Görünüş itibariyle bu tip dikenler Asteriaceae (Papatyagiller) familyasındandır. Fakat Eryngium amethystinum bitkisi Apiaceae (Maydanozgiller) familyasına mensuptur. Çocukluğumdan İstanbul’da bu türe çakır dikeni dendiğini hatırlıyorum. Şimdi Türkçe bilgi kaynaklarında yerli adı boğa dikeni‘dir. Bu arada, yerli adların alakasız birkaç bitkiye verildiğini ve bilimsel adları dikkate almanızı tavsiye ederim.
Akdeniz’in doğusundaki çevre ülkelerinde, kuru topraklarda açıklık arazilerde yaşarlar. Kireçli toprakların bitkisel çürüntülerce zenginleştiği yerlerinde gür bir şekilde gelişirler.
Eryngium amethystinum kışın -45C derece ağır don olaylarına dayandığı gibi şiddetli yaz sıcaklarına ve yakıcı güneşe de dayanıklıdır.
ABD’de süs bitkisi olarak bahçelerinde yetiştirenler var. Ayrıca kuru çiçek aranjmanlarında da kullanırlar. Maviliği çivit mavisinin biraz açık tonunda olur ve bir yıl boyunca kupkuru halde mavi rengini sürdürür. Şifalı bitki gibi kullanımı Türkiye’de yaygındır.
Didim’de mavi olmayan çeşidi ilkbahar sonunda tam gelişmiş olup çiçekleniyorlar. Sonra belediye yangın tehlikesine karşı buralardaki boş arsaların bitkilerini biçiyor. Yani yaz boyunca gelişimlerini takip edemiyorum. Ama kış sonunda tekrar topraktan çıkarlar. Bunların dalları ve çiçekli diken topuzları açık tonda soluk yeşil renktedir.
Burada mavi renklisine hiç rastlamamıştım. Geçtiğimiz yaz sadece bir tane gördüm.
Eryngium amethystinum mavi çakır dikeni dallarını ben çocukken İstanbul’da Arnavut ve Rum komşularımız nazarlık amacıyla kapılarının üzerine asarlardı. Vazoya koyanlar da vardı. Kupkuru halde mavi ve güzel görünümü çok güzel ve dikkat çekici idi.
Yazılarınızı zevkle okuyorum.Benim için nostalji oldu. Bu dikeni anneannem de kapının üzerine koyardı.