Aloidendron barberae – fotoğraf: llifle.com
Aloidendron barberae ağacı Aloe ve benzeri bitkiler arasında en büyük ve en uzun boylu türdür. Ana gövde çapı 1m’ye yakın kalınlıkta gelişir. Eğer dibe yakın yerden çatallaşıp iki veya üç gövdeli büyürse ana gövde çapı 3 metre kadar genişleyebiliyor. Boyu ise 15 metreyi bulur.
Aloe cinsinden iken son yıllarda Aloidendron cinsine dahil edilmiştir. Yine de adı daha çok ağaç aloe (tree aloe) ya da dev aloe ağacı (giant aloe tree) olarak geçer. Ana vatanı kış kuraklığı görülen yerler olmak üzere Mozambik’ten itibaren daha güneye doğru Güneydoğu Afrika’dır. En çok Cape bölgesinin doğusunda yayılmıştır. Oralarda denize yakın ormanların bitkilerindendir.
Aloe ağacı da diyebileceğimiz Aloidendron barberae genel olarak bir süs ağacı olarak kullanılır. Hercules adlı çeşidi esas türden daha makbul ve daha fazla yaygındır. Aloidendron dichotomum türü ile melezleşmesinden elde edilmiştir. Dolayısıyla bir hibrittir. Bilimsel adı A. barberae × dichotoma şeklindedir.
Yetiştirme ve bakım
Aloidendron barberae saksılarda bir sukulent bitki gibi yetiştirmeye uygundur. Yalnız güneşsizliğe uyum sağlamaz. Yani günde en az 4 saat kesintisiz tam direkt güneş ışınları ister. Eğer bahçeye dikecekseniz, kocaman bir ağaç olmasını istiyorsanız her yöne en az 6 metre mesafesinde bina, duvar ve yol olmamalıdır. Çünkü ancak bu sayede gerektiği gibi devleşir. Kökleri çevreye yayılmak, hiçbir şekilde kısıtlanmamak istiyor.
Türkiye’de bahçede yetiştirmeye müsait iklim şartlarına uygun bir yer yok. Aslında hakkındaki bilgiler karışık. -1C derecede bile haşlanmış gibi ölüp gidiyor diyenler var. -3C dereye kadar tam dayanıklıdır diyenler, -5C derece soğukları hafif hasarlarla atlatır diyenler var. O halde sanıyorum esas tür ve bazı kültivarları dondurucu soğuğa dayanıklı değildir. Hercules adlı hibriti biraz daha dayanıklı olsa gerek.
Toprak ve sulama
Her ihtimale karşı saksıda yetiştirmeli ve Yucca gibi istediğiniz boyda tutmalısınız. Kış aylarında ıslanmayacağı bir yerde tutun. Ve yeri fazla soğuk oluyorsa kışın hiç sulamayın. Toprağını suyu çabuk süzdürür süzek halde hazırlayın. Ayrıca, tuzlu topraklara uyumlu olmadığından, toprağına gübre katmayın. Besleyicili özel topraklardan kullanmayın. Sıcak yaz aylarında sık sık, bol bol sulayın. Bitki besinin yarım dozajda, saksının en kenarlarından dökerek verin.
En sevdiği toprak humuslu doğal topraktır. Bu toprağı ormanların tam dış kenarlarında çok zengin çeşitte bitkilerin gürce geliştiği yerlerden, o bitkilerin diplerinden temin edersiniz. Şöyle bir karışım yapın: 3 ölçü humuslu doğal toprak + 2 ölçü iri taneli dere kumu (3-4mm) + 2 ölçü ponza taşı (5-15mm irili ufaklı).
Büyük saksı kullanın ve saksının dibini 5-6cm yükseklikte iri çakıllarla doldurun. Sulamalarda saksı alt deliklerinden bol bol su çıkacak miktarda su kullanmanız şarttır. Yaz aylarında açık havada olması şartıyla sık sık sulamanız hızlı gelişmesini sağlar. Haziran ortasından ağustos sonuna kadar her 3 sulamada bir, kaktüslere özel bitki besininden yarı dozajda vermeniz gerekiyor.
Aloidendron barberae üretimi
En basiti ve en kolayı yan dallarını alıp köklendirmektir. Hiç sorunsuz köklenirler. Önce kesik yerin kuruması için 10 gün açıkta bekletin. Aloidendron barberae haddinden fazla bol bol yan dallar verdiği için çoğaltılmasında tohum aramaya gerek yoktur.