Yer Açelyası, Clarkia amoena

Bilimsel adı Clarkia amoena olan godetya veya yer açelyası ya da bahçe açelyası Onagraceae familyasındandır. İngilizce adı bahara veda çiçeği (Farewell-to-Spring). Yaygın adlarından biri godetyadır (Godetia). Anavatanı Kuzey Amerika kıtasının batısıdır. Gerçek açelya ile hiçbir ilgisi yoktur.

Yer açelyası godetyanın özellikleri

Yer açelyası Clarkia amoena renk renk güzel çiçekler açar. Kısa ömürlü, mevsimlik olduğu halde 1m kadar yükselir. Boyuna göre de kalınca bir gövdesi olur. Genelde toprağa yatar ve dallar çevreye yayılır. Dik durması için bir değneğe bağlamalısınız. Fakat gerçek türünü bulmak pek mümkün değil. Artık her yerde bodur (dwarf) çeşitleri var. Bunlar genelde 15cm-30cm arası uzar ve değneğe bağlamaya gerek yoktur.

Çiçek açması ilkbahar ortasından itibaren başlar. Yaşadığı yerin şartlarına göre sonbahara kadar devamlı çiçek açabilir. Bu biraz da solan çiçekleri derhal koparmaya, tohum oluşturmasına izin vermemeye bağlı. Çiçekleri oldukça gösterişlidir. Yazın şiddetli sıcak olan yerlerde sadece baharlıktır. Çünkü oralarda yaz sıcakları bastırırken yavaş yavaş bozulur ve sonra kurur giderler.

Clarkia amoena bakımı

Bahçe açelyası kuvvetli güneşli ve rüzgarlara açık yerleri sever. Az güneşli, basık, sulak yerlere dikerseniz çeşitli hastalıklar baş gösterir ve ölür.

Toprak: Tamamen doğal, gerçek toprak, temiz toprak olmalı. Gübre ve bitki besini vermeyin. Ancak aylar öncesinden gübrelenmiş toprağın zararı olmaz.

Sulama: İstemez. Sadece yazın yağışsız günler uzun sürerse susuz bırakmayın.

Çoğaltılması: Sadece tohum ile çoğaltılır. Başka hiç bir yolu yok.

Tohumdan yer açelyası yetiştirmek

Clarkia amoena bahçe açelyası fideleri yer değiştirmede kolay kolay tutmaz. Onun için tohumları kış sonunda ya da ilkbaharın en başında direkt olarak esas yetişecekleri yere bir hayli mesafeli olarak ekin. Ya da fideleri köklerini rahatsız etmeden toprağıyla alıp başka yere dikmek üzere tohumları mini viyollere ekin. İşte bu şartla fideleri başka yerlere dikmede zarar olmaz. Fideler birkaç santim olduklarında esas yerlerine 15 – 20cm gibi mesafelerle dikin.

Don olaylarının olmadığı ya da hafif geçtiği yerlerde yer açelyası Clarkia amoena tohumlarını sonbaharda ekmeniz daha iyi olur. Böylece baharda çok erkenden çiçek açmaya başlarlar. Aksi takdirde çiçek açmaya başlamaları yaz başına veya yaz ortasına kalır.

Tohumlarını döktüğü yerde ertesi yıl yeni fideler kendiliğinden çıkar. Aralarında ilkbaharda seyreltme yaparsanız daha iyi gelişirler.