Süper bodur muz – fotoğraf: florespana.es
Özellikleri
Her ne kadar süper bodur muz dense de mini mini bir bitki sanmayın. Tek başına en az 1m² yer işgal eder. Boyu en fazla 2 metre uzar (genelde daha kısadır). Burada konu olan bodur muz bizim yerli bodur muzdan değildir. Kıyaslarsak yerli bodur muz salonlara göre hiç de bodur özellik taşımaz. Ayrıca yazın klima ile serinletilen iç mekanlara uygun değildir. Musa acuminata ‘Super Dwarf Cavendish’ ise fazla sıcak olmayan iç mekanlarda rahatsız olmaz. Yeter ki günde birkaç sat direkt güneş alabilsin.
Gelişimi ve hızı
Adeta gözle görülür derecede hızlı gelişir. Yaz aylarında sadece bir ayda koskocaman dört yaprak geliştirebilir. Yapraklarda bazen morluklar olabilir. Süper bodur muz kültivarının özelliğidir. Fakat yeni yapraklarda olur. Zamanla morluklar kaybolur.
Bodur muz sürekli güneş altında dış mekanda genelde 1m civarında boydadır. Yarı güneşli yerde biraz daha uzun, iç mekanlarda ise en fazla 2 metre kadar uzar. Her yaprak farklı yöne doğru gelişir. Her yeni bir yaprak kendi içinden bir yenisini çıkarır. Ama tüm yeni gelişimler iç merkez kısmın tam dibinden başlıyor ve içeride yükseliyor. İç içe gelişirken sırayla her bir yenisi bir öncekine göre daha uzun yaprak sapına sahiptir. Bu şekilde sıkıca içi içe gelişen yaprak sapları yalancı gövde oluştururlar.
Kök yapısı
Muz bitkisinin toprak altı kısmı oldukça dayanıklı bir yumru (korm) yapısındadır. Normal kökler ise kalındır ve her yöne çevreye yayılır.
Çiçek açması, meyve vermesi
Salonlarda yetiştirilen bodur muz güneş yetersizliğinden çiçek açmaz. Açsa da meyve beklemeyin. Meyve vermesi için günde en az 5 saat tam direkt güneşin altında olması ve tomurcuk çıkmadan evvel başlayarak köklerinin bile yüksek sıcak havanın etkisinde olması gereklidir.
Bodur muz güneş ve ısı yeterliliğinde meyve verirse meyvelerin gelişmesi için 3,5-4 ay boyunca yüksek sıcak havanın devamını istiyor. Eğer bütün bunlar gerçekleşirse bile bu sefer meyveler yeşil kalmada inat eder. Bunun çözümü basit. Kesip alın. Serin olmayan bir köşede bekletin. On gün gibi bir sürede sapsarı olurlar. İçleri yumuşamış ve tam yenir kıvama gelmişlerdir.
Bodur muz ne zaman çiçek açar?
Dipten gelişen her bir sürgün en az bir yaşını doldurmuş olmalı ama bu yetmez. Ayrıca yeterince güçlenmiş olmalıdır. Bunun ölçüsü şöyle: Yaprak saplarının iç içe gelişmeleriyle oluşturduğu yalancı gövdenin uzunluğu en az 60cm olmuşsa ve yalancı gövdenin dip kısmının çapı en az 10cm olmuşsa artık çiçek açar. Zamanı genelde ilkbahar sonu ile yaz ortası arasında değişir.
Her çiçeği meyve olmaz
Muz bitkileri bir salkımda üç tip çiçek açar. Salkım kocaman çiçek kılıflarına sahiptir. Sırayla bir kılıf kalkar ve altından bir sıra çiçekler görülür. Hep böyle aşağı doğru uzar. Sırası gelen ve kalkan kılıflar bir iki gün içinde yere düşer. İlkin hazır mini meyveler uçlarından küçük çiçeklerini açar. Bunlar büyüyüp meyve olacak. Sonra nötr çiçekler, bunlar da meyveleri hazırdır ama meyveler güdük kalır. En son erkek çiçekler.
Gücü boş yere harcanmasın diye ilk meyveli çiçeklerden sonra salkımın çiçek aça aça uzayıp gidecek olan kısmı kesilmelidir.
Salonda yetiştirme ve bakımı
Güneşli pencere önünde tutun. Günde birkaç saat direkt güneş almalıdır. Veya oda içinin dışarısı gibi güçlü aydınlık olması şartıyla günde 1-2 saat direkt güneş yeter.
Bir bodur muz için gereken saksı başlangıçta küçük olsa bile oldukça hızlı geliştiği için ertesi yıl mevcut saksısının en az iki misli büyüğünü ister. Saksı büyüklüğünü en fazla 45cmx45cm ebatlarında tutmalısınız.
Yaprakları beş on günde bir ıslak bezle tertemiz silin. Yapraklara su fısfıslama hatasına girmeyin. Faydası değil zararı olur. Sadece eğer oda içi çok sıcak olursa ve eğer pencereleri sürekli açık tutabilecekseniz o şartlarda yapraklara su püskürtmenizin bir zararı olmaz.
Yeni almışsanız
Yeni satın aldığınız süper bodur muzun yaprakları gayet etkili canlı koyu yeşil tonda ise anlayın ki direkt güneşten tamamıyla mahrum büyütmüşler. Amaç renk güzelliği sağlayıp albeniyi arttırmak. Bu durumda eğer yaz mevsiminde iseniz bodur muz direkt güneş seviyor diye hemen direkt güneşe koymayın. Çünkü yapraklarda ani ve ciddi yanık hasarları oluşur. Aldığınızda yapraklar açık yeşil ise ve biraz da fıstık yeşiline çalar (hafiften sarımsı gibi) açık yeşil ise şiddetli güneş altında yetişmiş demektir. Direkt güneşten korumanıza gerek yok.
Eğer kış aylarında bodur muz alırsanız her salon bitkisi gibi bodur muzlar da kışın yer değiştirmeler yüzünden fena kötü etkilenir. Kışın satılmasını da alınmasını da tavsiye etmem. Yine de almışsanız salonunuzun şartlarına iyice alışana kadar iki üç ay boyunca toprağı adamakıllı kupkuru olmadıkça sulamayın.
Temizlik (yaprakları silip paklama)
Maalesef salonlardaki muzlarda yok etmek mümkün olmayan, ayrıca gözle göremediğiniz için yok sandığınız örümcek bit adlı parazitler sıcak zamanlarda veya kışın iyi ısıtılan mekanlarda büyük bir hızla türer ve yaprakları mahvederler. En az haftada bir defa yaprakların altını, üstünü ve yaprak saplarını ıslak bezle iyice silmek gerekiyor. Bu parazitlere karşı etkili olan ilaçlar iç mekanlarda kullanıma uygun değildir (zehirli yoğun kokusunun insanları ve hayvanları zehirleme etkisi var). Onun için ilaçlama tavsiye etmiyorum.
Sulama
Sulamayı normal, diğer salon bitkilerinde olduğu gibi yapacaksınız. Muz çok su ister diye abartılı konuşanları ciddiye almayın. Sadece zararını görürsünüz. Salon ortamlarında siz toprak kuruyor mu sadece ona dikkat edin. İkide birde sulamayın. Üzülürsünüz.
Saksı altından bir miktar su süzülüp çıkacak miktarda su kullanın. Daha az su ile sulamak toprağın zehirlenmesine, köklerin çürümesine sebep olur.
Toprak ve bitki besini
Toprak seçmez ama salonda yetiştirecekseniz sıradan herhangi toprakları kullanmayın. Sıcaklığı köklere iletecek yapıda toprak hazırlayın. Salon bitkileri için hazırlanmış olan torf toprak ve ponza taşı karışımı tam uygun olur. Oranları şöyle: 3 ölçü torf toprak + 1 ölçü ponza taşı. Böylece bodur muz kökleri yaz mevsiminin sıcak havasını rahatça hisseder ve gelişim baş döndürücü bir hızda devam eder.
Hangi çeşit bitki besini bodur muzlara nasıl verilir?
Yapraklar büyük olsun diye azot zengini bitki besini veya azot gübreleri vermeye çalışmayın. Dış mekan muzlarına sakıncası olmasa bile iç mekanlarda bir hayli kof gelişime, anormal gevşek dokulara, fazla iri cüsseye ve en küçük darbelerde kırılan yaprak saplarına yol açacaktır. O halde salon bitkilerine özel bitki besininin genel kullanım çeşidinden ayda bir defa yeterli. Sağlığı yerinde olsun, sağlam yapılı ve dayanıklı olsun, uslu uslu gelişsin, anormal kof gelişimlerde bulunmasın. Yazın çok hızlı gelişim oluyorsa aynı bitki besinini ayda bir değil 10-15 günde bir verin.
Bodur muz salonunuzda kış aylarında gelişmiyorsa bitki besini vermeyi bırakın. Yavaş gelişim varsa siz de sıklığı ona göre düşürün. Mesela 40-50 günde bir gibi verin.
Eğer ikliminiz uygunsa ve yaz boyu açık havada tutup meyve elde etmek istiyorsanız toprağını bolca humuslu ve organik gübreli hazırlayın.
Saksı-toprak değişimi
Eğer bodur muzunuz bu yıl çiçeklenecek kadar gelişmiş gibi görünüyorsa bu yıl toprak değişimi yapmayın. Diğer durumlarda her yıl ilkbahar sonunda muzu saksıdan çıkarın. Köklerin bir kısmını budayın. En eski yapraklardan bozulanları kesin. Yavrulamışsa yavru kısmı keserek ayırın. Yeterli büyüklükte yeni saksılarına taze yeni torf + ponza karışımına dikin.
Bodur muz budanır mı?
Çiçek açmışsa zaten ömrü bitmiş demektir. Onu dipten keseceksiniz (acelesi yok, meyve oluşursa isterseniz üç dört ay bekleyin). Kesseniz de kesmeseniz de yeni sürgün(ler) güzelce gelişmeye devam eder. Eğer hiçbir yeni sürgün vermeden çiçek açmışsa bu durumda kesmeyip bekleyin. Yoksa gücü bir hayli azalır. Yeni sürgün ilk iki yaprağını geliştirdikten sonra işi bitmiş olan anayı dipten kesip atın.
Fazla sürgünleri isterseniz yok edin. Üstten köreltmek yetmez. İnatla tekrar tekrar sürerler. Yumrunun filizlenen kısımını da kesmek gerekiyor. Yani yumruyu biraz küçülteceksiniz.
Ayrıca bozulan yaprakları kesmek lazım. Kesik yerden birkaç saat boyunca su damlaması devam edecek. Büyük kalın bir bez sarın ki damlaları emsin. Dikkat etmeniz gereken önemli bir şey: Kestiğinizde çıkan öz su eğer elbiselerinize değerse kahverengi lekeler bırakır. Yıkamakla geçmiyor. Çamaşır suyu bile zor çıkarır.
Yaprakları saplarından, yalancı gövdeye yapışık olmadığı daha üst tarafından kesin. Sakın en dış yaprağı kestiniz diye onun sapını dibe kadar sıyırıp çıkarmaya kalkışmayın. Fidanın gücünü epeyce azaltmış olursunuz.
Bodur muz fidanı üretimi
Burada konuyu iç mekan süper bodur muzlarına göre anlattım. Aynı çeşitten muz olsa bile bahçede zemin toprağa ekili olanlar eğer ihtiyaç yoksa sadece dört beş yılda bir kesip ayırmak yeter. Saksıda olunca iş değişir.
Kökten ayırmayla muz fidanı üretimi çok basittir. Tabii eğer bodur muzunuz dipten yeni sürgün(ler) vermişse. Bunları zaten ayırmak şart. Yoksa bir arada birbirlerinin gücüne güç katarak toprak altı yumrusunu fena halde büyütür ve saksıyı kırarlar. Yeni sürgünün iki yaprak geliştirmiş olgunluğa sahip olması yeterli.
Kesip ayırma zamanı ve şekli
Bodur muzunuz yerli tipten ise sadece hazirandan hazirana kesip ayırma yapın. Eğer bu sayfanın esas konusu olan Musa acuminata ‘Super Dwarf Cavendish’ kültivarı ise çok daha erken davranabilirsiniz. Gece en düşük ısı 12C derece olan baharın ilk haftaları bile uygundur.
Büyük ve keskin bir bıçakla güçlü birinin kesmesi gerekiyor. Çok ince bir testere de kullanılabilir (işi bir hayli kolaylaştırır). Ayırırken çok titiz ölçülere uymak gerekmez. Fena halde yaralansalar bile her iki parçası da normal bir şekilde hızla toparlanır ve hayatlarına devam ederler.
Problemleri
Yazı içinde bahsettiğim gibi yazın yeni almışsanız ve direkt güneş altına koymuşsanız önceki yerin şartları farklı ise yapraklar yanabilir. Zarar sadece görsellik açısındandır. Yoksa muz bu hasardan kötü etkilenmez. Hızlı bir şekilde yakıcı güneşe tam uyumlu yeni ve sağlam yapraklar geliştirmeye koyulacaktır.
Kışın soğuktan dolayı yapraklar fena halde bozulursa ve bir süre daha soğukta kalması gerekiyorsa sulamayı bırakın. Birkaç hafta dinlensin. Yalancı gövdeyi bu arada tam dipten değil sadece tam kurumuş kısımlarından kesin. Gece ısısı 12C derecenin altına düşmediği günler geldiğinde sulamaya başlayın. Hızlıca yaprak vermeye başlar. Bu düşük ısı uyumu Musa acuminata ‘Super Dwarf Cavendish’ kültivarına aittir. Diğer bodur muzlar daha fazla sıcakta hızlıdır.
Dış mekanda kırmızı örümceklere, iç mekanda örümcek bit adlı parazitlere karşı dikkatli olun. Fena zarar verirler. Bodur muza özellikle iç mekanlarda örümcek bitler fena musallat olabilir.
Bodur muz da olsa bahçede yetiştirmek için ⇒ bahçede muz yetiştirme sayfasına bakın.
Muz ağacım yapraklarının orta kısımları daha koyu renkte. Kenarlara doğru açık yeşil. Neden olabilir?
***
Serin veya geceleri fazla serin zamanlarda yeni yapraklarda geçici olarak öyle farklılıklar oluyor. Normal sıcaklarda çok hızlı gelişir. O tip sorunlar hiç olmaz.
Muz ağacımın yapraklarının uç kısımları hemen sararıyor. Yeni çıkanlar bile birkaç haftaya sararmaya baslıyor. Cam kenarında saat 16dan sonra direkt guneş alıyor. Yanında gelişmiş bir sürgün var. Acaba saksı mı küçük yoksa güneşten midir?
***
Güneş çok az. Sebep toprağının kötülüğü olabilir. Daha büyük saksıya yeni toprak ilavesiyle yerleştirin. Yaprakları örümcek bitler istila etmişse onların da çok fena zararı olur.
Birkaç gün önce yazın doğuya bakan (saat 8’den 15’e kadar güneş alabilen) açık balkonda, kışın içeride bakmak üzere saksıda muz almıştım. Toprağı cocopeat ve torf karışımlı. Şu anki saksısı da bir hayli küçük geliyor. Yazınızda ilkbahar sonunda saksı değişimi yapılmalı diye belirtmişsiniz fakat şu an toprağı ve saksı boyutu ona pek uygun değil. Dolayısıyla bu günlerde saksı değişimi yapmamın bir sakıncası olur mu? Saksı değişimi yaparsam direkt balkona mı koymalıyım? Açık havada sulama düzenini nasıl ayarlamalıyım?
***
Şimdi saksı değiştirmenizde hiçbir sakınca yok. Elbete dışarıda tutun. Ama sakın saksı değiştirirken kökleri eski toprağından çözmeyin. Eski saksıdan toprağıyla kalıp gibi çıkararak yeni toprak ilavesiyle büyük saksıya yerleştirin. Sulamayı isterseniz sabah akşam günde iki defa bile yapabilirsiniz. Muz için şiddetli sıcaklarda bunun bir zararı olmaz. Yalnız, sulamaları saksının alt deliklerinden dışarı su sızacağı kadar bolca su ile yapın. Yoksa toprak zehir haline gelip kökleri çürütür ve bitki ölür.
Anlattığınız gibi biraz önce muzun saksı değişimini yaptım. Kalıp gibi çıkardığım kendi toprağı oldukça nemli, saksının geri kalanını doldurduğum toprak ise kuruydu. Şu an su vermeli miyim? Bir de açık balkona çıkaracağım ancak birkaç gün devam edecek şiddetli rüzgar var. Dışarı çıkarsam yapraklar ve gövde zarar görür mü?
***
O halde dışarıda ilk üç gün hiç sulamayın. Sonra her gün sulayın. Rüzgarın zararına hiç aldırış etmeyin. Muz şiddetli fırtınaların, kasırgaların ve şiddetli sıcak direkt güneşin bitkisidir. 6 yıldır bahçemde yetiştiriyorum. Sizinki belki alışık olmadığı için ilkin rüzgardan fena etkilenir ama sıcak havanın etkisiyle çok hızlı bir şekilde kendisini yeniler.
İki gün önce ben de bodur muz ağacı aldım. Yazın balkonumuz çok güneş alıyor orada bakacağım. Kışın içeriye almayı düşünüyordum fakat yerini çok fazla değiştirirsem bozulur mu emin olamadım. Malum İstanbul havası, hava sıcaklıkları kışın düştüğü (kar, yağmur) zaman balkonda yaşayabilir mi? Yoksa içeriye mi almalıyım?
***
Soğukta tüm yapraklar bozulur ama ölmez. Ölmesi için -6C derece ve daha fazla donmaların olması lazım. Hiç bozulmaması için kışa doğru değil, henüz yaz sıcakları yeni diniyorken, mesela eylül ortasında içeriye almalısınız. İlkbaharda ise havalar iyice ısınmadan dışarı çıkarmayın.
Büyük bir hevesle ben de muz ağacı sahibi oldum. Ama evim pek güneş ve haliyle ışık almıyor. Salonumda ağacımın akıbeti ne olur acaba merak ediyorum. Yaşar mı?
***
Pek güneş almıyor demişsiniz. Yani çok güneş almıyor demektir. O halde ifadenizden biraz güneş alıyor anlamı çıkar. Salonunuz günde bir iki saat güneş alıyorsa ve buna ilaveten gündüz boyu sabahtan akşama kadar güçlü ışık alıyorsa sorun yok. Ama yeterli ışık gibi havadar ve sıcak ortam ayrıca hayati önem taşır.
Verdiğiniz bilgiler sayesinde muz bitkim şu an son derece sağlıklı. Yeni çıkan yaprakları parlak ve oldukça büyük. Eylül ortası gibi evin içine aldım. Ağustos ortası gibi saksı dibinden 3 yavru verdi. İlk zamanlarda hızla büyüyorlar idi fakat bir zaman sonra anlam veremediğim şekilde büyümeyi (yeni yaprak vermeyi) durdurdular. Ancak ana bitki hızla büyümeye devam ediyordu. Yavruların yalnızca gövdeleri biraz kalınlaştı. Büyümeye devam etmeleri için yavruları dipten ayırsam, köklendirip daha net güneş ışığı alabilecekleri bir yere koysam sorunu çözebilir miyim? Muzun kuruyan yapraklarını toprağa karşıtırıp kullanabilir miyim? Bitkilere ne gibi faydası/zararı olur?
***
Onların hiçbir gücü yok. Ayırırsanız çürür giderler. Veya tutsalar bile 2 yıl son derece cılız kalırlar. Ama ayırmazsanız gelecek yıl hızlıca büyürler. 2023 ilkbaharında ayırırsınız. Muz dipten yeni filiz verirse bazıları kesintisiz gelişir. Bazıları anlattığınız gibi kalırlar. Ama diplerinde güçlenme devam etmektedir ve sonraki yıl atağa geçeceklerdir. Kuruyan yaprakları bahçe toprağına karıştıracaksanız iyi olur. Eğer saksı bitkilerinin toprağını kastediyorsanız çok fena zararı olur. Saksılarda her şeyiyle dengeli ve dengesi sabit toprak lazım. İçine çürüyüp gübreye dönüşecek şeyler katılmaz. Aklınızdan bile geçirmeyin.
Muz bitkim gayet sağlıklı ve hızlı büyüyor. Geçen hafta 6 tane yumru verdi. Onlar da güzel büyüyor ama yumrulardan sonra ana bitki (özellikle yapraklarının alt kısımları) siyah lekeler oluşmaya başladı. Topraktaki besin miktarı eksik geliyor olabilir mi? Besin takviyesini araştırdığımda hep yüzdelik oranlarda azot, potasyum vs bahsediyor. Ev ortamında bunu yapabilmem pek gerçekçi yada sağlıklı olmaz galiba. Bir öneriniz olur mu acaba?
***
Şimdi artık toprak kupkuru oldukça sulayın. Çünkü anlaşılan havasızlık ve serinlik ikisi bir araya gelmiş. Yapraklar en eskileri bozulacak. Normaldir. Endişelenecek bir şey yok. Kışın eviniz sürekli sıcak oluyorsa ısıtıcılar çalıştıktan sonra tekrar canlanır. O zaman normal sıklıkta sulayın. Yoksa ilkbahara kadar yavaş yavaş kötüleşmeler devam eder. Siz de buna göre toprak kupkuru oldukça sulayın. İlkbaharda havalar ısındıkça tekrar güzelleşir. Bitki besinlerine gelince, salon bitkileri için özel bitki besinleri var. Koçtaş gibi yerlerde satılır. Vilmorin, Çiçekcoşturan, Genta gibi markalardan.. Sıcak zamanlarda her üç sulamada bir suya katmanız iyi olur.
Bir süre evde olamayacağım. Bu sürede muz ağacımı nasıl sulama yöntemi ile bırakmalıyım? Su dolu leğene koysam çok su alıp çürür diye korkuyorum. Su şişesini saksıya soksam daha mı iyi olur karar veremiyorum.
***
Hiçbir şey yapmayın. Bir süre susuz kalırsa ölmez. Belki yapraklar bozulur o kadar. Ama su hatası yüzünden ölme riski çok daha yüksektir.
Muz bitkim seradan ilk aldığımda bütün yaprakları yeşildi. Zamanla yapraklarının kenarları sarardı. Besin takviyesi yapmalı mıyım?
***
Hayır yapmayın. Seralarda hızlı büyütmek için bol bol azot zengini gübre verirler. Bunlar sıcak seradan daha az sıcak ve havasız evlere geçtiğinde toprakta tuzlaşma hızla yükselir. Bir de bunun üzerine bitki besini verirseniz kökleri yanar ve çürür. Zaten yapraklardaki bozulmalar da topraktaki tuz yükselişinden kaynaklanmış olabilir. Tekrar hızlı gelişim göstereceği zamana kadar bitki besini vermeyin ve toprağı kupkuru hale gelmedikçe sulamayın. Bırakın kış boyunca dinlensin.
Benim muz ağacımın neredeyse bütün yaprakların yarısı veya birazı sarardı sadece daha rulo halindeki yaprakları sararmadı acaba bütün yaprakları düşerse ne olur?
***
Bulunduğu yer soğuk ise normaldir. Bütün yapraklar kurur. İlkbaharda hava ısındığında eskisinden daha güçlü bir şekilde hızla yapraklar çıkararak hayatına devam eder. Muzlar sıcak seven bitkiler. Soğuk salonlarda kışın yapraklar bozulup gider ama ölmez.
Öncelikle verdiğiniz detaylı ve güzel bilgiler için teşekkür ediyorum. Kasım ayında bir muz ağacı aldım, neredeyse yapay gibi gözüküyordu aldığımda, yaprakları o kadar yeşildi ki. Önce balkona koydum. Ancak kuvvetli bir lodos sonrası bitki düşüp yapraklardan biri kırılınca, kış da gelince salona yerleştirdim. Evim çok aydınlık. Güney cephede oldukça aydınlık bir yerde, günde ortalama 2-3 saat direk güneş alıyor. Ancak yaprakların uç kısımları sararmaya ve kahverengileşmeye başladı içeri aldığımdan beri. Önceleri salona ilk aldığımda kış olduğu için haftada 1 sulama yapıyordum (evim pek sıcak bir ev değil bu arada) bitki iyi görünmeyince her gün sulama yapmaya başladım. Biraz toparladığını düşünüyordum ki yorumlarınızı okuyunca kafam karıştı acaba ilk sisteme, kurudukça sulamaya mı dönsem? Bu arada iç kısımdan devamlı yeni yaprak veriyor ama eski yapraklar hiç düzelmiyor.
***
Saksı alt deliklerden su dışarı çıkmayacak şekilde sürekli az miktarda su ile sulamalara devam ederseniz o toprak zamanla felaket zehir haline gelecektir. İlk zararlar yapraklarda kararma, çürüme gibi semptomlarla kendini belli eder. Muz suyu sever ama bu demek değildir ki toprak sürekli vıcık vıcık sulu olsun. Hele serin zamanlarda/mekanlarda toprağı kupkuru oldukça sulamanız lazım. Yapraklardaki bozulmalar düzelmez. Bunun imkanı yok. Bitkinin bozulan yapraklarını tedavi edip düzeltmesi mum çiçeği gibi bir iki türde çok nadiren olabilen bir şey. Genelde bitkilerin öyle bir özelliği yoktur. Serada kof gelişimden sonra normal ortamlarda yapraklar bozuluyor. Sizin mekanınızda gelişen yapraklar daha sağlam yapılı gelişecektir. Güneşten hiç mahrum etmeyin.
Birkaç hafta önce muz ağacı aldım. Ağacın alttaki 4 yaprağı aşağıya doğru eğilmeye başladı. Sararma vs yok ama yapraklar aşağıya doğru eğilmeye başladı. Yeni aldığım için bitki besini de veremiyorum. Ne yapmalıyım?
***
Eğilme sağlıklı şekilde aşağı yönelme değil de cansızlaşma, yumuşa, pörsüme ile oluyorsa sebep muzun köklerinin su emici hassas uçlarının yer değişikliği yüzünden çürümeleridir. Bu genellikle sıcak ortamdan daha az sıcak ortama ani yer değişikliklerinde olur. Bu tip yer değişikliklerinde bitkinin toprağının alışık olduğu sıcak yerde iken kurumuş olması, nakil esnasında da kuru toprakta olması ve yeni serin mekanında ilk on gün yine susuz bırakılması gerekiyor. Gerçi esas sebep toprağın fazla besleyici olmasıdır. Gübre, bitki besinleri gerçekte tuz çeşitlerindendir ve yanlış kullanımda ve topraktaki ani soğumalarda kökleri yakıp çürütür. Aslında ben bu yüzden salonlara sadece yaz aylarında yeni bitki almayı tavsiye ediyorum. Neyse olan olmuş. Artık hiç sulamayın. Üst yüzey kuruyunca toprağı eşeleyip kabartın ki derin yerleri de hızlıca kurusun. Tamamen kuruduğu zaman banyoda saksı hacminin birkaç misli fazla miktar su ile, suyu yavaş yavaş dökerek toprağının yıkanmasını sağlayın. Saksı alt deliklerinden ne kadar fazla su süzülüp çıkarsa toprak zehirinden o derecede arınmış olur.
Dediğiniz yaptım fakat muz ağacım sararmaya devam ediyor. Sadece 2 yaprağı kaldı sararmayan. Onların da uçlarında yanıklar oluşmaya başladı. Ne yapacağım bu durumda? Dediğiniz gibi 10 gün sulamadım ve sonrasında toprağını yıkadım. Ancak bu süreç içerisinde bitkimin sağlam hiç yaprağı kalmadı. En alttaki sararan iki yaprağını kestim fakat hala sararma ve uçlardan başlayan sona tüm yaprağı saran eğilme ve yankılar devama diyor. Batı cephesi evde perde arkasında duran bir bitki. Başlangıçta her şey yolundaydı. Şimdi ne yapmam gerekiyor gerçekten çok üzgünüm.
***
Muz gibi saatlerce direkt yakıcı güneş isteyen bir bitkiyi hem de kış aylarında perde arkasında tutmak felaket bir yanlış. Ama bozulmasındaki sebep sadece bu değil. Bir daha eylülden hazirana kadarki dönemde asla salonunuza bitki almayın. Her türde bu problemler serin ve soğuk aylarda mutlaka oluyor. Yıllardır aynı şikayetler bana daima gelip durur. Sebep bitkilerin alışık olduğu sıcak sera ortamından sonra daha az sıcak veya bir hayli serin olan yerlere “ani” yer değişimi. Bu durumda köklerde çürüme başlıyor. Mayısta havalar iyice ısınana kadar sadece toprağı adam akıllı kupkuru olduktan sonra sulayın ki çürümeler fazla ilerlemesin. Havalar ısınınca, güneş ışınlarının da ısıtması sayesinde hızlıca yeni yapraklar çıkarmaya başlar. O zaman sık sık sularsınız. Şu an için sıcak hava + birkaç saat yakıcı güneş mümkün olmadığı için (eviniz düzenli sıcak olmuyorsa) yapacak bir şey yok. Yapraklar gidecek. Kökler mahvolmuş durumda çünkü.
2 gün önce yeni aldığım muz ağacını saksıya diktim. Su verdim ve salonda günes ışığı alan yere koydum. Ancak iki günde bazı yaprakları yere doğru eğilmiş. Ne yapmam gerekir? Toprağı nemli hala.
***
Şimdilik dışarıda açık havada, güneşli yerde tutun. Açık hava, ılık rüzgarlar ve sıcak toprak sayesinde daha çabuk canlanır. İyice canlanıp gelişimi hızlanınca içeri alırsınız.
Muz ağacımın yaprakları fotodaki gibi aşağı doğru eğiliyor bu normal mi? Dün toprağını ve saksısını değiştirdik. https://prnt.sc/eomothWzr8R4
***
Görüntüye göre gayet normal. Fotoğrafta hiçbir cansızlık anlaşılmıyor. Eğer cansızlık varsa direkt güneş ışınlarıyla adam akıllı ısınacağı pencere önünde tutun.
Muz ağacımı sizin dediğiniz gibi suluyorum fakat ölüyor. Yaprakları sararmaya başladı. Tam olarak toprak ne kadar kuruyunca su vermeliyiz?
***
Bunun sulamalarla ilgisi yok. Ya kök üşümesi problemi var ya da fazlaca havasız bir yerde tutuyorsunuzdur. Bulunduğu yer sıcak, saatlerce güneş alan ve püfür püfür havadar bir yer olmalı.
Kökleri çürümüş. Toprağı çıkardım baktım çürük köklerin hepsini kestim baya bir az kök kaldı. Maalesef yine nemli toprağa ekmek zorunda kaldım fakat toprağı baya azalttım ve sulamıyorum şuanda. Üç tane sararan yaprak vardı hepsini önce kırdım kuruyunca kestim zaten az kalan köklerin gücü bu yapraklara gitmesin diye. Az birşey solucan gübresi attım ama sulamadığım için henüz etkisini gösteremez sanırım. Bu toprağın ne zaman su isteyceğini falan nasıl anlarız? Ağaç camın önünde camı açıyoruz artık günde 3 4 saat hava alıyor bitki.
***
Esas sebep şimdi anlaşıldı. Solucan gübresi salon bitkilerini genellikle zehirleyip öldürüyor. Hiç kullanmayın.
Bir ay önce bir bodur muz ağacı aldım. Toprağını hiç değiştirmedim. Olduğu gibi alıp sabahtan akşama kadar güneş gören salonda, güneş gören bir pencere önüne koydum. Yaprakları salmaya başlayınca direkt güneş ışığından aldım. Yine salonda ama bu sefer direk güneş ışığı almayan bir yere koydum. Her gün yapraklarını fısfısla ıslatıyorum (yanlış mı bilmiyorum bilgilendirir misiniz). Toprağı iyice kuruyunca da su veriyorum ama yaprakları sararmaya başladı. Hatta bugün birini kesmek zorunda kaldım. Yanlışı nerede yaptım anlamadım. Yardımcı olur musunuz?
***
Bir aydır havalar muzların gelişmesine uygun sıcaklıkta. Eviniz herhalde soğuk değildir. O halde problem toprakla ilgili. Günümüzde sadece sıcak seralara uygun ama sera dışı ortamlarında özellikle bitkinin alışık olduğu kadar sıcak olmayan mekanlarda o topraklar kökleri çürütüyor. Problemin bu olduğundan emin olabilirsiniz. Yapmanız gereken şey toprağını acilen değiştirmenizdir. Güneşten korumayın. Tam tersi, muzlar 45C derece sıcak havada bile saatlerce direkt yakıcı güneş altında gayet hızlı gelişirler. Gerçi o kadar sıcak ve sürekli yakıcı güneşe ihtiyaç yok. Sadece yaz gelmeden güneşten korumanızın yanlış olduğunu belirtmek istedim. Sıcakta baş döndürücü bir hızla gelişir. Yukarıdaki bakım bilgilerini okuyun. Yapraklarını sık sık ıslak bezle silin. Ev ortamlarında örümcek bit zararlısı için tek çare budur. Yapraklara su fısfıslamanızın ıslatıp durmanızın faydası değil zararı olur. Ama ıslak bezle silmek o mini bitleri yok eder.
Bilgilendirme için çok teşekkür ederim. Bu bodur muz ağacını toprağını nereden alabilirim toprağı ne olmalı yani. Güneşi çok seviyorsa tekrar güneş gören cam kenarına koyucam. Fakat pencereyi açtığımda bitki üzerine rüzgar esiyor bitki için bir sakıncası olur mu?
***
Seracıların kullandığı yeni icat saçma sapan topraklar hariç her toprak uygundur. Bahçemde ağır killi ve kireç taşlı toprakta gayet güzel gelişiyor. Rüzgardan korumayın. Aslında muzların hiçbir türü, hiçbir çeşidi salon bitkisi olmaya pek elverişli değildir. Açık hava şartlarını, sıcak güçlü rüzgarları severler. Öyle ki sert sıcak rüzgarlar ve yakıcı güneş etkisiyle yapraklar dilim dilim kesik kesik hale gelir. Yosun muamelesi yapmamalısınız.
Merhabalar, 6 ay önce eve bir muz ağacı aldım. Bir kaç ay sonra ana gövdede kararmalar olmaya başlamıştı, son bir aydır kararma tüm gövdeye yayıldı diyebilirim. Bunun sebebi ne olabilir ve düzeltmek için ne yapabilirim?
***
Tek sebep onu saksılayanların kullandıkları toprağın özelliği. O topraklar sadece düzenli sıcaklık sağlanan seralarda iyidir. Ama daha serin ortamlarda o toprak kökleri yakıp çürütüyor. Şimdi toprağını değiştirin ve daha sıcak ve daha fazla güneşli bir yerde tutun. Ana rizom kısmı çürümediyse sıcağın etkisiyle hızla sağlığına kavuşur.
Daha önce size muz ağacım hakkında birkaç soru sormuştum. Öldü dedikleri muz ağacım ilkbahar aylarıyla birlikte yeni yapraklar hatta kökünden yeni yavrular vermeye başladı. Her şey yolundaydı. Fakat üzerinde küçük örümcek ağları fark ettim. 4 gün evden ayrıldım normal rutinde sulamasını yapıp bırakmıştım. Döndüğümde yapraklar tamamen solmuştu. Üzerinden çok fazla örümcek ağı fark ettim. Ayrıca küçük bit gibi nokta nokta şeklinde şeritler var. Yapraklar renk değiştirmiş koyu kahverengi gibi ve tamamen pörsümüş. Ne yapmamı önerirsiniz? Daha önce sizin sayenizde muz ağacımı kurtarmıştım.
***
Fena halde örümcek bit sorunu başgöstermiş. İç mekanlarda salon muzlarında hep oluyor. Her Allahın günü yaprakları ıslak bezle adamakılı silmek lazım. Aslında daha iyisi kırmızı örümcek vb yaprak parazitlerine etkili bir ilaç (mesela Avirmec EC) kullanın diyeceğim ama bu bitlere etkili ilaçlar iç mekanlarda kullanıma uygun değil çünkü ağır bir zehirleyici kokusu var. Ayrıca, tarifiniz ani bir kök zehirlenmesine de benziyor. Bu arada örümcek bitlerin olması kesindir ama tarifinizden anladığım kadarıyla tek problem onlar değil. Toprak 4 günde kurumuş olsa bile o şekilde ani bir çöküş olması kök zehirlenmesini gösterir (pörsüme/solma, cansızlaşma, kahverengiye veya siyaha dönme halleri). Bu zehirlenme ise toprağın özelliğiyle ilgili. Eğer öyleyse ölmüş ihtimali yüksek ya da o toprakta kalmaya devam ederse çürüme tüm bünyeyi ekileyecek ve kesin olarak ölecek. Acilen saksıdan çıkarın. Topraktan tamamıyla arındırın. Köklerin tümünü kesebilirsiniz. Yaprakların da tümünü kesin. Sonra iyice yıkayın. Kök çıkardığı yerlerde çürük yerler var mı kontrol edin, varsa oraları kesin. Ponza taş veya kil bileleri ile karışık torf toprağa dikip sulayın ve yeni yaprak gelişimi görene kadar dışarıda tutun.
Hocam Merhaba, Malumunuz ığdır çevresine göre mikkroklima özelliğine sahip ve bulunduğu coğrafyaya göre oldukça sıcak hatta nemli bir iklime sahip. Saksıda muz yetiştirmeyi planladığım balkonum sabah 8 den saat 15 e kadar güneş görüyor. ve balkonum camla kapalı. Cam balkonda bitkinin gelişimi ile ilgili tavsiyelerinizi paylaşabilir misiniz?
***
Saksıda bodur muz salon bitkisi olarak moda oldu. Ama asla hiç kimseye tavsiye etmem. Kapalı yerlerde yaprakları felaket derecede bitleniyor. Örümcek bit adlı parazitler gözle kolayca görülemeyecek kadar küçük olunca da insanlar yaprakların mahvolup gitmesinin sebebini anlayamıyorlar.
Ben de salonumda muz ağacı yetiştiriyorum. Gayet sağlıklı bir şekilde yeni yapraklar veriyor fakat toprağında kırkayak olduğunu düşündüğüm küçük yavru böcekler var. Bitkiye bir zararı olur mu bilmiyorum ama böceklerden kurtulmam için toprağını değiştirmem gerektiği söylendi. Bitkinin mevcut saksısı da şu an küçük geliyor. Normalde daha büyük saksıya geçirirken kendi toprağını koruyup toprak eklemesi yapacaktım ama bu böceklerden sonra ne yapmalıyım? Bitkilerle yeni ilgilenmeye başladım ve toprağını nasıl değiştireceğimi de bilmiyorum. Bahçemiz yok ve böcekli topraktan nasıl kurtulabilirim? Ayrıca yeni toprak olarak marketlerde satılan topraklardan kullansam olur mu?
***
Her söylenene inanmayın. Bakın bana aynı konuda şimdiye kadar binlerce şikayet gemiştir. Şöyle: “Böceklerden kurtulmak için toprağı değiştirdim ama sonra bitkim kurudu gitti neden acaba?” Neden olacak, kökleri tutunduğu topraktan ayırırsanız elbette ölecek. Yani böcekleri görmezden gelin. Hiçbir zararları yok. Ellerinize eldiven geçirip her gördüğünüz böceği alıp atın. Büyük saksıya geçirecekseniz ilave toprak karışımını aynen tarif ettiğim şekilde yapın.
5 yaprağı olan muz ağacı aldım. Bodur olup olmadığını bilmiyorum. Saksıda bayağı büyüdü. Diplerinden 2 adet yeni filiz verdi. Saksının toprağını eşeledim birçok kök var. Çıkan filizleri ne yapmalıyım? Çıkartıp ya da kesip dikme işi yapılabilir mi?
***
Evet istediğiniz her şeyi yapabilirsiniz ama sadece mayıs, haziran ve temmuz aylarında yapmalısınız. Çünkü kesip biçmelerden sonra kendisini toparlayabilmesi iki ay gibi yaz sıcaklarına bağlıdır.
Muz ağacımı iki sene önce aldım. Hep aynı yerde duruyor. Saksısını büyüttüm bir kez. Hiç bir sorun yoktu. Fakat son iki aydır tüm yaprak uçları kuruyup sararmaya başladı. Sadece yeni açacak olan yaprağımın ucu kuru ve sarı değil. Ne yapmam gerekir?
***
Salon bitkilerinin bakımları sulamaktan ibaret değildir. Yapraklarda ciddi temizlik özellikle muz, starliçe ve filkulağı türlerinde olmazsa olmaz bir gerekliliktir. Yazı içinde bunun açıklaması var mutlaka okuyun. Saksısını büyüttüğünüzde yanlış toprak kullanmış olabilirsiniz. O kısmı da okuyun. Şimdilik, ilkbahara kadar yaprak temizliğine önem verin ve toprağı kupkuru olmadıkça sulamayın. İlkbaharda toprağını değiştirin (tarif ettiğim gibi hazırlayarak). Ve toprak değişiminden iki ay sonra başlayarak bitki besini vermeniz de önem taşıyor. Koskoca yapraklar geliştirip duran bir bitkiye azotundan fosforuna demirinden magnezyumuna sürekli her çeşit element lazım.
Yaklaşık 3 senedir Musa Banana ağacımızı evimizde yüksek aydınlık ile soğuğa maruz bırakmadan ve yaz kış iklimine bakmadan sık sulama ile büyütüyoruz. Şu an 12 tam açmış 1 adet de yeni açacak yaprağa sahip. Koyu yeşil yapraklara sahip olmasına rağmen eskiler ağırlıklı olarak kenarlarda hafif sararma başladı. Yükseklik 70cm gövde kalınlığı yaklaşık 10 cm. Mevsimsel mi yoksa gün içi dış güneşin ağaca direkt gelmemesi için daha iç kısma alınmasından mıdır? Bu arada direkt güneş ışığı yaprakların kapanmasına ve kaybedilmesine sebep oluyor. O yüzden yüksek aydınlık ancak direkt güneş ışığından koruyoruz.
***
Bodur muz, normal muz ve burada konu olan süper bodur muz tümü yazın 40C derece sıcak memleketlerde bile bütün gün tam direkt felaket yakıcı güneş altında kalmaya tam olarak uyumludurlar. Ama siz güneşten mahrum ederseniz, güneşe dayanıksız yapraklar geliştirir ve o yapraklar yaz sıcaklarında yanar. Onun için, şimdiden bol bol direkt güneş almaya alıştırın. Güneşten korumayın. Bir yıllık gibi eski yaprakların bozulması, kuruması gayet normal. Bu bir sıkıntı değil. Üç yıldır gayet iyi baktığınız ve temiz tuttuğunuz anlaşılıyor. Anlattıklarınızdan anladığım kadarıyla hiç bir sorun yok. Tek sorun güneşten mahrum etmeniz.
3 yıllık muz bitkimin ana gövdesi zayıflayıp kırıldı. Köke yakın bir yerinden kestim. 1 tanesi büyük olmak üzere 3 tane sürgün var. Bunları ayırayım mı yoksa bu şekilde bekleteyim mi bir süre daha?
***
Eviniz sonbahar ve kış boyunca gece gündüz yaz havası gibi sıcak oluyorsa her istediğinizi yapabilirsiniz. Ama öyle olmuyorsa nisan sonuna kadar bekleyin.
Musa cicegimin yapraklari sarardi ve uclari kurudu. evim sabahtan aksama kadar gunes aliyor ve bitkim de camin onunde duruyor. Ne yapmam gerekir? Alttan yeni kucuk yapraklar cikti ama onlarin da bazilarinin ucu kurudu.
***
Üzerine güneş geliyorken bir büyüteçle yaprakları dikkatle inceleyin. Yaprakları mahveden örümcek bit adlı parazitler varsa ancak bu sayede görebilirsiniz. Diğer olasılıklar toprağının bozulması başta gelir. Esintisiz ortamda yapraklara su fısfıslamak çok feci zararlar verir. Bir de sizin bodur muz bu sayfada adı geçen çeşitten farklı bir bodur muz ise, onlar serin havada bozulmaya başlıyor. Sıcak severler. Musa acuminata ‘Super Dwarf Cavendish’ çeşidi serinliği tolere edebiliyor. Ayrıca yukarıdaki bakım bilgilerini okuyup varsa hatalarınızı bulmanızı ve ne durumda ne yapmanız gerektiğini öğrenmenizi tavsiye ederim.
Ben muz ağacımı 1 hafta önce aldım. yerine alışması için saksı değişimi yapmadım henüz. fakat yaprakları uçlardan kararmaya başladı. nedeni nedir acaba?
***
Sıcak yere alışık bir bitki aniden alışık olduğu kadar sıcak olmayan bir yere taşınırsa böyle oluyor. Bunun esas nedeni seracıların kullandığı topraktır. Sıcaktan serine ani geçişlerde bitkilere zehir etkisi yapıyor. Uzun bir süre susuz bırakmanız iyi olur.
Muz ağacımı gecen sene çeşme’den seradan aldım. Ankarada yaşıyorum ve Evimiz guney batî cephe, komple cam olan duvarımda. Yılbasindan sonra dallarda sararmalar başladı ve dibinde 1 tane 3-4 yapraga ulaşan 1 karışlık yeni sürgün verdikten sonra tamamen kuruyup kırıldî. Her yıl bu sekilde kuruyup yeni sürgünler mi verecek? Kalıcı olan (8-10 sene) bir muz ağacı olmuyor mu?
***
Bunlar çok fazla sıcak seven bitkilerdir. Salonlara özel “süper bodur muz” serin ortamlara biraz daha uyumludur. Boyu 1m’yi geçmez. Diğerleri kışın bir hayli serin veya soğuk olan salonlarda kışın bozulurlar. İlkbaharda havalar ısınmaya başlayınca yeniden yaprak vermeye başlarlar.