Euphorbia mammillaris

Euphorbia mammillaris, variegata çeşidi – Fotoğraf: Tu Jardín desde Cero

Özellikleri

Yan dallar vererek hızlıca gelişip birkaç ayda gayet gösterişli hale gelir. Pek irileşmez. Yan dallar ortalama 10cm kadar uzar. Yerden yüksekliği genelde 30cm’yi bulmaz. Yan dallar vermesi genellikle dipten olur ama duruma göre üst kısımlardan da yan dallar geliştirir. Dip yan dallar ana gövde kadar uzayabildiği halde üst taraflarda gelişen yan dallar kısa kalır. Gerçi güneş eksikliğinde anormal ince, deforme aşırı uzamalar problemi baş gösterir.

Euphorbia mammillaris dalları birkaç köşeli ve kabarcık gibi çıkıntılarla dolu haliyle aynen bir koçan mısır gibi görünür. Her bir kabarcık lobun ucunda minicik ve kısa ömürlü bir yaprak vardır. Bazı kabarcıklardan dikenler gelişmiştir. Dikenlerin uzunluğu 1cm cıvarındadır.

Variegata çeşidinin dallarında soğuk ve güneş etkisiyle kış aylarında yer yer kızarmalar, pembeleşmeler olur. Yazın yine normal rengine döner. Kızarmalar yazın oluyorsa kök çürümesi etkisiyle veya köklerle ilgili herhangi bir sebepten ötürü topraktan su alamadığı anlamına gelir. Bu durumda bilin ki köklerde ciddi problemler vardır.

Kış sonunda ya da ilkbaharda herhangi bir zamanda dal uçlarından birçok mini yeşil çiçekler açar.

Toksik etkisi: Öz suyu fena halde zehirlidir. Dalları kesip alırken ve budamalarda dikkatli olmalısınız.

Kışın dışarıda bırakmayın. Aslında -7C dereceye kadar soğuğa dayanıklıdır. Ama toprağının özelliğine göre soğukta çürüme ihtimali var. Özellikle toprak ıslak ise, 10C dereceden daha soğukta ıslak toprakta kalması tehlikeli. Yazın dışarıda bırakmak hızlı gelişmesi için iyidir. İlkbaharda dışarı çıkarmak için acele etmeyin. Dışarıda gece en düşük ısı evinizde gece en düşük ısı ile aynı olacağı günlere kadar beklemelisiniz. Sonbaharda tekrar içeri almak için yine gece ısısı eşitliği şartına dikkat edin, yani havaların serinlemesini beklemeden içeri alın. Yer değiştirme sırasında toprağı kupkuru olmalı ve içeri ya da dışarı yeni yerinde 10 gün daha toprağı kuru kalmalıdır. Bu kural yeni bir sukulent bitki satın almanız durumunda da aklınızda olsun. Yeni alırken bitkinin çok sağlıklı, toprağının kupkuru olması lazım. Islak toprakta yer değişimi genelde kök çürümelerine yol açar.

Bakımı

Euphorbia mammillaris uzun süre (günde birkaç saat) direkt güneş ve şiddetli ışıklı yer ister. Aksi takdirde doğal özelliği bozulur. Yani daha ince ve epeyce uzayıp giden, dik duramayan deforme dallar karmaşası olacaktır.

Toprak isteği biraz farklı

Şöyle bir karışım yapın:
1,5 ölçü arazi toprağı (humussuz, kilsiz veya az killi) + 1 ölçü gübresiz torf toprak + 2 ölçü temiz dere kumu (2mm ile 3mm iriliğinde) + 1,5 ölçü leblebi ve fındık içi iriliklerinde ponza taşı. Hepsini güzelce harmanlayın. Saksıya önce dip tarafa çakıl taşları döşeyin. Sonra toprağı ve bitkiyi saksıya yerleştirin. Saksıya dikince peşinden can suyu verme hatasına düşmeyin.

Euphorbia mammillaris için saksı küçük olmamalıdır. Çünkü bu bitkiye dört yılda bir saksı-toprak değişimi yapacaksınız. Ona göre mini saksılarda yetiştirmeye çalışmayın. Ancak yeni köklendirilmiş fideleri 1 yıl için küçük saksıda tutulabilir. Saksının altında suyu derhal dışarı süzdürecek birkaç delik olması çok önemlidir. Sulamalardan sonra alt deliklerden çıkan su saksı altı tabağında beklememelidir. Altında tabak monteli saksı ve akıllı saksı gibi sağlıksız yeni icat şeyleri kesinlikle kullanmayın.

Budamaları istediğiniz gibi yapabilirsiniz. Çünkü çok dallanır. İstediğiniz şekli verin. Ama budarken kesik yerlerden çıkan öz suyun ellerinize bulaşmaması, fışkırıp gözünüze gelmemesi için gerekli tedbirleri almanız lazım. Zira özsuyu zehirliden daha ziyade başlı başına zehrin ta kendisidir.

Sulamaları bilinçli yapmalısınız

Sulamaları ortamın gece en düşük sıcaklığına göre yapmalısınız. Mesela ilkbahar sonu, yaz başı ve yaz sonu (az sıcak günlerde, gece en düşük ısısı 17C – 21C dereceler arası) toprak kupkuru olup üzerinden 1-2 gün geçince bol bol su dökerek.. Öyle ki saksı alt deliklerinden bolca su süzülüp dışarı aksın. Serin bahar günlerinde ve gece en düşük ısının 22C dereceden daha sıcak olduğu şiddetli yaz sıcaklarında dikkatlice, usulca, saksının en kenarlarından yavaş yavaş su dökerek, bitkinin kök boğazı kısmını ıslatmadan, saksı alt deliklerinden birkaç damla su dışarı çıkıncaya kadar.. Sonbahar-kış döneminde ise hemen hemen hiç sulamayın. Toprak kupkuru hale gelince üzerinden iki-üç hafta daha geçsin ve sonra serin bahar günlerindeki tarzda sulayın.

Sulamaları serin zamanlarda sabah-öğle arasında, çok sıcak zamanlarda ise gece serinliği bastığı saatlerde yapmalısınız. Yaz aylarında toprak ısınmışken asla sulamayın.

Bitki besini ilkbahardan yaz sonuna kadar, ayda bir defa, dozajını üç misli düşük uygulayarak verin. Sukulentlere özel, suya karıştırılan bitki besininden tercih edin. Besinli suyu saksının en kenarlarından yavaş yavaş dökerek vermelisiniz.

Fide üretimi

Bolca yan dallar veren, sürekli dallanıp budaklanan Euphorbia mammillaris türünün üretimi dallarını ayırmakla yapılır. Zamanı ilkbahar ortasına girerken (mesela Hıdrellez gibi) dalları kesin. Hatta uzun bir dalı 6-7cm parçalara bölüp her birinden üretim yapabilirsiniz. Kesip ayırdığınız dalları 10-15 gün açıkta bekletin. Kesik yerler iyice kurusun, kabuk bağlasın. Sonra tarif ettiğim toprak karışımına, toprak kuru iken ekin ve güneşli yerde tutun. 10 gün sonra sulayın.

Benzer türler

Bu sitede ele almış olduğum türler arasında, biraz benzerlik taşıyan bir tür Euphorbia enopla‘dır. Adından da anlayacağınız gibi aynı cinstendir. Farklı familyadan, alakasız bir tür Kleinia stapeliiformis görünümü, rengi ve cüssesiyle Euphorbia mammillaris‘in variegata çeşidiyle az biraz benzerlikler taşır.