Lamiaceae (Ballıbabagiller) familyasından Plectranthus madagascariensis hafifçe tüylü koyu yeşil yapraklıdır. Ana vatanı Güney Afrika’nın doğusu ile Madagaskar ve çevre adalarıdır. Kayalıklı yamaçlarda ve orman kenarlarında bulunurlar. ‘Lynne’ adlı kültivarının yaprakları ise variegata yani yeşilli beyazlıdır. Bu kültivar sadece çelikle üretilirse variegata özelliği devam eder. Eğer tohumunu ekerseniz tohumdan yetişenler düz koyu yeşil yapraklı olacaktır.
Yaprakları biraz kalın-etlice, biraz sukulent özellikli, tıpkı adaçayı gibi kokan çok yıllık bir bitkidir. Parlak Mustafa çiçeği ile aynı cistendir (Plectranthus cinsinden). Yaz sonundan sonra küçük beyaz çiçekler açar.
1m. kadar uzayan yerde sürünücü dallar uzatır. Dallar toprağa değen yerlerinden toprağa kök salar. Saksıda sarkıcı olarak yetiştirilebilir. Uzayıp gitmesine izin vermezseniz derli toplu ve çok dallı olarak daha şık görünümlü olur.
Kış soğuklarına direkt rüzgar almaması şartıyla -6C dereceye kadar dayanır.
Yetiştirme gayet kolaydır. Yaprak güzelliği ve hoş kokusu için yetiştirilir. Gece 15C derece dolaylarında serin olan aylarda eğer gündüz boyu birkaç saat direkt güneş alırsa yaprakları üç renkli olur (pembe, beyaz ve yeşil). Gece o kadar serin olmadığı zamanlar sadece yeşil-beyaz olarak gelişir.
Şiddetli güneşe de uyar tam gölgeye de uyar. Ancak evde yetiştirirseniz ışık yetersizliğinde hiç bir güzelliği kalmaz. Mutlaka kuvvetli ışıklı ve güneşli pencere kenarında tutmalısınız.
Toprak seçmez. Susuzluğa iyi dayanıklıdır ama aslında suyu çok sever. Yaz boyunca susuz bırakmazsanız çok hızlı gelişir.
Plectranthus madagascariensis ‘Lynne’ fide üretimi dallarını kırıp direkt toprağa dikmekle gayet basittir. Toprakta kısa sürede kök salar. Hava ne kadar sıcaksa köklenmesi o kadar çabuk olur. Serin aylarda isterseniz önce suda köklendirebilirsiniz ama gerekmez.
Yazdığınız her şeyi tam olarak yapıyorum ama yine de kurumaya başladı. Nasıl düzeltebilirim?
***
Ev içinde yaşaması zor. Çok sıklıkla hava akımları ister. Mümkünse dışarıda tutun. Zaten sürekli dışarıda idiyse belki toprağı yanlış, belki sulamanız hatalı. Ayrıca çok sıcak yaz aylarında az güneşli yerde tutmalısınız.
Bu bitkiyi güney cepheli kapalı balkonumda duvara sabitlediğim saksıya dikerek sarkan bir görünüm elde etmek amacındayım. Hava akımlarını sevdiğini belirtmişsiniz. Yazın tüm gün pencereler açık kalıyor ancak kışın kapalı tutuyorum. Kışın bu durum bitkiyi belki dondan koruyabilir ancak hava akımları bakımından bitkinin yaz-kış sağlıklı kalabilmesi sizce bu koşullarda mümkün olur mu? Uğraştığıma değer mi?
***
Hava akımlarına kesintisiz sürekli ihtiyaç duyan bitkiler bile kışın (ortam çok serin olacaksa) tamamen kapalı yerlerde hiç zarar görmezler. Sıcaklık ne kadar yüksek ise hava akımlarının sürekliliği o kadar önemlidir. Zaten bu bitki hava akımlarına aşırı derecede düşkün değil. Kısaca kışın orada problem olmayacaktır. Sadece, eğer kapalı balkonunuz kışın dışarısı kadar şiddetli soğuk oluyorsa bu bitki Ankara’nın kış soğuklarına kesinlikle dayanamaz.