Chlorophytum amaniense ‘Fire Flash’ Turuncu kurdele çiçeği

Turuncu kurdele çiçeği Asparagaceae (kuşkonmazgiller) familyasından ve bildiğimiz kurdele çiçeği ile aynı cinstendir. Chlorophytum filipendulum türünün bir alt türünün bir kültivarıdır: Chlorophytum filipendulum subsp. amaniense ‘Fire Flash’. Bu alt türün ana vatanı Afrika’nın doğusunda Tanzanya’nın kuzey-doğusundaki Usambara dallarıdır. Orman altı bitkilerindendir.

Ana vatanının neresi olduğu ve öne sürülen bilimsel adları hakkındaki iddialar çok fazla ve farklı farklı. Doğruluğu kesin görünen bilgileri bir üst paragrafta belirttim. En yaygın bahsedilen diğer bilimsel adı şu: Chlorophytum orchidastrum.

Özellikleri

Canlı renklere sahip bir salon-ofis bitkisidir. Rozet gibi çevreye yayılan yeşil yapraklarının parlaklığı ve diplerdeki parlak turunculuğuyla çok şık görünür. Uzun ömürlüdür. Parlak yeşil yapraklarının uzunluğu en fazla 30cm, genişliği ise 5cm ile 10cm arasında değişir. Yaprak sapları parlak turuncudur. Sivri uçlu yapraklardaki orta damar da turuncu olup yaprak ortasına doğru turunculuğunu kaybeder.

Bildiğimiz kurdele çiçeği gibi bu turunculu bitki de köklerinde besin ve su depolayıcı yumrular oluşturur. Onlar sayesinde susuzluğa aylarca dayanır. O kadar uzun süre susuzlukta ebette yapraklar mahvolacaktır ama problem değil. Yani suya kavuşunca zamanla yeniden eski haline gelir.

Kışın en fazla -6C derece soğuk havaya tüm yapraklarını kaybederek dayanır. İlkbaharda yeniden yapraklanmaya başlar.

Gövdesi 40cm kadar uzar. İklimi uygun yerlerde açık havada yetiştirince 60cm’yi bulur. Uzun gövdeli olması makbul değildir.

Yetiştirme, bakım

Turuncu kurdele çiçeğinin gösterişli gelişmesi için dipten verdiği filizleri anında köreltmelisiniz. Tek gövde halinde tek merkezden rozet gibi çevreye yayılan yapraklar bu halde çok güzel görünür. Kalabalık olunca güzelliği azalır. Eğer tohumunu almayacaksanız çiçek saplarını da ilk belirdiklerinde yok edin.

Güçlü ışıklı bir yerde tutmalısınız. Ama direkt güneşi çok az veya fazlaca filtrelli olarak almalıdır. Pencere yanında ışığı çok güçlü alıyorsa bu takdirde güneş ışınlarını hiç almasa da olur. Direkt güneş zaten yapraklara zarar verir.

Toprak olarak 3 ölçü torf toprak + 1 ölçü ponza taşı karışımı uygundur. Sulamayı sıcak aylarda toprak üst yüzeyi hafiften kurudukça, diğer zamanlarda biraz daha fazla kurudukça yapın. Gelişim zamanlarında 20-30 günde bir defa genel amaçlı bitki besini vermelisiniz (dozajı yarıya düşürmüş olarak).

Klorlu ve tortulu sularla sulamak turuncu kurdele çiçeğinin yapraklarına çeşitli zararlar verir. En az 24 saat açıkta beklettiğiniz su ile sulayın. Ya da pet şişe içme suyundan kullanın. Toprağına perlit ve vermikülit katmanın da aynı şekilde feci zararı olur. Yapraklarda kararmalara, bozulmalara neden olurlar.

Çoğaltma

Turuncu kurdele çiçeği dipteki yan sürgünlerini ayrılmakla, uzun gövdesini parçalara bölmekle ve tohumları iledir.

Gövdesi uzadığında tepeden kesin. Sonra tepe kısmı yeni saksıya dikin. Toprakta kolayca kök salar. Kalan gövdeyi dipten keserek ayrıca köklendirebilirsiniz. Fazla uzunsa 10cm parçalara ayırın. Kestiğiniz parçaları direkt toprağa dikin. Köklenir ve filizlenirler. Ana kök kısım ise birkaç filiz verir. Bunlar yeterince geliştiğinde sadece bir tane bırakıp diğerlerini ayırarak yine çoğaltmada kullanabilirsiniz.

Tohumları neredeyse hardal taneleri gibi çok küçüktür. Tohumdan gelişen turuncu kurdele çiçeği fideleri 6 ay gelişim gösterdikten sonra renkli olmayan başlarlar.

Zararlıları

Yapraklarına bitki bitlerinin dadanmaması gerekiyor. Çünkü ilaçlama gerektirir ve her tip bitki biti ilacı yapraklara zarar verir. Bunun için haftada bir defa yapraklarını ıslak bezle alttan ve üstten güzelce silin. Böylece bitki bitleri barınmaya başlasa bile fazla geç olmadan hepsi yok olur. Bahçelerde ise bahçe salyangozları ile sümüklü böcekler turuncu kurdele çiçeğine mutlaka zarar verirler. Kelebekler yumurtalarını bırakır ve tırtıllar oluşup yaprakları yerler. Bu açılardan bakarsak turuncu kurdele çiçeği ile uğraşmak zor.

Faydalanılan kaynaklar

1- Chlorophytum filipendulum subsp. amaniense — The Plant List
2- Chlorophytum filipendulum subsp. amaniense — Kew Science
3- Chlorophytum amaniense ‘Fire Flash’ — John&Jacq~s Garden