İnce dallı ve küçük çalı biçimli açelya çiçek açtığı zamanlarda hediyelik saksı bitkisi olarak satılan zarif ve güzel bir bitkidir. Açık hava ister. Kapalı yerlere uygun değildir.
Özellikleri
Açelyaların botani ilmine göre sabit bir cinsi ve türü yok. Ericaceae (Fundagiller) familyasından Rhododendron cinsinin küçük yapılı, incecik zarif dallı, güzel çiçekli çeşitli türleri ve bu türlerden oluşturulmuş 10 binin üzerinde hibrit ve kültivar bitkilerin tümüne açelya denir (İngilizcede azalea). Bu özellikteki Rhododendron doğal türleri iki gruptur. Her iki grup da Rhododendron cinsinin iki alt cinsine ait türlerdendir.
1- Rhododendron Tsutsuji: Kışın yapraklarını dökmeyen iri çiçekli türler. Bu türlerin anavatanı Japonya’dır. Japonya için büyük önem taşırlar.
2- Rhododendron Pentanthera: Kışın yapraklarını döken türler. Anavatanları kuzey yarımküresinin tropikal olmayan bölgeleridir. Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika.
Saksılarda yetiştirdiğimiz küçük çalı tipindeki açelyaların tümü yukarıdaki iki ayrı gruptan türler ve o türlerden türetilmiş hibritlerdir.
Çiçek açması: Açelya yılda bir defa, genelde ilkbahar başında çiçek açar. Çiçekli kalması 1 hafta ile 1 ay arasında değişir. Çiçek açtıktan hemen sonra budayabilirsiniz (budama detayları aşağıda).
İlkbahar ve yaz boyunca gelişen yeni dallar bir süre uzadıktan sonra en uçlarından tomurcuklar verir. Tomurcuklanma genelde sonbahar başına rastlar. Bazen yaz ortasına denk gelebilir ve bu takdirde yaz sonuna doğru veya sonbahar ilk yarısında çiçek açarlar. Tomurcuklanma sonbaharda olursa havanın soğumasıyla tomurcukların gelişimi durur ve hiç bozulmadan, çok yavaş gelişime devam ederler. Ve ilkbaharda gelişimlerini tamamlayıp kusursuzca çiçeklerini açarlar. Duruma göre açelyaların kışın çiçek açtığı da olur.
Açelya kış soğuklarına ne kadar dayanır? Tüm açelya türlerinin kış soğuklarına dayanıklılıkları genel olarak -20C ile -35C dereceler arasında değişir. Ankara’da hiç tereddütsüz bütün yıl açıkta yetiştirebilirsiniz. Sadece saksı kesinlikle toprak (çömlek) saksı olmak zorunda (kökler soğuktan donmasın diye).
Yetiştirme bilgileri
Açelya bakımında ve yetiştirmede aşağıdaki bilgilere göre hareket ederseniz her yıl en az iki kat büyümüş olarak her yıl daha fazla çiçek açacaktır.
Öncelikli uyarı: Toprağında tuz birikimi açelyaları öldürücü en yaygın etkendir. Bu ise toprağına katılmış olan özel besleyicilerden dolayıdır. Besinler ve topraktaki organik maddeler zamanla değişime uğruyor. Sürekli tuz bileşikleri oluşuyor ve kesintisiz sürekli artıyor, birikiyor. Sonuçta, birikim belirli bir raddeye varınca kökler zehirlenir ve bitki ölür.
Çözümü basit. Ne zaman sulamanız gerekirse saksı alt deliklerinden bol bol su dışarı çıkıp gideceği kadar bolca su dökerek sulayın. Alttan çıkan su saksı alt tabağında beklememeli, toprak o suyu geri emmemelidir. İşte bunun üzerinde titizlikle durur, gerekeni yaparsanız açelyanızın sağlığı tehlikeye girmeyecektir. Çünkü bu tarz sulamada su toprakta oluşan tuzları çözüp alır ve saksıdan çıkarıp götürür.
Açelyaların sevdiği şartlar
Dış mekan (açık hava), koyu gölge olmayan, yarı güneşli yarı gölgeli, esintili ve nemli bahçeleri severler. Tüm gün esintiye ihtiyaçları var. Mart – ekim ayları arasında öğle civarı dik gelen tepe güneşinden korumalısınız. Ya da öğle vakti civarında %30 – 40 kadar filtrelenmiş güneş ışınları almalı. Yaz boyunca sabah ve akşam güneşinin direkt gelmesinde ve yaz mevsimi dışında tüm gün direkt güneş almasında sakınca yok.
Evde açelya yetişir mi?
Aslında açelya ev bitkisi değildir. Bahçe, balkon bitkisidir. Her yönden esintiye, hava akımlarına büyük ihtiyaç duyarlar. Evde açelya yetiştirilebilmeniz için neredeyse bütün gün esinti sağlamak zorundasınız. Bazı evlerde (özellikle eski evlerde, pencereleri aralardan hava sızdıran külüstür pencereli evlerde) kendiliğinden devamlı hava akımları oluyor. Buralarda tam pencere yanında tutmak kaydıyla sağlıklı yetiştirmek mümkündür.
Saksı ve toprak
Açelya kökleri sağa sola yayılıp derinlere pek fazla inmez. Bu yüzden fazla derin değil ama geniş saksı kullanmanız daha iyi olur. İklime göre bazen toprak saksı (çömlek saksı) gerekiyor. Normalde plastik saksıların sakıncası yok. Yazın aşırı sıcak olan memleketlerde kalın toprak (çömlek) saksılar en uygunudur ki kökler fazla ısınmasın. Zira sıcakta aktif olan bir toprak mantarı açelya köklerini çürütür. Kışın -10C derece ve daha soğuk olan yerlerde de yine toprak saksı ister.
Açelyalara asitli toprak gerekiyor. Toprağın pH derecesi 4.5 – 6.0 civarlarında olmalı. Gerçi ph 7.05’e kadar idare eder ama hiçbir garantisi yok. Bu biraz da türüne, kültivarına göre değişir. Her ihtimale karşı risk almayıp toprağı asitli tutmada yarar var. Üstünde “açelya toprağı, asitli toprak isteyen bitkilere özel toprak” gibi ibarelerin ve pH derecesinin yazılı olduğu poşetlerde satılan topraktan alın. Poşette Açelya yazması marka ismi olabilir: Buna aldanmayın. Toprağın niteliği önemlidir. Mutlaka pH derecesi 4.5 – 6.0 civarlarında olmalı. Bulabilirseniz alıp direkt kullanın. Kendiniz özel karışım yapmak isterseniz ilgili sayfadaki tariflerini okuyun: ⇒ Ericaceous compost.
Açelya toprağının suyu iyi süzdürür nitelikte olması, kurumasının dengeli olması şart. Yani üst kısım kuruduğu halde alt kısım sırılsıklam ıslak kalıyorsa bu iyi değil. Bundan dolayı toprağına küçük taneli ponza taşı karıştırmalısınız. Oranları şöyle: 3 ölçü toprak + 1 ölçü küçük taneli ponza taşı. Ponza taşı yerine tozu giderilmiş kuvars kumu da uygundur. Başka çeşit kumlardan kullanmayın.
Açelya nasıl sulama ister?
Bulma imkanınız varsa pH7 özel içme suyu ile sulayın. Bulamazsanız musluk suyunu büyük bir kapta üç gün bekletin. Tortusu dibe çöksün. Sonra sarsmadan üst kısım sudan alın ve açelyanızı sulayın. Açelyanın saksısında üst yüzey toprağın nemliliği fazla azalmamalı. Buna çok dikkat edin. Toprağın üst yüzeyinin ıslaklığı gider gitmez ama nemliliği fazla azalmadan önce sulayın. Saksı altı tabağında bir damla su bile beklememeli, toprak onu geri emmemeli.
Demlikte artan çay ile ara sıra sulamanız açelyalara iyi gelir. Çünkü çayda tanik asit var. Ve bayatlayan çayda yapraklardaki alüminyum çözünüp suyuna geçer. Bu da yine toprağın asitliliğini korumada faydalıdır.
Gübre veya bitki besini
Açelya toprağına solucan gübresi dahil hiç bir doğal gübre karıştırmayın. Çünkü bunlar hem toprağın tuzluluk dengesini hem de pH dengesini bozarlar. Bulabilirseniz kestane gübresi ve çam gübresi çok iyidir. Bunları humuslu gerçek toprak ve tozsuz kuvars kumu ile karıştırırsanız açelyalar için elverişli ve sağlıklı bir toprak karışımı olur.
Bitki besini vermeye gelince: Salon-ofis süs bitkileri için hazırlanmış olan sıvı bitki besini zengin çeşitlilikte asitler içerir. Açelyalara en iyi gübre, en iyi bitki besini bunlardır. İlkbaharda çiçek açtıktan sonra başlayarak ayda bir defa genel amaçlı bitki besini verin. Eylül başından itibaren artık vermeyin. Bu kadarı fazlasıyla yeter.
Budama
Çiçeklenmesi bitince ya da çiçek açmasa bile ilkbahar başında (eğer gerek görüyorsanız) budayın. Fazla uzayan, biçimsiz uzayan dalları kesmek iyi olur ama şart değil. Budama yapsanız da yapmasanız da ilkbaharda hızlı bir gelişim başlar. Yeni uzayan dallar olgunlaştıktan sonra uçlardan tomurcuklanacaklardır (genede sonbahar başında tomurcuklanma başlar).
Yazın çıkan yeni filizlerden uygunsuz yerlerde çıkanları (kuvveti azaltacak, bitkinin şeklini bozacak olanları) ilk göründüklerinde parmak tırnak uçlarınızla diplerinden koparın. Yeni gelişen dalları en geç yaz ortasına kadar şöyle budayabilirsiniz: Birbirine fazlaca bitişik uzayan dallarda azaltma budaması yapılabilir. Bunda amaç çiçeklenme döneminde en güzel görünümü sağlamaktır. İlkbaharda uzamaya başlayan dalları fazla uzuyorlar diye kısaltacaksanız en son haziran başına kadar kısaltabilirsiniz. Daha fazla gecikirseniz kısaltmayın. Çünkü yaz sıcaklarında yeni filiz vermeme riski var. Böyle olunca da uç dallar kalmadığı için tomurcuklanma olmaz. Dolayısıyla gelecek çiçek açma dönemini çiçeksiz geçirecektir.
Açelya üzerine aşı
Farklı renklerde çiçek açan açelyalardan bir veya birkaç parça alıp açelyanızın farklı dallarını ayrı ayrı aşılayabilirsiniz. Böylece bir gövde üzerinde farklı renkli çiçekler açan açelyanız olur. Bu konuda deneyimim olmadığı için aşılaması nasıl oluyor bilgi veremiyorum. Ayrıca aşılamanın açelyanın ömrünü kısalttığı, sağlığını bozduğu söyleniyor. Aslında aşılamalarda esas amaç köklerle ilgilidir. Kökleri gür gelişen, fazla hassas olmayan yakın bir tür üzerine aşılanırsa daha güçlü gelişecektir. Hızlı büyüyen bir Rhododendron türünün yarım metre uzun gövdesinin tepesine aşılayarak tijli formunda açelyalar elde edebilirsiniz.
Açelya nasıl çoğaltılır?
Tepe çeliği ile çoğaltabilirsiniz. Zamanı ilkbaharda yeni gelişen dalların yeterince uzadığı zaman. Yeşil dallarının üst kısmından, en fazla 8 cm kadar dal parçası alın. Ayrıntılar ⇒ Tepe çeliği sayfasında.
Zararlıları, hastalıkları
Açelyaların pek fazla zararlıları yoktur. Eğer yaprak biti görürseniz uygun ilaçlarla ilaçlayın. Bir nematot çeşidi köklere musallat olabilir. İlacını bulamazsanız (ki bildiğim kadarıyla yok) açelyanız iflah olmaz.
Açelya yapraklarının sararıp dökülmesi sorunu
Sonbaharda yaprakların üçte iki kadarının dökülmesi gayet normaldir. Gerçi açelya kültivarlarına göre değişen bir durumdur. Bazıları sonbaharda hiç yaprak dökmez, bazıları tüm yapraklarını döker. İlkbaharda çiçek açtığında ise eski yapraklardan kalanlar bozulup dökülmeye başlar. Yeni yapraklar büyürken geçen yıldan kalan yapraklar tamamıyla dökülür.
Eğer ilkbaharda yeni gelişen yapraklar yaz aylarında dökülüyorsa sebepleri:
1- Toprakta demir eksikliği, tuzlaşmanın artması veya toprağın pH derecesinin fazla yükselmiş olmasıdır. Yanlış toprağa dikmek veya fazla kireçli olan su ile sulamak yüzünden de olabilir.
2- Hiç gerekmediği halde sık sık sulamak.
3- Hastalıklar: Yapraklarda pas ve mini mini lekeler gibi hastalıklar varsa sebep bitki bitleri olabilir. Büyüteçle incelemelisiniz. Varsa mutlaka ilaçlayın. Zira bitki bitlerinin yapraklardaki tahribatlarını kesinlikle mantar hastalıkları takip eder.
Yaprakların birden bire kahverengileşmeleri, kurumaları
Açelyanızın toprağındaki tuzlaşmanın artması yüzündendir. Tedavisi yok. Açelyanız kesin ölür. Çünkü zaten bu durumda kökler de eşzamanlı olarak çürümüştür.
Çeşitli mantar hastalıkları
Açelya yapraklarına, çiçeklerine, ana gövdesine ve köklerine çeşit çeşit mantar hastalıkları zarar verebilir. Bunlardan tek tek bahsetmek gereksiz. Toptan çözümü açelyayı esintili yerlerde yetiştirmek, doğru toprak kullanmak, bitki bitleriyle mücadeleyi ihmal etmemek ve güneşten mahrum etmemektir.
Geçen sene açelya aldım. Çok güzel açtı ama sonra yapraklarının döktü dalları kurudu. Ne yapmalıyım acaba?
***
Açelyalar genellikle yaz aylarında dallanır, sonbaharda dal uçlarından tomurcuklanır ve yapraklarını dökmeye başlar. İlkbaharda o uç tomurcuklardan çiçeklenirken birçok yeni dallar uzatmaya başlar. Sizinkinde de böyle olması gerekirdi. Dalların kurumuş olduğundan eminseniz yapacağınız bir şey yok. Tamamıyla ölmüştür. Yukarıda ana yazı içinde gereken her türlü bilgi mevcut.
Salam. Men Bakiden yazıram. Açelye almışdım martın evveli. Yeri küçük olduğunu düşünüb başqa qaba ekdim. 4 kök idi. 2-2 ayrı qablara ekdim. adı torpaqdan istifade etdim. Gülləri soldu sora yarpaqları soldu. indi tek budağı qalıb. Nece dirilde bilerem? Torpağını soruşub alacam ama başqa ne yöntem var? Çıxarıb suya qoyum? Ölmesin? Ya ne edim?
***
Açelya gübresiz ama asitli toprak istiyor. Ormanların dış kenarlarında fazla sıkışık büyüyen çok çeşitli muhtelif bitkilerin yetiştiği yerde o bitkilerin dibinde olan en üst tabaka çürüntülü toprak açelya için idealdir. Bulamazsanız salon-ofis bitkileri için özel hazırlanmış topraktan kullanın. Ev bitkisi değildir. Devamlı dışarıda açık havada tutmanız lazım. Ev içinde yaşayamaz. Daha fazla ayrıntılı malumat yukarıda yazı içinde mevcut. Lütfen oradan okuyun.
Sadece sphagnum torfu ile açelya, bir de bahçe açelyası yetiştirebilir miyiz? Bu torfu PH derecesi 3.5 gibi olduğunu düşünürsek.
***
Hayır onlarda hiçbir besleyici yoktur. Zaten açelyanın asitli toprak istiyor olması daima fazla abartılır. Asitli olmayan, nötr ve hatta hafif alkalinli topraklarda bile gayet güzel yetişir. Bahçe açelyası alakasız bir türdür. Burada anlatılan açelya ile hiçbir alakası yok.
Benim üç yıldır açelyam var. Yılda iki defa açıyordu. Çok sağlıklıydı. Ama birden kurudu. Çok hızlı bir şekilde birkaç gün içinde kup kuru oldu. Yaprakları dökülmedi ama kahverengi ve kupkuru, dalı da aynı şekilde. Sanki biri resmen kahverengi sprey boya sıkmış gibi. Nazar değdi diye bile düşündüm. Ne olduysa birden oldu. Tekrar canlandırılabilir mi?
***
Hayır ölmüş gitmiş. Bu tip ölümler saksı açelyalarında sık görülüyor. Genelde üç yıldan fazla yaşamıyorlar. Çünkü tuzlu topraklara hiç bir şekilde dayanıklılıkları yok. Bu sebeple açelyalar kuvars kumlu, oldukça süzek bir toprakta yetiştirilmeli ve sulamaları mutlaka her sulamada toprağı yıkarcasına bol su ile yapmak gerekiyor. Ancak bu sayede uzun yıllar boyunca yaşatabilirsiniz. Yoksa iki veya üç yılda aynen anlattığınız gibi aniden ölürler. Açelyaların asitli toprak istediği ısrarla anlatılır ama tuzlu topraklara sıfır toleranslı olduğundan hiç bahsedilmez. Topraklarda sürekli, yavaş yavaş kendiliğinden tuzlaşma olur. Saksı alt deliklerinden bolca su çıkmayacağı miktarda su ile gıdım gıdım sularsanız sonuç anlattığınız gibi olacaktır. Aklınızda bulunsun.
Yaz basında mükemmel çiçekli bir açelya almıştım. Çiçekleri döküldü. Balkon kapalı ama camın önüne koyuyorum. Doğrudan güneş almıyor ve sürekli esinti var. Yaprakları çok sağlıklı. Bonsai görünümü vermek istiyorum ancak çok araştırmama rağmen hiç bir bilgi bulamadım. Budamayı nasıl yapmalıyım ve ne zaman? Bir de toprak yıkamaktan bahsetmişsiniz. Çiçekler tamemen döküldükten sonra bu işlemi yapmalı mıyım?
***
Bonsai bir sanattır ve birçok ciddi kuralı vardır. Zaten incecik dallı mini çalı şeklindeki açelyadan bonsai olmaz. Önce ana gövdesi en azından iki parmak kalınlığına gelmeli. Ve açelya alan hiç kimse açelyaları o kadar yaşatamıyor. Genelde iki yılda ölür giderler. Şimdilik sağlıklı tutmaya bakın. Budama hakkında yukarıda gerekli açıklamalar var. Toprak yıkama sulamasını açelyalarda her iki ayda bir defa yapmak iyi olur. Belki bu sayede siz uzun yıllarca yaşatabilirsiniz. Bonsai haline getirmeyi de o zaman düşünün. Buradaki bakım bilgilerini harfiyyen uygulayın. Ayrıca Erzurum’da kışın dışarıda bırakırsanız kesinlikle donup ölecektir. Dikkatli olun.
Bir yakınımdan elde ettiğim açelya çeliğimi ormandan aldığım toprakla pet şişeyi yarı bölerek ektim ve pet şişenin diğer yarısını da başına geçirdim ama kapaksız koydum. Doğru mu yaptım? Şimdi burada havalar gece 3-4 derece oluyor. Ben onu açık balkonda mı bırakayım yoksa evde mi saklayayım?
***
Aslında bu usul için yanlış zaman seçmişsiniz. Mayıs ayının ortasında yapsaydınız daha iyi olurdu. Evde havasız yerleri sevmez. Dışarıda kalsa soğukta köklenmez. Siz yene de ev içinde bir pencerenin camının tam kenarında tutun. Bu sayede belki köklenir.
Bir hafta önce açelya satın aldım. Üzerinde açmak üzere olan kapalı gül şeklinde çiçekleri, açılma aşamasında çiçekleri ve dipten gelen henüz kapalı ama renk vermiş tomurcuklar var. Fakat bu tomurcukların çiçeklerin bazıları mor renge dönerek büzülmeye ve kurumaya başladı. Tomurcuk dibindeki o sarıcı yuva yapraklar da kahverengi. Şu an ne şekilde davranmalı ne yapmalıyım? Karışım toprak içerisinde ve aldıktan 3 4 gün sonra dipten su biraz çıkana kadar suladım.
***
Açelya açık hava bitkisidir. Ev içinde hayatına devam edebilmesi pek mümkün değildir. Özellikle de kışın sıcak ve havasız odalarda çabucak bozulur. Varsa serin bir odada tutun. Ya da sürekli dışarıda açık havada dursun (en iyisi budur).
Migros’tan bugün açelya aldım. Tek saksıda 3 renk. Bakımıyla ilgili toprak saksı önerildiği için evde bulunan vazo şeklinde toprak bir saksıya koydum. Yanlış yapmış olabilir miyim? ..
***
Yanlışınız açelya almak. Ev bitkisi değil. Oranın ikliminde dışarıda anında donup ölür. Yapılacak bir şey yok. Ev ortamına adapte olması mucize gibi zor. Neyse bekleyip göreceksiniz. Boş yere üzülmeyin çünkü elinizden gelebilecek bir şey yok.
Bir ay önce aldığım açelya çok iyiydi. Bugün yaprak biti olduğunu fark ettim. Ne yapmalıyım?
***
İlaçlayacaksınız başka çare yok.
Birkaç hafta önce Migros’tan açelya aldım. Pembe bol çiçekli ve iki kök tek saksıda çok güzeller. Toprağını değiştirmek için çiçeklerini dökmesini beklemem söylendi ama şu anki toprağı kalıp gibi çok değişik bir şey. Çiçeklerini sonbaharda dökerse eğer o zamana kadar beklemem mi gerekir. Balkonda camın önünde öğlene kadar güneş alıyor. Yeri ona uygun mudur?
***
Çiçeklerini birkaç gün sonra döker. Siz bun sürekli çiçekli sanarak aldıysanız yanılmışsınız. Bir yıl sonra yine kısa dönem çiçek açacak. Yılda bir defa bu şekilde. Sabah güneşi, doğu cephe uygun ama yaz sıcaklarında açık hava ve kuzey cephe daha iyi olur. O toprakları biliyorum. Açelyaların doğasına tamamıyla aykırı. Sera şartlarında uydur kaydır saçmalıklarla ve muhtemelen özel hormonlu ilaçlarla bir şekilde geliştiriyorlar. Bir veya en fazla iki yıl o toprakta yaşayabilir. Fazla yaşaması imkansız şünkü kökleri sıkıca tutan o tuhaf toprak zamanla kökleri tamamıyla öldürücü derecede zehir halini alıyor. Bundan dolayı çiçekleri dökülür dökülmez köklerini o topraktan arındırın. Acele sebebi bu işin havalar ısınmadan önce yapılması gereğidir. Saksıdan çıkarıp iki üç saat suda beklettikten sonra kökleri topraktan arındırmanız kolay olur. Sonra köklendirme toprağına dikip sulayın. 6 hafta geçince de açelyalara tam uygun toprağa köklendirme toprağından kökleri hiç arındırmadan aktarmanız lazım. Bu şekilde açelyanın hayatını kurtarmış olursunuz. Hata yapmazsanız uzun yıllar yaşar. İlgili sayfa: Köklendirme toprağı hazırlama
Daha yeni açelya aldım ve havalar dışarda soğuk olduğu için odamın cam kenarına koydum. Açelyamı bahçemde yetiştirmek istiyorum. Ne yapmalıyım?
***
Zaten oranın iklimine toprağına en uygun bahçe bitkisidir. Özel bir şey istemez. Gübre filan vermeyin. Sizin oralarda komar denen bitki ile aynı şeydir. Onların mini yapılı çeşidi.
Açelyamın çiçeklerinde siyah noktalar oluştu. Ne yapmalıyım?
***
Ev ortamlarına hiç uygun değildir. Zaten çiçek açma dönemi çok kısadır. Yılda sadece bir defa, ilkbahardan ilkbahara 5-10 gün süreliğinedir. Yani çiçekleri için canınızı sıkmayın.
2 senelik bir açelyam var. Aldığımda çiçekliydi ama sonrasında hiç açmadı. İlk geldiğinde kökten ayırmıştım. Birini geçen yaz kaybettim. Aldığımdan beri hiç çiçek açmadı ve gelişmedi. Neden olduğunu öğrenebilir miyim?
***
Açelya sürekli dışarıda açık havada olması gereken bitkilerdendir. Evde tutuyorsanız iki yıldır ölmemesi mucize gibi bir şey. Ama hiç bir gelişim olmadıysa fazla yaşamaz. Dışarıda tuttuğunuz halde hiçbir gelişim olmadıysa yukarıdaki bakım bilgilerini okuyarak hatalarınızı bulmaya çalışın.
İki ay önce açelya aldım. Çiçeklerinin hepsi döküldü. Şimdi ne yapmalıyım? Tekrar çiçek açar mı?
***
Yukarıda ihtiyacınız olan her bilgi var. Yetiştirmeyi bakımını ona göre yapın. Tekrar tomurcuk vermeye girişmesi, doğru bakım yaparsanız, ölüp gitmezse yaz sonunda olacaktır.
Merhaba, tomurcuklu aldığım açelyayı donmasın diye kapalı balkonda bıraktım, tomurcukları üzerinde kurudu. Toprağa ektik hala üzerinde kuru tomurcuklar var hepsini dökmedi. Budama yapmalı mıyım?
***
Tam bugünler serpilme zamanı. Budarken sadece kuru yerleri budayın. Yeni uzamakta olan dalları budamayın.
Ekim ayında üç ayrı renk Açelya aldım. Üzerlerinde birer adet çiçekleri var fakat saksıların birinde karınca da var. Bu karıncalar nasıl gidecek? Balkona alsam donma tehlikesi olur mu?
***
Evde tutmayın. Açelyaların ev içinde yaşamaları ancak çok havadar olup ayrıca gün içinde çok sık açık tutulan pencere yanında olmasıyla, hatta eski tip tahta çerçeveli ve kenarlarından hava sızdıran pencerelerin tam yanında durmasıyla mümkündür. Kışın havasız+sıcak odalarda ölüyorlar. Ankara’nın kış soğuklarına dayanır. Yukarıdaki bakım bilgilerini okuyun.
Toprak yıkamasını hangi ayda yapılması doğrudur mesela kışında yapılır mı toprak yıkaması?
***
Hiçbir zaman yapmayın. Sadece her sulamada saksı altındaki deliklerden dışarı su sızacak kadar çoklukta su kullanın. Toprak yıkaması tavsiyelerim eskide kaldı. Çünkü son yıllardaki torf topraklara hiçbir etkisi yok. Maalesef yıllar geçtikçe süs bitkisi sektöründe saksı bitkileri için kullanılan topraklar sadece üreticilerin en ucuz maliyetini gözeterek oluşturuluyor. Ve o topraklar sadece ve sadece yeni model sera şartlarında işe yarıyor. Seradan çıkında o berbat kötü topraklar bitkilerin köklerini yakıp çürütüyor. Genelde çok sıcak yaz aylarında olmaz ama diğer her zamanda ne yazık ki oluyor. Sonuçta insanların parası çöpe gitmiş oluyor. Onun için, sadece ilkbahar sonunda yeni bitki alın ve topraklarını değiştirin. Diğer zamanlarda yeni bitki almayın.