Çok çeşitleri var ve çeşitler bu türün kültivarı mı, varyetesi veya formu mu anlamak pek mümkün değil. Mesela aşağıdaki fotoğrafta gördüğünüz soldaki bitki de sağdaki bitki de bu türdendir. Bendeki sağdaki gibi gelişiyor. Dört yıldır yetiştiriyorum.
Haworthiopsis viscosa – Fotoğraf: Wikipedia
Özellikleri
Aslında çeşitlerine göre özellikleri değişir. Esas tür genelde şöyledir: Yapraklar içi içe sıkı biçimde gelişerek gövdesi hiç görünmez olur. Dalları dipten gelişerek dimdik yukarı uzar. Dip kısımları hariç diğer yerlerinden hiç yan filiz vermeden 30cm kadar yükselirler. Yaprakları düzenli olarak sadece üç yöne dağılır. Yaprakların yön düzeni hep aynıdır ve bu sayede uzaktan bakınca üç köşeli sütun kaktüs gibi görünür.
Zehirli değildir ama kedi-köpek ev hayvanlarına toksik etkisi olabilir. Kışın hafif don olaylarına dayanıklıdır (uzun sürmemesi şartıyla en fazla -6C derece). Akdeniz iklimine tam uyumlu. İstanbul’da ise kışın dışarıda bırakacaksanız sürekli güney cephede durması şartıyla soğuktan hiç zarar görmez.
Yetiştirme, bakım
Fazla güneşe ihtiyacı yok. İki saat kadar akşam güneşi veya sabah güneşi alırsa, bunun haricinde yeri kuvvetli aydınlık ise güzel gelişim gösterir. Yaz aylarında öğle saatlerinin direkt güneşinden korumazsanız yapraklar soluk renkli olup uçlardan kurumalar yapabilir. Fazla sıcak ve saatlerce direk güneş güzelliğini azaltmaktan başka zarar vermez.
Haworthiopsis viscosa ve benzeri türlerin toprak ve sulamalar hakkında pek hassaslıkları yoktur. Yıllardır hiç olmayacak kötü topraklarda yetiştirdiğim için eminim. Ama yine de dikkatli olun. Tedbiren toprak bolca taşlı, çörçöplü olsun. Çünkü bunlar ana vatanında genelde taşların arasında, kayalık çatlaklarında yaşıyor.
Tecrübelerime dayanarak diyebilirim ki minicik saksılarda tutarsanız gelişimleri ve yavrulamaları çok yavaş olacaktır. Tercih sizin. Sulamaları toprak kupkuru oldukça yapabilirsiniz. Bulunduğu yer çok fazla havadar ise bu durumda sık sık sulamanızda sakınca yok. Zaten bu şartlarda hızlı gelişir. Bulunduğu yer kışın çok soğuk olmuyorsa gelişimi yaz kış süreklidir. Fazla sıcak memleketlerde yaz boyunca gelişimi çok yavaştır. Oralarda yaz aylarını kuzeyli rüzgarları alan kuzey cephelerde geçirmesi iyi olur.
Haworthiopsis viscosa sürekli dipten filizlenmelerle çoğalır durur. Üretimi yavrularını ayırmakla kolayca yapılır. Ama yıllarca hiç ayırmasanız daha iyi. Esas güzelliği çoklu olmasında.
Benzer türler
Ayrı cinslerden oldukları halde Astroloba foliolosa türü ile büyük benzerlik var. En büyük fark, Astroloba foliolosa yaprakları her yöne düzensiz dağılım gösteriyor. Haworthiopsis viscosa yaprakları dipten en uca kadar sadece belirli üç yöne düzenlidir. Aloe juvenna ile de benzer yönleri çok.