep suda kalmasının bir mahsuru var mı?
***
Suda bitki yetiştirmenin incelikleri var ve ciddi bir disiplin altında gerekenleri hep zamanında uygulamak zorundasınız. Aksi takdirde, en küçük bir ihmalde aniden çürür giderler. Toprakta yetiştirirseniz ihmallere karşı oldukça dayanıklıdır.