Yazımın konusu olan hobi bahçesi mini sera büyük bir tavuk kümesi gibidir. En azından bir köpek kulübesinden üç dört misli kadar büyüktür. Gelişmiş batı ülkelerinde ve ABD’de yapı market tarzı yerlerde ve süs bitkileri / bahçe meraklıları için olan mağazalarda hazır satarlar. Türkiye’de bu tip ekipman satışları hiç yaygın olmasa da yıllar geçtikçe yavaş yavaş artıyor. Aslında kendiniz de yapabilirsiniz.
Polikarbon levhalardan mini sera
Hobi bahçesi mini sera / limonluk en kolay yoldan yapımı
Sera muşambası veya bulamazsanız onun yerine metreyle satılan hem kalın hem cam gibi tam şeffaf polyester branda uygundur. Çadır veya tavuk kümesi yapar gibi pvc ya da alüminyum çerçevelerle ihtiyacınıza uygun bir limonluk yapmanız kolay. Fakat muşamba yerine polikarbon levhalar kullanırsanız özellikle kışları fazla soğuk geçen yerlerde ısı yalıtımı için çok elverişlidir. Rüzgârdan uçup gitmesin diye yere sağlamca sabitleyin. Ve güneş içerideki bitkileri pişirmesin diye gereken tedbirleri düşünmeniz gerekiyor. Daha uzun ömürlü ve bahçe serası olarak bir şey tasarlamak istiyorsanız hiçbir tahta malzeme kullanmamanızı tavsiye ederim.
Sera muşambasından mini bir sera.
Bu tip limonlukların bazı kullanım amaçları
1- Kış boyunca bazı bitkileri donmaktan korumak..
2- İlkbahar başında / kış sonunda ekeceğiniz tohumların daha hızlı büyümeleri ve nisan sonuna doğru esas yerlerine dikecek hale gelmeleri..
3- Kışın da sebze yetiştirmek.
4- Gülden Afrika menekşesine kadar birçok bitkinin çelikle üretimi için yüksek hava nemliliği sağlamak..
5- Fazlaca hava nemliliği isteyen bitkileri havası yeterince nemli olmayan yörelerde yetiştirmek..
6- Gece ısının çok düştüğü yerlerde soğuk sevmeyen bitkiler yetiştirmek..
7- Tavuklu bahçelerde tavukları değil süs bitkilerini / sebzeleri devamlı kapalı yerde yetiştirmek..
Zararlı yönlerine gelince
– Birçok hastalıklar ve parazitler içeride kolayca çoğalır.
– Direkt güneş alan bir yerde bulunuyorsa sıcak günlerde bitkiler sıcaktan pişer.
Onun için yukarıdaki amaçlardan en çok ilk dört madde için uygundur. Yani tüm kış boyunca ve diğer mevsimlerde kısa süreli amaçla kullanmak.
Yüksek nem isteyen bitkiler için devamlı kullanacaksanız: İçeride iyi bir havalandırma tertibatı, nem sağlama tertibatı ve ısı dengeleyici tertibat kurmak gerekiyor. Bu tip limonluklar tam teşekküllü mini ve kompakt bir sera gibidir. Nitekim gelişmiş ülkelerde bunları orkideler için hazır satarlar. Hem ev içinde tutmaya uygun ölçülerdedir hem de güneş etkisi veren ışıklandırma sistemine sahiptir.
Bahçelerde ve balkonlarda mini sera için dikkat gereken hususlar
Mart başı – ekim sonu döneminde direkt öğle güneşi almaması gerekir. Ya seyrek gölge veren ağaçların altında olmalı ya da güneşi filtreleyen sera örtüleri kullanmalısınız. Ayrıca sera üstünü kireç ile badana yapmak yaygın ve klasik bir çözüm yoludur.
İçerisi daha sıcak olacağından dolayı içeride toprak normale göre daha çabuk su kaybeder. Yani sulamaları kontrollü olarak yapın.
Hastalıklara ve parazitlere karşı dikkat edin, her an tetikte olun.
İçeride yeterli ve uygun şiddette hava akımları sağlayın.
Hiçbir açıklık olmadan direk içeriye pervane koyup rüzgar saglasak. Hava sirkülasyonunu da arada bir pencerelerini açarak sağlasak olmaz mi? Çünkü surekli icerdeki hava sirkulasyonunu saglayan bir açıklık olursa içerdeki nemi nasıl koruyabiliriz ki?
***
Zaten korumamanız lazım. Yoksa sürekli yüzde yüz oranda hava neminin hiçbir faydası olmaz bilakis bazı bitkileri hastalıklandırır. Sürekli yüzde yüz oranda hava nemliliği ancak yosunlara ve bazı teraryum bitkilerine zarar vermez. İçeri havasını dışarı veren bir aspiratör iyidir. Merak etmeyin içeride sürekli normalin üstünde nemlilik olur. Bunu daha da garantiye almak için zemine muşamba serip üzerine eski kilimler koyarak kilimleri ıslak tutmak tam anlamıyla işe yarar. Zaten eski tip seralarda uygulanan bir şey. Ayrıca içerinin havasını temiz tutmanın bir faydası da içerideki küflerden ve mantarlardan sürekli yayılan tozların içeri havasını kirletmemesidir. Aksi takdirde o küf ve mantar sporlarıyla aşırı dopdolu havayı solumak tedavisi son derece zor akciğer hastalıklarına sebep olur. Bu tip vakalar genellikle insanların ölümüyle sonuçlanır.
Yetiştirmek istediğim çeşitli süs bitki tohumlarım var. bu tohumlar için bir balkon serası almayı düşünüyorum. yanlız sera mantığını pek kavrayamadım. yazdıklarınızdan anladığım kadarıyla bahar başında sera kullanımı nem oluşturmak ve geceleri serin olan havada fideleri korumak sanırım. peki serayı direkt gün ışığından sakınırsak fidelerin ışık ihtiyacı karşılanabilinir mi? seranın hava sirkilasyonu için ne önerebilirsiniz? bir de yatay sera mı dikey katlı sera mı önerirsiniz?
***
Her bitkinin tohumları aynı şartları sevmez. Sera her türe gerekli değil ve zararı bile olabilir. Bazı türler sürekli direkt güneş ve rüzgar ister. Bitkilerin türlerinin ihtiyaçlarına göre ayrı ayrı her birine uygun yol düşünmeniz lazım. Bundan önce sera masrafına girmeniz boşa olabilir. Mesela ben (Didim iklim şartlarına uygun olarak) şubat sonunda veya mart başında domates ve biber tohumlarını üst kat açık balkonda saksılarda direkt açık havada güneşli yerde çimlendirir, fideler biraz büyüyünce bahçeye esas yerlerine ekerim. İzmir’in denizden uzak ve yüksek bir ilçesinde değilseniz orada da aynı şey gayet uygundur. Ama dediğim gibi hangi bitki tohumlarınız varsa, hangileri ne gibi şartları seviyorsa onları tek tek bilmek zorundasınız. Fesleğen tohumları çimlenmek için daha fazla sıcak istiyor. Bazı süs bitkilerinin tohumları iki üç ay kadar kış üşümesi istiyor. Bazıları tam tersi yaz sıcaklarında kuru sıcak toprakta beklemek istiyor ve yaz sonunda havalar biraz serinleyince ıslak toprakta hemen çimlenirler.