Aphelandra squarrosa (zebra çiçeği)
Özellikleri
İri yaprakları uzunca oval ve zümrüt yeşili rengindedir. Yaprak damarları beyazdır. Böylece yapraklar yeşil üzerine kalın beyaz çizgili desenlidir. Salon bitkisi olarak genelde kısa boyludur ama yerini severse 2m kadar uzar.
Habitat
Aphelandra squarrosa zebra çiçeğinin ana vatanı Brezilya’nın tüm doğusunun güney yarısında Atlantik Ormanları’dır. Kış mevsimi bahar havasında ama az yağışlıdır. Çok yağışlı geçen yaz mevsiminde aşırı sıcaklar görülmez.
Çiçek açması
Aphelandra squarrosa yaz sıcaklarından sonra, gündüz süresi gece süresine göre biraz kısalınca, ve o günlerde güneş ışınları biraz artınca tomurcuk vermeye girişir. Yani ekim sonundan mayısa kadar tomurcuk verme dönemidir. Böylece yaza çiçekli girmesi de mümkündür.
Sarı çiçek dediğimiz kısımlar aslında çiçek kılıflarıdır. Esas çiçekler onların içinden açarlar. Çiçekler bir iki günde solup dökülür ama sarı kılıflar canlı güzel görüntüsüyle uzun süre dayanır.
Kışa dayanıklılığı
Yavaş yavaş alışmış olması şartıyla -1C derece soğuğa dayanır. Birkaç saati geçmemesi ve kuzeyli rüzgarları direkt almaması şartıya -4C dereceye kadar soğuğa dayanır. Fakat bu sırada, soğuğun duruma göre yapraklar dökülür. Hava şartları düzelince tekrar filizlenir.
Aphelandra squarrosa yetiştirme, bakım
Zebra çiçeği aphelandra hassas bir bitkidir. Hem fazla serin olmayan hem fazla sıcak olmayan aylarda gelişir. En iyi gelişim göstereceği sıcaklık gece en düşük 16, gündüz en yüksek 28C dereceler aralığıdır. Kökleri ortam şartlarının ani değişmesinde kötü etkilenir. Bu da yaprak dökmesine sebep olur. Yeni yerine adapte olmazsa tüm yapraklarını döker. Yanlış toprakta ayrıca kökler çürümeye başlar ve zebra çiçeği ölür.
Güneş ve havalandırma
Güneşi sever. Fakat mayıstan ekim ayına kadar öğle saatlerinin güneşinin direkt gelmesinden koruyun. Evlere uygun olup çok fazla esintiye ihtiyaç duymasa da mümkün olduğu kadar pencere yakınında, hava akımları olan bir yerde tutun.
Toprak
Aphelandra squarrosa türünü toprak açısından biraz sukulent gibi düşünün. Yani toprağı hem çok süzek hem de çabuk kuruyucu özellikte olmalıdır. Buna göre şöyle bir formül düşünmek lazım:
3 ölçü torf toprak + 1 ölçü iri taneli dere kumu + 1 ölçü ponza taşı + 1 ölçü mangal kömürü kırpıntıları. Hepsini karıştırın.
Saksısı köklerinin anca sığacağı kadar olmalıdır. Kocaman saksılarda yetiştirmeye çalışmayın.
Sulama
Yaz kış her zaman toprak üst yüzeyi 2cm derine kadar iyice kurudukça sulayın. Yine her zaman su miktarını fazla tutun. Saksı alt deliklerden bolca su süzülüp dışarı çıkmalıdır. O su saksı alt tabağından beklememelidir. Çünkü eğer toprak onu geri emerse kökler zarar görür.
Besin
Salon bitkilerine özel bitki besini bütün yıl ayda bir defa verin. Ama tuttuğunuz yerin özelliğine göre kışın hiç gelişim göstermezse kış boyunca vermeyin.
Saksı-toprak değiştirme
Kökler saksıya sığmaz hale gelince bir boy büyük saksıya köklere zarar vermeden aktarın. Yani bu sırada kökleri eski toprağından arındırmayacaksınız. Yoksa ciddi zararı olur. Saksı değiştirme zamanı mutlaka çevresi ılık esintili olacağı aylar olmalıdır . Kapı pencere kapalı olduğu aylarda yapmayın.
Budama
Aphelandra squarrosa için budama şart değil. Ama gerekli olduğunu düşünüyorsanız ilkbahar sonunda ya da ağustos ortasında acımasızca budayın. Mümkün olduğu kadar kısaltın. Yapraksız bırakmadan budama yaparsanız daha iyi olur. Yani üzerinde birkaç yaprak kalsın. Eğer isterseniz uzun boylu ya da kat kat boy boy dallı olacak şekilde budayın.
Aphelandra squarrosa çoğaltma
Zebra çiçeğinin farklı ve nadide kültivarlarını daha sık bulunan afelandralara göz aşısı yaparak üretirler. Normalde çoğaltma yarı olgun dal çeliği yöntemiyledir. Hava çok sıcak olmaması şartıyla yılın her zamanı uygundur. Çok fazla odunlaşmış ya da çok körpe olmayan dallarını seçin. Çeliklerin boyları 10cm ile 15cm aralığında olsun. Kapalı ortamda 3-4 hafta tutmak yeterli. En geç iki ay içinde hem köklenmiş hem büyümeye başlamış olurlar. Ayrıntıları » yarı olgun dal çeliği sayfasından okuyun.
Problemler
Örümcek bitlere karşı her zaman tetikte olun. Haftada en ez bir defa yaprakların altını, üstünü ve dalları ıslak bezle silin.
Hava akımları olmayan yerlerde yapraklarını döker. Yanlış topraklarda kök çürümesi olur. Havasız ve sıcak odalarda hiçbir gelişim göstermez.
Merhabalar. Zebra çiçeğimizin yaprakları kurudu ve büküldü. Hava sıcak ve nemli. Balkonda çok güneş olmayan bir yerde duruyor. Sorun ne olabilir?
***
Evet şiddetli sıcağı sevmiyor. Mümkünse en serin ve gölge bir yere koyun. Birkaç hafta sonra şiddetli sıcak kalmaz ve o da yeniden filizlenmeye çalışır.
Zebra çiçeği aldım. Balkonda bakıyorum. Güney cephe yaprakları kapandı. Sulama denildiği gibi yaptım. Toprağını değiştirdim. Kuruyunca suladım alttan çıkana kadar. Ama alt dalları yumuşadı. Topraktan çıkardım. Bir gün kökünü kuruttum. Kuru toprağa diktim. Ne yapmalıyım? Yanlışım nedir?
***
Bu sayfadaki bitkiden bahsettiğinizden emin misiniz? Yeni almışsınız. Sıcak yere alışık bir bitkiyi aniden dışarıya balkona koymuşsunuz. Sizin orada geceler bir hayli serin oluyordur. Haliyle kökler çürümeye başlamış. Daha birçok uygunsuz şeyler yapmışsınız galiba. Anlattıklarınız fena karışıktı. Gördüğünüz gibi tek tek yeniden yazdım. Neyse benim anladığım şey kökleri çürümeye başlamış. Şuradaki yolu uygulayın: https://azbitki.com/topragin-kokleri-zehirlemesi-yakmasi#ciddi
Merhabalar, Zebra çiçeğimi bir arkadaşım geçen hafta hediye getirdi. Direkt güneş almayan aydınlıkk bir yerde duruyor. Balkonun kapısının yanında. Yaprakların ucunda hafif kararmalar var. Yaprak bükülerek aşağıya doğru kıvrıldı. Bozuluyor. Bugün yerini değiştirdim ama emin olamadım. Neden yapraklarını indirdi?
***
Köklerinin emici hassas uçları çürümeye başlamıştır. Bunun sebebi ise yanlış toprak kullanımına ilaveten yer değişikliği esnasında toprak ıslaklığı. Şimdi mümkünse dışarıda tutun. 8 hafta boyunca toprağı kupkuru olmadıkça sulamayın. Zamanla yeniden köklenir ve yeni yapraklar vermeye başlar. Eğer toprağına güvenmiyorsanız şu sayfadaki bilgilere göre yeni toprak hazırlayın: Salon bitkilerine sağlıklı torf toprak hazırlamak
Zebra çiçeğim ilk aldığım zamanlarda yapraklarını döktü. Yenileri çıktı. Sağlıklı da. Yapraklarda siyah toz gibi bit benzeri bir şeyler var. İlaçladım, sildim. Yeni yapraklarda çok yoğun şekilde oluyor. Yapraklara zarar veriyor. Özellikle yaprak altlarında lekelenmeler oluyor. Ne yapmam gerekir? Bu sorunun üstesinde nasıl gelebilirim?
***
Bit mi mantar hastalığı mı doğru tespit etmeniz lazım. Belki de toprağın niteliği yüzünden oluyordur. Tarifleriniz yeterli değil. En iyisi büyüteçle güneş altında çok dikkatli bir şekilde inceleyin.
Bitkimi kasım ayında almıştım. üzerinde çiçeği vardı. çiçek kuruduktan sonra alttaki dallarda tek tek kurudu yaprakları düştü. sonra tepeden yeni yapraklar vermeye başladı. yalnız bu yeni çıkan yapraklar uçlarından kararmaya başladı ve bir tanesi düştü. Ev ortamında ışık alan bir yerde duruyor. ne yapmam gerekiyor acaba?
***
Şimdiye kadar iki misli gibi serpilip büyümesi, daha da güzel hale gelmesi gerekirdi. Sanıyorum ışığı hiç yeterli değilir ve muhtemelen bir hayli havasız kalıyordur. En sık açtığınız pencerenin tam yanında bulundurmanız lazım. Çok güçlü ışık ve biraz da güneş ışınları almalı. En önemlisi hava akımlarından faydalanması lazım. Kararmalar ise toprağının bozulduğunu gösterir. Şimdi acilen, aynen yukarıda anlattığım gibi toprak karışımı yapın. Sulama vesaire bakım bilgilerini de okuyun.
Bitkide alt yapraklarının rengi kurumaya döndü. Ne yapmam lazım?
***
Belki yerinin şartlarından dolayı olabilir, belki de toprağı zarar veriyordur. Işıksız köşelerde değil tam pencere camının yanında tutun. İlkbahara kadar toprağı adamakıllı kupkuru olmadıkça sulamayın ve ilkbaharda toprağını değiştirin.