Aspidistra elatior

Saksıda bir salon yaprağı (Aspidistra elatior)

İngiltere’de Victoria Devri’nde oldukça gözde bir süs bitkisiymiş (1800’lü yılların ikinci yarısında). İngilizcede aspidistraya ‘Cast iron plant’ derler. Yani demir döküm çiçeği.

Salon yaprağı aspidistra dal uzatmayan bitkilerdendir. Toprak altındaki rizomlarından uzun saplı yapraklar çıkarır. Koyu gölgede ve sulak yerde saplar uzun, güneşli yerlerde kısa olur. Toprağı, suyu iyi ise yapraklar iri olup boyları 1 metreye yaklaşır. Gerçi biraz zor. 40cm – 75cm civarlarında kalırlar genelde.

Aspidistranın birkaç gün dayanan çiçekleri toprak altı rizomlardan uzayan çok kısa saplar ucunda olup hemen toprak yüzeyinde belirir. Gazoz kapağı kadar, mor gibi kahverengiye yakın tatlı bir renge sahip çiçeklerde polenleşme sümüklüböceklerin ve bahçe salyangozlarının yardımıyla olur. Yıllardır yetiştiriyorum çiçek açmadı diyorsanız: Mutlaka açmıştır ama siz görmemişsinizdir.  Çünkü çiçekler toprak yüzeyinde kahverengi gazoz kapağı gibi durduklarından dolayı hiç dikkat çekmezler.

Kışa dayanıklılığı -15C derece civarındadır. Öğle civarı güneşini hiç sevmez. Yapraklar bozulur. Aspidistra (salon yaprağı) yarı gölgeli, hafif gölgeli ve koyu gölgeli bahçelere uygun bitkilerdendir.

Evde, saksıda aspidistra yetiştirme

Yerinin güçlü aydınlık ve havadar olması yeterli. Güneş istemez. Üstündeki tozları ıslak bezle silip temizleyin. Yaprak parlatıcı kullanmayın çünkü zarar verir. Çok iyi baktığınız halde gelişimi yavaşlamışsa 3 yılda bir defa kış sonunda tüm yaprakları dipten kesin. Daha yüksek kaliteli yapraklar çıkaracaktır.

Toprağı fazlaca asitli olacak diye tavsiye edilir ama gördüğüm kadarıyla bu gerekli değil. Çünkü alkalinli toprakta bile yemyeşil yapraklı oluyor. Zaten salon bitkisi topraklarında asla alkalinlik sorunu yok.

Aspidistra yetiştirmede en önemli şey sulama suyunun niteliğidir. Evinize gelen su baraj suyu ise sakıncası yok. Sadece klorunun uçması için 24 saat bekletin. Klor kuşkonmazgillerden olan türlerin yaprak sağlığına kötü etki eder. Eğer suyunuz artezyen kuyusundan geliyorsa bu durumda özel içme suyu ile sulamalısınız. Artezyen kuyusu suyu aspidistralara hiç uygun değil.

İlkbahardan yaz sonuna kadar toprak yarıya yakın kurudukça sulayın. Diğer zamanlarda toprak daha fazla kurudukça sulayın.

Nisan sonundan eylül sonuna kadar düşük dozajlarda 30-40 günde bir defa bitki besini verin.

İki – üç yılda bir toprak değiştirin. Dört – beş yılda bir rizomlardan ayırarak çoğaltabilirsiniz. Fazla özen ve bilgi gerekmez. Çünkü ayırıp diktiğiniz her parçası kesinlikle tutacaktır.