Haworthiopsis limifolia, fotoğraf: Reddit
Özellikleri
H. limifolia biraz küçük yapılıdır. Bir yaprağın uzunluğu en fazla 12cm olur. Dal uzatmaz. Ana gövdesi sürekli kısacık kalır. Dipten geliştirdiği dalımsı sürgünleri toprak dışına ulaşır ulaşmaz uzamayı bırakır ve yapraklanır. Böylece ana bitkinin çevresinde yeni Haworthiopsis limifolia bireyleri yerlerini alır.
Rozet gibi her yöne doğru gelişen yaprakları noktalar ve kısa çizgiler halinde pütürlülüklerle kaplıdır. Bu diğer Haworthiopsis türlerinin de özelliğidir. Fakat H. limifolia türünde pütürlülükler yaprakların alt ve üst her yanında bulunur. Ve dağılımları rastgele olmaktan ziyade düz ve dalgalı hatlar takip ederler.
Varyeteleri
Yapraklarının iriliği, şekli ve yaprak üzerindeki pütürlülük farklılıklarıyla Haworthiopsis limifolia’nın birkaç varyetesi bulunur. Bunlardan iki örnek: Striata varyetesinde yapraklarda çıkıntı pütürlükler sağdan sola sıralanmıştır ve üst kısımları açık renklidir. Uzaktan bakıldığında yapraklar çizgili gibidir. Glaucophylla varyetesinin yapraklarında hiçbir pütürlülük yoktur ve rengi biraz açık tonda soluk yeşil renktedir.
Ayrıca varyetelerinden başka birbirinden ilginç güzellikte Haworthiopsis limifolia kültivarları var. Desen ve renklilik farklarının haricinde genel gelişim özellikleri, yaprak şekilleri birbirlerinden çok farklı değildir.
Haworthiopsis limifolia var. striata – Fotoğraf: Dave’s Garden
Dayanıklılık ve uyum
Kışın -5C derece hafif don olaylarına (rüzgarları direkt almayan korunaklı yerde olması şartıyla) dayanıklılığı tamdır. Susuzluğa dayanıklılığını söylemeye gerek bile yok. Evlerde güneşli pencere önlerinde yetiştirmeye uyumludur.
Fazla serin hava, güneş ve su sıkıntısı üçü bir arada olduğunda yaprak rengi pembemsi, turuncumsu gibi değişimler gösterir. Şartlar değiştiğinde tekrar normal rengine döner.
Yetiştirme, bakım
Yazın öğle saatlerinin tepe güneşinden koruyun. Biraz direkt güneş ve çok güçlü ışık her zaman gereklidir. Işık yetersizliğinde gelişim çirkinleşir. Renkler cansızlaşır.
Haworthiopsis limifolia hem humuslu hem taşlı ve kumlu toprak istiyor.
Sulama serin aylarda toprak iyice kurudukça. Soğuk zamanlarda / mekanlarda ise toprağı kupkuru olsa bile sulamayı iki-üç hafta geciktirin. Yaz aylarında sık sık sulamakta bir sakınca yok. Ama toprakta kayda değer bir kuruma görmedikçe sulamamakta yarar var.
Bitki besini vermeye gelince: Salon bitkilerine özel sıvı genel amaçlı bitki besini uygundur. Dozajını üçte bire azaltın. Sadece ayda bir defa verin. Tüm yıl sürekli ya da sadece ilkbahardan sonbahara kadar, bulunduğu yerin şartlarına göre değişir.
Haworthiopsis limifolia üretimi
Dipten geliştirdiği yavrularını ayırmayla üretebilirsiniz. Anayı toprağından sökmeden ayıracaksanız yılın her zamanı uygundur. Fakat eğer ana bitkiyi topraktan söküp de yavruları ayıracaksanız sadece ilkbahar sonunda yapın.
Yaprak çeliği ile çoğaltmak da mümkün ama zahmete değmez. Çünkü çok uzun zaman alır. O sürede zaten kendisi birkaç yavru vermiş olur. Yeni yavrular uğraştığınız yaprağın vereceği mini fidelerden kat kat daha büyük ve güçlüdür. Zaten yaprak çeliği usulünün başarı oran düşüktür.
İdeal toprağının ölçülerini nasıl hazırlamalıyım?
***
Toprak hassaslığı pek yok. Diğer benzer türlerde olduğu gibi yapın. Arazi toprağı bile olur ama dere kumu ve ponza taşı ile süzekliğini arttırmalısınız.
Merhaba, Haworthia cymbiformis im var, havalar soğumadan önce açık balkonumdan içeri cam önüne almıştım(yaklaşık ekim sonu gibi). Ama sanki içeride mutsuz gibi, en son 2,5 hafta önce sulamıştım. Hep sert olan yaprakları sulamama rağmen gitgide sönüyor. Çürüme şuan için görmüyorum fakat evi havalandırmam diğer kaktüs ve hawortialarıma yeterli gelse de bu bitkime yeterli gelmiyor gibi. Sizce toprağı kupkuruyken tekrar dışarı alsam mı? İstanbulda hava Geceleri 7-8 derecelere düşmeye başladı.
***
Demek oluyor ki tüm kökler çürümüş gitmiş. Ya bir hata yaptınız ya da evinizin şartları bu bitkinin yaşamasına hiç uygun değil. En iyisi dışarıda tutun. Didim’de buna benzer 4 ayrı türü bahçeye yere ekili olarak yetiştiriyorum. Yıllardır gayet sağlıklılar. Kışın ağır yağmurlarda sık sık göllenen killi topraklı zemine rağmen bomba gibi sağlıklılar. -5C derece ye kadar soğuktan zarar görmezler.
Bugün bir çiçekçiden aldım kedisini. en küçük boy saksıda duruyor. bir iki yaprağının ucundaki hafif kuruma dışında bir şeyi yok. saksı küçük olduğundan kökleri saksıyı turlamış. her taraf kök nerdeyse. en alttaki birkaç kök saçağı kuruyup ölmüş, kalanları sağlam gözüküyor. toprak oldukça kuru şuanda. saksısını değiştirirken toprağını da değiştirip ölü köklerini de atmalı mıyım yoksa aldığım gibi saksısından çıkarıp daha büyük bir yere mi ekeyim?
***
Bunların tek hassaslığı ilk yetiştirildikleri seradaki gelişmleri ile ilgilidir. Yani orada kof gelişmişse en küçük bir hatanızda çürür gider. Ama normalde çok dayanıklıdır. Şimdi her ihtimali düşünerek havalar adamakıllı ısınana kadar hiç rahatsız etmeyin. Ondan sonra istediğiniz gibi yapın. isterseniz tüm köklerini kesip yok edin hiç fark etmez.