Hıristiyan kültüründe sinerarya Noel zamanında çiçek açacak şekilde yetiştirilir. Bizde ise satışa çıkacak zamanı genelde kış sonu / ilkbahar başı dönemi olacak şekilde zamanlama ile yetiştiriciliği yapılıyor. Çiçekleri gösterişli olduğu halde kesme çiçek olarak elverişli değildir. Bu yüzden siklamenler gibi saksıda köklü, topraklı yetiştirip hediyelik çiçekçi dükkanlarında satışa çıkarırlar.
Florist’s Cineraria
Sinerarya veya sinerelya olarak bildiğimiz gösterişli çiçekler açan bitkiye bilimsel ad olarak cineraria senetti diyenler çok ama yanlıştır. Çiçekçilerde satılan gösterişli sineraryalar Pericallis cruenta ile Pericallis lanata türleri arasında melezlemeyle geliştirilmiş bir hibrittir (Pericallis × hybrida). Florist’s Cineraria denir. Aslında hibrit olması sadece ilk ortaya çıkış yolu açısındandır. Normalde yeni doğal bir tür olmuştur. Çünkü hibritler tohum vermez, verseler de yeni fideler farklı farklı özellikler gösterir. Ama sinerarya tohum verir ve özellikleri nesiller boyunca değişmez.
Onbir ay çiçeği ile benzerliği var. Yapraklar ve çiçekler benzer fakat aralarında uzaktan yakından hiçbir ilgi yok. Sinerarya Asteraceae (Papatyagiller) familyasındandır. Pericallis türlerinden.
Yetiştirme, bakım
Hediyelik saksı bitkisi sinerarya daima tohumla üretirilir (detayları aşağıda). Çiçekleri solduktan sonra çiçek saplarını keserseniz 3 – 4 hafta içinde yeniden çiçek açacaktır. Fakat hazirandan itibaren havalar bir parça ısınınca artık çiçek açmaz. Gelişimi durur. Çiçekleri tümüyle solar. Zaten yaprak biti vesaire pekçok zararlılar bitkiye rahat vermezler. Çiçek meraklılarına tavsiyem: bozulunca yaşatmaya çalışmayın. Başaramazsınız. Mevsimlik diye kabul edin.
Kışın satın aldıysanız evde güneş alan pencere önünde, havadar ve serin bir odada bulundurmalısınız. Sinerarya sıcak odalar uygun değildir. İlkbaharda satın aldıysanız açık havada, az güneş alan yerlerde tutmalısınız. Toprağı asla kuru kalmamalı. Türüne ve yetiştirilmesine göre 25 santimden 90 santime kadar uzarlar. Ilıman, yazları serin geçen bölgelerde kışın hafif donmaları tolere eder ve birkaç yıl yaşar. Aslında mevsimlik bir süs bitkisi gibi kabul etmek daha iyi. Çünkü çiçekleri solunca, havalar da az biraz ısındığında bozulur. Söküp atın. Yaz aylarında sağlıklı bir şekilde korumak yurdumuz şartlarında mümkün değil.
Tohumdan üretimi
Sinerarya tohumla çoğaltılır. Tohumlar bitki üzerinde iyice kuruduktan sonra toplayıp saklayın. Tohumları kışın don olaylarının çok hafif geçtiği yerlerde şubat sonunda, sert iklimli yerlerde nisanda ekmelisiniz. Yaz aylarını serince ve çok az güneşli bir yerde geçirmeliler. Çiçek açacak kadar büyümeleri birkaç ay ister. Genelde sonbaharda havalar iyice serinlediği zaman tomurcuklanırlar.
Sinerarya tohumu ekeceğiniz toprak
3 ölçü iyi kalitede bahçe toprağı + 2 ölçü yaprak çürüntüsü + 1 ölçü kum karışımı. Bu toprağın yüzeyine çok az derinlikte tohumları ekin ve üstünü bastırın. Sıcağı sevmediklerinden kuzey rüzgârlarına açık, az güneşli yerler daha iyidir. Yaz aylarında sinerarya fideleri birçok parazitlerin hedefi olur. Az donanımlı çiçek üreticilerinin başa çıkacağı bir şey değil.
Fideler gelişince tek tek saksılara dikin. Serin ve az güneşli yerlerde büyütmeniz gerekiyor. Saksılarda kökleri iyice artınca hafif dozaj besinli su ile sulamak iyidir.
İklim şartları uygun (yazın pek sıcak olmayan) yerlerde ilkbaharda tohumdan yetişen sineraryalar gelişim hızlarına, bakım şartlarına göre sonbahardan itibaren veya kış içinde çiçek açmaya başlar. Ve ilkbahar ortası veya sonlarına kadar devam ederler.
Bu sinerarya dediğiniz bizim bildiğimiz çuha mı? Tip olarak çok benziyor.
***
Hayır tamamıyla farklı bir bitki. Hiçbir şekilde alakası yok.