Özellikleri
Peperomia argyreia doğada ormanlarda ağaç diplerinde, kayalar üzerinde ve devrilmiş ağaç kütüklerinin üzerlerinde yaşar. Doğal ortamlarında geceleri yoğunlaşan nemden hasıl olan ıslaklık sayesinde havai kökler uzatır. Bu kökler açıktadır ama temas ettikleri cisimlere yapışıp tutunur. Böylece epifit bir bitki gibi yaşamaları mümkündür.
Ana gövde ve yan dalları daima kısa kalır. Yoğun yapraklarından dolayı gövde ve yan dallar pek görünmez. Peperomia argyreia yaprakları yuvarlak, biraz etlice ve yeşil ile gümüş rengi şeritlerle desenlidir. Bu desenlilik karpuzları hatırlatır. Yaprak sapları kızıl renkli olur. Kısa gövdesi ve yaprak saplarıyla yerden yüksekliği 30cm kadardır. Bir de küçük bir çeşidi var ki onun boyu 15cm’yi geçmez. Yaprakları da biraz daha küçüktür.
Ev hayvanları ve çocuklar için güvenlidir. Toksik ya da zehirleyici özelliği yoktur. Birçok Peperomia türleri gibi bu tür de kış soğuklarına belki kısa süreli olarak -2C dereceye kadar dayansa bile asla dışarıda bırakmamalısınız.
Yetiştirme, bakım
Peperomia argyreia yarı sukulent özelliklidir. Ama çabucak kuruyan topraklar iyi gelmez. Fazlaca su tutucu özellikteki topraklarda ise genellikle çürür giderler. Terrarium’lara uygun olduğu söylense de hava akımları olmayışı yüzünden pek bir gelişim olmaz. İyi bir gelişim göstermesini istiyorsanız havadar bir pencere yanında tutmalısınız. Hava akımlarını sever ve ihtiyacı var.
Güneş ihtiyacı
Yaz aylarında öğle saatlerinin direkt güneşinden korumalısınız. Sabah veya akşam güneşi almalıdır. Gerçi hiç direkt güneş almasa da olur. Ama eğer bulunduğu yer çok güçlü aydınlık değilse (yani loş ışıklı yerlerde) yapraklar küçük kalır, yaprak sapları da fazla uzun olur. Güzelliği kalmaz.
Toprak-sulama
Toprak olarak 2 ölçü torf toprak + 1 ölçü ponza taşı karışımı tavsiye ederim. Bu oranlama iyidir. Yaz-kış çok sıcak ve havadar olan evlerde ise 3 ölçü torf + 1 ölçü ponza taşı karışımı uygundur.
Düzenli gün aralıklarıyla sulamalar yaparsanız çürüyüp ölmesi kesindir diyebiliriz. Toprağında kuruma var mı yok mu kontrol etmeden sakın sulamayın. Yani parmağınızla toprağı hafifçe eşeleyerek kontrol edin. Üst kısımda hiç yaşlık kalmamışsa bol bol su dökerek sulayın. Her sulamada toprağı yıkanmış olacak. Sulamayı lavaboda yapsanız iyi olur. Saksı alt tabağında su birikmesi toprağın suyu fazla emmesine, bu da köklerin çürümesine sebep olur. Ayrıca, sularken eğer ortamda güçlü hava akımları yoksa yapraklarını ve yaprak saplarını hiç ıslatmadan sulamanız gerekiyor.
Temizlik
Ara sıra duşun altında kuvvetlice yıkama yapın (toprağı kuruduğu zamanlarda yapmalısınız). Yıkadıktan sonra fön makinesini soğuk üfler ayar ile çalıştırarak üzerinde, yaprak sapları arasında hiç yaşlık kalmamasını sağlayın. Eğer mevsim yaz ise buna gerek yok: yıkadıktan sonra açık pencere önünde tutmanız yeterli olur. Yaprak bitleri barınmaması için bu temizliği ne kadar sık yaparsanız o kadar iyidir.
Bozulmaya başlayan yapraklarını fazla bekletmeden ayıklamanız hastalıklara davetiye çıkarmamak için tavsiye edilir.
Hava nemi
Ev ortamlarının kendine has hava nemliliği yeterlidir. Fazla nemli hava ister, yapraklarına su fısfıslayın tavsiyelerini ciddiye almayın. Dış kaynaklar bu zararlı tavsiyeyi istisnasız tüm salon bitkileri için ısrarla tekrarlarlar. Sonuçta sadece büyük zararını görürsünüz. Ancak sıcak yaz günlerinde, eğer gece saatleri de çok sıcak oluyorsa o takdirde nem için değil serinletme amaçlı olarak akşam saatlerinde su fısfıslayabilirsiniz. Ama ortam mutlaka esintili olmalıdır. Değilse yapmayın.
Bitki besini
Peperomia argyreia dolgun ve sağlıklı yapraklar geliştirmesi için, hem de sağlığında çöküş olmaması için bitki besini vermeniz gereklidir. Salon bitkilerine özel genel kullanım tip sıvı bitki besinini tavsiye oran ne ise hafifçe düşüğünü ayarlayın. İlkbahardan sonbahara kadar ayda bir defa verin. Sıvı bitki besininin dışında toprağına gübre katmak, kuru bitki besini toprağına katmak gibi şeyler yapmamalısınız.
Saksı-toprak değiştirme
2 veya 3 yılda bir yapın. Her yıl yapmayın. Fazla büyük saksıda kökler bolca toprakta olmamalıdır. Ayrıca, yeni saksıya aktarırken köklerini eski toprağından pek ayırmamaya gayret edin. Yeni saksı ise eskisine göre az farkla büyük olmalıdır.
Fide üretimi
Bir, yan dallarından ayırmayla.. ve bir de iki ayrı tip yaprak çeliği yöntemiyle Peperomia argyreia üretimi yapabilirsiniz. Yan dallarından iyice güçlenmiş olanını dikkatlice kesip alın. 4-5 gün suda bekletin. Sonra ponzalı torf toprağa dikin ve sulayın. Kısa sürede köklenir ve gelişmeye başlar. Bu işi sadece mayıs sonunda yapmalısınız. İlk yıl bitki besini vermeyin.
Yaprak çeliği ile mini Peperomia argyreia fideleri oluşturma
Sabır, dikkat ve özen ister. Her şeyi gerektiği gibi yaparsanız özellikle ikinci yöntem ile daha fazla sayıda küçük fideler üretmeniz mümkün.
1. yöntem:
Basit ve kolay yöntemdir. Bir yaprağı uzun sapıyla beraber alın. Bir çay bardağına az miktar, sadece 3cm kadar yüksekliğinde su koyun. Yaprak sapının dip kısmı su içinde kalacak. Bir iki hafta içinde kök saldığını göreceksiniz. Bu sırada su değiştirmeyin. Çünkü su az miktar olduğundan çabucak azalır. Azaldıkça damla damla su eklersiniz. Köklenmeyle birlikte veya köklenme olduktan 10-15 gün sonra bir veya birkaç fide bir arada gelişmeye başlayacak. Mini yapraklar biraz güçlendikten sonra mini bir viyol saksıya steril toprak ile dikin. Steril toprak için bakınız: köklendirme toprağı. Steril toprakta kökler 5-6 hafta içinde toprak uyumlu hale gelir. Bu sırada yapraklar biraz daha gelişmiş olur. Sonra köklerini topraktan hiç ayırmadan esas saksısına ponzalı torf toprak ile aktarın.
2. yöntem:
Bu yöntemle daha çok sayıda, birbirlerinden bağımsız Peperomia argyreia fidecikleri elde edersiniz. Gerçi köklendirme hormonu kullanmazsanız bir parça yaprakta fide sayısı az olur (hatta sadece bir tane olur). Bir yaprağı 3-4cm yaprak sapı ile kesip alın. Dikey değil yatay olarak yaprağı çok keskin ve temiz bir bıçak ile ortadan kesin. Aşağıda örnek resim var. Yaprağın sivri uçlu yarısını, kesik yer 1cm kadar toprak altında kalacak şekilde steril toprağa yerleştirin ve dik durması için toprağı biraz bastırın. Saplı kısmı ise yaprağın kesik tarafı 1cm toprak altında kalacak, hem de sapının alt tarafı 1cm kadar toprak altında kalacak şekilde yerleştirin.
Peperomia argyreia yaprak çeliği örnekleri
Ara sıra sulayın. Sık sık sulamanızın zararı olmaz. Çünkü steril toprak çürütmez. Eğer ortamın havası kuru ve sıcak oluyorsa hava almayacağı şekilde mini sera içinde tutabilirsiniz. Yalnız, bulunduğu yer çok güçlü aydınlık olmalı, ama yaprak parçalarına yakıcı güneş ışınları değmemelidir.
En geç 10 haftada mini fidecikler belirir. Yaprağın kesik yeri boyunca bir veya birkaç fide topraktan çıkar. Mini Peperomia argyreia fidelerini 5 hafta rahatsız etmeyin ki yeterince güçlenmiş olsunlar. Sonra köklerini steril topraktan arındırmadan ponzalı torf ile esas saksılarına dikin.
Hem 1. hem 2. yöntem ile elde ettiğiniz fidelerin bakımı
Küçük fideleri steril topraktan sonra esas toprağına ama yine mini saksılara diktiniz. Bunda 2 ay dolduktan sonra dozajını beşte bire indirdiğiniz bitki besinini her üç sulamada bir verin. Besinsiz su ile yaptığınız sulamalarda su miktarını toprağı yıkarcasına bol tutmayı unutmayın. Fideler bu mini saksılarda iyice güçlendikten sonra bir boy büyük saksılara, köklerini eski toprağından ayırmadan, yeni ponzalı toprak ilavesiyle yerleştirin. Sonrasında ise Peperomia argyreia fideleriniz artık normal yetişkin sayılırlar. Bundan sonra bakımlarına yukarıda yetişkinlerinin bakımında anlattığım gibi devam edin.
Son iki üç gündür her saksıyı kontrol ettiğimde bitkimin bir iki yaprağı dalıyla birlikte elimde kalıyor. Sapı da kızıl renkten hafif siyaha dönmüş oluyor. Düşen yaprakların bazıları diri formunu kaybetmiş pelte gibi ama bazıları da hala diri. İlk aldığım günden beri yaprakların üzerinde kahverengi lekeler vardı ama aldığım yer bu türlerde normal olduğunu söylemişti. Acaba aldığımdan beri hastalıklı mıydı yoksa ben mi yanlış baktım bilemiyorum.
***
Satıcılar her zaman yanlış bilgi verir. İnanmayın. Bahsettiğiniz problemlerin sebebi toprağın uygunsuz olması. Yapmanız gereken şey toprak kupkuru olsa bile aldırmayaıp susuz bırakmak. Bunlar zaten susuz kalmaya dayanıklıdır. Kupkuru olunca bir iki hafta daha bekledikten sonra sulayın. Bu şekilde çürümeler durur. İlkbahara kadar ölmezse toprağını tarif ettiğim gibi bir karışım olarak hazırlarsınız ve yeni karışım toprağa dikersiniz. Yukarıdaki bakım bilgilerini mutlaka okuyun.
Bu çiçek evimde nasıl olduysa yerini çok sevdi ve güzel gelişti. Ama arasından sanki çiçek gibi polenleri olan uzun çubuk gibi şeyler büyüdü. Sanki bu çubuk gibi şeyden eve kötü bir koku yayılıyor gibi geldi. Bunlardan kötü koku gelir mi? Eğer koku ondan kaynaklanıyorsa bunları budamam çiçeğe zarar verir mi?
***
Peperomia türleri o şekilde çiçek açıyor. Koku saldığını hiç görmedim ve duymadım. İsterseniz kesip atabilirsiniz. Hiçbir zararı olmaz.